پژوهشگر اردني:متكلمان براي عقلاني‌كردن آموزه‌هاي وحياني از روش فلاسفه يونان بهره‌برده‌اند

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: پژوهشگر اردني:متكلمان براي عقلاني‌كردن آموزه‌هاي وحياني از روش فلاسفه يونان بهره‌برده‌اند
گروه بين‌الملل: متكلمان مسلمان جهت عقلاني‌كردن آموزه‌هاي وحياني و اعتقادي از استدلال‌ها و برهان‌هاي فلسفي بهره‌بردند و براي تأييد اين دست‌آوردها به آيات قرآني استشهادكردند؛ نه اين‌كه آيات به‌ذات خود دليل و برهان فلسفي هستند، اين روند منجر به پيدايش مكاتب، فرقه‌ها و مذاهب كلامي چون معتزله، ماتريديه، اشاعره و غيره شد.
اشاره:

«نظرة تأملية في آيات قرآنية»، «مواقيت الصلاة»، «دلالة منهج ابن ميثم في التقريب من شرح نهج البلاغة» و «رسالة المسجد و دوره في نشر ثقافة حقوق الانسان» پاره‌اي از پژوهش‌هاي «مصطفي القاسم ابو رمان» مدرس علوم قرآني در دانشكده علوم اسلامي «الامير حسن» اردن است.

وي حضور در همايش‌ها و نشست‌هاي فراواني چون حقوق بشر در دانشگاه «جرج تاون» واشنگتن و دومين همايش بين‌المللي بزرگ‌مرد تقريب «ابن ميثم البحراني» را با عنوان «ابن ميثم‌ و ديدگاه‌هاي تقريبي و مسائل عصر او» كه در تهران برگزارشد، تجربه كرده‌است.

اين دانش‌پژوه اردني كه بارها با يادداشت‌هاي قرآني خود براي روزنامه شهير «الغد» عمان قلم‌مي‌زند، هم‌اكنون امام و خطيب مسجد «امان» پايتخت اردن است.

«نهادينه‌كردن عشق به قرآن، نخستين گام براي آموزش كلام‌الله است»، «در تعليم قرآن بايد از ساده‌ترين شيوه‌ها استفاده‌كرد و از هرگونه پيچيدگي كه قرآن‌آموزان را ملول و خسته‌مي‌كند؛ اجتناب‌كرد» و «اقبال مردم روستايي براي حفظ و آموختن قرآن بيشتر از مردم شهري است»؛ مهم‌ترين اظهارات ابورمان در آخرين گفت‌وگوي اختصاصي وي با خبرنگار بخش بين‌الملل خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) است.

آنچه در پي مي‌آيد بخش اول پاسخ‌هاي «مصطفي القاسم ابو رمان» عضو انجمن حفظ قرآن اردن و عضو مؤسسه مطالعات عربي اردن به پرسش‌هاي خبرنگار ايكنا است كه درباره فراز و نشيب‌هاي مطالعات قرآني با دغدغه حال و آينده و در راستاي ايجاد تعريفي روشن و مبرهن از آن اظهار داشته‌است.

ايكنا: براي روشن شدن بحث در ابتدا شما چه تعريفي از مطالعات، پژوهش‌ها و علوم قرآني داريد و آيا ارتباطي ميان آن‌ها وجود دارد و وضعيت موجود تا چه اندازه منطبق با معيارهاي آكادميك است؟

ابو رمان: مطالعات قرآني دايره‌اي به فراخي تفسير، لغت، احكام فقهي، اصولي، تربيتي و همه آن چيزي است كه به قرآن كريم مربوط و وابسته است.

امروزه ما شاهد تلاش‌ها و گام‌هاي مهم و نويني در جهان اسلام هستيم كه در عرصه‌هاي تفسير، تلاوت، پژوهش و بررسي انجام‌شده و همگي بر مدار قرآن كريم محوريت پيدا‌كردند كه برخي نيز به آن‌ها يك رويه آكادميك و دانشگاهي دادند و در دانشگاه‌هاي اسلامي، دانشكده‌هايي به همين منظور راه‌اندازي شده‌است كه بي‌شك نوعي پيوستگي ديده‌مي‌شود؛ اما اين تلاش‌ها را بايد به معيارهاي مطلوب و به وضعيت ايده‌آل رساند.

ايكنا: چقدر موافق اين گزاره هستيد كه پژوهش‌هاي قرآني فاقد روش و اسلوب برهاني و استدلالي هستند؟

ابورمان: اين نقد را نبايد بر همه كارهاي انجام‌شده، تعميم‌داد؛ زيرا ما به ويژه در پژوهش‌هاي قرآني و پايان‌نامه‌هايي كه در اين زمينه نگاشته‌مي‌شود با رويكردي استدلالي و منطقي مواجه‌هستيم، البته به اين نكته هم بايد اشاره‌كرد كه برخي كارشناسان قرآني همواره پايبند اصول سنتي و فاقد روحيه ماجراجويي براي گذر از آنچه گذشتگان وضع‌كردند، هستند، درصورتي كه ما در اين برهه زماني به شدت نيازمند نوآوري و بكارگيري مباني برهاني و استدلالي در مطالعات قرآني هستيم.

ايكنا: از روش‌هاي عقلي و استدلالي سخن به ميان آورديد، به‌نظر شما متون اسلامي و دانش‌ها و علوم اسلامي همچون كلام و اصول و فلسفه بيش‌تر از آموزه‌هاي قرآني بهره برده‌اند يا تحت تأثير فلسفه و عقلانيت يوناني هستند؟

ابورمان: متون اسلامي عقل‌گرا بسان فلسفه و كلام اسلامي تا حدود زيادي متأثر از عقلانيت و منش فلسفه يوناني هستند و مطالعات و پژوهش‌هاي قرآني در اين زمينه تأثير كلاني بر اين علوم برجاي نگذاشته‌است؛ در حالي كه خداوند متعال خود در آيه 38 سوره مباركه انعام تصريح‌مي‌كند «مَّا فَرَّطْنَا فِي الكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ»، البته متكلمان مسلمان جهت عقلاني‌كردن آموزه‌هاي وحياني و اعتقادي از استدلال‌ها و برهان‌هاي فلسفي بهره‌بردند و براي تأييد اين دست‌آوردها به آيات قرآني استشهاد‌كردند نه اينكه آيات به ذات خود دليل و برهان فلسفي هستند و اين منجر به پيدايش مكاتب، فرقه‌ها و مذاهب كلامي مختلف همانند معتزله، ماتريديه، أشاعره و غيره شد.

ادامه دارد.
شنبه 23 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]