واضح آرشیو وب فارسی:موج: يادداشتكشاورزي ارگانيك، راهبردي جهت كاهش فشاركشاورزي برمحيط زيست
خبرگزاري موج - گروه اقتصاد اجتماعي .
ضرورت ارائه الگويي از كشاورزي جهت جلوگيري از آلودگي هاي زيست محيطي ناشي از كشاورزي متداول وهمچنين جهت افزايش در بهره وري، امروزه بيش از پيش احساس مي شود. در اين رابطه چند سالي است كه بحثي تحت عنوان " كشاورزي دقيق" مطرح شده كه با ارائه تكنولوژي هاي پيشرفته و اعمال مديريت متغير، سعي در برآورده كردن مقاصد مذكور دارد. كشاورزي دقيق براي اولين بار در اوايل دهه 1990 مطرح شد و يكي از پيشگامان اين عرصه كشور ايالات متحده آمريكا مي باشد. دركشاورزي دقيق سعي مي شود با نظارت دقيق بر مزرعه و مديريت صحيح نهاده ها و منابع كشاورزي، همگام با جلوگيري از آلودگي هاي زيست محيطي، بازده توليد نيز افزايش يابد.بنابراين يكي از مهمترين مسائل در كشاورزي دقيق، مديريت دقيق و موثر نهاده هاي كشاورزي درجهت كاهش آلودگي ها و افزايش عملكرد مي باشد.
تكنولوژي هاي كنوني و آينده، دامنه واكنش درمقابل فشارهاي كشاورزي بر محيط را افزايش مي دهند. هم اكنون حفظ محيط زيست و دستيابي به توسعه پايدار يكي از مباحث اصلي و اساسي است كه با اجراي طرح هاي جامع اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در سرلوحه برنامه كشورهاي مختلف جهان و همچنين ايران قرار گرفته است.
فرسايش خاك ، استخراج مواد غذايي خاك، نمكي شدن خاكها و آلودگي آبها بر محيط زيست، يكي از خسارات عمده بخش كشاورزي مي باشد كه عوارض ناشي از خاك ساليانه بيش از 50 تن در هكتار خاك را از بين مي برد.
منابع آبي كره زمين بنا به عواملي از قبيل افزايش تمركز نمك، آلودگي آبهاي سطحي و زيرزميني با كودها و آفت كش ها از طرف بخش كشاورزي مورد تهديد قرار گرفته است. بنابراين فشار وارد بر منابع زيست محيطي ازطريق اقدامات كشاورزي ناشي از فعاليت بشر روبه افزايش است.
با توجه به اين كه كشاورزي ارگانيك نوعي از كشاورزي مي باشد كه هدف آن ايجاد سيستم هاي توليد كشاورزي يكپارچه، نظام يافته و انساني است كه تضادي با منافع اكولوژيكي و اقتصادي ندارد كه در اين خصوص مي توان كنترل علفهاي هرز، بيماريها و آفات با تاكيد بر استفاده از روشهايي چون تناوب زراعي، بكارگيري دشمنان طبيعي، تنوع كودهاي آلي و واريته هاي مقاوم و زودرس را ذكر كرد، لذا اين نوع كشاورزي به عنوان راهبردي براي كاهش فشار محيط زيست بايد مورد توجه قرار گيرد.
گفتني است، حفظ و پايداري منابع توليدكننده محصولات كشاورزي از اصول مهم كشاورزي پايدار به شمار مي رود. ضمن اين كه سلامت و تداوم توليد، در گرو توسعه پايدار است. ترويج كشاورزي به عنوان يك زيرنظام از نظام كلان كشاورزي كشور نقش موثري در مديريت منابع طبيعي جهت دستيابي به توسعه پايدار كشاورزي دارد. اما اين نقش زماني تاثيرگذار خواهد بود كه ترويج كشاورزي به بازتعريف نقش ها و كاركردهاي خود اقدام نمايد و بكارگيري رهيافت هاي جديد را در دستور كار قرار دهد. از جمله اين رهيافت ها مي توان به حركت از شيوه ياددهي به سمت يادگيري، بهره گيري از ديدگاه كل گرايانه ، تلفيق دانش بومي با دانش رسمي، آماده سازي ذهني و فكري كشاورزان، برنامه ريزان و سياست گذاران ، استفاده از رهيافت مدرسه در مزرعه كشاورزان، بهره گيري از رهيافت مشاركتي به جاي رهيافت ارشادي، فراهم آوردن اطلاعات براي مصرف كنندگان ، تشكيل گروهها و نهادهاي محلي ، برقراري تعامل با سازمان هاي غيردولتي و استفاده از روش سريع ارزيابي نظام دانش كشاورزي اشاره كرد.
كشاورزي ارگانيك علمي است كه در آن با مصرف بهينه سموم و نهاده هاي شيميايي مي توان گامي در جهت توليد محصولات سالم برداشت، چرا كه مصرف بي رويه نهاده هاي شيميايي باعث اثرات مخرب زيست محيطي از جمله بيماريهاي مختلف انساني، از بين بردن تثبيت كننده هاي طبيعي نيتروژن و باكتري هاي مفيد خاك، پديده افزايش فسفر آب ها و از بين بردن گياهان آبزي، آلودگي آب هاي زيرزميني، آلودگي منابع چربي حيوانات، ازبين بردن تنوع زيستي و نهايتا مرگ انسان ها مي گردد. بنابراين بايد با فرهنگ سازي صحيح در بكارگيري روش هاي سازنده در جهت كاهش مصرف سموم و نهاده هاي شيميايي به سمت توسعه كشاورزي پايدار و ارگانيك گام برداريم.
به منظور توليد محصولات ارگانيك كشاورزي، جايگزيني مواد آلي مورد مصرف با كودهاي شيميايي نقشي اساسي دارد.
مواد آلي موردمصرف در كشاورزي ارگانيك شامل كودهاي حيواني، كودسبز، انواع كمپوست، بيوهوموس و كودهاي بيولوژيك است . كودهاي حيواني كه از محل هاي نگهداري گاو، گوسفند، اسب و طيور جمع آوري مي شوند، شامل دو بخش جامد و مايع بوده و موادغذايي مورد مصرف گياهان در هردو بخش آنها وجود دارد.
تداوم حيات انساني بر روي كره زمين در گرو حفظ منابع و روش صحيح بهره برداري از آن بر اساس الگوهايي است كه در چرخه طبيعت يافت مي شود. از طرفي احساس مسئوليت تك تك افراد جامعه و انجام به موقع وظايف نيز در اين راستا نقشي اساسي ايفا مي كند. اما اگر مكتب و بينش صحيح توسعه و توليد پايدار در جامعه ايجاد نشود، وقوع اين امر امكان پذير نمي باشد. همچنين مديريت تلفيقي گامي در امتداد حفظ تنوع و ايجاد پايداري در طبيعت است.
شنبه 30 شهريور 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 94]