مهندسي ساختمان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: مهندسي ساختمان مهندسي ساختمان :**مهندسی ساختمان شاخه ای از مهندسی است که به طور اخص در ارتباط با طراحی و تحمل بارسازه ها است. به عنوان مثال مهندسی ساختمان به صورت عمده درتکمیل و به کار گیری ماشین آلات جهت طراحی سازه ها نظیر پل ها، دیوارها(شامل دیوار حائل)، سد ها، تونل ها و غیره می باشد.مهندسین سازه لازم است طرح ساختمان ها رابه طریقی انجام دهند که در زمان استفاده ساختمان به خوبی عمل و انجام وظیفه نماید. آنها نباید شکسته و منهدم شوند ، نباید خم، چرخش و لرزش داشته باشند. به علاوه مهندسین ساختمان مسئول به وجود آوردن و ایجاد استفاده موثر و اقتصادی از سرمایه ها و مواد مصالح برای رسیدن به اهداف تعیین شده برای سازه می باشند به صورت مشابه مهندسین سازه کار آموز می تواند طراحی تیرهای سازه و ستون ها و کفهای ساختمان های جدید را انجام دهند شامل محاسبه بار وارده برروی هر عضو و ظرفیت تحمل بار متفاوت در ساختمان «فولاد- چوب- آجر- بتن.یک مهندس با تجربه میتواند طراحی سازه های مختلف و پیچیده مثل ساختمانهای بلند مرتبه(مثل آسمان خراش( و یا پل را انجام دهد.بارها در ساختمانها بطور کلی طیقه بندی میشود به بارهای زنده نظیر وزن لوازم و وسائل منزل و مبلمان در ساختمان،نیروهای باد و وزن آب و نیروهای بوجود آمده بر اثر زلزله، و یا بارهای مرده نظیر وزن خود ساختمان.بصورت مرسوم، مهندسی سازه براحتی و سادگی در جائی که محورهای متناسب و عمود بر هم باشند عمل می نمایند و برای ساده نمودن معادلات و روابط پیچیده بدست آمده با مقادیر کششی مثل تنش و تغییر مکان های اجزاء بدست آمده سازه، مانند طراحی تیر ها استفاد میشود.این ساده سازی جهت توانائی حل مسائل اساسی می باشد. یک مهندس موفق می بایستی سازه را جهت بارهائی که بر روی ساختمان قرار می گیرد به طریقی طراحی کند که تا زمانی که مقدار بار از بار طراحی ، تجاوز ننموده ساختمان حالت ارتجاعی داشته باشد و وقتی که باربرداشته شودردوباره به حالت اولیه بازگشته و بصورت پایدار باقی بماند.توسعه و پیشرفت برنامه های کامپیوتری اجازه میدهد بسیاری از محاسبات پیچیده سازه ای با دقت بسیار و سرعت زیاد انجام شود یکی از مهمترین مکانیزم های آنالیز های سازه ها روش معادل استاتیکی با قانون حرکت نیوتون که جهت تعیین نیرو های داخلی وارده بر روی اجزاء سازه، استفاده میشود با فرض کلی اینکه مصالح تشکیل دهنده یکنواخت و غیر قابل تغییر شکل میباشد.مکانیزم و روش دیگری که قادر است به روش کاملتری و در حالات بیشتری عمل نماید روش اجزاء محدود می باشد که امکان محاسبه نیروهای داخلی در سازه و ساختمان با مصالح مختلف و خواص متفاوت را میدهدمقدمهسازمان نظام مهندسی ساختمان، حدود 10 سال پیش به منظور ساماندهی به فعالیتهای مهندسی و نظم بخشیدن به عملکرد این حرفه، و با حمایتهای وزارت مسكن و شهرسازی پا به عرصه وجود گذاشت. مروری بر 10 سال پرونده فعالیت این سازمان، و مقایسه آن با 10 هدف متعالی ذكر شده در ماده 2 قانون سازمان نظام مهندسی ساختمان، میتواند معیار مناسبی برای بررسی عملكرد این ارگان باشد. در مقاله پیشین كه تحت عنوان "نظام مهندسی یا معضل مهندسی" منتشر گردید، ساختار تشكیلاتی نظام مهندسی ساختمان را بر اساس معیارهای یك تشكل تخصصی و غیردولتی مورد بررسی قرار دادیم و مشاهده كردیم كه ساختار موجود با هیچ یك از ساختارهای جهانی سازگاری نداشته و برخی از عملكردهای نادرست این نظام در گذشته ناشی از ساختار پیچیده و و نه چندان مطلوب آن میباشد. حال در این مقاله سعی خواهیم كرد تا از منظر علمی و جایگاه تخصصی، عملكرد نظام مهندسی را مورد نقد و بررسی قرار دهیم. امید است این سلسله مقالات بتواند حركت در جهت اصلاح ساختار علمی و تشكیلاتی این سازمان را ، سرعت بخشد.ضرورت تشكیل نظام مهندسی:سالهای قبل، به علت فقدان یك نهاد مقتدر جهت سازماندهی مهندسان و فعالیت های آنان و همچنین نبود تعرفههای یكسان، نوعی خلا قانونی در امور مهندسی به ویژه مهندسی ساختمان كه بخش بسیار بزرگی از سرمایه های كشور را نیز به خود اختصاص داده است، خود نمائی میكرد.در مواردی كه مشكلی در اجرای پروژهای پیش میآمد و به خوبی به انجام نمیرسید، چه به دلیل عدم صلاحیت مجری و چه به دلیل نبود نظارت كافی، مرجعی برای رسیدگی وجود نداشت. این موضوع لزوم ایجاد یك تشكل سازمان یافته و كاملا حرفهای در هر یك از شاخه های مهندسی را بیش از پیش ضرورت میبخشید.بر همین اساس و با مشاهده چنین كاستیهایی، نظام مهندسی ساختمان بوجود آمد. این سازمان پس از بررسی دوباره صلاحیت فارغ التحصیلان دانشگاهی از لحاظ مهارتهای اجرائی و همچنین برگزاری آزمون صلاحیت علمی، با اعطای رتبه و پروانه اشتغال به كار مهندسی تا حد زیادی خلاء های فوق را پوشش داد.این تشكل حرفه ای تقریبا اغلب شاخههای مرتبط با ساختمان، یعنی عمران، معماری، تاسیسات مكانیكی، تاسیسات برقی، شهرسازی، نقشه برداری، و ترافیك را تا حدودی تحت پوشش قرارداده است. عضویت در نظام مهندسی و پروانه اشتغال به کار مهندسی:جهت عضویت در سازمان نظام مهندسی ساختمان، فارغ التحصیلان رشتههای مرتبط با مهندسی عمران بلا فاصله بعد از فارغ التحصیل شدن می توتنند اقدام نمایند و به عضویت سازمان مذکور در آیند . اما برای اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی، پس از یك دوره كار آموزی كه حدود سه سال در نظر گرفته شده است، میتوانند در آزمون تایید صلاحیت كه از سوی نظام مهندسی برگزار میگردد، موفق به كسب امتیاز كافی گردند . این دوره سه ساله كارآموزی به منظور اطمینان از كسب مهارتهای حرفهای توسط دانش آموختگان در نظر گرفته شده تا این مهندسان نوپا آمادگی لازم جهت ورود به بازار كار را پیدا نمایند.در این مرحله به دانش آموختگان كه دارای مهارتهای اجرائی نیز میباشند، پروانه اشتغال به كار اعطا گردیده و رسما میتوانند كار مهندسی خود را شروع نمایند. دقیقا مثل پزشكی كه پس از دریافت نظام پزشكی، مجاز به تاسیس مطب و طبابت میگردد.شماره منحصر به فردی نیز، تحت عنوان شماره نظام مهندسی برای اعضای پذیرفته شده اختصاص داده میشود. با عضویت در سازمان، امکاناتی نظیر دریافت نشریههای تخصصی و همچنین تا حدودی اطلاع از آخرین اخبار سازمان و... برای اعضاء میسر میشود، و چنانچه نظام مهندسی استان فعال باشد، بازدیدهای علمی و بعضا کلاسهای آموزشی و ... نیز برای اعضای محلی تدارك میبیند كه میتواند باعث ارتقاء علمی و عملی اعضاء می گردد. تقابل سازمان و دانشگاه:در اینجا طرح دو سوال ضروری به نظر میرسد؛ اول آنكه آیا دانشجویان مهندسی پس از گذراندن واحدهای تخصصی، توانائی ورود بلادرنگ به بازار كار را ندارند؟ و اینكه مدارك معتبر دانشگاهی، صلاحیت آنها را تایید نمیكنند؟و سوال بعدی آنكه آیا برنامه تدارك دیده شده توسط نظام مهندسی ، واقعا برنامهای است كه میتوان با تكیه بر آن از كسب حداقلهای علمی توسط مهندسان اطمینان یافت و به آنها اجازه ورود به بازار كار را داد؟برای پاسخ به دو سوال فوق میبایست ماهیت و محتوای آموزش ارائه شده در دانشگاه و سازمان و نكات كاستی هر یك را بررسی نمود.اگر شما وارد سایت اینترنتی سازمان نظام مهندسی شوید، میتوانید لیست كتبی كه در هر یك از آزمونها (محاسبات، نظارت و ... ) به عنوان منبع سوالات مطرح میباشد را مشاهده نمایید كه اغلب آنها، آئین نامههای كاربردی از قبیل بتن، فولاد، پی، بارگذاری، و آیین نامه 2800 و... هستند.یعنی در واقع مروری بر دروس مطالعه شده در طول دوره دانشجویی یك مهندس. همان مباحث تئوری و از همان منابع كه میتوان به صورت فشرده همانند امتحانات دانشگاهی آنها را مطالعه نمود.حلقه گم شده در این بین ، فاصله سه ساله تعریف شده بین دوره فارغ التحصیلی و دریافت پروانه اشتغال است. در جستجوی فلسفه وجودی این فاصله زمانی، میتوان دریافت كه طراحان این سیستم، بر این باور بودهاند كه یك مهندس تازه فارغ التحصیل شده ، چون از نظر عملی تجربه اندکی دارد، لذا او میبایست در این سه سال بتواند تجربه اجرایی لازم را اگر چه بصورت حد اقل كسب كند.كه در اینصورت میتوان نتیجه گرفت كه نظام آموزش عالی كشور نیاز به تجدید نظر اساسی خواهد دارد، چرا كه در طول مقطع کارشناسی از پرورش مهندسی ، كه شغل اصلی او مهندسی است! موفقیت قابل توجهی بدست نیاورده و نیاز به دوره 3 ساله دیگری شده است .آموزشهای دانشگاهی:با نگاهی موشکافانهتر میتوان دریافت که شاید دلیل اصلی بسیاری از نواقص یا ناکار آمدیها، در این موضوع خلاصه میشود که دانشجویان در همان گامهای اولیه که طراحی سازه های فولادی یا بتن آرمه را میآموزند، در کارگاهها و یا پروژههای در دست اجرا حاضر نمیشوند و از نزدیک به مشاهده آنچه که میخوانند نمیپردازند.همانگونه که میدانیم رشته عمران، به دلائلی متمایز از سایر رشتههاست، زیرا که دانشجو از این امکان برخوردار است که آنچه را به صورت تئوری میآموزد به صورت عملی نیز از نزدیك تجربه كند. در بیشتر دانشگاههای ما که در حال توسعه نیز هستند بدون صرف کمترین هزینه یا امکاناتی، میتوان احداث بناها و یا سازههای مختلف را مشاهده نمود و این امکان همیشه در محیط فراهم است. درس بارگذاری که از اساسیترین عناصر مهندسی عمران است به صورت واحد اختیاری ارائه میگردد و از آن مهمتر، نظارت که قسمت عمدهای از کار تخصصی این رشته است، عملا در دروس دانشگاهی ما، تنها قادر به تامین نیازهای ابتدائی دانش آموختگان است، که در دروسی مانند روشهای اجرا، آزمایشگاهها و یا احتمالا کار آموزی به آن پرداخته میشود.سیستم آموزشی دانشگاههای ما آنقدر قدیمی و فرسوده است که نه تنها اطلاعات کتابها و آیین نامههای ما به روز رسانی نمیشوند، حتی در مواردی آیین نامههای تنظیم شده توسط دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان که به تصویب وزارت مسکن و شهرسازی نیز رسیده است، در پارهای از موارد به سایر آیین نامه های معتبر دنیا ارجاع داده میشود . البته این بدین معنا نیست که تلاش کمیتههای تخصصی مباحث مختلف را نادیده انگاریم، زیرا دست آوردهای گرانبهائی مانند مباحث بیست گانه مقررات ملی ساختمان که حاصل نظراتی است که در اجماع این کمیته های تخصصی و سایر مراجع ذی صلاح ، اعم از مراکز علمی و دانشگاهی و انجمن ها و تشکلهای حرفه ای و مهندسی و... شکل گرفته است. بنابراین اهداف ابتدائی و نهائی سیستم آموزشی ما به صورت مطلوب تامین نمیگردد. از سوی دیگر به عنوان مثال دانشجو بارها و بارها به طراحی تیر ورق یا دال بتنی و ... می پردازد بدون آنكه هرگز آنها را از نزدیک دیده باشد و زمانیکه وارد کار میشود، برای اولین بار با چهره نامانوس آنها روبرو میشود. حتی گاهی مشاهده میگردد به دلیل عدم تعامل بین مطالب تئوری و اجرائی، یک كارگر مجرب میتواند پیشنهادات بهتری نسبت به یک کارشناس عمران ارائه دهد. شاید هر مهندسی این را تجربه كرده باشد که دانش و تحصیلات خود را زیر ذره بین کارگران و پیمانکاران ببیند و گاهی احساس کند كه کاش به جای این همه محفوظات تئوری، اندکی تجربه در امور اجرائی داشت.از سوی دیگر در کشور ما هنوز حیطه کاری مهندسین، در فرهنگ عمومی جامعه، به روشنی تبیین نشده و از مهندس انتظار میرود هم از قیمتهای مصالح با خبر باشد و هم بتواند هماهنگیهای لازم بین کارفرما، پیمانکار و کارگران را به خوبی انجام دهد.آیا وقت آن نرسیده که سر فصلهای این رشته با تاکید بیشتری بر روی مسائل اجرائی، به ترمیم این بافت فرسوده که دیگر در برهه زمانی فعلی چندان جوابگو نیست بپردازیم؟

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 498]