؛شهري كه فقط نام «ملي» دارد

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: ؛شهري كه فقط نام «ملي» دارد
؛هر ٤ سال يك بار به اندازه كل جمعيت كشور به مشهد سفر مي كنند
؛سال ٨٥ بود كه رئيس كميسيون برنامه و بودجه شهرداري مشهد اظهار داشت: بودجه ٢٤١ ميليارد توماني شهرداري به هيچ عنوان براي كلان شهر مشهد با حجم مسافري كه در طول سال دارد كافي نيست. وي خواهان تخصيص بودجه از رديف خاص دولت براي شهر ملي مشهد شد.

نگاهي به بودجه سال ٨٦ شهر مشهد و مقايسه آن با شهرهايي مثل شيراز، اهواز و اصفهان، به شكل بهتري گوياي مطلب است. بودجه شهر شيراز در آن سال ١٤٥ ميليارد تومان، اهواز ٢٠٥ ميليارد تومان، اصفهان ٢٤٥ ميليارد تومان و در نهايت مشهد با سالانه حدود ٢٠ ميليون زائر، ٢٩٠ ميليارد تومان بود. به خوبي پيداست كه اين رقم نمي تواند پاسخ گوي مخارج كلان شهري مثل شهر ملي مشهد باشد.

در واقع اين مقايسه نشان مي دهد كه بودجه كلان شهر مشهد با توجه به تعداد زائراني كه هر سال به اين شهر مي آيند ناچيز است.

در هفته دولت، هم استاندار خراسان رضوي به خبرگزاري فارس گفت:٥٠ درصد ظرفيت اقامتي كشور در مشهد است و ٥١٠ موافقت نامه اصولي با هزينه ٥ هزار و ٥٠٠ ميليارد ريال براي توسعه اين ظرفيت منعقد شده كه عمليات اجرايي آن ها در حال انجام است.

همچنين معاون برنامه ريزي و توسعه شهرداري مشهد در آغاز سال، بودجه امسال شهرداري مشهد را ٦٥٥ ميليارد تومان اعلام كرد و اظهار داشت كه اين بودجه يك ششم نياز شهر است.به هر حال مشهد با اعتباري كه از بركت نام ثامن الحجج (ع) دارد، هر سال ٢٠ تا ٢٢ ميليون زائر را به سوي خود فرا مي خواند كه اين تعداد زائر نزديك به ٧ برابر جمعيت شهر مشهد است اما در حالي كه زائران با حداقل امكانات هم مي سازنند، رسم ميزباني متوليان شهر چه مي شود؟از طرفي حجم نقدينگي كه زائران در شهر مشهد هزينه مي كنند چگونه براي توسعه شهر هزينه مي شود؟

آيا اساسا براي سرمايه گذاري در مشهد، برنامه ريزي وجود دارد؟

آيا اين كه برخي ها از شهر مشهد به عنوان يك «شهر ملي» ياد مي كنند و بعضي ها آن را حتي فراملي خوانده اند، اساسا بااين بودجه و امكانات هماهنگي دارد؟

چگونه مي توان يك شهر را ملي و فراملي در نظر گرفت. در حالي كه دو سوم حاشيه نشينان آن، با حداقل امكانات زندگي مي كنند و ناهنجاري هاي اجتماعي و فرهنگي پيرامون آنان، هم كم نيست. اصولا از خود پرسيده ايد كه سرانه فضاي سبز يك شهر ملي چقدر است؟ كيفيت آسفالت خيابان هاي يك شهر ملي چگونه است؟ و وضعيت اياب و ذهاب، ترافيك شهر، امكانات رفاهي، قطار شهري و... در يك شهر ملي چگونه بايد باشد؟به اعتقاد بسياري از كارشناسان، مشهد فقط بزرگ شده ولي براي توسعه آن استراتژي مشخصي تعريف نشده است.

به همين دليل امكانات اين شهر با وجود درآمدي كه به بركت وجود ثامن الائمه دارد، به هيچ عنوان رشد نكرده و سال هاست كه اين شهر به يك كارگاه پرهزينه و پر گرد و خاك تبديل شده و تغييرات عمراني آن بسيار نامشهود است يا با تأخير صورت مي گيرد.

خبرنگاري در خاطرات ٢ سفر خود كه در فاصله ٢٠ ماه به كشور چين داشته مي گويد: «زماني كه بعد از ٢٠ ماه دوباره به كشور چين رفتم با بناها و تغييراتي روبه رو شدم كه براي من جاي تعجب داشت، اين كه چگونه در فاصله زماني ٢٠ ماه آن همه آباداني و عمران صورت گرفته است. حال اين تحولات عظيم را با پروژه فرسوده قطار شهري مشهد كه نزديك به يك دهه از آغاز آن مي گذرد و حداقل بايد ٢ سال ديگر منتظر راه اندازي آن بود، مقايسه مي كنم و...»همين مقايسه را زائران حضرت رضا(ع) با مدينه منوره مي كنند و از پيشرفت پروژه هاي متعدد و آباداني شهرهاي مدينه و مكه و امكانات و تجهيزات گسترده آن ها نسبت به شهر مشهد مي گويند. تعدادي از همين زائران و كسبه خيابان هاي منتهي به حرم هم از طرح ترافيك امسال گلايه داشتند و برخي زائران هم مشهد را با شهر اصفهان مقايسه مي كردند كه چگونه درآمد مسافران در آن شهر موجب زيبايي، آباداني، عمران و درآمد بيشتر شهروندان شده است، اما در مشهد تغييرات با توجه به منابع مالي، كند است و اين شهر در حد و اندازه يك شهر ملي رشد نكرده است.

؛ديد مسئولان
؛يك كارشناس شهري با بيان اين مطلب كه در شهر مشهد استراتژي مشخصي براي توسعه شهري وجود ندارد مي گويد: برخي مسئولان مشهد داراي ديدگاه خاصي هستند و تا زماني كه نگرش اين متوليان نسبت به توسعه شهر سياه و سفيد باشد، نبايد انتظار توسعه شهر را با ويژگي هاي يك شهر ملي داشت.مهندس «حسني» با ١٨ سال سابقه فعاليت در پروژه هاي عمران شهري مي گويد: شهر ملي نياز به استراتژي ملي دارد تا بتوان براي ٢٠ تا ٢٢ ميليون زائري كه در طول سال به شهر مشهد مي آيند برنامه ريزي كرد.در يك شهر ملي براي عوارضي كه از مسافران گرفته مي شود، برنامه وجود دارد. برنامه ريزي براي فرودگاه، قطار و اتوبوس شهر ملي با ساير شهرها تفاوت دارد و نوع هتل هايي كه در شهر ملي براي مسافران داخلي و خارجي ساخته مي شود، با ساير شهرها متفاوت است. به عبارت ديگر در شهر ملي تكليف مسافر داخلي و خارجي در چارچوب يك قانون مشخص و تعريف شده است. آيا در شهر مشهد قانوني براي زائران و گردشگران وجود دارد؟

؛نقش شوراها و رسانه ها
؛گاهي از شوراهاي شهر به عنوان پارلمان هاي كوچك ياد مي شود و با توجه به جايگاهي كه براي شوراها طبق قانون تعريف شده است، چنين انتظار مي رفت كه اين پارلمان هاي كوچك بتوانند با بحث هاي كارشناسي، مشكلات شهرها را بشناسند و براي رفع آن ها متناسب با جايگاه شان راه هاي مناسبي پيدا كنند. ولي از همان آغاز كار شوراها، برخي جريانات سياسي با نگاه ابزاري، مسير حركت بعضي شوراها را به سمت تأمين منافع خود سوق دادند. همچنان كه در شوراي اول تهران، برخي تنش هاي سياسي تا مرحله توقف كار شوراي شهر پيش رفت، شوراي شهر مشهد هم از اين نوع آسيب ها مصون نماند. در واقع وقتي شوراي يك شهر دچار آسيب سياسي شود نبايد انتظار پيشرفت پروژه هاي ملي را در سطح كلان داشت.

«بصيري پور» عضو شوراي شهر مشهد درباره نقش شورا در به ثمر رساندن پروژه هاي يك شهر ملي مي گويد: در شوراي دوم بحث ملي شدن شهر مشهد و بحث توسعه و بازسازي بافت هاي قديمي و اطراف حرم به عنوان يك طرح ملي به صورت جدي مطرح شد.

وقتي موضوع را بر اساس داده هاي آماري بررسي كرديم مشخص شد كه در ١٠ سال گذشته، حدود ١١ درصد مناطق اطراف حرم بازسازي شده است و پيش بيني مي شد كه باقي مانده عمليات به صورت كامل حدود ٩٠ سال ديگر طول بكشد.سوال اساسي اين بود كه اگر طرح بازسازي اطراف حرم كه به عنوان يك ضرورت در شهر مشهد مطرح مي شود، ٩٠ سال طول بكشد، ساير پروژه هاي عمراني در شهر چگونه پيش خواهد رفت؟وي اضافه مي كند: به عنوان سخنگوي شوراي شهر به اين نتيجه رسيدم كه بايد بحث را از طريق رسانه ها دنبال كنم و به همين دليل اطلاع رساني شفاف را در دستور كار قرار دادم و موضوع را در رسانه به طور جدي مطرح كردم.اين اطلاع رساني شفاف باعث شد كه رئيس جمهور وقت و نمايندگان مجلس مشكل را به صورت جدي پي گيري كنند و امروز نتيجه اين شده است كه پيش بيني مي شود حداكثر تا ١٢ سال ديگر به اهداف مورد نظر در زمينه بازسازي اطراف حرم برسيم.در واقع اطلاع رساني درست و به موقع از طريق رسانه ها باعث شد كه مدت انجام كار از ٩٠ سال به ١٢ سال برسد. بنابراين وظيفه همه شوراهاي مشهد اين است كه مشكلات شهر را كارشناسانه بررسي و از طريق رسانه ها، مردم و مسئولان را نسبت به مشكلات و رفع آن ها حساس كنند.وي مي افزايد: اگر از شهر مشهد به عنوان يك شهر ملي ياد مي شود بايد ظرفيت ها و امكانات اين شهر هم در حد يك شهر ملي تعريف شود.

«بصيري پور» مي پرسد: چگونه شهر مشهد را يك شهر ملي مي دانند ولي در سال ٨٦ و ٨٧ حتي سهميه اتوبوس هاي اين شهر افزايش نيافته، جاده هاي منتهي به شهر مشهد در حد استاندارد نيست و امكانات راهنمايي و رانندگي شهر در حداقل سطح ممكن مي باشد.در واقع اگر شهر مشهد را ملي مي دانيم بايد تسهيلات رفاهي، فرهنگي و اقتصادي شهر هم ملي باشد و همه وزارت خانه ها در توزيع اعتبارات خود به ادارات كل و سازمان هاي شهر مشهد به شكل ملي نگاه كنند در غير اين صورت شعاري داده شده است و در عمل اتفاق خاصي رخ نخواهد داد.

؛دولت لايحه بياورد
؛بحث ملي شدن شهر مشهد به اشكال مختلف و در زمان هاي گوناگون مطرح بوده است و مجمع نمايندگان استان هم با همين نگرش موضوع ملي شدن شهر مشهد را از زمان مجلس چهارم دنبال كرده اند.

«خباز» مخبر كميسيون اقتصادي مجلس در اين باره مي گويد:مجمع نمايندگان استان خراسان در مجلس چهارم در ملاقاتي كه با مقام معظم رهبري داشتند، به اين موضوع به عنوان يك ضرورت اشاره كردند.در واقع اين ضرورت زماني مطرح شد كه آن موقع در طول سال ١٠ تا ١٢ ميليون زائر به مشهد مي آمدند ولي در حال حاضر نزديك به ٥٠ درصد جمعيت كشور در طول سال به مشهد مي آيند. بنابراين در لزوم ملي شدن شهر مشهد جاي هيچ ترديدي وجود ندارد.

اگر اين شهر را ملي در نظر بگيريم و به آن به همين نسبت بودجه و امكانات بدهيم، به عدالت رفتار كرده ايم. وقتي مشهد را ملي يا فراملي اعلام مي كنند، بايد اعتبارات شهر با همين نگاه در لايحه بودجه در نظر گرفته شود يا شهر مشهد هم مثل شهر قم به عنوان يك استان كامل تعريف شود. دولت اگر پذيرفته است كه مشهد يك شهر ملي است بايد لايحه اي براي اصلاح بودجه آن تقديم كند تا امكانات شهر مشهد در حد استانداردهاي ملي تأمين شود.

آرين منش نايب رئيس كميسيون فرهنگي مجلس نيز با بيان اين مطلب كه وقتي شهر مشهد را فراملي در نظر مي گيريم به اين معناست كه شهر متعلق به همه مردم ايران و شيعيان جهان است مي گويد: بنابراين امكانات و اعتبارات مشهد بايد در اين حد تعريف شود تا تناسبي بين ظرف و مظروف به وجود آيد و زير ساخت هاي پذيرايي از خيل عظيم زائران متناسب با انتظارات آنان در شهر مشهد فراهم شود.

نماينده مردم مشهد مي گويد: به تعبير برخي كارشناسان هر ٤ سال يك بار، كل جمعيت كشور را مي توان در شهر مشهد ديد وقتي يك شهر چنين موقعيتي از نظر معنوي دارد و مسئولان كشور بر اين جايگاه رفيع واقف مي باشند، بايد اعتبارات آن، به درستي تأمين شود.

وي در پاسخ به اين سوال كه كار ملي شدن شهر مشهد به كجا خواهد انجاميد مي گويد:الگوي عمومي توسعه و عمران شهر در وزارت و سازمان مسكن در نظر گرفته شده است و در چشم انداز طرح ٢٠ ساله بايد با برنامه ريزي هاي اصولي ويژگي هاي يك شهر ملي را در مشهد عملياتي كرد.

با توجه به اصل ٧٥ قانون اساسي، هر طرحي كه بار مالي دارد بايد از طريق دولت در قالب لايحه به مجلس آورده شود. بنابراين رئيس جمهور با تعريفي كه از شهر مشهد به عنوان يك شهر فراملي دارد، مي تواند اعتبارات لازم را در سند بودجه خود با توجه به سند چشم انداز ٢٠ ساله در نظر بگيرد. بدون ترديد نمايندگان مجلس هم در تأمين اعتبارات با شناختي كه از جايگاه معنوي شهر مشهد دارند، مساعدت خواهند كرد.

وي مي گويد: از سوي ديگر شوراي شهر هم بايد از حالت «شوراي شهرداري» خارج شود. تا زماني كه شوراي شهر فقط پيشنهادهاي شهرداري را تصويب مي كند، نبايد انتظار ملي شدن مشهد را از طريق شورا داشته باشيم. در شناخت مشكلات شهر و يافتن راهكارهاي مناسب براي رفع آن ها، شورا نقش مهمي دارد و بايد تقاضاي مديريت واحد شهري را از دولت داشته باشد. در واقع براي ملي شدن شهر مشهد بايد شوراها، نمايندگان و دولت در كنار هم حركت كنند.

بحث پروژه شهر ملي را در شهرداري مشهد هم پي گيري كرديم و بعد از چند روز تماس با معاون شهرسازي از آن طرف خط تلفن پاسخ اين بود كه: «بنده را از مصاحبه معاف كنيد» بدون ترديد اگر قرار باشد پروژه ملي شدن شهر مشهد در شهرداري دنبال شود پرونده بحث در معاونت شهرسازي است ولي متأسفانه، براي دريافت پاسخ به جواب نرسيديم.

از سوي ديگر با دفتر اطلاع رساني دولت تماس گرفتيم. كارشناس دفتر اطلاع رساني دولت مي گويد:پروژه هاي شهرستان ها در قالب مصوبات جلسات هيئت دولت در استانداري ها پي گيري مي شود و نتيجه گزارش حاكي از پيشرفت ٩٠ درصدي كارها در برخي استان ها از جمله استان خراسان رضوي است. با اين توضيح بايد بپذيريم كه شهر مشهد توسعه بسياري يافته است هر چند پيشرفت ٩٠ درصدي برخي پروژه هاي عمراني خوب ديده نمي شود!در واقع از شهر مشهد به عنوان كلان شهر مذهبي و ملي ياد مي شود اما بودجه اي كه براي اين شهر در نظر مي گيرند در حد تأمين حداقل نيازهاي جمعيت شهر مشهد است و معلوم نيست چه زماني به استانداردهاي يك شهر ملي در مورد مشهد خواهيم رسيد.
چهارشنبه 17 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 65]