بافت

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان:
[تصویر: 20110531173000393_h1.gif]

بدن بعضي از موجودات زنده ي ميکروسکوپي تنها از يک سلول تشکيل شده است، به اين موجودات تک سلولي يا آغازيان گفته مي شود.

اين تک سلول به تنهايي قادر است همه ي فرآيند هاي لازم براي ادامه ي حيات را انجام دهد. در حاليکه سلول هاي بدن جانوران يا گياهان بزرگتر، به تنهايي قادر به ادامه حيات نيستند.
مثلاَ يک سلول ماهيچه اي نمي تواند غذا و اکسيژن خود را به دست آورد. اين کار را سلول هاي تخصص يافته ي ديگري بايد انجام دهند و غذا و اکسيژن مورد نياز سلول ماهيچه اي را آماده کنند.
همچنين اين سلول ها در صورتي مي توانند مدتي طولاني وجود داشته باشند که تعداد زيادي از آن ها با هم گروهي را تشکيل داده باشند.

از اجتماع هزاران سلول که تنوع کمي دارند بافت تشکيل مي شود. مانند: استخوان، ماهيچه و يا عصب در بدن جانوران و آوند هاي آبکش در گياهان.

سلول هاي هر بافت ساختمان و وظايف شبيه به هم دارند. بنابراين هر بافت وظيفه ي خاصي بر عهده دارد. به عنوان مثال اعصاب، پيام هاي عصبي را هدايت مي کنند.
بافت هاي جانوران را به طور عمده مي توان به بافت هاي پيوندي و پوششي طبقه بندي کرد. لازم به ذکر است سه بافت عصبي، ماهيچه اي، و خوني در اين طبقه بندي جاي نمي گيرند.

بافت هاي پيوندي:
[تصویر: 2011053117300033_connective.gif]

[تصویر: 2011053117300033_connective.gif]

بافت هاي پيوني از سلول هاي نسبتاَ جدا از هم تشکيل شده اند که فضاي بين آن ها را مايعات مختلف يا مواد جامد پر کرده اند.
ويژگي مهم بافت هاي پيوندي اينست که سلول هاي آن ها تخصصي نشده است.
يعني چنانچه محرکت مناسبي وجود داشته باشد تغيير کرده و به يکديگر تبديل مي شوند.
مثلا در استخوان ها که نمونه اي از بافت هاي پيوندي هستند کمبود کلسيم باعث نرم شدن آن ها مي شود.
همچنين ممکن است ابتدا حالت غضروفي داشته باشند و بعد به استخوان تبديل شوند. (جانشين شونده)
ابن عمل تبديل در انسان ممکن است تا حدود بيست سالگي طول بکشد اما در بعضي نواحي مثل لاله گوش و نوک بيني هرگز استخواني نخواهد شد.

سلول هاي بافت هاي پيوندي متنوع و گوناگونند:
فيبروسيت ها
فيبروسيت ها (ياخته‌اي که توليد بافت فيبري مي‌کند) سلول هايي دوکي شکل هستند و رشته هاي فوق را ايجاد مي کنند.

هيستوسيت ها
هيستوسيت ها، سلول هايي هستند که مي توانند حرکات آميبي انجام دهند يعني ذرات خارجي (از قبيل باکتري ها در نواحي که عفونت وجود دارد) را در بر گرفته و از بين ببرند.

سلول هاي مزانشيمي
سلول هاي مزانشيمي سلول هايي رشد نيافته و تا حدودي غير تخصصي اند.

[تصویر: 20110531173000408_mesenchymal.gif]

تمامي بافت هاي جنين از اين سلول ها ساخته شده است. اين سلول ها بعد ها در فرد بالغ تمامي سلول هاي موجود در بافت هاي پيوندي را ايجاد مي کنند.
بنابراين مي توان نتيجه گرفت که بافت هاي پيوندي درمرحله ي جنيني منشأ مزانشيمي دارند.

لازم به ذکر است در بسياري از جانوران اي سلول هاي مزانشيمي که از مراحل جنيني باقي مانده اند، بعدها در بهبودي زخم ها و ترميم بافت ها نقش مهمي ايفا مي کنند.
به طوري که مي توانند به قسمت هاي آسيب ديده ي بدن مهاجرت کنند و در عمل ساخته شدن دوباره ي قسمت هاي از دست رفته و يا توليد بافتي که جاي زخم را پر مي کند شرکت نمايند
سلول هاي چربي

[تصویر: 81761671459310323710023875539923917598137.gif]

[تصویر: 81761671459310323710023875539923917598137.gif]

هر سلول چربي محتوي قطرکي از ماده چربي است که تقريباَ تمام فضاي سلول را پر مي کند. مجموعه اي از اين سلول ها به صورت توده ي به هم پيوسته ي چربي ديده مي شوند.
انواع بافت هاي پيوندي

مهم ترين نوع از بافت هاي پيوندي، نوع رشته اي آن است که از مقدار زيادي رشته هاي نخ مانند تشکيل شده است.
برخي از اين رشته ها محکم و بقيه کش ساني اند.
اين رشته ها در مايعي معلق هستند و شبکه اي نا منظم و نا متراکم را به وجود مي آورند.

بافت هاي پيوندي رشته اي به علت نوع سلول هاي ويژه اي که دارند در ذخيره ي غذا و دفاع از بدن در برابر عفونت و زخم نقش مهمي ايفا مي کنند و به علت دارا بودن اين رشته ها عامل مهمي در پيوند دادن قسمتي از بدن به قسمت ديگر آنند.
مثلا بافت پيوندي، پوست را به ماهيچه هاي زير آن متصل مي کند. همچنين سطح خارجي استخوان، رباط ها و زردپي ها از بافت هاي پيوندي رشته اي هستند.
بافت هاي چربي نيز جزء بافت هاي پيوندي هستند که تعداد سلول هاي چربي در آن زياد است.

[تصویر: 20110531172959971_aroos.gif]

بسياري از جانوران بافت هاي پيوندي ترشح کننده ژله دارند.

سلول هاي اين بافت، مزانشيمي اند.

و چون اين سلول ها مواد ژلاتيني از خود ترشح مي کنند، هر چه بيشتر از همديگر فاصله بگيرند، بافت ژله اي بيشتر ديده مي شود. چنان که در عروس دريايي کاملاَ حجيم مي شوند.
اين گونه از بافت ها در جانوران ديگر نيز به شکل متعددي ديده مي شود. بافت اطراف و درون چشم ما نيز از اين نوع است.

بافت غضروفي که در چند نوع از بي مهره ها و تمام مهره داران وجود دارد از ديگر انواع بافت پيوندي است.

استخوان نيز که ويژه ي مهره داران است از همين نوع بافت پيوندي محسوب مي شود.

[تصویر: 2011060117465314_endochondral.gif]

[تصویر: 2011060117465314_endochondral.gif]

غضروف(شکل سمت راست گوش خارجي را نشان مي دهد) و استخوان (شکل سمت چپ اوايل تشکيل استخوان را نشان مي دهد) نيز از سلول هاي مزانشيمي حاصل مي شوند اين سلول ها مواد آلي و غير آلي ترشح مي کنند که باعث ايجاد رسوبات جامد در اطراف سلول شده و در حقيقت سلول داخل اين رسوبات جاي مي گيرد.
وظيفه ي هر دوي آنها (غضروف و استخوان) نگهداري و حفاظت است.

استخوان هاي دراز و ميله مانند دست و پا، از بافت هاي اطراف خود نگهداري مي کنند و استخوان پهن جمجمه، مغز را مي پوشانند و مورد محافظت قرار مي دهند.
جالب است بدانيد اسکلت مهره داراني مثل کوسه ماهي ها و لامپري ها[sup]1[/sup] کاملاَ غضروفي است. اما در مهره داران ديگر مانند انسان کاملاَ استخواني است. 1- پي نوشت: لامپري ها که گاهي مارماهيان لامپري هم خوانده مي شوند جانوراني هستند فاقد آرواره با دهاني مکنده و قيف مانند و دندان دار.
[align=CENTER]
[تصویر: 2011060117465330_shark.gif]