معاهده هسته اي هند وآمريكا: نگاه پاكستان(بخش1 )

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: معاهده هسته اي هند وآمريكا: نگاه پاكستان(بخش1 )
اسلام آباد – احمد فراهاني : تصويب معاهده هسته اي بين دهلي نو و واشنگتن در كنگره آمريكا ؛ با واكنش متفاوت و البته غير رسمي پاكستان به عنوان كشور دارنده سلاح هسته اي مواجه شده است.

با تصويب اين معاهده نمايندگاني از كميسيون هاي مختلف كنگره و سنا بايد براي تطبيق و هماهنگي نهايي مفاد اين توافقنامه، با يكديگر ديدار و مذاكره نمايند. سپس ايالات متحده و هند بايد براي توافق نهايي در مورد جزييات اين توافقنامه، طي "معاهده 123" با يكديگر مذاكره و گفت وگو نمايند و درنهايت پس از تصويب اين معاهده 123 توسط كنگره آمريكا، همكاري هاي هسته اي ايالات متحده و هند، جنبه عملي به خود خواهد گرفت.
همچنين هند بايد در زمينه مسايل امنيتي نيروگاه هاي هسته اي غيرنظامي اش، با آژانس بين المللي انرژي هسته اي نيز به توافق برسد.
تصويب اين توافقنامه در زمينه انرژي هسته اي صلح آميز و لغو تمامي محدوديت ها و تحريم هايي كه به مدت بيش از 30 سال عليه هند اعمال شده بودند، نمايانگر عزم پرزيدنت بوش براي كمك به هند در راستاي ورود اين كشور به صحنه جهاني به عنوان يك كشور بزرگ و قدرتمند و همچنين كمك به رشد و توسعه آتي اين كشور مي باشد.
با تصويب معاهده هسته اي بين هند و آمريكا در كنگره اين كشور ؛ هند مي‌تواند در حالي كه هنوز به پيمان منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي نپيوسته است، از سوخت هسته‌اي و امكانات رآكتورهاي ايالات متحده برخوردار شود.
اين به آن معناست كه هند ضمن برخورداري از كمك‌هاي هسته‌اي ايالات متحده مي‌تواند همچنان تسليحات هسته‌اي خود را حفظ كرده و تاسيسات اتمي را كه از آن‌ها بهره‌برداري نظامي مي‌كند به روي بازرسان تسليحاتي سازمان ملل بسته نگه دارد.
خودداري هند از پيوستن به پيمان منع تكثير و گسترش سلاح هاي كشتار جمعي( ان . پي . تي به بحث و جدل هاي فراواني در داخل و خارج از اين كشور منجر شده كه در اين بين واكنش پاكستان به عنوان همسايه و رقيب هسته اي دهلي نو و چين ( تا حدودي ) بيبشتر مورد توجه قرار گرفته است .
بوش و مانموهان سينگ سالها بود به دنبال تصويب و اجراي اين موافقتنامه همكاري هسته اي بودند .
هند خواستار مستثني شدن از قوانين گروه تامين كنندگان هسته اي بود تا بتوانند از كمك كشورهاي عضو اين گروه در زمينه فناوري و تجهيزات هسته اي برخوردار شود .
تابستان امسال دو نهاد كليدي در زمينه مقابله با كثير سلاح هاي هسته اي يعني اژانس بين المللي انرژي اتمي و گروه تامين كنندگان هسته اي با مستثني شدن هند موافقت كردند و به اين ترتيب به اين قرارداد اجازه پيشرفت دادند .
بازرسي هاي اژانس بين المللي انرژي اتمي از تاسيسات هسته اي هند يكي از نكات مهم در قرارداد هسته اي هند و امريكا به شمار مي رود زيرا دهلي نو پيمان منع گسترش سلاح هاي هسته اي را امضاء نكرده است .
كشورهاي عضو گروه تامين كنندگان هسته اي پس از چند روز بحث و گفتگو تصميم گرفتند هند را از قوانين سال 1992 مستثني كنند و به اين كشور كه هنوز پيمان منع تكثير سلاح هاي هسته اي را امضا نكرده اجازه تجارت درزمينه مواد هسته اي بدهند .
- واكنش پاكستان
يوسف رضا گيلاني نخست وزير پاكستان جمعه گذشته اعلام كرد كه اين كشور حق دارد به دنبال يك قرارداد هسته اي غير نظامي شبيه قرارداد هسته اي هند با امريكا باشد.
وي افزود اسلام آباد نگران قرارداد هسته اي آمريكا و هند نيست چرا كه اين معاهده مي تواند الگويي براي ما باشد.
گيلاني تصريح كرد كه پاكستان تلاش هايي را براي دستيابي به قرارداد هسته اي غير نظامي شبيه معاهده هسته اي آمريكا و هند آغاز خواهد كرد و جامعه بين المللي بايد از تلاش هاي اسلام آباد در اين زمينه حمايت كند.
نخست وزير پاكستان همچنين اظهار داشت كه در اين راه ما مي خواهيم همكاري هاي خود را با چين در همه زمينه ها گسترش دهيم.
- واكنش چين
مطبوعات چيني نيز درباره اين معاهده به نگارش مقالات متعدد پرداختند و به اين مطلب اشاره كرده‌اند كه انگيزه ايالات متحده از امضاي اين قرارداد با هند محدود كردن توان نظامي و هسته‌اي چين بوده است و اين اقدام را نقض آشكار قواعد بين‌المللي براي جلوگيري از تسليحات هسته‌اي خوانده‌اند.
روزنامه انگليسي زبان پيپلزديلي، ارگان رسمي حزب كمونيست اين كشور در يادادشتي انتقادي تصريح كرد كه همكاري هسته‌اي آمريكا و هند نه تنها به شمول و قدرت تاثيرگذاري نظام منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي آسيب جدي مي‌رساند بلكه سياست‌ها و استانداردهاي چندگانه ايالات متحده را در قبال اين مساله آشكار خواهد ساخت.
طي دو ماه گذشته اين مساله براي مقام هاي پكن برجسته‌ و اهميت بيشتري پيدا كرد؛ چرا كه
آنها معتقدند مي‌توانند اين قرارداد را در باشگاه توليدكنندگان سوخت هسته‌اي ( ان . اس . جي )از اعتبار ساقط كند.
اين باشگاه كه از 45 كشور عضو تشكيل شده تنها با اجماع نظر تمام اعضا درباره قراردادهايي كه به اين مجمع ارائه مي‌شوند، تصميم‌گيري مي‌كند.
در حقيقت ان . اس . جي اطمينان داشتن كامل از كنترل تمام فعاليت‌هاي اين مجمع در حيطه مسايل صلح‌آميز، مخالف تمام قراردادهاي هسته‌اي است كه با كشورهاي غير عضو در پيمان منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي بسته مي‌شود و به همين خاطر آمريكا براي توجيه قرارداد خود با هند و دلايل تاخير عضويت هند در اين پيمان لازم است توضيحاتي به اين مجمع ارايه دهد.
×× معاهده هسته اي هند و آمريكا : زمينه ها
اولين آزمايش اتمي هند در سال 1974، به اعمال تحريم هايي در زمينه تجهيزات مربوط به نيروگاه هاي اتمي، توسط ايالات متحده عليه اين كشور منجر شد.
پس از آن نيز آزمايش مجدد هسته اي هند در سال 1998، به گسترش تحريم هاي اعمال شده توسط ايالات متحده عليه اين كشور منجر شد.
واقعه 11سپتامبر2001 از يكسو و توانمند شدن چين از سويي ديگر؛ به گسترش روابط آمريكا و هند منجر شد.
آمريكا بعد از سال 2002 درصدد برآمد تا فضاى نفوذ خود را در آسيا توسعه دهد و در هند متحد ايده‌الى را باسابقه رويارويى در روابط با چين پيدا كند.
اين درك مشترك روابط گذشته هند و آمريكا را تجديد كرد.روابطى كه در ابتداي دهه1960 به دنبال دشمنى بين هند و چين آغاز شده بود و بعد جديدي به مسايل امنيتى در سياست‌هاي منطقه‌اي اضافه كرده بود.
مقام هاي هندي معتقد بودند دهلى نو مى‌تواند نقش مهمى به‌عنوان بخشى از مشاركت سه‌جانبه هند ـ ژاپن ـ آمريكا را ايفا كند.
آنها به اين نكته اشاره داشتند كه مدرن‌سازى نظامى چين، تهاجمى بودنش نسبت به تايوان، عدم تراضى در مورد اختلافات در درياي جنوبى چين و جزاير اسپارتلى، سنكاكو و پاراسل اين كشور را درگير مى‌كند.
دهلي نو تاكيد داشته كه هند و ايالات‌متحده آمريكا بايد مطمئن شوند كه قاطعيت چين ارزش‌ها و منافع مشترك دو دمكراسى بزرگ جهان را تهديد نمى‌كند و بر اهميت گفتگوى راهبردي اساسى بين هند وايالات‌متحده تاكيد كردند وپيشنهاد دادند كه اين به نفع آمريكاست كه فضاي راهبردي و قابليت انعطافى را به دست آورد كه ممكن است براى درگيري با هژمونى چين به آن نيازمند شود.
جرج دبليو بوش رييس‌جمهوري آمريكا از اهميت راهبردي ند براي حمايت از منافع آن كشور همواره دفاع كرده است .
وي طى مبارزات انتخاباتى يكى از مشاوران سياسى ارشدش را به‌عنوان سفير هند معرفى كرد.
پس از اينكه بوش به قدرت رسيد سياست هسته‌اي كلينتون در قبال آسياي جنوبى تغيير جهت داد و تصميم گرفت كه به دنبال متقاعدكردن پاكستان و هند براى امضاى پيمان جامع منع آزمايش‌هاي هسته‌اى يا انصراف آنها از برنامه هسته‌اى شان نباشد.
سياست جديد آمريكا بطور مستقيمى از دكترين هسته‌اى هند حمايت مى‌كرد كه در مقابل( سي . تي . بي . تي ) و ان . پي . تي بود در مقابل هند نيز متعهد شد كه از برنامه دفاع موشكى ملى( ان . ام . دي ) حمايت كند.
دهلى‌نو معتقد بودكه اين برنامه مى‌تواند به هند در برابر حملات موشكى هسته‌اى كه از طريق پاكستان يا چين انجام شود كمك كند؛ هرچند چين و پاكستان ادعاهاى هند را رد كردند.
در واقع مي توان گفت كه واقعه 11سپتامبر سناريوى منطقه‌اى و بين‌المللى را تغيير داد.
به‌ دليل اهميت جنگ عليه طالبان در افغانستان براى آمريكا قابل قبول نبود كه روابط آمريكا ـ پاكستان را به‌منظور دستيابى به حمايت راهبردي منقبض نگه دارد.
بلافاصله بعد از 11سپتامبر 2001 هند به آمريكا همه امكانات همكارى و استفاده از پايگاه‌هايش را براى جنگ عليه تروريسم پيشنهاد كرد.
در ژانويه2002 دو كشور يك گروه‌كارى مشترك در مورد مبارزه با تروريسم تاسيس كردند.
به‌عنوان نتيجه مشاركت، همكارى هند ـ آمريكا در بسيارى از زمينه‌ها توسعه يافت. اين همكاري‌ها با سفر بوش در سال 2005 به هند و توافقات در زمينه‌هاي مختلف به‌خصوص همكاري در زمينه فناوري هسته‌اى بيش ازپيش گسترش يافت.
در سال 2005 و پس از ديدار بوش با نخست وزير هند در دهلي نو، توافقنامه همكاري هاي مشترك در زمينه فعاليت هاي هسته اي صلح آميز بين دو كشور به امضاء رسيد.
به موجب اين توافقنامه، ايالات متحده آمريكا به تحريم هايش در مورد ممنوعيت فروش سوخت هسته اي و همچنين تجهيزات راكتورهاي هسته اي به هند، پايان خواهد داد و در مقابل هند نيز به بازرسان و ناظران بين المللي، اجازه بازديد از 14 راكتور هسته اي غير نظامي خود را مي دهد.
اين توافقنامه كه تمامي تحريم هاي پيشين ايالات متحده عليه هند را ملغي مي نمايد، باعث ورود هند به جرگه كشورهاي متعهد به عدم تكثير سلاح هاي هسته اي نيز خواهد شد و همچنين كليه فعاليت هاي صلح آميز هسته اي هند را تحت نظارت سازمان هاي بين المللي قرار خواهد داد.
تشويق هند براي پيوستن به پيمان منع تكثير و گسترش سلاح هاي كشتار جمعي و همچنين كمك به اين كشور براي ساخت نيروگاه هاي هسته اي غير نظامي، به منظور جايگزين نمودن اين منابع انرژي غيرآلاينده با سوخت هاي فسيلي و در راستاي نياز روزافزون و مبرم اقتصاد در حال رشد اين كشور به انرژي، يكي از اولويت هاي اصلي سياست خارجي دولت بوش بوده است.
ادامه دارد ...
آساق ××235
شنبه 13 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 122]