دماوند اسطوره ايران زمين، خفته است نه خاموش

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: دماوند اسطوره ايران زمين، خفته است نه خاموش
اجتماعي. گردشگري. دماوند
بهتر است از ياد نبريم كه دماوند جوان، اين بلندترين قله سفيد پوش ايران، مخروطي آتشفشاني است كه امكان بيدار شدن آن وجود دارد، آري دماوند آسايشي همراه با ترس است.

كوه دماوند و قله آن، اسطوره كهن ايران باستان تا به امروز است، قله اي آتشفشاني كه در دوره چهارم زمين شناسي با فواران گداخته هايش دامنه خود را گلگون مي‌كرد و امروز گل‌هاي شقايق دامنه كوه، رنگي بر دامن آن زده است.

دماوند اسطوره آزادي ايران به دست فريدون و درفش كاوياني است كه ضحاك خون آشام و ستمگر را در قله آن به بند كشيد.

آرش كمانگير از فراز دماوند تير جان را براي مشخص شدن مرز ايران و توران رها كرد.

قله سفيد دماوند چه در تابستان و چه در زمستان منظره‌اي چشم نواز را به شهر تهران مي‌بخشد، اين قله رفيع در شمال شرقي پايتخت، در بخش لاريجان شهرستان آمل استان مازندران قرار دارد.

به نقل از درگاه ملي آمار، ارتفاع قله دماوند پنج هزار و ‪ ۶۱۰‬متر است.

دماوند بلندترين قله از سلسله جوار البرز است كه در دامنه جنوبي آن نيز شهري به همين نام دماوند قرار دارد.

شهر دماوند در گذشته به معني مملكت دماوند بوده و قلمرويي را از روستاها و شهرهاي متعدد تشكيل مي‌داد، در پهلوي به صورت دمباوند ‪ dumbawand‬و در كتيبه شاپور اول در نقش رستم فارس به صورت دومباوند آمده است.

اين كوه را به نام‌هاي بيكني و جبل لاجورد نيز مي‌دانستند، همچنين نام دماوند در تورات آمده و صورت كهن آشوري آن بيكن است.

دماوند بلندترين آتشفشان خاورميانه شناخته شده، كه هزارن سال است كه از آخرين فوران آن مي‌گذرد اما هميشه امكان فعاليت مجدد آن وجود دارد.

روستاهاي پور، اسك، ربنه، گزنگ، تينه، كرف، نل، دلا، نادل، رزان در دماوند واقع شده اند.

براي صعود به قله، روستاي پلور در جاده هراز مناسب‌ترين راه و جذاب‌ترين زمان براي كوهنوردي اواسط خرداد تا پايان تيرماه است از طرفي از اول مهر تا پايان اسفند حجم سنگين برف در دامنه‌ها صعود به قله را مشكل مي‌كند.

در دماوند چشمه‌هاي آب گرم لاريجان، اسك و وانه مي‌جوشند كه خواص درماني بسياري را دارند.

تلخ رود، آب رزان و آب مك عنبر از جمله چشمه سارهاي دماوند است كه به رودخانه هراز مي‌ريزد.

دماوند به عنوان نخستين ميراث طبيعي كشور تيرماه امسال در فهرست آثار ملي كشور ثبت شد.

رييس سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري مازندران نسبت به ثبت دماوند گفت: با ثبت ملي اين اثر نسبت به احيا، معرفي و حفظ آن كوشش مي‌شود و با اختصاص رديف بودجه، اعتبارات مورد نياز براي نگهداري بهينه آن تامين مي‌شود.

رحمت الله عباس نژاد افزود: هرگونه ايجاد تغيير در اين منطقه كه موجب تغيير در چهره آثار شود، بايد با مجوز سازمان ميراث فرهنگي صورت بگيرد.

وي معتقد است كه دماوند پتانسيل‌هاي بالقوه‌اي در خصوص گردشگري دارد كه اگر زير ساخت‌هاي لازم در آن ايجاد شود، بي‌ترديد توجه بخش خصوصي به آن معطوف خواهد شد.

مردم منطقه دماوند هميشه از فوران مجدد اين قله نگرانند و اين نگراني بجاست چرا كه دماوند آتشفشاني خفته است كه امكان فعاليت مجدد آن وجود دارد.

آتشفشان خفته اينگونه تعريف مي‌شود اين آتشفشان‌ها در دوره كواترنري يا دو ميليون سال گذشته فعال بوده و در حال حاضر فعاليت چشم‌گيري ندارند اما نشانه‌هاي ضعيفي از فعاليت در آنها ديده مي‌شود و هميشه امكان فعاليت دوباره اين آتشفشان‌ها وجود دارد اما نمي‌توان زمان آن را پيش بيني كرد مگر در مواردي كه شبكه رفتار سنجي آتشفشان در اختيار باشد.

آتشفشان‌ها در آستانه فعاليت خود سه نشانه جدي خروج دود و گاز از دهانه، تغيير الگوي زمين لرزه‌اي و تغيير شيب دامنه‌ها را بروز مي‌دهند.

در سال‌هاي اخير از دهانه قله دماوند، دود و گاز گوگرد منتشر شد و اين مسئله در سال‌هاي گذشته نگراني‌هاي را بوجود آورده است اما به گفته مدير بخش زمين شناسي و زيست محيطي سازمان زمين شناسي كشور، اين دود چيز جديد نبوده و هميشه شاهد وجود آن به ميزان كم بوديم.

رييس گروه زمين شناسي سازمان زمين شناسي در اين خصوص گفت: با اطلاعات موجود كسي نمي‌تواند زمان فعاليت دماوند را پيش بيني كند اما بر اساس تعريف، دماوند در رده آتشفشان‌هاي انفجاري قرار دارد و ممكن است در اثر فوران نيمي از قله خود را از دست بدهد.

پس جا دارد كه مسوولين براي بررسي دقيق تر وضعيت آتشفشاني اين قله اعتبار مالي و نيروهاي كارشناس لازم را در نظر بگيرند.
چهارشنبه 20 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 98]