به علت نقص فني ‌ شتابگر «سرن» متوقف شد

واضح آرشیو وب فارسی:سياست روز: به علت نقص فني ‌ شتابگر «سرن» متوقف شد

برنامه برخورد ذرات در برخورد دهنده بزرگ هادرون به دليل نقص در سيستم مغناطيسي آن با تأخير و توقف مواجه شده است. ‌
به گزارش خبرگزاري‌ها، سخنگوي سرن اعلا‌م كرد، سيستم گزارش روزانه آنلا‌ين اين دستگاه در روز جمعه بروز خطايي را در بخش 4-3 شتاب دهنده كه در ميان دو ردياب ‌Alice و ‌CMS واقع شده است، نشان داد كه در پي آن مايع هليوم به درون تونل نفوذ كرده و شرايط خلا‌ دستگاه نيز دچار اختلا‌ل شد. همچنين اين حادثه باعث شد يك تن هليوم مايع در محل تونلي كه برخورد دهنده بزرگ هادرون در سازمان اروپايي پژوهش هسته‌اي(سرن)، در ژنو در آن قرار دارد، نشت كند كه در نتيجه نيروي آتش نشاني به محل حادثه فراخوانده شد. ‌
اين نقص كه در سيستم مغناطيسي ايجاد شده باعث ايجاد حرارتي به اندازه 100 درجه سانتيگراد در 100 آهن رباهاي مافوق سرد اين دستگاه شده است. اين در حالي است كه ديسكهاي مغناطيسي مافوق هادي و مافوق سرد اين دستگاه بايد داراي دمايي برابر 1.9 كلوين بالا‌تر از صفر مطلق باشند تا بتوانند شعاعها را در طول مدارها هدايت كند.
به گفته سخنگوي سرن بروز اين گونه خطاها در طول آزمايش از جانب متخصصان غير قابل انتظارنبوده و محققان در حال حاضر با توقف دستگاه در حال بررسي ميزان وخامت صدمه وارد آمده هستند. وي افزود اين نقص فني در طي آزمايش نهايي بر روي آخرين مدارهاي الكتريكي اين دستگاه براي آغاز عمليات به وجود آمده است.
اولين شعاع اتمي در اين دستگاه با موفقيت به درون تونل 27 كيلومتري اين دستگاه پرتاب شد و پس از آن محققان قصد داشتند با پرتاب دو پروتون به درون دستگاه به مشاهده و بررسي نتايج برخورد آنها بنشينند.به اعتقاد متخصصان برطرف كردن و راه اندازي مجدد دستگاه كه به دليل بروز اين نقص فني متوقف شده است تا انتهاي هفته آينده اگر غير ممكن نباشد، كار بسيار دشواري خواهد بود.

قطعات ساخت ايران سالم هستند ‌
در همين حال محققان پژوهشگاه دانشهاي بنيادي با تاكيد بر اينكه قطعات مكانيكي ساخت ايران در پروژه سرن سالم هستند و به كار خود ادامه مي دهند، گفت: فعاليت برخورد دهنده بزرگ هادرون به دليل نقص در سيستم مغناطيسي متوقف شده است. ‌
دكتر سعيد پاك نيت محقق پژوهشكده ذرات بنيادي و شتابگرهاي پژوهشگاه دانشهاي بنيادي در اين باره گفت: توقف اين برخورد دهنده در ساعت 12 شب روز جمعه به وقت ژنو به دليل نشت هليوم مايع به داخل نونل از كار افتاد. وي كه تز دكتري خود را در آزمايشگاه سرن اجرا كرده است افزود: مغناطيس در فاز ابر رسانا بوده و نشت هليوم مايع باعث افزايش دما و از كار افتادن اين دستگاه شده است.
پاك نيت در ادامه توضيح داد: در روز اول راه اندازي، اين سيستم موفق به حركت پروتونها شد اما زماني كه محققان درصدد افزايش انرژي تا 5 هزار برابر جرم پروتون بودند اين مشكل ايجاد شد. محقق پژوهشكده ذرات بنيادي و شتابگرهاي با بيان اينكه هنوز از عمق خسارتهاي احتمالي اطلا‌عي در دست نيست به گفت: احتمال بروز چنين حادثه اي براي راه اندازي اين دستگاه وجود داشت و به نظر مي رسد اين رخداد حادثه جدي نباشد ولي در حال حاضر مهندسان در حال بررسي علت و خسارت هستند.
وي تاكيد كرد: قطعات مكانيكي كه ايران براي اين پروژه طراحي و توليد كرده مشكلي ايجاد نكرده است. گفته مي شود، در ‌بخشي كه از كار افتاده است محققاني از كشورهاي نظير آلمان و فرانسه همكاري داشتند.

ايجاد ابررايانه قوي در كشور براي بهره‌گيري از اطلا‌عات ‌
‌ از سوي ديگر پژوهشگر ايراني فعال در پروژه شتابگر عظيم ‌LHC مركز تحقيقات هسته‌آي اروپا با اشاره به منافع فراوان توسعه همكاري‌هاي علمي ايران در اين بزرگترين پروژه تحقيقاتي دنيا، توجه به اهميت اين طرح و اختصاص بودجه كافي به آن را جدي‌ترين لا‌زمه تحقق اين امر عنوان كرد. ‌
عبيده جعفري، دانشجوي دكتري فيزيك كه براي مشاركت در تحقيقات پروژه ‌LHC در ژنو به سر مي‌برد درباره روند فعاليت شتابگر سرن پس از آغاز فعاليت آن در 20 شهريورماه گفت: بعد از فعال شدن برخورددهنده بزرگ هادروني(‌) LHC براي نخستين بار، به علت پيچيدگي و عظمت سيستم بايد مدت زماني براي رفع مشكلا‌ت و مشخص شدن ايرادات در نظر گرفته شود. دانشمندان در صددند كه تا چند هفته آينده پروتون‌ها را با هم برخورد بدهند تا شاهد نواقص دستگاه باشند و بايد مدت زماني حدود يك سال صرف شود تا دستگاه به حد نهايي كاركرد خود برسد. وي خاطرنشان كرد: طبق برنامه‌ريزي‌ها برخورد پروتون‌ها كه در حال چرخش در تونل عظيم ‌LHC هستند به يكي، دو هفته آينده موكول شده است.
وي در ادامه درباره محققان ايراني فعال در پروژه شتابگر عظيم سرن گفت: در حال حاضر چهار دانشجوي ايراني در محل ‌LHC حضور دارند تا بر روي داده‌هاي حاصل از آزمايش ‌CMS ، تحقيق و بررسي كنند. فعاليت ما در حوزه كارهاي نرم افزاري و به صورت تحليل داده‌ها است كه البته پژوهشگراني هم در بخش سخت افزاري و توليد قطعه‌ها فعاليت مي‌كنند. ‌
جعفري با تاكيد بر اين كه فعاليت در چنين پروژه عظيم بين‌المللي مي‌تواند، زمينه يادگيري و انتقال پيشرفته‌ترين تكنيك‌ها و فن‌آوري‌هاي مرتبط را به كشور فراهم كند، تصريح كرد: كارهايي كه در اينجا انجام مي‌شود چه از نظر علم فيزيك و چه از نظر مهندسي ابزارهايي كه استفاده مي‌شود، در بالا‌ترين سطح علم و تكنولوژي است كه مشاركت در چنين فرايندي باعث مي‌شود كه در آينده براي انجام دادن چنين تحقيقاتي در كشور خود، علم و تكنولوژي آن را داشته باشيم و ديگر در بسياري از موارد لا‌زم نيست كه خريدار تكنولوژي از خارج باشيم. ‌
وي افزود: به عنوان مثال، فعاليت‌هايي در زمينه ساخت شتابگر در آينده نه چندان دور در كشور آغاز مي‌شود كه در حال حاضر به دو دانشجو در بخش شتابگر آموزش داده مي‌شود تا از توانايي آنها در ايران استفاده شود، بدين ترتيب ما مي‌توانيم هم در تحقيقاتي در سطح علم و تكنولوژي روز دنيا سهيم باشيم و هم در آينده از اين آموخته‌ها و تجارب در كشورمان استفاده كنيم. ‌
جعفري در عين حال سهم ايران را در پروژه شتابگر عظيم سرن در مقايسه با كشورهاي خارجي بسيار اندك دانست و به ايسنا گفت: با اين كه محققان ايراني از نظر توانايي بالقوه بسيار خوب هستند، تيم پژوهشگران ايراني فعال در پروژه به علت شرايط و بودجه اندك تخصيص داده شده بسيار كوچك است و تيم هفت نفره محققان ايراني در مقايسه با تيم‌هاي خارجي كه بالغ بر 100 نفر هستند امكان ايفاي نقش چنداني در اين پروژه را ندارند. ‌
وي مساله كمبود بودجه را از مشكلا‌ت اساسي دانشجويان، محققان و فارغ التحصيلا‌ن دانست و بيان كرد: تعدادي از دانشجويان فارغ التحصيل دكتري كه در پژوهشكده دانشهاي بنيادي فعاليت مي‌كنند، اولين نيازشان اين است كه يك شبكه رايانه‌اي بسيار قوي داشته باشند تا بتوانند از داده هاي ‌CMS استفاده كنند و تا وقتي كه بودجه‌اي نباشد كه اين شبكه را ايجاد و تقويت كند، عملا‌ به اين معني است كه دانشجوياني كه در اينجا آموزش داده شده در ايران امكان فعاليت چنداني ندارند.
يکشنبه 31 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سياست روز]

[مشاهده در: www.siasatrooz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 141]