چگونه از ابتلا به بیماری فشار خون بالا پیشگیری كنیم؟

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: منبع سلامت نیوز :

سرخرگ‌ها وظیفه رساندن خون از قلب به دیگر نقاط بدن را بر عهده دارند. خون برای جریان یافتن در عروق به نیرو نیاز دارد كه این نیرو در هر انقباض عضله قلب در اثر برخورد خون به دیواره سرخرگ ایجاد می‌شود. این نیرو «فشار خون» نام دارد.

به گزارش ایسنا، هنگامی كه سرخرگ‌های بزرگ، قابلیت ارتجاع و استحكام طبیعی خود را از دست بدهند و عروق كوچك نیز باریك‌تر شوند، فشار خون بالا می‌رود. قلب مانند یك پمپ با انقباض و استراحت خود، خون را به داخل عروق می‌فرستد. در زمان‌های مختلف مراحل این پمپاژ، فشار خون در سرخرگ‌ها تغییر می‌كند.

بالاترین میزان فشار خون، فشار سیستولیك نام دارد. سیستولیك همان فشاری است كه هنگام انقباض ماهیچه قلب موجب می‌شود تا خون از قلب به سرخرگ اصلی وارد شده و به سایر نقاط بدن برسد.

كمترین میزان فشار خون نیز فشار دیاستولیك است كه فشار بین ضربان‌های قلب محسوب می‌شود و مربوط به زمانی است كه قلب در حالت استراحت است. فشار خون بر حسب میلی متر جیوه (mmhg) اندازه‌گیری می‌شود. میزان فشار خون بر پایه دو عدد نشان داده می‌شود. اولین عدد مربوط به فشار سیستولیك یا ماكزیمم و دومی مربوط به فشار دیاستولیك یا مینیمم است.

بیماری فشار خون بالا

فشار خون بالا عبارت است از افزایش فشار وارده از جریان خون به دیواره رگ‌های خونی. فشار خون بالا گاهی «قاتل بی‌صدا» نامیده می‌شود؛ چرا كه تا مراحل انتهایی اغلب هیچ علامتی ندارد.

باید توجه داشت كه فشار خون به طور طبیعی در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا می‌رود. اما فردی كه دچار بیماری فشار خون بالا است هنگام استراحت نیز فشار خونش بالاتر از حد طبیعی است. رژیم‌های نادرست غذایی، مصرف زیاد غذاهای چرب و پرنمك، بی‌تحركی و زندگی ماشینی از جمله عوامل مستعد كننده برای ابتلا به بیماری فشار خون بالاست.

علایم شایع فشار خون بالا

بر اساس اعلام مركز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، بسیاری از افراد كه به فشار خون بالا مبتلا هستند، علامتی نداشته و احساس بیماری ندارند. 15 درصد افراد مسن دارای فشار خون هستند و خودشان خبر ندارند مگر آن كه فشار خون بطور ناگهانی خیلی بالا برود. به این ترتیب تنها راه تشخیص فشار خون بالا، اندازه‌گیری میزان آن است.

علل فشار خون بالا

از هر ده نفر مبتلا به فشار خون بالا، در نه نفر آنها، یعنی در90 درصد آنها علت دقیق برای فشار خون شناخته نشده است. این نوع فشار خون، نوع اولیه فشار خون بالا نامیده می‌شود. در تعداد كمی از افراد مبتلا به فشار خون بالا‌ (نوع ثانویه فشار خون بالا) عواملی همچون تنگ شدن سرخرگ كلیوی و یا اختلال در تولید هورمون‌های مترشحه از غدد فوق كلیوی و بیماری‌های بافت كلیه در ایجاد بیماری نقش دارند.

عوامل مستعد كننده یا تشدید كننده عوارض بیماری فشار خون

چاقی و اضافه وزن، سیگار كشیدن، مصرف الكل، رژیم غذایی حاوی نمك یا چربی اشباع شده زیاد،‌عدم مصرف میوه و سبزی،‌ كم تحركی و نداشتن فعالیت بدنی كافی، ‌استرس و عوامل ژنتیكی از علل مستعد كننده بیماری فشار خون هستند. اگر یكی از والدین و یا هر دو دچار فشار خون بالا باشند، خطر ابتلای فرد به فشار خون بیشتر است. سابقه خانوادگی فشار خون بالا، سكته مغزی و حمله قلبی نیز احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد.

چگونه از ابتلا به بیماری فشار خون بالا پیشگیری كنیم؟

برای پیشگیری از ابتلا به فشار خون، وزنتان را كنترل كنید. اگر اضافه وزن دارید، رژیم بگیرید. كم كردن حتی یك كیلوگرم از وزن در این زمینه مفید است. مرتب ورزش كنید. 30 دقیقه ورزش در هر روز بهترین راه مبارزه با پرفشاری خون است. مصرف روزانه نمك را كم كنید (حداكثر یك قاشق چایخوری). سدیم علاوه بر نمك در بسیاری از غذاهای بسته بندی شده، وجود دارد. برای اطلاع یافتن از مقدار سدیم به كار رفته در مواد غذایی برچسب آنها را قبل از مصرف به دقت مطالعه كنید. اگر می‌خواهید از مواد جایگزین سدیم استفاده كنید ‌حتما با پزشك مشورت كنید؛ چرا كه برخی از این مواد برای همه افراد مناسب نیستند.

از رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات فراوان و غذاهای حاوی پتاسیم مانند دانه‌های سبوس دار و خشكبار استفاده كنید. پتاسیم از فشار خون بالا جلوگیری می‌كند. لوبیا، عدس، نخود، آب میوه، میوه‌جات تازه بویژه زردآلو، موز، گیلاس، طالبی، كیوی، انبه، شلیل، پرتغال، هلو، تشمك و نارنگی حاوی پتاسیم بالایی هستند. دانه كنجد و سبزی‌های برگ سبز، منابع كم سدیم و تامین كننده كلسیم هستند. سیر نیز به كاهش فشار خون كمك می‌كند. از مصرف مشروبات الكی بپرهیزید.

در نظر داشته باشید كه اندازه گیری فشار خون را در برنامه بررسی سلامت خود قرار دهید. زیرا اگر فشار خون بالا زود تشخیص داده شود و درمان به موقع انجام گیرد از عوارض آن پیشگیری می‌شود.

اگر سابقه خانوادگی فشار خون بالا وجود داشته باشد، فشار خون باید حداقل سالی یكبار كنترل شود. اگر باردار هستید، مرتب برای انجام مراقبت‌های دوره بارداری به مراكز درمانی مراجعه كنید تا ضمن انجام سایر مراقبت‌ها فشار خون شما نیز به موقع كنترل شود. اگر از قرص‌های ضد بارداری حاوی استروژن استفاده می‌كنید یا تحت هورمون درمانی هستید، فشار خون‌تان را به طور منظم كنترل كنید.

عوارض فشار خون بالا چیست؟

سكته مغزی، حمله قلبی، نارسایی احتقانی قلب، نارسایی كلیه و آسیب چشمی و مشكل بینایی از عوارض اصلی فشار خون بالا هستند. هرچه فشار خون بالاتر باشد، طول عمر افراد پایین‌تر خواهد بود. اگر فشار خون بالا به مدت طولانی بدون درمان باقی بماند ممكن است نارسایی كلیوی رخ دهد و یا حتی به بینایی آسیب وارد شود. در ضمن امكان دارد كه قلب بطور غیر طبیعی بزرگ شده و كارایی آن كم شود كه چنین وضعیتی می‌تواند منجر به نارسایی قلبی و اختلال در پمپاژ خون توسط قلب شود.

اگر فشار خون بالا درمان شود، از خطر ابتلا به حملات قلبی كاسته خواهد شد. فشار خون بالا از ابتدایی‌ترین عوامل بروز بیماری‌های قلبی و سكته است. طبق آمارهای جهانی، از هر 5 مورد نارسایی قلبی در زنان، 3 مورد به دلیل كنترل نكردن فشار خون بالا ایجاد می‌شود. فشار خون بالا به كلیه‌ها آسیب می‌رساند و موجب نارسایی كلیوی، سكته مغزی، حمله قلبی و بیماریهای مرگبار دیگری می‌شود. همچنین، افرادی كه علاوه بر فشار خون بالا به بیماری دیابت مبتلا هستند به مراتب بیشتر از سایرین به نارسایی كلیوی و سكته مغزی دچار می‌شوند.

درمان فشار خون بالا

علاوه بر اندازه گیری فشار خون، ممكن است بنا به تشخیص پزشك، برخی بررسی‌های تشخیصی دیگر برای تعیین علت ابتلا به فشار خون بالا یا بررسی عوارض و آسیب‌های احتمالی آن لازم باشد. اقدامات درمانی با توجه به ویژگی‌های هر فرد تعیین خواهند شد و ممكن است شامل كم كردن وزن، ترك دخانیات، برنامه ورزش مناسب و تغییر شیوه زندگی برای كاهش استرس باشند.

در صورتی كه اقدامات غیر دارویی اثر نداشته باشند، با استفاده از داروهای ضد فشار خون می‌توان فشار خون را پایین آورد. این داروها باید بطور مستمر و تحت نظر پزشك مورد استفاده قرار گیرند.

اگر فرد علاوه بر فشار خون بالا به بیماری دیگری نیز مبتلا باشد، به عنوان مثال به دیابت نیز مبتلا باشد درمان دارویی فشار خون بالا از همان ابتدای تشخیص شروع خواهد شد.

پیگیری افراد مبتلا به فشار خون بالا

افراد مبتلا به فشار خون بالا باید برای بررسی پیشرفت بیماری یا تعیین ابتلا به عوارض احتمالی از طریق بررسی‌های زیر با فواصل زمانی خاص مراجعه كنند:

- اندازه‌گیری فشار خون، معاینه قفسه سینه، معاینه چشمها كه با دستگاه مخصوصی انجام و وضعیت عروق شبكیه چشم نیز بررسی می‌شود. فشار خون بالا می‌تواند موجب آسیب عروق شبكیه شود. فعالیت الكتریكی و ریتم قلب توسط الكتروكاردیوگرام (ECG) یا نوار قلب بررسی می‌شود. آزمایش خون جهت اندازه‌گیری میزان كلسترول و قند خون نیز حائز اهمیت است. میزان بالای كلسترول و قند خون، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. آزمایش ادرار نیز برای بررسی وضعیت كلیه‌ها اهمیت دارد. رادیوگرافی قفسه سینه در بررسی عوارض قلبی بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع فشارسنج

در سال‌های اخیر كنترل خانگی فشار خون در خانواده‌های ایرانی صورت می‌گیرد. شناخت انواع فشارسنج‌های موجود و طریقه صحیح اندازه‌گیری فشار خون می‌تواند به انجام درست این امر كمك كند.

فشارسنج پزشكی وسیله‌ای است كه از آن برای اندازه‌گیری فشار سیستولی و فشار دیاستولی خون استفاده می‌شود. فشارسنج پزشكی انواع و اقسام بسیاری دارد اما دو نوع فشارسنج جیوه‌ای و فشارسنج عقربه‌ای آن در ایران بیشتر كاربرد دارند.

اخیرا فشارسنج دیجیتالی و فشارسنج پزشكی اتوماتیك نیز به بازار ایران عرضه شده‌اند كه به دلیل عدم آگاهی از نحوه استفاده صحیح از این دستگاه‌ها و برخی اشكالات فنی استفاده از آنها توصیه نمی‌شود.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 175]