گذري بر تاريخچه فرش و قاليبافي در شهرستان ورامين

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: گذري بر تاريخچه فرش و قاليبافي در شهرستان ورامين
اقتصاد. فرش . قالي بافي
ورامين - در منطقه ورامين قاليبافي همچون بسياري از مناطق ديگر همواره در كنار كشاورزي مد نظر بوده ولي به دليل اينكه در اين منطقه شغل اصلي مردم كشاورزي است قاليبافي به عنوان ممر درآمدي دركنار ساير شغل‌ها دنبال شده است.

به گزارش خبرنگار ايرنا، شهرستان ورامين به علت قرارگيري بر سر راه مهاجران و كوچ نشينان، اقوام مختلف جمعيت را در خود جاي داده است.

اقوام مختلف كرد، لر، ترك و عرب در ورامين ساكنند، مهاجران كرد و لر در شمال ورامين ، عربها در جنوب و تركها در شرق و غرب آن سكونت دارند و تقريبا اغلب اين اقوام به كار بافندگي مشغولند.

فرشهاي ورامين را مي‌توان به دو گروه تقسيم كرد، يكي فرشهاي ايلاتي كه خود وراميني‌ها آن را زمين بافت مي‌نامند و ديگري فرشهاي سفارشي كه اغلب به سفارش مردم تهران بافته
مي شد كه در اينگونه فرشها همه نوع نقشه شهري يافت مي‌شود.

اقوام ساكن در ورامين هر كدام روشهاي بافت مخصوص خود را دارند و هر كدام از اين اقوام توشه‌اي از سرزمين اجدادي خود به ورامين آورده اند.

تارو پود قاليهاي ورامين از پنبه و پرز آن از پشم مرغوب بوده؟ ا بعاد قاليهاي ورامين بيشتر در اندازه مخصوص ‪ ۲‬متر در ‪ ۳‬متر است و بافته‌هاي روستايي ورامين از گليم‌هاي بزرگ در طرح‌هاي چشم گير و رنگهاي تيره تا مفرشها و خورجين‌هايي كه اغلب ريشه پشمي تيره دارند و طرح‌هاي كه حاكي از منابع گوناگون چادرنشيني هستند را در بر مي‌گيرد.

نقشهاي بكار رفته در قالي وراميني هندسي است كه در بافته‌هاي شهرهاي حاشيه كوير بكار برده مي‌شود و طرح قالي در ورامين يك اصل در همه فرشهاي وراميني قريب به اتفاق آنها مشترك بوده و آن نقش مكرر است .

در بيشتر فرشهاي ورامين نقش تكرار يك نگاره است كه يا همه متن را پوشانده و يا در وسط در اندازه‌هاي بزرگتر تكرار شده، بندرت به تك ترنج توجه شده و اغلب از نگاره‌هايي چون ميناخاني يا انواع ستاره‌هاي هندسي استفاده شده است .

در طرح ميناخاني گل كوچك چند پري كه در اطراف آن چهار عدد گل سفيد كه يادآورگل نرگس است قرار دارد و نقش‌هاي مختلف روي اين قاليها توسط يك حركت زيبا و هم نواي شاخه‌هاي نازك به همديگر متصل شده اند.

اين نقشها روي زمينه آبي رنگ قالي كه معمولا عاري از لچك و ترنج مي‌باشند ،خود را برجسته مي‌نمايند كه اين نقش‌ها به نوعي حالت يك شبكه گل آذين را تشكيل مي‌دهند.

از جمله طرح‌هاي مورد استفاده ديگر، طرح‌هاي افشان، شاه عباسي، گلدار يا نرنجي و ظل السلطاني و قلم سرمه‌اي مي‌باشند، نقشه قلم سرمه‌اي كه گاه به آن گلداني و يا نخلي نيز
مي گويند رابطه معقولي با نام آن ندارد و اهالي خود نيز دليل روشني بر اين نامگذاري ندارند.

در اين طرح گلدانها در صفوف منظم قرار داشته و ما بين آنها را برگهاي نخل به رنگ قرمز زينت مي‌دهد، نقشه شاه عباسي كه خود اهالي آن را به نام شاه عباسي بندي يا شتري مي‌نامند در زمينه‌اي شامل گل و بوته و پرندگان جلوه گر مي‌شود.

در تركيب رنگ قالي وراميني از رنگ‌هاي سرمه‌اي و آبي استفاده زيادي شده است قرمز و نارنجي و سبز و قهوه‌اي و بادمجاني هم مقدار متعادلي كار شده ،حال آنكه به رنگ زرد توجه كمتري گرديده و بجز لرها ، بقيه اقوام از زرد ، حداقل استفاده را كرده اند.

قالي وراميني هر چقدر كهنه تر باشد ارزشمند تر است، مردم ورامين هيچگاه قالي خود را
نمي شويند و بر روي آن بندرت جارو استفاده مي‌كنند و تنها با تكان دادن خاك را از آن
مي زدايند. ك/‪۴‬
دوشنبه 25 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 100]