گفتگویی در باب سوژه یابی در کاریکاتور با استاد محمدرضا دوست محمدي

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: گفتگویی در باب سوژه یابی در کاریکاتور با استاد محمدرضا دوست محمدي

ايجاد انجمن هاي تخصصي در زمينه هنرهاي تجسمي رويه است مناسب كه اين سال ها حوزه هنري فارس و البته به كوشش هنرمندان شايسته اين ديار پيش رو گرفته است. انجمن هاي مذكور مكاني مناسب براي به اشتراك گذاشتن و افزودن برداشته هاي آنهائيست كه در اين وادي فعال و پويا هستند. آسيب اصلي در هنر امروز ما عدم وجود آگاهي كامل و تئوريك نسبت به آن چيزست كه به عنوان اثر به وجود مي آوريم و اين وادي از نقاط كمتر روشن صفحه هنري ما به حساب مي آيد. باشد كه اين انجمن ها نقش خويش را در آگاهي دادن به اعضا به خوبي انجام دهند.
استاد محمدرضا دوست محمدي متولد 1355 قم ايشان مدير هنري كاريكاتوريست و طراح نشرياتي چون همشهري جوان است. وي فارغ التحصيل رشته گرافيك از دانشكده هنرهاي زيبا دانشگاه تهران و فارغ التحصيل رشته انيميشن از دانشگاه هنر تهران مي باشد. استاد دوست محمدي داراي جوايز متعددي از جشنواره هاي داخلي و خارجي مي باشد. آنچه در دنباله مي خوانيد ماحصل گفت وگويي مطبوعاتي در حاشيه كارگاه ايشان با رويكرد سوژه يابي در كاريكاتور در انجمن كاريكاتور حوزه هنري فارس و به همت محمدجواد زارع مهذبيه مدير اين انجمن مي باشد.
*دليل اصلي براي حضور شما در اين وركشاب چه بوده است؟
در آغاز بايد بگويم وقتي از تشكيل اين كارگاه در شيراز باخبر شدم بسيار خوشحال شدم و فكر كردم با آمدنم بتوانم استعدادهايي كه در شهر شيراز و ديگر شهرستان ها وجود دارد را در جهت شكوفا شدن ياري دهم. از آنجايي كه خودم هم از شهرستان ، يعني قم شروع كردم مي دانم كه شهرستان ها پتانسيل زيادي براي كار در اين زمينه دارند اما قم با بقيه شهرستان يك فرق عمده دارد و آن هم اينكه قم در زمينه چاپ و نشر بسيار فعال بود و اين موضوع به من در پيشرفت خيلي كمك كرد.
*ابتدا كمي در مورد ماهيت كاريكاتور كمي توضيح دهيد؟
بايد گفت وابستگي عميقي بين كاريكاتور و نشريات وجود دارد، در واقع نشريات بزرگترين تريبون كاريكاتور و كاريكاتوريست محسوب مي شوند. كاريكاتور نيز به علت ضريب نفوذ خوبي كه در ميان عامه دارد از محبوبيت بالايي برخوردار است، عاملي كه بازخورد آن را در نشرياتي كه از كاريكاتور استفاده مي كنند مي توان به راحتي ديد. از آنجا كه كشور ما محدوديت هاي مخصوص خود را داراست كاريكاتور مي تواند وسيله مناسبي براي ارتباط ايران و جهان خارج باشد.
*جايگاه كاريكاتور ايران كجاست؟
ما توانستيم به خوبي در جشنواره ها حضور پيدا كنيم و هميشه جايگاه مناسبي داشته باشيم اما در زمينه كاريكاتور حرفه اي در سطح مطبوعات چندان موفق عمل نكرده ايم، و در كل كاريكاتوريست هاي ما بيشتر عاشق هستند.
*نقش كاريكاتور در مطبوعات چگونه تبيين مي شود؟
كاريكاتور به دليل نفوذ سريع ميان عامه مي تواند خيلي سريع ديده شود، خيلي سريع منتقل شود و اين موضوع مي تواند به يك تيغ دوبله براي نشريه اي كه از كاريكاتور استفاده مي كند تبديل شود. كاريكاتور اگر خط قرمزها را رعايت نكند و يا به صورت سليقه اي تعبير شود ، مي تواند به بسته شدن يك روزنامه ختم شود و اگر صحيح به كار رود باعث رونق آن نشريه مي گردد.
*چه داشته اي مي تواند يك كاريكاتوريست را به يك هنرمند حرفه اي در اين زمينه تبديل كند؟
كاريكاتوريستي حرفه اي است كه شرايط زمان را خوب درك كند و بداند چطور روي خط قرمز ها راه برود. در ضمن كاريكاتوريست نبايد زود رنج باشد زيرا كاريكاتور هنري مردمي است و هنرمند بايد توانايي برخورد با جامعه را داشته باشد زيرا بازخورد هنر او از جامعه به دست مي آيد.
*چرا كاريكاتور در مطبوعات نتوانسته جايگاه خود را بيابد؟
مشكل اصلي بر مي گردد به مشكل مطالعه در جامعه ما كه با زمينه سازي فرهنگي براي افزايش ميل به مطالعه در جامعه مطبوعات نيز فعال خواهند شد و اين موضوع زمينه مناسب را به هنرهايي مثل كاريكاتور مي دهد تا جايگاه مناسب خود را در مطبوعات و نشريات پيدا كنند. البته بايد بدانيم كه اين كار يك شبه انجام نمي شود و نياز به صرف هزينه نيز دارد، بايد هزينه آن را بپردازيم تا اين تحول در چند سال آينده در جامعه ايجاد شود. باز شدن فضا نيز مي تواند به اين تحول كمك كند و قسمت ديگر كار نيز به خود ما مطبوعاتي ها بر مي گردد كه بايد بدانيم چطور براي مردم كار كنيم و براي آنها باشيم. مسؤولين نيز بايد به عنوان پدر دلسوز خط قرمزها را عقب بكشند و از نظر مالي نيز اين جريان را ياري دهند، به اين صورت در سال هاي آينده از نتايج مطلوب آن بهره مند خواهيم شد.
*كاريكاتور در كشور ما چقدر حرفه اي و علمي شده است؟
اگر بخواهيم به اين قضيه جدي نگاه كنيم مي بينيم حرفه اي نيست ، اما در خيلي جا ها مثل تهران اتفاقاتي در حال افتادن است. در تهران كارهايي وجود دارد كه در جاهاي ديگر نمي توان آنها را پيدا كرد. آدم هاي زبده جذب بازار كار تهران شده اند و فضاي تهران تبديل به يك فضاي حرفه اي تر نسبت به ساير نقاط شده است. يكي ديگر از آسب هايي كه گرافيك، انيميشن، و كاريكاتور ما را تهديد مي كند اين است كه ما عادت به كار گروهي نداريم، كار گروهي يعني حرفه اي عمل كردن در جزييات كه مي تواند روند كار را به سمت تكامل همه جانبه در تمام ابعاد پيش ببرد. البته انيميشن نسبت به ديگر گونه هاي ذكر شده به پيشرفت بهتري در كار گروهي رسيده كه باز خورد كار آن را هم در انيميشن هاي پخش شده از تلويزيون مي توان ديد البته اين موضوع مرهون خرجي است كه در اين مديوم ها انجام شده است. به هر حال در فرد گرايي در منطقه حرف اول را مي زنيم و كيفيت كارهاي انجام شده اشل حرفه اي دارند.
*سوژه يابي جزء بسيار مهمي در تمام گونه هاي هنري و فصل مشترك آنهاست . چه چيزي ما را به سوژه مناسب مي رساند؟
در وهله اول خلاقيت كه در همه لحظات تأثيرگذار است . وقتي پاي خلق كردن در ميان باشد آنچه اهم قرار مي گيرد پيدا كردن شيوه اي خلاقانه است.
در مرحله بعد جمع آوري اطلاعات مي تواند در سوژه يابي به ما كمك كند.
استفاده از قراردادها براي ايجاد طنز امري است كه مي تواند مورد استفاده قرار گيرد در عين حال نگاه شخصي به طنز نيز كه در ارتباط با يك سري اتفاقات خاص مثل مكان هايي كه بايد باشند ولي وجود ندارد و اندازه هايي كه متناسب نيست و اغراق مي تواند مؤثر باشد.
دقت در دوري از كليشه نيز عامل مهمي مي تواند باشد
*شما كاريكاتور را در گونه هنرهاي كاربردي جاي مي دهيد يا هنرهاي زيبا؟
اگر چه نگاه زيباشناسي مهم است ولي به نظر من كاريكاتور جز هنرهاي كاربردي است.
كاربردي بودن و زيبايي شناسي دو بالي هستند كه كاريكاتور با آن به اوج خواهد رفت و خيلي بد خواهد بود اگر يكي از اين دو نامتقارن رشد كند.
*زبان كاريكاتور بايد چگونه زباني باشد؟
زبان كاريكاتور زباني است كه زمان و مكان در ان نقش مهمي دارد. زبان كاريكاتور با زبان و فرهنگ عامه آميخته است و هرگاه محدوديتي وجود داشته باشد اين زبان هم محدود مي شود. اگر در زبان و گوش از عوامل خاص جغرافيايي استفاده كنيم ممكن است براي ديگر فرهنگ ها قابل فهم نباشد كه اين امر به دليل محدوديت زماني مكاني مي تواند عامل محدود شدن زبان كاريكاتور باشد.
البته بايد گفت كه كاريكاتور در مطبوعات بايد تابع حوادث و رويدادهاي زماني و منطقه اي باشد كه اين عامل باعث كارايي بيشتر كاريكاتور در آن برهه زماني مي گردد.
*توصيه شما به مسؤولين امر چيست؟
اميدوارم اين گونه حركت هاي آموزشي قطع نشود و به موفقيت برسد. حمايت مسؤولين نيز موضوعي است كه بدون آن نمي توان انتظار چنداني از اوضاع داشت ، در حقيقت فرهنگ سرمايه گذاري بلند مدت مي خواهد و با مسكن به جايي نمي توان رسيد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 372]