نويسنده: محمد مهدي ميرباقري عقل عملي در حكمت اسلامي

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نويسنده: محمد مهدي ميرباقري عقل عملي در حكمت اسلامي
خبرگزاري فارس: در يك تقسيم بندي كلي مي توان نظريات مختلف درباره عقل عملي را به دو گروه عمده تقسيم نمود. در گروه اول تمام نظرياتي قرار مي گيرندكه عقل عملي را همچون عقل نظري قوه اي عالمه مدرك مي دانند، و درمقابل نيز گروه دومند كه عقل عملي را محرك و قوه عامله مي دانند.

در يك تقسيم بندي كلي مي توان نظريات مختلف درباره عقل عملي را به دو گروه عمده تقسيم نمود. در گروه اول تمام نظرياتي قرار مي گيرندكه عقل عملي را همچون عقل نظري قوه اي عالمه مدرك مي دانند، و درمقابل نيز گروه دومند كه عقل عملي را محرك و قوه عامله مي دانند.
كساني كه عقل عملي را قوه عامله مي دانند، در حقيقت اطلاق كلمه عقل را بر اين قوه، اشتراك لفظي مي دانند; در نظر آنان عقل نظري ، قسمي در مقابل عقل عملي نيست . بهمن يار در التحصيل طرفدارچنين نظريه اي است (1). صاحب محاكمات نيز در تفسير قول ابن سينادر اشارات نيز چنين قولي را به شيخ نسبت مي دهد(2). گرچه استنادچنين قولي به ابن سينا نادرست به نظر مي رسد. برخي از محققين متأخر نيز(3) بر چنين تعريفي از عقل عملي اصرار دارند.
گروهي كه عقل عملي را قوه عالمه مي دانند، در تعريف خود از عقل عملي با يكديگر توافق ندارند و اقوال آنان را به دسته هاي مختلفي مي توان تقسيم نمود.
عده اي ملاك تفاوت عقل عملي و نظري را به نوع مدركات از حيث اينكه اين مدركات مربوط به عمل هستند و يا غير عمل مي دانند.محقق طوسي در شرح اشارات (4) و به تبع ايشان علامه حلي در كشف المراد(5) و نيز برخي از علماي معاصر(6) طرفدار چنين نظريه اي هستند.
البته همين قول نيز مي تواند به اقوالي تقسيم شود. يعني اگر تفاوت بين مدركات عملي و نظري تفاوت ماهوي نباشد، تفاوت عقل عملي ونظري تفاوتي اعتباري است و در حقيقت يك قوه است كه گاهي عقل عملي ناميده مي شود و گاهي نيز عقل نظري را بر مي گزيند(7). اما اگرمدركات مربوط به عمل و نظر با يكديگر متفاوت باشند و يكي از جنس >هست هابايدهاعقل عملي عقل عملي هذا حسن دوشنبه 8 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 107]