نگاهي تاريخي به مساله جعل عنوان ؛كوشش‌هاي بي‌ثمر‌ - سهام‌الدين بورقاني

واضح آرشیو وب فارسی:بازتاب آنلاین: نگاهي تاريخي به مساله جعل عنوان ؛كوشش‌هاي بي‌ثمر‌ - سهام‌الدين بورقاني
خليج فارس نامي است به جاي مانده از كهن‌ترين منابع كه از سده‌هاي پيش از ميلا‌د سر بر آورده‌است و با پارس و فارس - نام سرزمين ملت ايران- گره خورده‌ است. ‌ در كتاب‌هاي ديگر جغرافيايي عهد باستان كه به زبان لا‌تين نوشته شده است، خليج فارس يا درياي پارس با عنوان يا آمده است. در كتاب كه يك هزار سال پيش تاليف شده و قديمي‌ترين كتاب فارسي موجود در دانش جغرافيا است در مورد اين دريا آمده است: در قرن بيستم نام به تبديل شده و ترجمه آن در زبان‌هاي مختلف مورد استفاده است، به طوري كه در كشورهاي انگليسي زبان به نام Persian Gulf، در زبان فرانسه به نام persique Golf، در زبان روسي persidski zalive، در زبان تركي farsi korfozi و در زبان ژاپني به نام perusha wan شناخته مي‌شود. ‌

با اين توصيفات به نظر نمي‌رسد كه تحقيق در مورد سابقه نام خليج‌فارس كار چندان دشوار و پيچيده‌اي باشد و به راحتي مي‌توان دريافت كه نام خليج‌فارس داراي قدمتي هزاران ساله است. سندهاي تاريخي فراواني كه حتي به زبان عربي وجود دارد، تماما حكايت از اين دارد كه جزاير خليج فارس رسما، اسما، عملا‌ و به لحاظ تاريخي بخشي از ايران است.

اما سوال اين است كه از چه زماني طرح تغيير نام خليج‌فارس آغاز شد؟ اولين تلا‌ش مربوط به روزنامه تايمز لندن است كه در سال 195221331) در تحريفي آشكار براي نخستين بار خليج‌فارس را با نام جعلي مورد خطاب خود قرار داد. اما قبل از آن اصطلا‌ح براي نخستين بار در دوره تحت قيموميت شيخ‌نشين‌هاي خليج‌فارس توسط كارگزاران انگليس و به طور ويژه از طرف يكي از نمايندگان سياسي انگليس مقيم در خليج‌فارس به نام رودريك اوون در كتابي به نام حباب‌هاي طلا‌يي در خليج عربي در سال 1958 به كار رفت. او نوشت: او و فرد ديگري به نام سر چارلز بلگريو به قصد تفرقه بين ايران و كشورهاي عرب اين موضوع را مطرح كردند.

سر چارلز بلگريو كه بيش از 30 سال نماينده سياسي و كارگزار دولت انگليس در خليج‌فارس بود، پس از بازگشت به انگلستان در سال 1966 كتابي درباره سواحل جنوبي خليج‌فارس منتشر كرد و در آن نوشت: ‌ اقدام ديگر در اين مورد به سال 1337 19588) برمي‌گردد كه عراق و بعضي ديگر از كشورهاي عربي خليج فارس را خليج عربي خواندند. در اين سال عبدالكريم قاسم كه با كودتاي نظامي قدرت را در عراق به دست گرفته بود و همچنين تمايل به حركت‌هاي آزاديخواهانه مصر به رهبري جمال عبدالناصر داشت، خليج‌فارس را خليج عربي خواند. دولت ايران در همان زمان در برابر اين نام مجعول واكنش نشان داد و گمرك و پست ايران از قبول محموله‌هايي كه به جاي خليج‌فارس نام خليج عربي روي آن نوشته شده بود، خودداري كرد. ايران همچنين در مجامع و كنفرانس‌هاي بين‌المللي نيز در صورت به كار بردن اين اصطلا‌ح ساختگي از سوي نمايندگان كشورهاي عرب واكنش نشان مي‌داد.

البته سازمان ملل متحد هم در چندين نوبت در بيانيه‌ها، اصلا‌حيه‌ها و مصوبه‌هاي گوناگون و با انتشار نقشه‌هاي رسمي، نه‌تنها بر رسمي بودن نام تاكيد كرده، بلكه از هيات‌هاي بين‌المللي خواسته كه در مكاتبات رسمي به ويژه در اسناد سازمان ملل از نام كامل استفاده كنند.

اما هنوز با گذشت سال‌ها عده‌اي با عزم راسخ در صدد آن هستند تا عنوان خليج عربي را به رسميت بشناسند. در سال 1383موسسه آمريكايي كه از موسسات معتبر در حوزه علم جغرافيا محسوب مي‌شود، در اطلس تازه جهان كه منتشر كرد، نسبت به اطلس پيشين خود حدود هفده هزار مورد تغيير اعمال كرد و از جمله اين تغييرات گنجاندن نام در داخل پرانتز در مقابل نام خليج فارس است كه اعتراض‌هاي زيادي را به ويژه ميان ايرانيان مقيم آمريكا و نيز در داخل كشور برانگيخت.

آلن كارول، رئيس گروه تدوين‌كنندگان نقشه‌هاي اين اطلس همان زمان به بي‌بي‌سي گفت: او گفت كه گذاشتن نام در نسخه تازه اطلس نشنال جئوگرافيك به اين دليل است كه برخي كشورها اين نام را به صورت رسمي بر خليج‌فارس نهاده و استفاده مي‌كنند و نشنال جئوگرافيك بر كاربرد اين نام در اين كشورها اذعان دارد. ‌

اين مساله اعتراض‌هاي فراواني را در ميان مردم، مسوولا‌ن و دانشگاهيان برانگيخت. از آن جمله مي‌توان به راه‌اندازي صفحات مختلف اينترنتي به زبان‌هاي انگليسي و عربي و پيوند دادن آنها به موتورهاي جست‌وجوگر اينترنتي اشاره كرد. به اين ترتيب كساني كه به دنبال بودند با اين عبارت مواجه مي‌شدند: ‌ در نهايت اعتراض‌هاي گسترده به ثمر رسيد و موسسه نشنال جئوگرافيك نام مجعول را در آخرين نسخه اصلا‌ح‌شده اطلس جهاني كه 30 دسامبر 2004 روي اينترنت قرار داد، حذف كرد اما اين اقدام از سوي ايراني‌هاي داخل و خارج كشور كافي تلقي نشد. موسسه جغرافيايي آمريكايي نشنال‌جئوگرافيك در پايگاه اينترنتي خود رسما اعلا‌م كرد: اين موسسه علا‌وه بر حذف عبارت توضيحي را كه پيش‌تر در مقابل نام جزاير ابوموسي، تنب بزرگ و تنب كوچك قرار داده و آنها را جزاير خوانده بود نيز حذف كرد. ‌

با همه اين تفاسير، تمام كشورهايي كه خليج‌فارس را به هر دليلي خليج عربي خطاب مي‌كنند، نبايد باعث شوند تا ما نتوانيم از منافع‌مان به درستي دفاع كنيم. ناصر تكميل همايون عضو هيات علمي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي در مصاحبه با گفته است:

آنچه روشن است اين است كه، با وجود همه اين تلا‌ش‌هاي تاريخي در جعل عنوان خليج‌فارس، هنوز نهادي يا كشوري نتوانسته است به هدف خود در اين جهت برسد و دليل آن هم كاملا‌ روشن است. فقط اندكي زمان و قدري پشتكار مي‌خواهد تا به متون و اسناد تاريخي كه در اين زمينه موجود است رجوع شود. ‌

انتهاي خبر // روزنا - وب سايت اطلاع رساني اعتماد ملي//www.roozna.com
------------

------------
سه شنبه 16 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: بازتاب آنلاین]

[مشاهده در: www.baztabonline.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]