كمتحركي ؛ عارضه ی قرن

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: گسترش فناوري و ماشيني شدن زندگي، كم شدن تحرك جسماني را براي انسانها به ارمغان آورده و اين در حالي است كه 70 درصد از بيماريها در اثر بيتحركي بوجود ميآيند. آخرين آمارهاي جهاني حاكي از آن است كه سال گذشته، حدود 2 ميليون نفر در جهان به علت انجام ندادن فعاليتهاي فيزيكي جان خود را از دست دادهاند و بيش از 60 درصد جمعيت جهان كه اغلب آنان را زنان و دختران تشكيل ميدهند، به ميزان لازم از تحرك فيزيكي براي ارتقاي سلامتي برخوردار نيستند.
بررسيهاي انجام شده در كشور هم نشان ميدهد كه 45 درصد ايرانيان دچار فقر حركتي هستند. در اين ميان، مديران و كارمندان به علت يكنواختي كار در معرض انواع بيماريهاي گوناگون قرار دارند. نتايج تحقيقات دانشمندان نشان ميدهد كه مهمترين و شناخته شدهترين آفت سلامتي برخي از مديران و كارمندان، ورزش نكردن، تغذيه نامناسب و و نداشتن استراحت كافي است. كارشناسان بر اين اعتقادند كه علاوه بر نقش محوري ورزش و استراحت كافي در سلامت مديران و كارمندان، رعايت رژيم غذايي مناسب و تغذيه صحيح نيز از كليدهاي دستيابي به سلامت و توفيق دركارهاست.
ترويج فعاليت بدني، روش سودمندي براي پيشگيري از بيماريهاي مزمن و راهكاري مقرون به صرفه براي ارتقاي سلامت جامعه است. مدارك علمي نشان ميدهد كه فعاليت بدني منظم، براي تمامي مردم در همه سنين و شرايط (حتي ناتوانيهاي جسمي) طيف وسيعي از فوايد سلامت جسماني اجتماعي و فكري را فراهم ميكند.
كارشناسان معتقدند فعاليت بدني روي ساير راهكارهاي مقابله با بيماريهاي مزمن به ويژه برنامه غذايي، كاهش مصرف دخانيات، الكل و موادمخدر اثر مثبت دارد، به كاهش خشونت كمك ميكند، توانايي انجام كار را افزايش ميدهد و موجب بهبود روابط اجتماعي افراد جامعه ميشود. براساس تحقيقات، سن ابتلا به دردهاي مفصلي در بيشتر كشورهاي جهان 25 سال كاهش يافته است و دلايل آن، شيوه زندگي نامناسب، بيتحركي در محيطهاي اداري و نداشتن فعاليت فيزيكي است. به استناد آمارهاي رسمي، سن ابتلا به بيماريهاي مفصلي در ايران نيز از 55 سال به 30 سال كاهش يافته است.
آمارها چه ميگويند؟

براساس برآورد سازمان جهاني بهداشت در سال 2002 بيتحركي سبب مرگ 9/1 ميليون نفر در جهان شده است. براساس اين برآورد حدود 10 تا 16 درصد موارد سرطان سينه، كولون، ديابت و در حدود 22 درصد موارد ايسكمي قلبي در جهان به بيتحركي نسبت داده ميشود. اين برآوردها، ميان زنان و مردان مشابه است.
برآورد جهاني شيوع بيتحركي در بزرگسالان حدود 17 درصد است. برآوردها براي فعاليتهاي بدني كم و ناكافي (انجام فعاليت بدني متوسط به ميزان كمتر از 5/2 ساعت در هفته) از 31 تا 51 درصد متغير است و متوسط جهاني آن 41 درصد است. در گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال 2002 از برخي منابع اطلاعاتي مستقيم و غيرمستقيم و انواع شيوههاي نظرسنجي براي تخمين سطح فعاليت استفاده شده است.
بيشترين فعاليتها براي اوقات فراغت و كمترين آنها در رابطه با فعاليتهاي شغلي بودند. در رابطه با رفت و آمد و كارهاي خانگي، كمترين فعاليت گزارش داده شده است. به علاوه، اطلاعات گزارش سازمان جهاني بهداشت فقط شيوع بيتحركي را در ميان افراد 15 سال و بالاتر تخمين ميزند و به نظر ميرسد رقم كل ميتواند بيش از اين باشد.
در حال حاضر تخمين زده ميشود كه 60 درصد از جمعيت جهان به اندازه كافي حتي به ميزان نسبتاً كم توصيه شده، فعاليت جسماني ندارند. در كشورهاي توسعه يافته به نظر ميرسد كه بيشتر بزرگسالان بيتحرك باشند. احتمال تداوم الگوي فعاليت جسماني كه در طول دوران بچگي و نوجواني شكل ميگيرد، بيشتر است و مبنايي براي زندگي سالم و فعال در تمام طول زندگي را فراهم ميكند.
به نظر ميرسد كه شيوههاي زندگي ناسالم، شامل رفتار بدون تحرك، رژيم غذايي بدون اعتياد به موادمخدر در سنين جواني، در باقي عمر ادامه يابد. اطلاعات بدست آمده از كشورهاي توسعه يافته نشان ميدهد كه هزينههاي مستقيم بيتحركي بسيار زياد است. هزينههاي مربوط به بيتحركي و چاقي 4/9 درصد از هزينههاي ملي و بهداشتي ايالات متحده را در سال 1995 تشكيل ميدهد. در كانادا بيتحركي موجب 6 درصد از هزينههاي مراقبت بهداشتي است.
فوايد فعاليت جسماني

بيتحركي همراه با ديگر عوامل، عاملي مهم در ايجاد بار بيماريهاي مزمن در جهان است. فعاليت جسماني منظم، خطر ابتلا به بيماري قلبي، سكته مغزي، سرطان سينه و سرطان كولون را كاهش ميدهد. به طور عمومي، فعاليت جسماني سبب بهبود متابوليسم گلوگز ميشود، چربي بدن را كاهش ميدهد و فشار خون را پايين ميآورد. مجموعهاي كه عوامل اصلي كاهش خط ابتلا به بيماريهاي قلبي عروقي و ديابت هستند. فعاليت جسماني به كنترل و تخفيف آثار اين بيماريها نيز كمك ميكند. فعاليت جسماني خطر ابتلا به سرطان كولون را از طريق اثر روي پروستاگلوينها، كاهش زمان عبور مواد از روده و افزايش سطح آنتياكسيدانها كاهش ميدهد.
فعاليت جسماني در كاهش خطر ابتلا به سرطان سينه نقش دارد كه اين امر احتمالاً ناشي از اثرات آن بر متابوليسم هورمونها است. فعاليت جسماني همچنين ميتواند موجب بهبود سلامتي عضلاني ـ اسكلتي كنترل وزن بدن و كاهش علايم افسردگي شود.
آثار سودمند فعاليت جسماني در بيماريهاي اسكلتي، عضلاني مانند كاهش كمردرد، پوكي استخوان و همچنين چاقي، افسردگي، اضطراب و استرس گزارش شده است.
علاوه بر فوايد مستقيم درماني، با افزايش فعاليت جسماني ميتوان شاهد افزايش فعاليتهاي متقابل اجتماعي در همه جنبههاي زندگي مانند ايجاد سرگرمي مفرح، كاهش خشونت و... بود. فعاليت جسماني داراي فوايد اقتصادي به ويژه در مواردي مانند كاهش هزينه مراقبت بهداشتي، افزايش بهرهوري و محيط اجتماعي سالمتر است.
پيامدهاي كمتحركي

دكتر علي جمشيدي، ارتوپد ميگويد:
ـ تحرك؛ توانايي حركت آزادانه فرد در پيرامون خود است و حركت براي اهداف مختلفي به كار گرفته ميشود. داشتن تحرك براي احساس سلامتي از جنبه فيزيكي، رواني و اجتماعي ضروري است. بيتحركي زماني رخ ميدهد كه موجود قادر به حركت غيروابسته (مستقل) يا تغيير وضعيت نباشد يا حركت او به دلايل پزشكي محدود شده باشد.
بيتحركي فقط به استراحت در تخت اطلاق نميشود، كارمندي كه ساعتها پشت يك ميز بنشيند، به درجاتي از بيتحركي مبتلاست. به گفته او، آخرين بررسيهاي انجام شده در كشور نشان ميدهد كه 45 درصد از افراد جامعه و 60 درصد افراد بالاي 60 سال در تحرك مشكل دارند. اين در حالي است كه گاهي اين محدوديت حركت موقتي است و زماني نيز اين بيتحركي، محدود به قسمتي از بدن ميشود. معمولاً اثرات بيتحركي از سه جنبه فيزيولوژيك، روانشناختي و تكاملي مورد بررسي قرار ميگيرد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 192]