شهريار شعر ايران

واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: شهريار شعر ايران
٢٧ شهريور روز بزرگداشت استاد محمد حسين شهريار؛ روز شعر و ادب فارسي گرامي باد.
آفتاب: شهريار شاعري عاشق بود كه شعر او جلوه اي از پاكي وجود و تبلور حقيقي احساس بود. با آن دلي كه غزال چابك دشت هاي غزل بود، مي خراميد و چشم زيبا دوستِ «شاعـري» را به خود وا مي داشت. آن جا كه در دامـن دل انگيز «حيـدر بابا» طنيـن مي افكند، دل هر عاشق وارسته اي به آن سو مي شتافت. او در سير پر دامنه خويش، در سلوك عاشقي تا بدان جا پيش رفت كه سزاوار دريافت خرقه از دستان مرشد طريقت گشت؛ اما فروتني و خاكساري اش او را به عالم شاعري فرا خواند. روح پر تلاطم و پر تكاپوي نغز پرور او را مي ستاييم.

سيد محمد حسين بهجت تبريزي متخلص به شهريار در سال ۱٢٨٥ شمسي در خانواده اي اهل ادب در تبريز به دنيا آمد. ايام كودكي او با جنبش آزادي خواهان مشروطه به رهبري ستارخان و باقرخان همراه بود. وي در كودكي با قرآن و ديوان حافظ آشنا شد. پس از تحصيلات مقدماتي حوزوي به تهران رفت و وارد مدرسه دارالفنون گرديد. شهريار سپس وارد مدرسه طب شد ولي در پي حادثه اي پس از ٥ سال تحصيل بدون اخذ مدرك دكتري تهران و دانشكده را ترك گفت و در خراسان وارد خدمت دولتي گرديد. او در نيشابور به ديدار كمال الملك نقاش مشهور رفت و شعري درباره وي سرود. شهريار از آن پس مدتي در تهران سكونت داشت و از سال ۱۳۱٩ ش. در تبريز اقامت گزيد. وي همزمان با اوج گيري نهضت اسلامي با زبان شعر انقلاب اسلامي را همراهي كرد.

شهريار به عنوان يكي از مشهورترين غزل سران معاصر مطلوب خاص و عام است. او غزلهاي دلنشين بسياري سروده كه يادگار نخستين عشق آتشين اوست. عشق عرفاني نيز در اشعار شهريار مقام والايي دارد و بر بيشتر شعرهاي او سايه افكنده است. كليات اشعار شهريار متجاوز از پانزده هزار بيت از قصيده و عزل و مثنوي و قطعه است كه در سه مجلد به چاپ رسيده است. بسياري از خاطرات تلخ و شيرين از دوره هاي گوناگون زندگي، در اشعار شهريار منعكس است و با خواندن آنها مي توان گوشه هايي از زندگي شاعر را از نظر گذراند. از شعرهاي به ياد ماندني او مي توان به اثر زيبا و آسماني او در وصف مولاي متقيان علي (ع) اشاره كرد كه سالهاست چون گوهري در ميان ديگر اشعار او ميدرخشد.

شهـرت شهـريار تـقـريـباً بي سابقه است، تمام كشورهاي فارسي زبان و ترك زبان، بلكه هـر جا كه ترجمه يك قـطعـه او رفته باشد، هـنر او را مي سـتايـند. منظومه «حـيـدر بابا» نه تـنـهـا تا كوره ده هاي آذربايجان، بلكه به تركـيه و قـفـقاز هـم رفـته و در تركـيه و جـمهـوري آذربايجان چـنـدين بار چاپ شده است، بدون استـثـنا ممكن نيست ترك زباني منظومه حـيـدربابا را بشنود و منـقـلب نـشود.

حيدربابا نام كوهى در زادگاه استاد محمد حسين بهجتى تبريزى ملقب به شهريار است. منظومه «حيدر بابايه سلام» نخستين بار در سال ١٣٣٢ منتشر شد و از آن زمان تاكنون به زبانهاى مختلفى ترجمه شده است. ليكن ترجمه بى بديل آن به شعر منظوم فارسى توسط دكتر بهروز ثروتيان شاهكارى ماندگار است. مترجم در توضيح هدف خود از انجام اين كار بسيار دشوار مى گويد: «زيبايى يك شعر در وزن و آهنگِ كلماتِ همنشين در يك بيت و هماهنگى آواها از نظر نرمى و درشتى و حتى برداشت و فروداشتِ حركات نهاده شده كه ذوق و استعداد هنرمند آنها را به هم دوخته است تا خواست دل او را به صورتى مؤثر و دل انگيز بيان كند. از همين روست كه هر گونه تغيير در صورتِ شعر زيبايى و دلربايى آن را پريشان مى سازد بى آنكه شايد به شكل خيالى يا معنى آن لطمه اى بزند.»

حيدربابا سندى زنده است، و پرده اى رنگين و برجسته از زندگى در روستا را نشان مى دهد. مضمون اغلب بندهاى آن شايسته ترسيم و نقاشى است. زيرا از طبيعت جاندار سرچشمه مى گيرد. قلب پاك و انسان دوستِ شهريار بر صحنه ها نور مى ريزد و خوانندگان شعرش را به گذشت هاى دور مى برد. نيمى از اين منظومه نامنامه و يادواره است كه شاعر در آن از خويشان و آشنايان و مردم زادگاه خود و حتى چشمه ها و زمينها و صخره هاى اطراف خشگناب نام مى برد و هر يك را در شعر خود جاودانگى مى بخشد.

شهريار بي گمان در شاعري، استعدادي درخشان دارد كه در سراسر اشعار او، ‌روحي حساس و شاعرانه، ‌موج زنان بر بال تخيلي پوينده و آفريننده در پرواز است. او به تجدد و نوآوري در شعر گرايش محسوسي داشت و اشعاري كه براي نيما يوشيج و به ياد او سروده، ‌حكايت از اين موضوع دارد.

شهريار در سال ۱۳٦٧ ش. در مراسم مجتمع هنر و ادبيات دفاع مقدس به دريافت لوح دست خط زرين حضرت امام خميني (ره)، ديپلم افتخار و سكه يادبود مجتمع به عنوان برگزيده شعر نائل آمد. اين شاعر شهير سرانجام در بيست و هفتم شهريور ۱۳٦٧ ش. در سن ٨٢ سالگي در تهران درگذشت و در مقبره مقبرة الشعراي تبريز، كه مدفن بسياري از شعرا و هنرمندان آن ديار است، به خاك سپرده شد. شعرش جاودانه و نامش ماندگار باد.

بمنظور پاسداشت مقام ادبي استاد محمد حسين شهريار و نكوداشت اين شاعر پرآوازه، سالگرد درگذشت وي برابر با بيست و هفتم شهريور، به عنوان روز شعر و ادب فارسي نامگذاري‌ شده است.
چهارشنبه 3 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]