واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزار ايرنا، مردم اين ديار بر اين باورند كه زمستان به دو چله بزرگ و كوچك تقسيم مي شود چله بزرگ از اول بهمن دي ماه تا دهم بهمن ماه را در بر مي گيرد و از دهم بهمن به بعد را چله كوچك مي گويند كهيلدا نخستين شب از چله بزرگ است. به اعتقاد آنان جهان در يلدا يا شب چله، تيره ترين و طولاني ترين شب خود را از سر مي گذارند تا با ورود به فصل پربارش و پربركت زمستان، خود را براي رسيدن به بهار و تابستان پر از نعمت و روزي آماده كنند. در اين شب ريش سفيدان و بزرگان هر خانواده با تدراك شبچره و شام، اقوام به رسم صله رحم به مهماني فراخوانده و آنان با ذكر خاطرات خوش و قصه هاي شيرين، بر سفره وحدت و يكرنگي دلها مي نشانند. در ميان اقوام مختلف خراسان شمالي رسم است كه در بلندترين شب سال افراد دور و نزديك در منزل بزرگ خانواده گرد آمده و با خوردن ميوه و آجيل اين شب را به شادي سپري مي كنند. افراد خانواده با خوردن ميوه هاي گوناگون مانند هندوانه، خربزه، انار، سيب، انگور، پرتقال و انواع خشكبار ماننند كشمش ،انجير، گردو، تخمه بو داده و كنجد كه هر كدام به نوعي نماد و نشانه اي از بركت، تندستي، فراواني و شادي است، شبي را با مهرباني در كنار هم مي گذرانند. مردم اين استان اصرار دارند كه حتما هندوانه را براي بساط شب چله خود تدارك ببيند و باور دارند كه هر كس در شب چله هندوانه بخورد در زمستان در برابر و سوز و سرما و بيماري حفظ مي شود و در تابستان احساس تشنگي نخواهد كرد. آنان معتقدند آنها كه گرم مزاجند با خوردن انواع خنكيها مانند هنداونه و خربزه طبعشان سرد مي شود و آنها كه سرد مزاجند بايد در اين شب از انواع خشكبار مانند گردو، كنجد، تخمه، توت، بخورند تا مزاج آنها نيز به گرمي بگرايد. يكي از آيين هاي شب چله كه به خصوص در روستاها و محله هاي قديمي اكنون نيز اين رسم به جا آورده مي شود پختن كدو تنبل، چغندر قند و لبو است. از جمله آيينهاي شب يلدا در خراسان شمالي آن است كه خانوادهها در اين شبنشيني شب يلدا تفالي نيز به ديوان حافظ ميكنند كه اين كار هم معمولا توسط بزرگ خانواده صورت ميگيرد. آنان ديوان اشعار لسانالغيب خواجه شيراز را با نيت بهروزي و شادكامي مي گشايند و فال و مراد دل خود را از او طلب ميكنند. بازگويي خاطرات، قصهگويي پدر بزرگها و مادر بزرگها نيز يكي از مواردي است كه يلدا را براي خانوادهها دلپذيرتر ميكند. يكي ديگر از سنتهاي كهن شب يلدا، چله بردن براي خانواده عروس در ايام بجز محرم و صفر است. با فرا رسيدن شب چله مردهاي جوان طبقهاي آراسته ميوه، شيريني و كلهقند تزيين شده را به رسم هديه به خانه عروس جوان ميبرند. اين طبقهاي هديه كه معمولا مسي است و روي آن با سفرههاي قرمز گلدوزي شده پوشانده شده، پر از ظرفهاي بزرگ ميوه پيچيده در زرورقهاي رنگين با گل و نوارهاي مواج ميشود. مرداني اين طبقها را بر سر گذارده و در پي يكديگر با شادي و پايكوبان راهي خانه عروس ميشوند. خانواده دختر نيز به پاس قدرداني و به رسم يادبود لباس و ياقطعه پارچهاي را براي خانواده داماد، در سيني خالي شده هدايا ميگذارند. مرداني اين طبقها را بر سر گذارده و در پي يكديگر با شادي و پايكوبان راهي خانه عروس ميشوند. خانواده دختر نيز به پاس قدرداني و به رسم يادبود لباس و ياقطعه پارچهاي را براي خانواده داماد، در سيني خالي شده هدايا ميگذارند. اگر قبل از شب چله برف باريده باشد برخي از مردم شهر و روستا در اين شب با خوردن برف شيره، با شيرين كردن كام با معجوني از بارش زمستاني، با سردي زمستان آشتي ميكنند. همچنين بزرگترها با دادن حلوا قلقلي از كوچكترها پذيرايي ميكنند. حلوا قلقلي از كوبيده شدن مغز گردو، بادام، كنجد و ديگر دانههاي روغني تهيه و سپس در شيره انگور نيز خوابانده ميشود. اما برخي از افراد كهنسال و نيز آشنايان به فرهنگ مردم در خراسان شمالي همه اين آيين و مراسم را بهانهها و ترفندهايي براي گردهم آمدن خانوادهها، بجاي آوردن صله ارحام و رفع كدورتهاي احتمالي بين خويشاوندان ميدانند. آنان بر اين باورند كه پيشينيان در هر فصل به بهانهاي سعي ميكردهاند تا اقوام را جمع كرده و صلح، صفا و صميميت را در بين آنان حكمفرما كنند. خراسان شمالي با داشتن قوميت هاي مختلف كه هر يك با فرهنگ خاص خود در كنار يكديگر زندگي مي كند باعث به وجود آمدن گويش هاي محلي مختلف، پوشش هاي قوميتي، آيين و رسومات منطقه اي شده است.ك/4 7184/330
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 560]