زندگي و شعر قيصر امين پور در يك نگاه

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: زندگي و شعر قيصر امين پور در يك نگاه
هشتم آبان ماه امسال، اولين سالگرد درگذشت "قيصر امين پور" شاعر معاصر و از چهره هاي موفق شعر پس از انقلاب اسلامي است.

به گزارش ايرنا ، زنده ياد "قيصر امين‏پور" متولد دوم ارديبهشت 1338 دزفول است. وي تحصيلات ابتدايي و متوسطه خود را در گتوند و دزفول به پايان برد، سپس به تهران آمد و دكتراي خود را در رشته زبان و ادبيات فارسي از دانشگاه تهران در سال 1376اخذ كرد. وي فعاليت هنري خود را از حوزه انديشه و هنر اسلامي در سال 1358 آغاز كرد.
در سال 1367 سردبير مجله سروش نوجوان شد و از همان سال در دانشگاه الزهرا و دانشگاه تهران به تدريس پرداخت. در سال 1382 نيز به عنوان عضو فرهنگستان ادب و زبان فارسي برگزيده شد.
اولين مجموعه شعرش را با عنوان "تنفس صبح" كه بخش عمده آن غزل بود و حدود بيست قطعه شعر آزاد؛ از سوى حوزه هنرى در سال 63 منتشر كرد و در همين سال دومين مجموعه شعرش با نام "در كوچه آفتاب" را در قطع پالتويى توسط همين ناشر به بازار فرستاد.
در سال 1365، "منظومه ظهر روز دهم" وي توسط انتشارات برگ وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى به بازار آمد كه شاعر در اين منظومه 28 صفحه‏اى، ظهر عاشورا، غوغاى كربلا و تنهايى عشق را به عنوان جوهره سروده بلندش در نظر مى‏گيرد. سال 69 برگزيده دو دفتر تنفس صبح و در كوچه آفتاب با عنوان "گزيده دو دفتر شعر" از سوى انتشارات سروش از وى منتشر ‏شد.
"آينه ‏هاى ناگهان" تحول كيفى و كمى امين‏پور را بازتاب مى‏دهد، اشعار اين دفتر نشان از تفكر و انديشه‏اى مى‏دهد كه در ساختارى نو عرضه مى ‏شود. آينه ‏هاى ناگهان، امين‏پور را به عنوان شاعرى تأثيرگذار در طيف هنرمندان پيشرو انقلاب تثبيت مى‏كند و از آن سو نيز موجوديت شاعرى از نسل جديد به رسميت شناخته مى ‏شود.
در همين دوران است كه برخى از اشعار وى همراه با موسيقى تبديل به ترانه ‏هايى مى‏شود كه زمزمه لب‏هاى پير و جوان مى‏گردد. پس از تثبيت و اشتهار، ناشران معتبر بخش خصوصى علاقه خود را به چاپ اشعار امين‏پور نشان مى‏دهند و در اولين گام، انتشارات مرواريد گزينه اشعار او را در كنار گزينه اشعار شاملو، فروغ، نيما و... به دست چاپ مى‏سپارد كه در سال 78 به بازار مى‏آيد. "گل‏ها همه آفتابگردانند" جديدترين كتاب امين‏پور نيز در سال 81 از سوى انتشارات مرواريد منتشر شد كه به چاپ‏هاى متعدد رسيد و با استقبال خوبى روبه ‏رو شد.
دكتر قيصرامين ‏پور در سال 1382 ضمن عضويت در فرهنگستان زبان و ادبيات فارسى؛ در دانشگاه تهران و الزهرا به تدريس و امور پژوهشى مي پردازد .
قيصر امين پور، پيش از آنكه به عنوان شاعر كودك و نوجوان بشمار آيد، در جامعه ادبي امروز به خاطر ويژگي هاي شعري اش شناخته شده است و شعرهاي عمومي اش بيشتر از شعرهاي كودكانه و نوجوانانه اش بر سر زبانهاست. از نيمه ي دوم دهه شصت بود كه قيصر امين پور به ثبات زبان و انديشه در شعرش دست يافت. هر چند جامعه ادبي او را به عنوان يك اديب آكادميك و استاد دانشگاه مي شناسد ولي حوزه ادبيات كودكان و نوجوانان هنوز قيصر را از آن خود مي داند. دو دفتر "به قول پرستو" و "مثل چشمه ، مثل رود" آوازه خوبي دارند.
در طليعه دفتر "به قول پرستو" شاعر با طرح چند پرسش ارتباط خود را با مخاطب آغاز مي كند: چرا مردم قفس را آفريدند؟ چرا پروانه را از شاخه چيدند؟ چرا پروازها را پر شكستند؟ چرا آوازها را سر بريدند؟ قالبهاي مورد علاقه اين شاعر عبارتند ار:چهارپاره – غزل – دو بيتي- قالب نيمايي- مثنوي .
هوشياري و دقت نظر امين پور از او شاعري مضمون ياب و نكته پرداز ساخته است. مضمون يابي و نكته پردازي او از نوعي نيست كه وي را از واقعيت ها دور ساخته و نازك انديشي هاي معما گونه را به ذهن و زبانش راه دهد. (مثل شاعران سبك هندي) ويژگي زبان او در عين سادگي و رواني، از زيبايي چشمگيري برخوردار است.
يك تفكر سنتي در اين مورد بر اين باور است كه هر چه بوده، گذشتگان و ديگران سروده و نوشته اند. پس آنچه سروده و نوشته مي شود، تازگي و طراوت ندارد و دست كم تفسيري از آثار آنان است. اما پاسخي ديگر هست كه مي گويد: همه چيز را همگان دانند و همگان هنوز و به خلق و كشف مدام هنري باور دارند ، قيصرامين پور يكي از شاعراني است كه در اين زمينه تلاش خوبي را سرگرفت ، در قطعه "راه بالا رفتن" اين نوگرايي در مضمون و انديشه ديده مي شود.
امين پور در شعرهايش مي كوشد از زبان امروزي در نهايت سلاست و رواني استفاده كند و رعايت كامل قوانين بكار گرفتن فرهنگ كنايات و اصلاحات به جمعيت زبان او كمك مي كند. او در شعر "بال هاي كودكي" بيش از هر شعري فرهنگ زباني توده مردم را وارد كرده است.
موضوعات برگزيده او ،عام و متعلق به نوجوانان و مردم است و تازگي و طراوت خوبي دارند و اين فعاليت و حجم ذهنيت او را نشان مي دهد .
يكي از راه هاي ارتباط با كودكان و نوجوانان در شعر استفاده از وزن ريتميك و واژه هاي موزون و خوش آهنگ است و امين پور از اين اوزان و نيز ديگر اوزان براي عام در شعرهايش به تنوع استفاده كرده است.
قيصر امين پور، در حوزه شعر كودك و نوجوان نامي آشناست ، اما مكث چنداني از خود در اين حوزه ادبي نشان نداد . نمونه آثار او در بخش شعر نوجوان: مثل چشمه، مثل رود(1368)- به قول پرستو(1375)
آثار او عبارتند از : تنفس صبح ، در كوچه آفتاب ، مثل چشمه ، مثل رود ، ظهر روز دهم ، آينه‏ هاي ناگهان ، گلها همه آفتابگردانند ، گزينه اشعار " مرواريد " ، بي بال پريدن ، توفان در پرانتز ، به قول پرستو ، سنت و نو آوري در شعر معاصر .
اين شاعر و چهره تاثيرگذار شعر معاصر ، سرانجام در هشتم آبان ماه سال 1386 به رنج چند ساله خود به سبب عارضه ناشي از تصادف پايان داده و دوستداران و علاقه مندان بي شمارش را با رفتن خويش در بهتي عميق باقي گذارد .
در پي رحلت امين پور، از سوي رهبر معظم انقلاب اسلامي، به مناسبت درگذشت اين شاعر انقلاب، پيامي در تاريخ 9 آبان ماه 1386منتشر شد.
در اين پيام، با اشاره به اينكه با اندوه و دريغ، خبر تلخ درگذشت شاعر فرزانه انقلاب دكتر قيصر امين‌پور را دريافت كردم، آمده بود:
از دست دادن او براي اينجانب و براي همه اصحاب شعر و ادب، خسارت بار است. او شاعري خلاق و برجسته بود و همچنان به سمت قله‌هاي اين هنر بزرگ پيش مي‌رفت.
درگذشت او آرزوهايي را خاك كرد ولي راه فتح قله‌ها را اميد است، دوستان و ياران نزديك و شاگردان اين عزيز ادامه دهند. او و دوستانش نخستن رويش‌هاي زيبا و مبارك انقلاب در عرصه‌هاي شعر بودند و بخش مهمي از طراوت و جلوه‌ اين بوستان، مرهون ظهور و رشد آن عزيز و ديگر دوستان همراه اوست. خدا پاداش خوبي‌هاي او را امروز كه بيش از گذشته به آن نيازمند است، با كرم و فضل به او برگرداند و او را در آغوش رحمت و مغفرت خويش بگيرد. به خاندان و بازماندگان و دوستان و شاگردان آن عزيز صميمانه تسليت مي ‌گويم .
يکشنبه 21 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1865]