خانم ها و افسردگي: درك شكاف ميان خانمها و آقايون

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: خانواده، شغل، کنار آمدن با عادت ماهانه، بارداري، يائسگي. يک خانم با مسائل بيشماري روبروست و بايد هر کدام از آنها را کنترل کند. اما يکي از اين مواردي که به هر حال يک روز با آن مواجه خواهيد شد: افسردگي است.
تقريبا زنان دو برابر بيشتر از مردها در مراحل مختلف زندگي، دچار افسردگي ميشوند. عامل اين اختلاف چه چيز مي تواند باشد؟
عوامل بيولوژيکي، رواني و فرهنگي مي تواند ريسک خانم ها در ابتلا به افسردگي را افزايش دهد. در اين قسمت مي خواهيم مروري داشته باشيم بر روي اينکه عوامل بالا چگونه مي توانند استعداد ابتلا به اين بيماري را افزايش دهند.
عوامل بيولوژيکي دخيل در افسردگي
بدن خانم ها به خودي خود به افزايش افسردگي کمک مي کند. دليلش اين است که هورمون ها تاثير مستقيمي بر روي حالات و رفتارهاي بانوان در مراحل مختلف زندگي مي گذارند. در حقيقت پيش از اينکه دخترها و پسرها به سن بلوغ برسند، ميزان افسردگي در هر دوي آنها به يک اندازه است. و تنها پس از بلوغ است که اختلاف ميان نارسايي هاي مربوط به افسردگي، در آنها به طور مشهود، قابل تشخيص مي شود. براي مثال، دختري که به سن 15 سالگي مي رسد دو برابر پسرها در همين سن احتمال ابتلا به افسردگي دارد.
به اين دليل که بيماري از آغاز سن بلوغ شروع مي شود و پس از يائسگي تقريبا متوقف مي شود، برخي از پژوهشگران بر اين باورند که ترشحات هورموني مي توانند ريسک ابتلا به افسردگي را در بانوان افزايش دهند. از سوي ديگر بلوغ با علائم ديگري نظير پديدار شدن ميل جنسي، و عيني شدن هويت، مشاجره با والدين و برخي انتظارات نابجاي اجتماعي همراه است که همه و همه دست به دست هم داده و ميزان افسردگي را بالا مي برند. اين ناهنجاري هاي رواني- اجتماعي به دليل فعل و انفعالات هورموني بروز مي کنند و حاصل آن چيزي نيست جز افسردگي.
نواسانات شديد هورموني مي تواند تاثير شگرفي بر زندگي بانوان داشته باشد. با توجه به تاثيري که بر روي زندگي شخصي، اقتصادي و در ارتباط با ديگران مي گذارند، خانم ها خيلي بيشتر از آقايون در معرض ابتلا به افسردگي قرار مي گيرند. در اين قسمت نگاهي داريم به چگونگي تاثير اين عوامل بر روي افسردگي بانوان.
مشکلات پيش از قاعدگي
بيشتر خانم ها با مشکلات فيزيکي و احساسي که پيش از شروع قاعدگي دچار آن مي شوند، آشنا هستند. اين مشکلات عبارتند از: نفخ شکم، احساس درد و شکنندگي سينه ها، سر درد، استرس، زود رنجي و ساير نشانه هاي جسمي و روحي پيش از قاعدگي (pms). اگرچه اين علائم براي عده زيادي از خانم ها موقتي و زودگذر مي باشند، اما درصد کوچکي از خانم ها نيز هستند که اين نشانه ها در آنها به حادترين شکل ممکن، مانند افسردگي و نا اميدي بروز مي کند. اين امر باعث نابود شدن زندگي، حرفه و روابطشان با ساير افراد مي شود. اين حالت پريشاني پيش از قاعدگي (pmdd) نام دارد و نيازمند درمان از طريق هورمون و يا داروهاي ضد افسردگي است.
هر چند تاکنون ارتباط بين افسردگي و پيش قاعدگي به طور کامل شناسايي نشده است، برخي محققين معتقدند که تغييرات دوره اي استروژن، پروژسترون و ساير هورمون ها مي توانند بر روي عملکرد مغز به ويژه سروتونين (قسمتي از مغز که مامور کنترل حالات و خلق و خوي آدمي است) تاثير منفي بگذارد. ساير پژوهش ها گوياي اين امر هستند که اندروژن و هورمون مردانه تستسترون که به طور طبيعي در خانم ها نيز ترشح مي شود، نقش لاينفکي در اين قضيه دارند. معذلک به اين دليل که تغييرات هورموني در تمام خانم ها صورت مي پذيرد و تنها گروه هاي خاصي از آنها دچار افسردگي مي شوند ما نمي توانيم تغييرات هورموني را تنها عامل بروز افسردگي بدانيم؛ مسائل ژنتيکي و وراثتي و دلايل بيشمار ديگري نيز در اين امر دخيل هستند.
بارداري
بارداري به نوبه خود باعث بروز افسردگي نمي شود. اما روند چشمگير تغيير هورمون ها که در دوران بارداري همراه با کارهاي خانه و بيرون و روابط مختلف ايجاد مي شود؛ که مي تواند مستقيما سبب بروز افسردگي شود. برخي ديگر از دلايلي که مي توانند شما را در دوران بارداري به سمت افسردگي بکشانند عبارتند از: افسردگي هاي قبلي مانند (pmdd)، دعواهاي خانوادگي، فقدان حمايت اجتماعي، و احساس دل نگراني در مورد امر بارداري. موضوعات ديگري که حول محور بارداري وجود دارد نظير: ناباروري، سقط جنين و يا حاملگي ناخواسته نيز جزء عواملي به شمار مي روند که افسردگي را افزايش خواهند داد.
تشخيص افسردگي در زمان بارداري معمولا کار دشواري است، چراکه علائم آن با تغييرات طبيعي اين دوران همخواني دارد. از جمله اين تغييرات مي توان به تغيير ذائقه، خستگي، از خواب پريدن هاي مکرر و تغيير در خواست هاي جنسي بيمار اشاره کرد.
افسردگي پس از وضع حمل
هر چند يک نوزاد جديد مي تواند خيلي جالب و سرگرم کننده باشد، اما تقريبا در حدود نيمي از خانم ها پس از به دنيا آمدن فرزندشان احساس ناراحتي، خشم و زود رنجي و تحريک پذيري شديدي مي کنند. اين نوع احساسات کاملا طبيعي بوده و تقريبا در حدود يک تا دو هفته پس از وضع حمل از بين مي روند. اما اگر اينچنين نشد و علائم خيلي حاد شدند؛ مثلا تا آنجا پيش رفت که شما دچار: ناتواني در مراقبت از کودک، احساس استرس و اضطراب، اعتماد به نفس پايين، آشفتگي و بي قراري، فکر خودکشي شديد، بدون شک دچار افسردگي پس از وضع حمل هستيد. اين بيماري يک مورد کاملا جدي است که نيازمند درمان و معالجه فوري مي باشد. اين بيماري به دليل نوزاد نورسيده شما ايجاد نشده است، بلکه دليل اصلي ان نواسانات هورموني است که تاثير مستقيم بر روي حالات و خلق و خوي شما مي گذارد.
يائسگي و پيش يائسگي
ريسک افسردگي در زمان يائسگي به دليل بروز نواسانات بيش از اندازه در سطح هورمون ها، و همينطور پس از يائسگي به دليل کاهش بيش از اندازه سطح هورمون استروژن افزايش پيدا مي کند. البته بسياري از خانم ها با اينکه دچار علائم ناخوشايند دوران يائسگي مي شوند بازهم مبتلا به افسردگي نمي شوند، اما براي خانم هايي که براي مدت زمان زيادي در خوابيدن مشکل پيدا مي کنند و يا سابقه قبلي اين بيماري را داشته اند ريسک بالايي در ابتلا به افسردگي وجود دارد. بيرون آوردن کامل رحم نيز که در نهايت منجر به يائسگي مي شود سبب بروز علائم حادتر و در آخر افسردگي مي شود.
عوامل اجتماعي و فرهنگي دخيل در افسردگي
افسردگي در خانم ها تنها مربوط به دلايل زيست شناختي و بيولوژيکي نمي شود. استرس هاي ناشي از زندگي اجتماعي و فرهنگي نيز نقش مهمي را در اين زمينه بازي مي کنند. هر چند آقايون نيز تحت فشار چنين استرس هايي قرار دارند، اما باز هم ميزان اين فشار در خانم ها بيشتر است. به عنوان مثال اکثراً خانم ها بايد بار مسئوليت خانه و محيط کار را با هم به دوش کشند. خانم ها معمولا درآمد هاي پايين تري نسبت به آقايون دارند، به تنهايي از فرزندان خود مراقبت مي کنند و سابقه آزار و اذيت جنسي را نيز تجربه کرده اند، که همه اين موارد منجر به ايجاد افسردگي در فرد مي شوند، به ويژه در خانم هايي که قبلا پيشينه اين بيماري را داشته اند.
قدرت و شرايط نابرابر
به طور معمول خانم ها در آمد کمتري نسبت به آقايون دارند. شرايط نامساعد اقتصادي آنها را دچار استرس مي کند، اغلب نگران آينده هستند و همين امر باعث مي شود تا کمتر در متن جامعه قرار بگيرند و دسترسي کمتري به مداواي پزشکي داشته باشند. درصد کمي از خانم ها نيز از استرسي که تبعيض نژادي به آنها مي دهد، رنج مي برند. اين مقوله، احساسي به شما مي دهد که گويا هيچ گونه کنترلي بر روي زندگي خود نداريد. اين امر شما را به سمت نافعالي جنسي، منفي گرايي و فقدان اعتماد به نفس سوق مي دهد که تمام موارد در نهايت منجر به افسردگي مي شوند.
فشار کاري
خانم هايي که در خارج از خانه کار مي کنند باز هم کارهاي زيادي در خانه براي انجام دادن دارند. به اين معنا که در طول هفته ساعات بيشتري را نسبت به آقايون، صرف برآورده کردن خواست هاي ديگران مي کنند. بسياري از خانم هايي که به تنهايي در حال بزرگ کردن فرزندانشان هستند، گاهي اوقات مجبور مي شوند چندين شغل را با هم انجام دهند تا مخارج خانواده درآيد؛ اين کار باعث افزايش چالش ها و استرس هاي يک خانم مي شود. برخي از خانم ها نيز بايد هم از فرزندان نوجوان و جوان خود مراقبت کنند هم از افراد مسن و از کار افتاده فاميل. اين امر شما را حتما به سوي افسردگي سوق خواهد داد.
سوء استفاده هاي جسمي و جنسي
خانم هايي که در معرض تجاوز قرار گرفته اند و يا در کودکي آزار و اذيت شده اند، در معرض خطر افسردگي قرار دارند. خانم هايي که در زمان نوجواني و جواني مورد آزار و اذيت جنسي قرار گرفتنه اند نيز ريسک بالاتري در ابتلا به افسردگي دارند. هر چند سوء استفاده هاي جنسي در مردان و پسرهاي جوان نيز مشاهده مي شود، اما شيوع آن در بانوان و دخترها خيلي بيشتر است. همچنين خانم هايي که در بزرگسالي متحمل آزار و اذيت جسماني، احساسي و يا جنسي شده اند، باز هم دچار افسردگي ميشوند.
مداواي افسردگي
بدون توجه به اين مطلب که دليل قطعي افسردگي چيست، خانم ها نسبت به آقايون، علائم متفاوتي را بروز مي دهند از جمله: احساس گناه بيشتر، اضطراب، احساس بيهودگي، خستگي، اشفتگي در خواب، اضافه وزن، هوس در مصرف کربوهيدرات ها. نوعي از افسردگي که در بانوان بسيار شايع مي باشد، افسردگي فصلي مي باشد؛ که در دوره ي بخصوصي ظاهر شده، پس از مدتي از بين مي رود و مجددا سال بعد دقيقا در همان موقع، دوباره بروز مي کند. به علاوه افراد خانواده نيز عامل مهمي در مبتلا شدن خانم ها به افسردگي هستند.
اگر چه ممکن است تمام عوامل بيولوژيکي، اجتماعي، فرهنگي، و رواني مخالف شما باشند، اما درمان هايي وجود دارند که کاملا موثر شناخته شده اند. حتي در حادترين انواع افسردگي بازهم بهره گيري از درمان درست، بيماري را از بين خواهد برد.
نمي دانيد از کجا بايد درمان را آغاز کنيد؟ براي بيشتر خانم ها پزشک متخصص زنان و زايمان نقش مهمي را در انجام اقدامات پيشگيرانه بازي مي کند. شما هم اصولا در هنگام صحبت کردن با آنها احساس راحتي بيشتري مي کنيد. آنها مي توانند خودشان مداوا را شروع کرده و همچنين متخصصين مربوطه را به شما معرفي کنند تا از طريق روان درماني و يا استفاده از داروهاي ضد افسردگي سلامت خود را مجددا بدست آوريد.
باور اين امر که بيماريتان غير قابل درمان بوده و در وضعيت بدي قرار داريد، خود به عنوان يک از بهترين نمونه هاي افسردگي قلمداد مي شود. شما خيلي بيشتر از يک مرد در معرض ابتلا به افسردگي قرار داريد اما نبايد تصور کنيد که بايد خيلي راحت با آن کنار بياييد و با اين مشکل به زندگي خود دامه دهيد. درمان مناسب مي تواند به شما کمک کند تا بتوانيد مجددا از زندگي خود لذت ببريد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 494]