شكاف بين برنامه هاي ماهواره اي و جامعه سنتي عرب

واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: شكاف بين برنامه هاي ماهواره اي و جامعه سنتي عرب
بهترين مثال براي مقابله با چنين برنامه هاي ماهواره اي سريال تلويزيوني "نور" بود كه در تابستان سال جاري پخش آن به پايان رسيد. اين سريال تلويزيوني محصول تركيه خشم بسياري از روحانيون بلند پايه عربستاني و مصري را بر انگيخت.
عصرايران- نشريه اينترنشنال هرالد تريبيون در مقاله اي به قلم "رابرت.اف.ورث"از بيروت به بررسي چالش هاي رسانه هاي عربي به ويژه تلويزيون هاي عربي در پخش و نمايش فيلم ها،سريال ها و شوهاي تلويزيوني مدرن مي پردازد و نوع نگاه قشرهاي مختلف جامعه سنتي عرب را به اين پديده تقريبا جديد مورد بررسي قرار مي دهد.

در اين مطلب كه با عنوان "برنامه هاي تلويزيوني باعث جدال در جامعه عربي "به بررسي نمايش تصاوير بعضا غير اخلاقي از سوي تلويزيون هاي ماهواره اي عربي و انعكاس آن در جامعه سنتي و يا ميان روحانيون محافظه كار عرب مي پردازد نظر به اهميت و همسنخي برخي از مطالب اين تحليل با مسايل معتنابه جامعه ايراني خوانندگان محترم را به خواندن خلاصه اي برگزيده از اين مطلب دعوت مي كنيم:

بسياري از مردم عرب اين ماه از شنيدن اظهارات يك قاضي و روحاني بلند پايه سعودي درباره قتل دارندگان دستگاه هاي ماهواره اي به دليل داشتن كانال هايي كه در آنها صحنه هاي غير اخلاقي به نمايش در مي ايد، بهت زده شدند اما اظهارات شيخ "صالح اللوهيدن"تنها نمونه اي از اين قبيل اظهارات و نگاه منفي برخي اعراب محافظه كار به كانال هاي ماهواره اي عربي است.

درست يك ماه قبل از اظهارات اين مقام قضايي سعودي يك روحاني بلند پايه سعودي نيز سريال تلويزيوني"نور"ساخت تركيه را_كه آمار بالاترين بيننده در طول تاريخ رسانه در كشورهاي عربي را شكسته است_ به دليل پخش صحنه هاي غير اخلاقي و روابط آزاد زن ومرد در آن به لانه شيطان، فروپاشي اخلاق و جنگ با عفت و پاكدامني ديني محكوم كرد.

وي همچنين از ملت هاي عربي خواست تا اين سريال را كه در آن زندگي مدرن غربي؛ مشروبات الكلي و ارتباطات جنسي قبل يا خارج از ازدواج تبليغ مي شود نگاه نكنند.

همچنين در هفته گذشته يك روحاني بلند پايه ديگر عربستاني نيز در اظهاراتي عجيب اعلام كرد كه نبايد به كودكان اجازه داد تا كارتون "ميكي موس"ساخت كمپاني والت ديسني آمريكا را نگاه كنند چرا كه از نظر اين شيخ سعودي ميكي موس "سرباز شيطان"است كه بايد كشته شود.

اين نزاع ها و جدل هاي فرهنگي حاكي از يك شكاف عميق فرهنگي در جامعه بزرگ عربي ميان توليد كنندگان و مصرف كنندگان محصولات تلويزيوني عربي است.

در حالي كه عمده توليدات تلويزيوني ماهواره اي عربي در دو كشور سوريه و مصر انجام مي شود اما برخي ديگر از كشورهاي عربي از جمله عربستان سعودي آن قدر سنتي و محافظه كارند كه توليدات تلويزيوني همزبانان و هم كيشان عرب خود در سوريه و مصر را بر نمي تابند وآنها را محصولات شيطاني و براي گمراه كردن مومنان مي دانند.

"رامز مالوف"استاد ارتباطات دانشگاه آمريكايي بيروت در زمينه ريشه مخالفت جامعه مذهبي و سنتي عرب با كانال هاي ماهواره اي مي گويد: برخي فيلم ها و سريال هايي كه از اين كانال هاي عربي ماهواره اي به نمايش گذاشته مي شود كه در آن ارتباطات عاطفي و حتي جنسي زن و مرد به وضوح به تصوير كشيده مي شود بسيار از سبك زندگي سنتي و مالوف اعراب فاصله دارد و نكته و دليل اصلي مخالفت روحانيون سنتي عرب با پخش اين برنامه ها در اين است كه از نظر آنان ديدن اين برنامه ها جامعه و به ويژه جوانا را تحريك با انجام گناه مي كند."

در واقع با توجه به گستردگي نفوذ و تاثير رسانه ها بر شيوه زندگي مردم است كه مخالفان شيوه مدرن زندگي غربي، به مخالفت با اين رسانه ها تحريك مي شوند. نتايج نظر سنجي اخير برخي رسانه هاي عربي نيز اين گفته را تاييد مي كند كه با گذشت زمان بينندگان شوها و درام ها ي خانوادگي كه در آن شيوه زندگي غربي به نمايش در مي آيد افزايش قابل ملاحظه اي_به ويژه در سطح جوانان_ يافته است.

پخش چهار سريال مهم و پربيننده تلويزيوني شبكه هاي ماهواره اي عربي به دليل ماه رمضان متوقف شده است. دو سريال درباره تاريخ زندگي باديه اي و قبيله اي اعراب در شبه جزيره عربستان است كه نگاهي انتقادي به سنت هاو احساسات قبيله گرايي در اعراب شبه جزيره دارد و دو سريال ديگر سريال هايي با مضمون سياسي بودند كه چون مضموني انتقادي به حكومت سوريه داشتند پخش آنها از سوي دولت شام متوقف شد.

در ماه رمضان در كشورهاي عربي تلويزيون ها به دليل توليد سريال هاي مناسبتي براي اين ماه كه با اقبال بسياري از بينندگان تلويزيوني مواجه مي شود اهميت و نقش ويژه اي مي يابند. بسياري از توليدات مناسبتي ماه رمضان" تمي "مذهبي و سنتي دارند اما در پايان ماه و با شروع جشن هاي مربوط به عيد فطر به يك باره" تم" برنامه هاي تلويزيوني تغيير مي كند و برنامه هاي تلويزيوني به رويه سابق خود باز مي گردند.

اما برخي تلويزيون ها در ماه رمضان تغيير چنداني در برنامه هاي خود ايجاد نمي كنند و اين جاست كه با جامعه مذهبي و روحانيون سنتي اختلاف پيدا مي كنند.

از سوي ديگر برخي كانال هاي تلويزيوني با پخش فيلم ها وسريال هاي انتقادي درباره سنت هاي محافظه كارانه عربي خود را رودررو با موج عظيمي از انتقادات و تضييقات حكومتي و غير حكومتي مي كنند كه امسال بنا بر گفته و اذعان برخي از كارشناسان و صاحبان رسانه بيشترين آمار انسداد شبكه تلويزيوني و يا توقيف پخش برخي برنامه ها اتفاق افتاده است.

از سوي ديگر رژيم هاي عربي سابقه درازي در متوقف كردن پخش برنامه هاي سياسي و خبري –تحليلي انتقادي دارند. وزراي اطلاعات كشورهاي عربي امسال در قاهره گرد هم جمع شدند و با امضاي موافقت نامه اي محدوديت هاي بيشتري بر پخش كانال هاي ماهواره اي _كه در آنها نگاهي انتقادي نسبت به حكومت هاي محافظه كار عربي ترويج مي شود_وضع كردند.

بهترين مثال براي مقابله با چنين برنامه هاي ماهواره اي سريال تلويزيوني "نور" بود كه در تابستان سال جاري پخش آن به پايان رسيد. اين سريال تلويزيوني محصول تركيه خشم بسياري از روحانيون بلند پايه عربستاني و مصري را بر انگيخت.

در اين سريال روابط آزاد و خارج از چارچوب خانواده بين زن و مرد به نمايش در مي آمد و صحنه هاي مصرف مشروبات الكلي به همراه شام و ديگر جلوه هاي زندگي مدرن غربي به نمايش در مي آمد. از همين رو بود كه شيخ "عبدالعزيز الشيخ" مفتي اعظم عربستان پخش اين سريال را محكوم كرد وبا صدور فتوايي ديني از مردم خواست تا آن را تماشا نكنند.

اما عليرغم اين فتواي صادره از مفتي عربستاني آمار حاكي از ركود شكني تعداد بينندگان اين سريال تلويزيوني داشت و قسمت آخر اين سريال تلويزيوني كه در 30 آگوست سال جاري به نمايش در آمد بيش از 85 ميليون بيننده در كشورهاي عربي خاورميانه داشت كه بالاترين آمارتاريخ پخش سريال هاي تلويزيوني در كشورهاي عربي خاورميانه است.

بر طبق آمار" شركت پخش كانال هاي ماهواره اي خاورميانه" از اين تعداد بيش از 51 ميليون آن زنان بالاي 15 سال بودند كه اين رقم بيش از نصف جمعيت كل زنان جهان عرب هستند.

به نظر مي رسد حالا شايد بهتر بتوان دليل مخالفت شيخ لوهيدن قاضي القضات عربستان را با دستگاه هاي گيرنده ماهواره اي را درك كرد. هر چند كه وي بعدا و در اثر فشار افكار عمومي مجبور به تصحيح سخنان خود شد و اعلام كرد كه منظورش قتل صاحبان و دارندگان دستگاه ماهواره نبوده است بلكه بيشتر منظورش اين بوده است كه با هيچ ابزار قانوني نمي توان پخش برنامه هاي ماهواره اي را محدود كرد.
دوشنبه 8 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: عصر ایران]

[مشاهده در: www.asriran.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 194]