نويسنده: سيد يونس ادياني اتاق فكر و اصول حاكم بر كانون هاي تفكر

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نويسنده: سيد يونس ادياني اتاق فكر و اصول حاكم بر كانون هاي تفكر
خبرگزاري فارس: فكر پژوهي ادبيات جديد و نوبنياد در ايران است كه بر سيستمي بودن ادبيات فكري تأكيد مي كند. براي پيدايي فكر پژوهي لازم است فرهنگ سازي صورت گيرد تا با پشتوانه تحقيقات فكري، اتاق فكر يا پژوهش هاي فكر خودبنياد تأسيس شود.

فكر مشق هاي نوشته شده نيست، سرمشق هاي نوشته شده است.
2- فكر سرمشق دانش است. فكر با ايده سازي توليد دانش مي كند و ايده سازان مقدم بر دانش آموختگانند.
3- فكر چيزي است كه دانش بيارايد و اگر فكري دانشي نيارايد در فضاي فكري بودنش ترديد وجود دارد.
4- فكر از كشمكش و تعامل ذهن و مغز به وجود مي آيد.

تاريخچه اتاق فكر

1- مسئله اتاق فكر، مسئله مفاهمه هاي فكر است. نخستين مفاهمه فكر در سال 1370 به وجود آمد و در سال 1380 در قالب اتاق ذهن خود را نشان داد و در 12/2/1383 در منطق بنيادين فكر به كمال رسيد.
2- مفاهمه فكر دو لايه شرقي و غرب دارد. مفاهمه شرقي شامل فارابي، ابن سينا و ملاصدرا مي شود و مفاهمه غربي به دكارت،‌كانت و رالز اختصاص دارد.
3- در منطق بنيادين فكر تئوري اتاق فكر، استراتژي اتاق فكر، كارگاهي براي فكرسازي و فلسفه فكر طراحي شده است.
4- پژوهشهاي حكومتي: كانون هاي تفكر، انتظار دولت از كانونهاي تفكر و اتاق فكر حكومتي بيان شده تا ضرورت و شاخص هاي اتاق فكرحكومتي طراحي شود.
5- تالار آگاهي و گواهي مدلي از احياي فلسفه فكر ايراني و جامع ترين انديشه و كتاب در حوزه فلسفه فكر و ذهن است.

ضرورت اتاق فكر

ضرورت اتاق فكر از دو جهت قابل فهم است.

الف: ضرورت تاريخي كه به واسطه احياي تاريخ تفكر در دوره ايران باستان، اسلامي و معاصر دانسته مي شود.
ب: ضرورت ملي كه حيات همه مردم ايران در گرو به وجود آمدن اتاق فكر ملي است.

ضرورت فكرپژوهي و فكرشناسي

اين ضرورت از سه جهت دانسته مي شود:

الف: فراموشي فكر و در نتيجه به فراموشي سپرده شدن انسان خردمند؛
ب: پيچيدگي فكرشناسي، فكرستاني، فكرسازي و فكرورزي در جامعه انساني؛
ج: پيچيدگي روابط انساني در گفتمان هاي فكري و عرفي در جامعه فكري.

ادبيات اتاق فكر

فكر پژوهي ادبيات جديد و نوبنياد در ايران است كه بر سيستمي بودن ادبيات فكري تأكيد مي كند. براي پيدايي فكر پژوهي لازم است فرهنگ سازي صورت گيرد تا با پشتوانه تحقيقات فكري، اتاق فكر يا پژوهش هاي فكر خودبنياد تأسيس شود.
ادبيات اتاق فكر با مفهوم سازي و اصطلاح سازي به وجود مي آيد و اگر هر يك نباشند، پديداري ادبيات اتاق فكر خيال انگيزي بيهوده است.

شناسايي اتاق فكر

شناسايي فكر مانند هر چيز جديدي بسيار دشوار و در عين حال كاري ممكن در حوزه انساني است. شناسايي فكر در اتاق فكر صورت مي گيرد. اتاق فكر مركزي براي شناسايي فكرسازان و فكرپژوهان است. در اين مركز، فكرورزي روش مند براي مفهوم سازي و مفهوم ستاني در جهان واقعي و در حوزه انساني صورت مي گيرد. اتاق فكر، بستري فراهم مي آورد كه احياي فكرپژوهي و فكرسازي روش مند در جامعه انساني ممكن شود و در زواياي مختلف در منطق بنيادين فكر احيايي صورت گيرد.
1- چگونه مي توان برپرتوهاي فكر سيطره پيدا كرد؟
2- اتاق فكر اتاق ذهن است.
3- اتاق فكر، اتاق پرسش هاي بنيادين و پاسخ هاي بنيادين است.
4- اتاق فكر ما را به فكر پيوند مي دهد، ولي به جاي ما فكر نمي كند.
5- اتاق فكر جايي براي ايستادن نيست و راهي براي رفتن است.
6- اتاق فكر راهنماي فكر است.
7- اتاق فكر اتاق مديريت فكر است.
8- اتاق فكر، اتاق مفهوم ستاني، مفهوم پژوهي و مفهوم سازي است.
9- تاسيس اتاق فكر بدون پشتوانه منطق بنيادين فكر و مفاهمه فكر ممنوع است.

تئوري اتاق فكر

ما در آغاز طرح نظريه مركزي براي اتاق فكر بنيادين هستيم و در اين نظريه به صورت طبيعي ناتمامي هايي وجود دارد كه نقد و نظر ارباب معرفت موجب تكامل آن خواهد شد. البته مباني و منشور اتاق فكر در كتاب «منطق بنيادين فكر» و در بحث «تئوري اتاق فكر» به تفصيل بيان شده است. اين تئوري در تداوم مفهوم سازي در كتاب «پژوهشهاي حكومتي» دنبال شد و مباحثي مانند اتاق فكر حكومتي، كانون هاي تفكر، دولت به مثابه كانون هاي تفكر و انتظارهاي دولت از كانون هاي تفكر به صورت جامع بيان شده و در «تالار آگاهي و گواهي» مباحث پايه اين تئوري و پديدار شناسي ذهن و فكر بيان گرديده است.

اتاق فكر به تناسب فعاليت ها
اتاق فكر به تناسب فعاليت ها متفاوت است. اين تفاوت در سه بخش دنبال مي شود:

الف: اتاق فكر آكادميك،
ب: اتاق فكر خدماتي،
ج: اتاق فكر با جهت گيري حكومتي.

ساختار توليد فكر

اتاق فكر ساختاري براي توليد فكر بنيادين است.در اين اتاق سه عمل منطقي صورت مي گيرد.

الف: كشف هسته مركزي فكر بر اساس منطق احتمالات،
ب: درك حقيقت فكر بر پايه آثار و لوازم فكري،
ج: دريافت روشن از ساختار فرهنگي، اجتماعي و فلسفي فكر.

اصول پارادايم فكر

در پارادايم فكر به اصولي بايد توجه شود:
1ـ بازسازي فكركه در خود سازي فكر ممكن مي شود.
2ـ باز انديشي فكر كه در امكان مفاهمه فكر نهفته است.
3ـ فكرشناسي كه مطالعه و تأمل در فضاي وضعي و موقعيت وجودي فكراست.
4ـ فكر كردن در فكرهاي كه چگونه فكر به وجود آمده است.
5- گسترش و توسعه فكر در فضاي وضعي حال.

عصر جديد

عصر جديد با سه مشخصه كلي مواجه است:

الف: گذشته پژوهي؛ (مطالعه در سير گذشته)
ب: آينده پژوهي؛ (مطالعه در تحولات آينده)
ج: گذشته پژوهي رويدادي آينده پژوهانه است.

ويژگي اتاق فكر

اتاق فكر چند ويژگي كلي دارد:
الف: روشي بودن استراتژي اتاق فكر. روشي بودن در چگونگي فكركردن و در جهت بهبود انتقال فكر به مخاطب است. البته اين ويژگي به كمك فناوري هاي نوين صورت مي گيرد.
ب: اعمال روش جمع انديشانه و تجميع دانايي هاي مختلف در جوانب متفاوت.
ج: بهره گيري از نيروهاي متفكر، نخبه و استراتژيست به صورت هسته هاي فعال فكري در جهت خلاقيت براي سياست پژوهي و سياست گذاري.
د: مستندسازي پژوهش ها و استفاده از آراي كارشناسان با تجربه، متفكر و روشن انديش.
هـ: دور بودن ار امور اجرايي و بوروكراتيك و ملاحظه نكردن فضاي رسمي سياست گذاري و تكيه بر فرهنگ سازي و اطلاع رساني براي فكرسازي و انتقال فكر به دولت، حكومت و افكار عمومي.

مفاهيم اتاق فكر

مفاهيم اتاق فكر، در حوزه فكر، علوم، تكنولوژي، جامعه، حكومت و دولت تمركز دارند . اين مفاهيم به چند صورت نشان داده مي شوند:
الف: مفهوم كارگاه فكرسازي در كنار كارگاه دانشي؛
ب: مفهوم فكر پژوهي به جاي دانش پژوهي؛
ج: مفهوم مسئله سازي فكر در كنار پارادايم هاي مسلط دانشي،
د: مفهوم گذشته پژوهي براي آينده شناسي.

كاركردهاي اتاق فكر
اتاق فكر چند كاركرد عمده دارد:

الف: ايده سازي و نظريه پردازي در زمينه سياست پژوهي و فرهنگ سازي فكر براي تفاهم منطقي،
ب: تصميم سازي استراتژيك در سياست گذاري و اعمال مديريت علمي بر پايه نوانديشي،
ج: توسعه دانش هاي بنيادين و فكري كشور در زمينه سياست، حكومت، علم و فناوري،
د: ارائه استراتژي براي شكل گيري سياست ها بر پايه حكومت و دولت در قالب تصميم سازي استراتژيك،
هـ: احياي بنيادين منطق فكر بر پايه فلسفه فكر براي تعامل با افكارحكومتي متناظر.و توسعه دانش هاي بنيادين و ارائه راهبردي براي شكل گيري سياست پايه.

وظايف اتاق فكر

اتاق فكر با تحليل داده ها براي نخبگان سياسي، اقتصادي، فرهنگي و افكار عمومي توليد ايده مي كند. براي رسيدن به چنين هدف بزرگي استفاده از روش هاي متعدد براي ايفاي وظيفه لازم است. اين روش ها عبارتند از:
الف: برگزاري نشست هاي استراتژيـ كارشناسي از طريق گفتگوي استراتژيستي.
ب: نشر انديشه هاي اتاق فكر براي ارتقاي جامعه فكري به شكل چاپي و الكترونيكي.
ج: استفاده از رسانه جمعي كه از اين طريق فعاليت هاي اتاق فكر انعكاس وسيعي مي يابد.

هدف اتاق فكر

هدف اوليه اتاق فكر، سياست پژوهي و تعليم سياست مداران و مديران استراتژيك بر اساس سياست گذاري است.
هدف اصلي اتاق فكر، سياست پژوهي بنيادي براي مهندسي حكومت، جامعه و دولت بر اساس نياز كنوني و اقتضائات آينده بشر است. چنين مبنايي در دو رويكرد هدفي دنبال شده است:
الف: سياست پژوهي به صورت استراتژي ملي براي ارتقاي تفكر سياست گذاري و عمل طبق عقلانيت تفكر پايه.
ب: تأثيرگذاري مدل هاي سياست پژوهي بر روند جاري دولت، حكومت و افكار عمومي.

دغدغه اتاق فكر

اتاق فكر دو دغدغه كلي دارد:
الف: دغدغه احياي فكر خود بنياد براي ايده پژوهي و ايده سازي.
ب: دغدغه روشمند سازي فكركاربردي جهت به وجود آوردن دانش هاي بنيادين.

تعامل اتاق فكر

تعامل اتاق فكر چند جانبه است:

الف: تعامل ملي كانون ها براي ارتقاي تفكر و توسعه ملي بر پايه دوره باستاني، اسلامي و معاصر.
ب: تعامل منطقه اي كانون ها جهت تأمين نيازهاي پاياپاي و درك شفاف از فضاي وضعي و موقعيت كنوني.
ج: تعامل بين المللي كانون ها براي تأمين نيازها جهت آرامش عمومي انسان.
اتاق فكرها مهم ترين ثروت ملي هر كشور هستند كه با احياي منطق فكر در جامعه، امنينت ملي و توسعه ملي به وجود مي آورند و جامعه را از ورود دانش و تكنولوژي عرفي باز مي دارند و در صدد انتقال دانش هاي بنيادين و تكنولوژي مادر بر مي آيند.

ملاحظات اتاق فكر
براي اتاق فكر سه ملاحظه كلي وجود دارد:

الف: ملاحظات اكتشافي،
ب: ملاحظات خلاقيتي و تعاملي،
ج: همگاني كردن فرهنگ فكر در جامعه انساني.

مديريت اتاق فكر
مديريت اتاق فكر بر شانه سه محور قرار دارد:
الف:روش محور (تعليم روش فكر كردن)
ب: ترويجي محور(ترويج مدل ها و ساخت هاي فكر در جامعه علمي)
ج: خدمات پژوهشي محور(استفاده عمومي از فكر در مدل هاي دانشي و گسترش حوزه دانش آموختگي)

انتظار دولت از اتاق فكر

دولت از كانون هاي تفكر سه انتظار دارد:
الف: سياست پژوهي براي نوبنيادي منطق سياست و دولت،
ب: آينده پژوهي براي جامعه سازي برتر علمي،
ج: ايده پردازي جهت ارتقاي منطق فكر و توليد دانش هاي بنيادين و بومي سازي دانش.

تأثيراتاق فكر

اتاق فكر دو تاثير عمده بر جاي مي گذارد:
الف: تأثير در ايده سازي و ايده پروري كه تا حدودي افق آينده پژوهي ممكن شود.
ب: تأثير عملي در سياست گذاري، تعليم سياست مداران، مديران حكومتي و در مواردي حضور در عرصه سياست عملي.

كانون هاي تفكر

اتاق فكر راه ورودي به كانون هاي تفكر است.
اصول حاكم بر كانون ها:
1- دانش پژوهي،
2- فكرپژوهي،
3- سياست پژوهي براي سياستگذاري،
4- سياست سازي براي ارتقاي آموزش و پژوهش.
كانون هاي تفكر مركز مطالعاتي و پژوهشي هستند كه با تاملات بنيادين پژوهش هاي كاربردي انجام مي دهند.
كانون هاي تفكر، حلقه سياست پژوهي براي سياست سازي و سياستگذاري هستند.
وظيفه اصلي كانون ها، سياست پژوهي براي سياستگذاري در عرصه علم، سياست، حكومت، اجتماع، اقتصاد و حقوق است. وظيفه دوم كانون ها بررسي برنامه ها، سياست ها، كشف تهديدها، فرصت ها و دريافت توانايي ها و ضعف هاست.

طراحي انديشگاه

طراحي انديشگاه به چند نياز بنيادي پاسخ مي دهد:
الف: تاسيس كرسي فكر در انديشگاهها كه ذهن را متوجه توليد دانش مي كند.
ب: به وجود آوردن كارگاه فكر در كنار كارگاه دانش تا اهميت فكر شناخته شود و منطق فكر عموميت پيدا كند.
ج: احياي تجميع انديشه و عرضه كردن انديشه به نخبگان متناظر و دريافت اين نكته كه كرسي عصاره، عصاره اتاق فكر است.

موانع انديشيدن

براي انديشيدن چند مانع اصلي وجود دارد:
الف: فراموشي فكر و فرهنگ فكر بر اساس فراموشي منطق فكر در جامعه علمي،
ب: حيرت زدگي نسبت به تحولات نانوتكنولوژي و عدم سيطره مفهومي بر آن و سستي در مواجهه با دانش هاي بنيادين،
ج: ضعف فرهنگ و عدم اهتمام به خرد جمعي و باور به تجميع دانايي براي ارتقاي توانايي،
د: سستي در احياي فكر و فراموشي منطق فكر و از دستور افتادن رويكرد تالاري به فكر.

چه بايد كرد؟

براي چه بايد كرد ؟ سه پاسخ وجود دارد:
الف: كشف موانع فكرسازي،
ب: درك راهكارهاي فكرسازي و توسعه فكر،
ج: ورود به عرصه دانش سازي و باور به توانايي ها.

راهكارها
در اين رابطه چند راهكار ارائه مي شود:
الف: شناخت امكانات كشور به مثابه واقع،
ب: كشف توانايي فكري جامعه علمي ،
ج: آگاهي از ظرفيت ها و توانايي علمي.

راهكارهاي توليد فكر چند جانبه است:
الف: راهكار فرهنگي:
1- به وجود آوردن نقطه مشترك مفهومي در حوزه انديشه فرهنگي،
2- تبديل شدن جنبش فكري به استراتژي مديريتي اتاق فكر،
3- ارزش عمومي بخشيدن به حركت فكر با فضاسازي فكري در جامعه به واسطه رسانه ها.
4- تفكيك قلمرو نخبگان از دانش آموختگان حوزوي و دانشگاهي.

ب: راهكارهاي فكرسازي:
1- مفاهمه يا دانش پيشين براي به وجود آمدن دانش جديد،
2- ضرورت طبقه بندي دانش ها براي حركت در جهان تاسيس و توليد،
3- هماهنگ سازي روش شناسي فكري گذشته، حال و تبيين روش شناسي فكر آينده،
4- پديداري فكرشناسي بنيادين در كشور بر اساس سه دوره باستاني، اسلامي، معاصر.

ج: راهكارهاي مديريتي:
1- راهكار مديريتي زير ساخت راهكارهاي فرهنگي و دانش سازي،
2- اصلاح بنيادين سازوكارهاي آموزشي و پژوهي،
3- احياي روش تعليم فكر و دانش به جاي تعليم فكر و دانش،
4- تفكيك حوزه هاي تخصصي، ‌تحقيقاتي با تحقيقات ميان رشته اي.

د: راهكارهاي اجرايي:
1- ايجاد فضاي باز فكري براي احياي فكر و دانش،
2- مناظره فكري مطابق با روش علمي،
3- تلفيق پژوهشهاي بنيادي و راهبردي براي استفاده عملي در حكومت،
4- طرح سازمان جامع فكري در جامعه فكري براي روش مندي كردن منطق فكر،
5- طراحي كانون هاي تفكر و احياي كارگاه و كرسي فكر در نظام آموزشي و پژوهشي،
6- ايجاد انديشگاهها در كنار دانشگاهها و پژوهشگاهها و اجتناب از سياست زدگي و دسته بندي عرفي.
....................................................................

منبع:www.bmsu.ac.ir
سه شنبه 16 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 886]