مهاجراني به گنجي: اين قلب، آن قلب نيست

واضح آرشیو وب فارسی:الف: مهاجراني به گنجي: اين قلب، آن قلب نيست
نوشته‏هاي اكبر گنجي كه به تازگي وارد حوزه تفسير قرآن شده است اعتراض وزير سابق ارشاد را برانگيخت.

به گزارش فردا، عطاءالله مهاجراني با اشاره به مقاله اي از اكبر گنجي درباره قرآن در وبلاگ خود نوشته است:

داشتم قسمت 6 مقاله آقاي گنجي در باره" قرآن محمدي" را مي خواندم. نخستين نكته اي كه به نظرم رسيد؛ عدم آشنايي ايشان با زبان قرآن بود.

مهاجراني در ادامه به اشتباه فاحش گنجي در تفسير كلمه «قلب» در آيات قرآن نوشته است: ايشان قلب را همان عضو صنوبري شكل در سمت چپ سينه معني كرده اند و بر اين اساس نتيجه گرفته اند كه قرآن با علم و فلسفه در تقابل است و به خطاهاي علامه طباطبايي در فهم قرآن اشاره كرده اند!

وي در ادامه به تاريخ تشكيكات به قرآن اشاره مي كند و مي افزايد: تشكيك هايي كه اخيرا در باره آيات قرآن مطرح شده است. هيچ كدام تازه نيستند. دست كم تئودور نلدكه همين حرف ها را 150 سال پيش در تاريخ قرآن مطرح كرد و جهار نسل شاگردان او بر بنياد سخن او همواره افزوده اند.

مهاجراني خطاب به گنجي تاكيد كرده است: هنر اين است كه ما به عنوان مسلمان پاسخي درخور براي آن شبهات فراهم كنيم و نقدي ماندگار بر كتاب او بنويسيم. و الا تكرار برخي سخنان او كه كار آساني ست. به ياد داريم كه مدعاي اصلي رمان آيات شيطاني رشدي اين بود كه برخي از آيات قرآن مجيد از شيطان است كه بر زبان پيامبر القا كرده است.

وي در ادامه نوشته است: در باره وثاقت تاريخي متن آيات قرآن مجيد هم در دهه هاي اخير تلاش گسترده اي صورت گرفته است. پژوهشگراني با تسلط بر زبان هاي متعدد و جستجو هاي بسيار كوشيده اند . نكته هايي بيابند تا نشان دهند كه قرآن نه كلام خداست و نه كلام رسول او. جان ونزبرو نام آشنايي ست كه در كتاب" مطالعات قرآني" در اين باره كوشيده است.

سوم: مي دانيم كه يهوديت بر محور يك قوم هويت پيدا مي كند و مسيحيت بر محور يك شخص- مسيح عليه السلام- تحقق يافته است. اسلام ديني است كه محور و مدارش متن قرآن مجيد است. مركزيت جهان اسلام قرآن است. مسلمانان برغم اختلاف سياسي و فقهي و مكتبي در باره قرآن مجيد هيچگونه اختلافي با يكدگر ندارند.

مهاجراني تاكيد كرده است: كوشش هايي كه تا به حال در نقد و رد قرآن صورت گرفته است، رويكردي محاسبه شده داشته است؛ تا بتوان با تضعيف كانون؛ اجزاي آن را از هم گسيخته كرد.

وي در ادامه به مقاله گنجي اشاره مي كند و مي نويسد: در قران مجيد 130 بار در بيش از نيمي از سوره هاي قرآن از قلب سخن گفته شده است. تمامي موارد- با احتياط 129 بار- قلب به مفهوم عضو صنوبري شكل نيست! به تعبير تهانوي در كشاف؛ مراد همان عقل و نفس و روح است. كتاب هاي لغت درجه اول هم مثل قاموس فيروزآبادي همين را مي گويد كه مراد از قلب حقيقت و گوهر انساني ست. در كتاب هاي لغت معاصر قلب به معني عضو صنوبري مطرح شده است. البته همان ها هم به مفهوم اصلي و كهن اشاره كرده -اند. مثل المنجد.- تمامي تفاسير قران مجيد هم – به ويژه تفاسيري كه در قرون اوليه نوشته شده اند؛ همين برداشت را دارند. از جمله زمخشري در كشاف و طوسي در تبيان و... در اشعار بازمانده از روزگار پيامبر هم شاعران همين مفهوم را از واژه قلب مطرح كرده اند. اين تلقي تا به امروز هم ادامه دارد. مثل مفهوم دل در زبان فارسي. اگر دل زياد تو غافل نشيند/ خدنگ بلا بر دل دل نشيند!

وي خطاب به گنجي نوشته است: نه تنها وقتي قران مجيد از قلب سخن مي گويد مرادش عضو صنوبري شكل نيست، بلكه از صدر هم همين مفهوم به ذهن متبادر مي شود و نه قفسه سينه. در 44 باري كه قرآن مجيد واژه صدر و صدور را مطرح كرده است؛ حتي يك بار هم مراد از صدر قفسه ي سينه نيست! مراد همان حقيقت انسان و منش اوست...

در يك كلام با مرور آيات قران مجيد به روشني مي توان دريافت كه تفسير آقاي گنجي از قلب به كلي متفاوت از مفهوم آيات است.

وقتي پژوهشگري در فهم مساله اي به اين سادگي به بيراهه مي رود، سخن او در باره مفاهيم پيچيده تر با دشواري هاي بيشتري روياروست. مثل خرده گرفتن بر علامه طباطبايي در فهم قرآن و يا مفهوم نفس در نظر فيلسوفان.

مهاجراني در پايان ضمن توصيه هايي به گنجي آورده است: اين كه قران كتابي ست كه تكيه گاه و پناهگاه ايمان مردم است؛ اگر اين آينه را غبار آلود كرديم مردم در كدام آينه بنگرند؟ كار ما اين است كه زنگارهاي ديگران را از آينه ايمان مردم بزداييم. و گر نه تكرار سخن نولدكه و ونزبرو... چه افتخاري دارد؟

واما دوست گرامي اقاي گنجي! تفسير الميزان مهمترين دستاورد جهان اسلام در قرن بيستم در حوزه انديشه و تفسير است! هيچ كتاب ديگري اعتبار و ارزش الميزان را ندارد.
چهارشنبه 20 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]

[مشاهده در: www.alef.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 197]