جمهوري آذربايجان در ماه مبارك رمضان

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: جمهوري آذربايجان در ماه مبارك رمضان
حسن گلي
ماه ر مضان از جمله ماه‌هاي مباركي است كه در آن مسلمانان به نوعي تحول دروني دست مي‌يابند؛ در نتيجه اين تحول دروني فضاي زندگي، مسلمانان با تفاوت‌هاي محسوس و مثبتي روبه‌رو مي‌شوند كه گوياي واقعيت‌هاي بسياري است. معمولا در اين ماه، عموم مسلمانان حساسيت زيادي نسبت به رعايت واجبات ديني و ترك منكرات دارند كه به ميزان حساسيت آنان، از ميزان ناهنجاري‌هاي اجتماعي و فرهنگي و مشكلات ناشي از آن كاسته مي‌شود.

اين مطلب گوياي اين مهم است كه اسلام، دين همه‌جانبه‌اي است كه سعادت دنيوي و اخروي انسان را تأمين مي‌كند و ميزان برخورداري از اين سعادت در ارتباط مستقيم با ميزان عمل به احكام اسلام دارد. نتيجه سخن اين كه اگر امروزه در برخي جوامع اسلامي، برخي مشكلات و ناهنجاري‌هاي فرهنگي و اجتماعي ديده مي‌شود ناشي از كنار گذاشته شدن تمام و يا بخشي از احكام نوراني اسلام است.

جمهوري آذربايجان از جمله كشورهاي اسلامي است كه به دليل فاصله گرفتن دولتمردانش از احكام اسلامي و نيز به دليل شناخت نداشتن مردم از اسلام حقيقي بنا به دلايل گوناگون، مشكلات زيادي را تحمل مي‌كند. مصداق بارز مشكلات اين كشور در اشغال بودن حدود 20 درصد از خاك جمهوري آذربايجان در سال‌هاي متوالي گذشته است. چنانچه دولتمردان جمهوري آذربايجان، زمينه شناخت اسلام حقيقي براي مسلمانان اين كشور را فراهم مي‌كردند، قطعا مردم آذربايجان در سايه آموزه‌هاي ديني از قبيل غيرت ديني، شهادت و... سرنوشت ديگري را براي قره باغ و ديگر مناطق اشغالي كشورشان رقم مي‌زدند.

جمهوري آذربايجان در ماه رمضان
ماه مبارك رمضان و برخي مناسبت‌هاي آن از قبيل شب‌هاي قدر و روز جهاني قدس، از جمله روزهايي است كه مي‌توان همزمان به دو موضوع مهم در جمهوري آذربايجان پي برد. اين ماه از يك سو علاقه فطري و قلبي مردم آذربايجان به دين اسلام را مشخص مي‌نمايد و از سوي ديگر، برداشت‌هاي سطحي مسلمانان اين جمهوري از برخي احكام اسلامي و عدم شناخت و آگاهي آنان از ديگر تعاليم اين دين آسماني را آشكار مي‌كند.

مردم منطقه‌اي كه امروزه جمهوري آذربايجان ناميده مي‌شود، پس از جدايي از ايران، سالهاي متمادي زير استيلاي تزارها و كمونيست‌ها بودند كه سال‌هاي 1918تا 1920 حايل بين تسلط تزارها و كمونيست‌ها بر اين منطقه است؛ با اين توضيح كه در اين دو سال، حزب مساوات دولتي به ظاهر مستقل در منطقه تاريخي آران بنيان نهاد و نام حكومت خود را از روي برخي مطامع سياسي و... آذربايجان ناميد. مردم اين منطقه در زمان استيلاي روس‌ها (اعم از تزارها و كمونيست‌ها) سال‌هاي سخت و طاقت فرسايي را پشت سر گذاشتند. اين مردم بر سر اعتقادات خود چه كشته‌ها كه نداده و چه شكنجه‌هايي كه نشده‌اند!

به رغم همه مقاومت‌ها و ايستادگي‌هاي مردان و زنان مؤمن اين منطقه، روسها توانستند تا حدود زيادي اعتقادات ديني مردم را از بين ببرند و احكام اسلامي را يكي پس از ديگري تعطيل كنند. در سال‌هاي حاكميت كمونيست‌ها، هرچند دينداران غيرتمند و با تعصب آذربايجان، پنهاني و در خلوت خود با خدايشان به انجام فريضه روزه اهتمام مي‌كردند، ولي از آنجا كه مساجد تعطيل بوده و بجاي آوردن آداب و آيين‌هاي ديني هم ممنوعيت داشت، ماه رمضان به فريضه‌اي تعطيل شده مبدل شده بود.

پس از استقلال جمهوري آذربايجان از اتحاد جماهير شوروي، به رغم ميل باطني دولتمردان اين جمهوري در ادوار گوناگون، صدها مسجد در روستاها و شهرهاي گوناگون جمهوري آذربايجان احيا و يا احداث شده است كه اين موضوع، زمينه مناسبي براي از انزوا درآوردن و تكريم ماه رمضان فراهم آورده است.

امروزه بسياري از مردم جمهوري آذربايجان كه در نتيجه سياست‌هاي دوران استيلاي روسها و نيز سياست‌هاي دين‌زدايي دوران پس از استقلال با معارف حقيقي اسلام فرسنگ‌ها فاصله دارند، به دليل اينكه فريضه روزه را سينه به سينه از نياكان خود به ارث برده‌اند، با اشتياق تمام نسبت به انجام آن مبادرت مي‌ورزند، ليكن درباره شناخت ديگر احكام اسلامي همچون موضوع حجاب، نماز، حج و... با مشكلات زيادي روبه‌رو هستند. اهتمام مردم مسلمان جمهوري آذربايجان در بزرگداشت ماه رمضان، علاقه قلبي و فطري آنان به دين اسلام را نشان مي‌دهد، ولي، شناخت نداشتن واقعي بيشتر مردم اين جمهوري از بسياري از احكام اسلام ضرورت معرفي اسلام واقعي براي آنان را بيش از پيش مشخص مي‌سازد؛ موضوعي كه در كنار جديت و تلاش مردم جمهوري آذربايجان براي شناخت احكام اسلامي، اقدام عملي همه علما و دانشگاهيان براي شناساندن احكام نوراني اسلام به مردم مسلمان دومين كشور شيعي جهان را مشخص مي‌سازد.

البته در سال‌هاي اخير، مردم مسلمان آذربايجان به ويژه دينداران و مؤمنان اين جمهوري، گام‌هاي بلندي براي شناساندن اسلام حقيقي و زدودن تحريفات و خرافات از دامان پاك و آسماني دين اسلام برداشته‌اند، ليكن همراهي نكردن دولت با آنان، تلاشهاي آنان را تا اندازه‌اي كمرنگ نموده است. دولتمردان جمهوري آذربايجان با استناد به قانون اساسي اين كشور كه بر پايه دو اصل لائيسم و سكولاريسم تدوين شده است، به روش‌هاي گوناگون بر سر راه گروه‌هاي اسلامي موانع زيادي ايجاد مي‌نمايند، به گونه‌اي كه اقليت 5 درصدي ديگر اديان و نيز گروه‌هاي لائيك از آزادي عمل بيشتري نسبت به اكثريت 95 درصدي مردم آذربايجان برخوردارند.

به رغم همه آنچه گفته شد، ماه رمضان در جمهوري آذربايجان، وضيعت اين جمهوري را با ماههاي بعدي سال متفاوت مي‌نمايد. در اين ماه بيشتر رستوران‌ها به حالت تعطيل درمي‌آيند و افرادي كه به عنوان خواننده در اين رستوران‌ها برنامه موسيقي اجرا مي‌نمايند، به احترام ماه مبارك رمضان برنامه‌هاي خود را تعطيل مي‌نمايند و حتي برخي از آنان، اعم از زن و مرد خود نيز روزه مي‌گيرند. در اين ماه در بيشتر مساجد، سفره احسان بر پا مي شود و به طور كل، مساجد در اين ماه از ازدحام بيشتري نسبت به ماه‌هاي ديگر برخوردار است، به ‌ويژه مساجد بزرگ كه مسلمانان جمهوري آذربايجان نماز را در اين مساجد باشكوه به جماعت بجاي مي‌آورند. در اين ماه علاوه بر مساجد، مقبره برخي امامزادگان نسبت به ماه‌هاي ديگر، زايران بيشتري دارند و در اين محلها نيز افراد ثروتمند با دادن قرباني و... به نيازمندان كمك مي‌كنند.
استقبال قابل توجه مردم جمهوري آذربايجان از برنامه‌هاي شبكه جهاني سحر، مي‌تواند دليل خوبي براي اهتمام مردم مسلمان جمهوري آذربايجان در بزرگداشت ماه مبارك رمضان باشد. سال گذشته، خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا) در باكو، نتيجه نظرسنجي از مردم داخل اين كشور پيرامون ميزان نگاه كردن برنامه‌هاي مذهبي ويژه رمضان شبكه سحر را در ميان بينندگان تلويزيون در آذربايجان به ميزان 42 درصد اعلام نمود كه اين موضوع حاكي از اشتياق اين مردم براي كسب معارف اسلامي است.

در زمينه رسانه‌هاي جمهوري آذربايجان در ماه مبارك رمضان، بايد اذعان داشت كه محتواي بسياري از برنامه‌هاي تلويزيوني جمهوري آذربايجان، به گونه‌اي است كه گويا مخاطبان اين برنامه‌ها، عموما افراد بي دين و لائيك هستند. برخي فيلم‌ها و سريال‌هاي مبتذلي كه از شبكه‌هاي تلويزيوني جمهوري آذربايجان پخش مي‌‌شود، گوي سبقت را از شبكه‌هاي غربي ربوده‌اند كه به طور طبيعي پيامدهاي منفي اخلاقي و فرهنگي اين برنامه‌ها دامنگير جوانان مسلمان جمهوري آذربايجان مي‌‌شود.
به نوشته روزنامه غربگراي «يني مساوات» در اغلب شبكه‌هاي تلويزيوني جمهوري آذربايجان، نه تنها خبري از برنامه‌هاي ويژه ماه مبارك نيست، بلكه برخي شبكه‌ها مانند شبكه «آ. ت. و» براي لجاجت با مسلمانان در مواقع افطار و سحري صحنه‌هاي زشت و مشمئز كننده اي را به نمايش مي‌گذارند.

از جمله موارد قابل تأمل اين‌كه برخي زنان جمهوري آذربايجان كه حجاب اسلامي ندارند نيز نسبت به گرفتن روزه اهتمام مي‌ورزند و همچنين افرادي هستند كه روزه مي‌گيرند، ليكن نماز بجا نمي‌آورند. اين مسائل و موارد شبيه آن به نوبه خود، حاكي از علاقه مردم آذربايجان به دين اسلام است كه متأسفانه به دلايل پيش گفته نتوانسته‌اند احكام اسلامي را به طور دقيق آموزش بينند.

مطلب ديگر آن كه امسال به دليل نزديكي ماه رمضان با زمان برگزاري انتخابات رياست جمهوري آذربايجان دولت اين كشور تلاش كرده است با انجام تبليغاتي درباره اين ماه، آراي مردم ديندار و مؤمن آذربايجان را به دست آورد. از جمله اقداماتي كه دولت باكو براي اين منظور انجام داده است، نصب تابلوهايي درباره فرا رسيدن ماه رمضان در خيابان‌ها و ميادين گوناگون شهر باكوست كه اين كار براي نخستين بار انجام شده است. البته مردم و گروه‌هاي ديني باكو، حمايت از نامزدي الهام علي اف را به پالايش شبكه‌هاي تلويزيوني از برنامه‌هاي مبتذل وابسته دانسته‌اند كه به نظر مي‌رسد با توجه به سيطره صهيونيست‌ها بر بسياري از اين شبكه‌ها اين خواسته گروه‌هاي ديني حتي براي كوتاه مدت نيز اجابت نشود.

خلاصه در اين ماه، بيشتر دينداران روزه‌دار آذربايجاني، با توجه به اين‌كه شيعه دوازده امامي هستند به انجام فرايض ديني مي‌پردازند و به دستورالعمل‌هاي شرعي توجه دارند و در تلاشند آنچه را كه شارع مقدس گفته و احكام و آموزه‌هاي ديني بر جاي مانده از سيره اهل بيت(ع) مؤيد آنست، عمل كنند.

شب‌هاي قدر و روز جهاني قدس در جمهوري آذربايجان
از مهمترين مناسبت‌هايي كه در اين ماه قرار دارد، شب‌هاي ليالي قدر و نيز روز جهاني قدس است. مردم جمهوري آذربايجان در شب‌هاي قدر با اشتياق زيادي در مساجد و تكايا به احيا و راز و نياز با معبود خويش مي‌پردازند. حسينيه ايرانيان باكو در اين شب‌ها، سرشار از مشتاقان آذري است كه براي بهره‌گيري از سخنراني و مراسم عزاداري در اين محل جمع مي‌شوند و خيلي اوقات به دليل محدوديت جا در محوطه بيروني حسينيه از مراسم احيا استفاده مي كنند. مردم جمهوري بيش از هر زمان ديگري در اين ماه‌ها خود را نيازمند معارف قرآني مي‌بينند و از اينكه نمي‌توانند متن اصلي قرآن را بخوانند ابراز تأسف شديد مي‌نمايند.

از ديگر مناسبت‌هايي كه جلوه‌اي ديگر از عشق و علاقه قلبي مردم جمهوري آذربايجان به دين اسلام را به نمايش مي‌گذارد، روز جهاني قدس است. اين روز هرچند در جمهوري آذربايجان روز كاري است، اما بسياري از مردم اين كشور در مساجد جمع مي‌شوند و با سر دادن شعارهاي مرگ بر اسرائيل، مرگ بر آمريكا و مرگ بر اشغالگران صهيونيست و ارمني، خواستار اتحاد كل جهان اسلام براي آزادسازي اراضي اشغالي مسلمانان و قدس شريف مي‌شوند.
لازم به توضيح است سال گذشته به رغم ممنوعيت‌هاي دولتي روز جهاني قدس در جمهوري آذربايجان گسترده‌تر از سال‌هاي قبل برگزار شد، به گونه‌اي كه مردم، علاوه بر تجمع در مساجد؛ در شهرك نارداران، خيابان شهداي باكو، مقابل سفارت رژيم صهيونيستي در باكو، قبرستان شهداي باكو و برخي مكان‌هاي ديگر و همچنين در بيشتر شهرها و قصبه‌هاي اين جمهوري به راهپيمايي پرداخته و خواستار آزادي قدس شريف شدند.

شبكه‌هاي تلويزيوني جمهوري آذربايجان، مراسم روز جهاني قدس را با سكوت كامل خبري برگزار مي‌نمايند. اين شبكه‌ها كه در مواقع دلخواه خود از تجمع گروهك‌هاي چند نفري در مقابل سفارت جمهوري اسلامي ايران گزارش‌هاي طولاني و مصاحبه پخش مي‌كنند، در روز جهاني قدس، نه تنها از پوشش خبري تظاهرات ميليوني مردم ايران و ديگر كشورهاي اسلامي در حمايت از مردم مظلوم فلسطين خودداري مي‌كنند، بلكه به تجمعات اعتراض آميز در جلوي سفارت رژيم صهيونيستي در باكو نيز كاملا بي‌اعتنايي مي‌كنند.
سخن آخر اين كه در اين ماه، مردم شيعه جمهوري آذربايجان، بيش از هر زمان ديگري، آمادگي خود را براي آموزش واقعي آموزه‌هاي ديني و بازگشت به هويت اصيل ايراني ـ اسلامي فرياد مي‌زنند و با اين كار خود، رسالت همه علماي شيعي و نيز دانشگاهيان را براي كمك معنوي به آنان سنگينتر مي‌نمايند.
چهارشنبه 27 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 109]