در خوشنويسي و هنر مدرن است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: با هنرمندان قرآني؛ محمد احصايي / 27 آيدين آغداشلو:كمتر كسي قابل قياس با «محمد احصايي» در خوشنويسي و هنر مدرن است
گروه هنر: محمد احصايي از معدود افرادي است كه اكثر سبك‌هاي خوشنويسي را با اغلب قلم‌ها با استادي بي‌حدي مي‌نويسد و در مرتبه بسيار بالا و بي‌نظيري قرار دارد زيرا تعداد افرادي كه در سبك‌هاي مختلف خوشنويسي مهارت بالايي داشته‌باشند بسيار اندك هستند به بيان ديگر من در خوشنويسي و همچنين هنر مدرن كمتر كسي را قابل قياس با احصايي مي‌دانم.
«آيدين آغداشلو» نقاش و گرافيست مطرح كشور در گفت‌وگو با خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) محمد احصايي را از پيشگامان نقاشي‌خط ايران دانست و اعلام‌كرد: احصايي يكي از درخشان‌ترين چهره‌هاي گرافيك خط و طراحي حروف هنر معاصر است و از اولين كساني است كه نقاشي‌خط را شروع كرد و در اين رشته مراحل مختلف و پيچيده‌اي را طي كرد به طوري كه در طول 50 سال گذشته شيوه‌هاي مختلفي را آزمود و در هر سبك نمونه‌هاي عالي‌ از خود به جا گذاشت.

وي درباره سابقه دوستي خود با احصايي عنوان‌كرد: 50 سال پيش زماني كه 18 ساله بودم، با احصايي آشنا شدم در آن زمان وي در مدرسه‌اي كه متعلق به يكي از آشنايان ما بود خوشنويسي تدريس مي‌كرد و من در آنجا نمونه كارهاي وي را ديدم و همين موضوع زمينه دوستي ما را فراهم كرد كه اين رابطه تا كنون ادامه يافته‌است.

آغداشلو در پاسخ به اين پرسش كه از لحاظ ويژگي‌هاي شخصيتي احصايي را چگونه فردي معرفي مي‌كنيد، عنوان‌كرد: ارائه تصويري كامل و صحيح در فرصتي كوتاه از يك دوست قديمي امر مشكلي است همچنين با اينكه اين دوستي ديرينه خاطرات فراواني را به دنبال دارد اما من تنها بخش‌هايي از شخصيت او كه خود شاهد آن بوده‌ام را مي‌توانم مطرح كنم كه در اين مورد همواره بخش دلپذير و مطلوب شخصيت احصايي را شاهد بوده‌ام و وي هرگز حتي در لحظات مشكل زندگي لطف و مهرباني خود را از من دريغ نكرده‌است اما با اين حال با قرار دادن نظرات همه افراد مي‌توان به يك تصوير كلي درباره احصايي دست‌يافت.

وي ادامه‌داد: وي انساني فوق‌العاده است و ايمان بسيار غني و پرقوتي دارد كه از اين ايمان و اعتقاد دروني در خلق آثار خود تاثير بسياري مي‌گيرد وي همان گونه كه مي‌انديشد زندگي مي‌كند و من هرگز ريا، سوءاستفاده و فرصت‌طلبي در او نديدم از اين رو او را انساني شريف و درستكار مي‌دانم.

آغداشلو درباره آثار شاخص احصايي تاكيدكرد: وي در همه رشته‌ها و شاخه‌هاي مربوط به خوشنويسي و هنر مدرن نمونه‌هاي ماندگاري دارد مانند كتابت ديوان حافظ كه شايد بتوان آن را از نمونه‌هاي بي‌نظير نستعليق ديوان حافظ در طول 400 سال گذشته قلمداد كرد همچنين سردر موزه ايران باستان، كتيبه‌نگاري پرواز در دانشكده الهيات دانشگاه تهران و آثاري كه از خود در مساجد گوناگون به يادگار گذاشته‌است، همگي از آثار شاخص احصايي هستند همين‌طور مي‌توان از سياه‌مشق‌هاي وي نام برد كه گاه به آثار استاد ميرخاني پهلو مي‌زند.

اين هنرمند نقاش در تحليل فروش بالاي آثار احصايي در سال‌هاي اخير در حراج‌هايي مانند حراج‌هاي دبي ذكركرد: اين آثار از دست‌آوردهاي مدرن احصايي است كه با استادي خلق شده‌ و مي‌تواند به دو زبان با مخاطب ارتباط برقرار كند به اين مفهوم كه معناهاي مشتركي كه خوشنويسي واسطه انتقال آن است و در سراسر جهان اسلام درك و دريافت مي‌شود در كنار مدرن بودن كه زبان شرقي آن را به زباني جهاني بدل كرده‌است، در اين آثار ديده مي‌شود كه سبب متعادل شدن آنها شده‌است.

وي درمورد ارتباط برقرار كردن مخاطب عام با آثار احصايي تاكيدكرد: مخاطب عام به طور قطع با آثار وي ارتباط برقرار مي‌كند همچنين اگر فردي با خوشنويسي و حتي فرهنگ ايراني بيگانه باشد نيز از طريق حس، رنگ و تعادل اين آثار با آنها ارتباط برقرار مي‌كند از اين رو مخاطب عام بدون شك مي‌تواند نيرومندي و جذابيت اين تابلوها را درك كند البته شايد آثار سنتي‌تر مانند قرآني كه به خط محقق و ريحان كتابت شده و نيمه تمام مانده، ديوان حافظ، قطعه‌نويسي‌ها و سياه‌مشق‌ها براي مخاطب عام ملموس‌تر باشد.

آغداشلو در پاسخ به اين پرسش كه چرا عده‌اي احصايي را پايه‌گذار نقاشي‌خط مي‌دانند در حالي كه نقاشي‌خط قدمتي ديرينه در ايران دارد، توضيح‌داد: البته نقاشي‌خط به معناي خطي كه فقط به قصد خوانده شدن نباشد و در آن سليقه و نوآوري اعمال شود به شكلي كه كاربرد و كارايي متفاوتي پيدا كند، در شكل‌هاي تزييني قدمتي 800 ساله دارد و هنرمندان متعددي در اين زمينه آثاري خلق كرده‌اند از جمله اسماعيل جلاير (قرن 13و 14هجري قمري) كه آخرين هنرمندي از دنياي سنتي تاريخي ما است كه در اين عرصه كار كرده‌است.

وي افزود: اگر عده‌اي از جمله شخص من احصايي را به عنوان پيشگام و نخستين هنرمند نقاشي‌خط به شمار مي‌آوريم، منظور نه نقاشي‌خط گذشته بلكه نقاشي‌خط به شكل فعلي آن است كه شايد قديمي‌ترين كسي كه در نسل و دوران جديد در طول 50 ساله گذشته به اين صورت كار كرده‌باشد، سيدمحمد احصايي است كه قديمي‌ترين اثري كه از او به ياد دارم، يك مجموعه به خط ثلث با تذهيب جديد به تاريخ 1338 بود.

آغداشلو اضافه‌كرد: البته مبدع بودن يا نبودن احصايي في‌النفسه اهميتي ندارد و بايد ديد احصايي چه حاصلي از خود به جا گذاشته كه به اعتقاد من ماحصل فعاليت‌هاي احصايي، وي را از پيشگامان هنر مدرن ايران قرار مي‌دهد البته افراد ديگري نيز با قدرت در اين عرصه فعال بودند.

وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا روند رو به رشدي در آثار احصايي ديده مي‌شود، تشريح‌كرد: بالطبع هر هنرمندي هنگامي كه به اوج كار خود مي‌رسد، با تغييراتي ظريف شروع به تكميل ماحصل فعاليت‌هاي خود مي‌كند تا دستاورد خود را حفظ كند و اين تغيير تنها در سطوح كار صورت مي‌گيرد نه در بنيان اما اين مسئله به وجود مي‌آيد كه اگر هنرمند شيوه خود را تغيير ندهد، با ارائه آثاري تكراري نارضايتي همگان را برمي‌انگيزد و اگر تغييري بنيادي دهد گويي همه اندوخته خود را بر باد داده‌است.

آغداشلو تصريح‌كرد: واقعيت اين است كه هر هنرمندي پس از سال‌ها فعاليت داراي سبك و شيوه شخصي خود مي‌شود كه مفهوم و معناي آثار او را به طور خلاصه بيان مي‌كند و با آن شيوه شناخته مي‌شود و توقع تغيير اساسي از او تصوري غيرواقعي است.

وي اذعان‌كرد: بدنه و بنيان جهان بصري و تصويري احصايي ساخته شده و سير و سلوك هر چند بدون شك در دنياي او وجود دارد و رو به فزوني هم گذاشته اما به ميزاني نيست كه يك چيز ناشناخته را به وجود آورد و آنقدر ظريف است كه فقط كساني كه كارهاي او را دنبال مي‌كنند، مي‌توانند درك كنند.

آغداشلو در پايان احصايي را از بزرگترين خطاطان معاصر ايران و هنرمندي عالي‌قدر قلمدادكرد و گفت: احصايي از معدود افرادي است كه خطوط نستعليق، ثلث، محقق و ريحان و همين‌طور سياه مشق را با اغلب قلم‌ها با استادي و مهارت بي‌حدي مي‌نويسد و در اين عرصه در مرتبه بسيار بالا و بي‌نظيري قرار دارد زيرا تعداد افرادي كه در سبك‌هاي مختلف خوشنويسي مهارت بالايي داشته‌باشند بسيار اندك هستند و اكثر خوشنويسان تنها در بخشي از اين هنر مهارت كافي دارند به بيان ديگر من در خوشنويسي و همچنين هنر مدرن كمتر كسي را قابل قياس با احصايي مي‌دانم.
سه شنبه 2 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 188]