كمرويي كودكان، رنج والدين

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: كمرويي كودكان، رنج والدين
بهين - اين گلايه را از برخي والدين شنيده ايم كه فرزندي دارم كه به شدت از جمع گريزان است. نمي داند در حضور مردم چگونه بايد رفتار كند، صورتش به شدت سرخ مي شود. رفتارش در خانه و مدرسه متفاوت است و هيچ وقت از حق خود دفاع نمي كند. كم رويي مقوله اي عجيب است و هر چه نزديك تر به آن بنگريم، تنوع بيشتري در موارد آن مشاهده مي كنيم. بنابراين قبل از آن كه درباره نحوه مقابله با آن فكر كنيم، بايد از مضمون كم رويي شناخت بيشتري داشته باشيم كه دكتر محبوبه مفتاحي روان شناس تربيتي به تفصيل در مورد آن توضيح مي دهد:

تعريف كمرويي
كم رويي، صفت فردي است كه به خاطر ترسويي، احتياط كاري و عدم اطمينانش، نزديك شدن به آن مشكل است. فرد كم رو هشيارانه از مواجهه با افراد يا چيزهاي مشخص يا انجام كاري همراه آنان بيزار است. در گفتار يا كردار خود ملاحظه كار است، از ابراز وجود بيزار است و به طور محسوسي ترسوست. ممكن است فرد كم رو كناره گير يا بي اعتماد باشد و يا شخصيتي پرسش انگيز، بي اعتماد و مشكوك داشته باشد.فرهنگ لغت، كم رويي را به عنوان ناراحت بودن در حضور ديگران تعريف مي كند اما به نظر نمي رسد كه اين تعريف مطلب زيادي به آن چه درباره كم رويي مي دانيم بيفزايد زيرا كم رويي براي افراد مختلف داراي معاني متفاوت است. كم رويي شرايط پيچيده اي است كه آثار مختلفي از ناراحتي مختصر تا ترس بي مورد از مردم و روان رنجوري حاد بر جاي مي گذارد.

علل كمرويي
كم رويي علل مختلفي دارد، بعضي از آن ها عبارت از وجود فرد كمرو در خانواده مثل پدر، يا مادر كمرو و الگوگيري كودك از او، تحقير كودك در خانه و مدرسه، برچسب كم رويي بر كودك زدن و تلقين كم رويي به او، مقايسه كودك با ديگران، توقع بيش از حد از كودك داشتن، تجارب منفي كودك در موقعيت هاي مختلف، نقل مكان هاي مكرر خانواده، ترتيب توالد، طلاق يا مرگ يكي از والدين و آرمان گرايي و يا جامعه هستند.

راه هاي پيش گيري از كمرويي در كودكان بيشتر اوقات خجالت هنگامي در طفل ايجاد
بيشتر اوقات خجالت هنگامي در طفل ايجاد مي شود كه او در زندگي خانوادگي خود تكيه گاه مطمئني نمي يابد تا با اطمينان و اعتماد به آن، شخصيت خويش را ثبات بخشد. همين كمبود باعث مي شود كه كودك شما از تجربه كردن وقايع تازه و عجيب بر حذر باشد. توجه داشته باشيد حتي در يك خانواده كه نحوه تعليم و تربيت در آن يكسان است همه افراد بهره يكساني از آن نخواهد برد. پس اگر متوجه كم رويي فرزند خود شديد، به هيچ وجه او را با فرزندان ديگر مقايسه نكنيد. همچنين نبايد رفتار و كردار او را تاييد كنيد.

بدانيد كه كودك شما مثل شاخه نورس وتري، در دستان قدرتمند شماست. پس با فرزند خود در كمال دقت و ظرافت رفتار كنيد زيرا كم رويي و يا برعكس آن، اعتماد به نفس در خانواده شكل مي گيرد.

از كودك خود توقع انجام كارهاي محال را نداشته باشيد
سعي كنيد انجام كارهايي را از كودك درخواست كنيد كه مي دانيد از عهده آن ها بر مي آيد و اگر در دوره ترس هاي كودكانه است، از او نخواهيد كه در استخري از آب بپرد و يا به زيرزمين تاريك برود.

زياد از حد نگران فرزند خود نباشيد
اگر ترس و نگراني شما در مورد فرزندتان زياد از حد باشد، ناخودآگاه اين ترس را به او نيز منتقل مي كنيد. اگر اين روش را ادامه دهيد، امكان عمل و ابتكار را از او مي گيريد، سعي كنيد همه چيز را از قبل آماده نسازيد، بلكه به او كمك كنيد تا بتواند در برابر موقعيت هايي كه احتمال خطر در آن مي رود، عكس العمل مناسبي نشان دهد. در ضمن سن و سال او را از ياد نبريد و او را به انجام كارهاي ساده تشويق كنيد كه از هر عامل ديگري در تصحيح رفتارش مناسب تر است.

ابتكارات كودك را دست كم نگيريد
به كارهاي كودك خود بها بدهيد و بدانيد كه او در حد توان خود توانسته كارهايي هر چند كوچك را انجام دهد، نكته مهم آن است كه او به خود و به نيروي خود اطمينان پيدا كند و نتايج كارهاي خويش را بسنجد، تجربه اندوزي فعلي اوست كه اساس رشدش را در آينده فراهم مي كند. از گفتن جملات هشداردهنده مثل مواظب باش و يا حواست را جمع كن خودداري كنيد و به جاي تلقين منفي، محيط او را از عوامل خطرزا تخليه كنيد.

تولد نوزاد جديد
تولد نوزاد جديد همواره با واكنش هاي خاصي از جانب كودك بزرگ تر همراه بوده است. تنها راه درمان در اين موقعيت، عبارت است از سهيم كردن او در مراقبت از نوزاد و بدترين روش آن است كه مانع از دست زدن او به نوزاد بشويم. به خصوص در روزهاي اول تولد در مقابل كودك ارشد به ناز و نوازش نوزاد نپردازيم و اين كار را در غياب كودك بزرگ تر انجام دهيم.

كودك را از مدرسه نترسانيد
ورود به مدرسه را دروازه دخول به اجتماع فرزندتان بدانيد و هر ترس و ترديدي را از دل او دور كنيد. كودك را با تنبيهات احتمالي در مدرسه نگران نسازيد. توجه داشته باشيد كه كودك در صورتي گام هاي نخستين را با موفقيت بر خواهد داشت كه والدين با عقل و تدبير، او را آماده اين كار ساخته باشند، سعي كنيد او را به حال خود واگذاريد تا تجارب تلخ و شيرين اين دوران را خود تجربه كند و بيش از حد نگران او نباشيد.

كشف عوامل جاذب
به كودكان در كشف هر چيز خوبي كه در وجودشان هست كمك كنيد و از امروز به تعريف كردن از فرزند خودتان به خاطر تمام چيزهاي جذب كننده اي كه در اعمال و وجود او مي يابيد، بپردازيد.

عرصه برخوردهاي كودك را با محيط خارج گسترش دهيد
شرايطي به وجود آوريد كه كودكان نحوه استفاده از معلومات كودكان ديگر را به عنوان يك منبع فرا بگيرند و از يكديگر كمك بخواهند و به يكديگر كمك كنند. هدف از اين كار تمرين و تشويق همكاري، اشتراك مساعي و دوستي است. علاوه بر آن بازي ها و اسباب بازي هايي كه به 2 بازيكن يا بيشتر نياز دارند بايد براي تقويت بازي اشتراكي در دسترس باشند.

كودكان را به خود وابسته نكنيد
فرزندان يا شاگردان خود را صرفا به اين دليل كه بهتر مي توانيد آنان را تحت كنترل يا سازماندهي درآوريد، تشويق به وابستگي نكنيد. وابستگي مانند شكلات كشي است، هر چند مزه آن خوب است اما هميشه در آخر كار، به دندان شما مي چسبد و مشكل ساز مي شود.

حس قبول مسئوليت را در كودكان تقويت كنيد
به كودكان ياد بدهيد كه مسئول كارهاي خودشان باشند. كودكان را تشويق كنيد كه در مقابل ديگران نيز مسئول باشند، البته نه فقط در كمك كردن به افراد سالمند براي عبور از خيابان بلكه در كمك كردن به خواهران و برادران در انجام كارهاي خانه، كمك به شما در زمان ناراحتي يا كمك به هم كلاسي هايي كه نيازمند ياري هستند.

كودك را از شكست نترسانيد
بروز برخي اشتباه ها را مجاز بدانيد و بگذاريد كودك با صرف وقت كافي متكي به نفس تر شود. كودكان كم رو به دليل اضطراب ناشي از شكست در كار يا انجام نادرست عملي از انجام هر كاري مي ترسند، به كودكان بياموزيد به استقبال مخاطرات حساب شده بروند و شكست را متحمل شوند.

احساس لذت در تنهايي
ترتيبي بدهيد كه كودكان به هنگام تنهايي با خودشان راحت باشند. تنهايي، زماني كه به عنوان ابزاري براي برقراري ارتباط با خود انتخاب مي شود، مي تواند تجربه اي مثبت باشد. اين به آن معناست كه مكان هايي اختصاصي و اوقاتي فردي در اختيار كودك شما قرار داده شود. همچنين به آن معناست كه زندگي كودك را با فعاليت هاي گروهي برنامه ريزي شده پر نكنيم و حتي به آن معناست كه كودك را به انجام فعاليت هاي انفرادي مانند پياده روي در اطراف منزل، رفتن به موزه و سينما و ... تشويق كنيم.

نوازش، اطمينان و عطوفت
سعي كنيد فرزندان خود (به خصوص فرزندان كم رو) را قدري بيشتر نوازش كنيد. تماس جسماني باعث مي شود كه كودك احساس طرد شدن نكند. اين كار احساس رضايت را در او ايجاد مي كند و واقعيت وجودي او را مورد تأييد قرار مي دهد.
يکشنبه 14 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 183]