الگوهاي سرمايه گذاري- بخش دوم

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: الگوهاي سرمايه گذاري- بخش دوم
با افزايش سريع حجم نقدينگي، شركت هاي سرمايه گذاري منطقه ديگر تمايلي به سرمايه گذاري روي دارايي هايي كه سود ثابت دارند (مانند اوراق قرضه خزانه داري آمريكا) نشان نمي دهند. بسياري از اين شركت ها اكنون به توصيه يك شركت مشاوره بين المللي به صندوق سرمايه گذاري كويت در سال 2005 عمل مي كنند. براساس اين توصيه «بايد اختصاص سرمايه به مقولات سنتي دارايي (مانند اوراق قرضه) كاهش يابد و بر سرمايه اختصاص يافته به مقولات غيرسنتي نفتي دارايي (دارايي هاي خصوصي، مستغلات و سرمايه گذاري هاي جايگزين) افزوده شود.»

به اين ترتيب سرمايه كشورهاي منطقه خليج فارس به جاي هدايت به سوي اقتصادهاي راكدي چون ايالات متحده، انگليس و آلمان به سوي اقتصادهايي سرازير مي شود كه به سرعت در راه رشد اقتصادي گام بر مي دارند (چين، هند، كره جنوبي، تركيه و...) رئيس صندوق سرمايه گذاري كويت از خود مي پرسد: «چرا وقتي امكان سرمايه گذاري در اقتصادهايي كه با نرخ هشت درصد رشد مي كنند وجود دارد، در اقتصاد هايي كه با نرخ دو درصد رشد مي كنند، سرمايه گذاري كنيم؟»براي اينكه به تصوير روشن تري از سرمايه گذاري هاي خارجي كشورهاي نفت خيز منطقه خليج فارس دست پيدا كنيم به چند معامله عمده از اين موارد كه اخيراً انجام گرفته اشاره مي كنيم. «دوبي» كه فاقد ذخاير نفت و گاز قابل ملاحظه است، اكنون به يك قدرت بزرگ سرمايه گذار تبديل شده است. اين اميرنشين موفق شده سيستم بانكي و صنعت توريسم خود را بر استانداردهاي ممتاز بين المللي منطبق سازد و در بازار مستغلات خويش را بر روي سرمايه خارجي بگشايد. «دوبي» اكنون به قبله آمال ثروتمندان ايراني و هندي تبديل شده است. فضاي حاكم بر تجارت و كسب وكار «دوبي» براي سرمايه گذاران خارجي جذاب است و آنها تلاش مي كنند جاي پايي براي خود در اين بازار پيدا كرده و حداقل، دفتري در دوبي برپا كنند. هم اكنون شركت هاي بزرگ فعال در عرصه فناوري اطلاعات، بانك هاي سرمايه گذاري و موسسات رسانه اي در دوبي حضور دارند و مقامات اين اميرنشين انتظار دارند كه حجم معاملات مالي در بازار اين اميرنشين از 6/3 ميليارد دلار در سال 2006 به 15 ميليارد دلار در سال 2015 برسد.
«شركت سرمايه گذاري استثمار» در آگوست 2007، فروشگاه هاي زنجيره اي «بارنيه» را به قيمت 3/942 ميليون دلار خريد. شركت
Dubai world بخشي از سهام شركت «ميراژ» را به قيمت پنج ميليارد دلار خريد. اخيراً دولت دوبي پيشنهاد خريد فرودگاه بين المللي «اكلند» در نيوزيلند را به قيمت سه ميليارد دلار مطرح كرد اما شهرداري «اكلند» كه مالك 20 درصد از سهام اين فرودگاه است از فروش آن به سرمايه گذار خارجي امتناع ورزيد.
در حال حاضر، دوبي تلاش مي كند شركت هاي موفق دنيا چون «OMX» وشركت « كارگزاري بورس نورديك» را خريداري كند. 2/3 درصد از سهام شركت EADS كه سازنده هواپيماهاي ايرباس است، متعلق به امارات متحده عربي است. 2/2 درصد از سهام دويچه بانك نيز در اختيار امير دوبي است. شركت بين المللي سرمايه گذاري نفت (IPIC) كه يكي از بزرگ ترين شركت هاي سرمايه گذاري ابوظبي محسوب مي شود با پرداخت 775 ميليون دلار توانسته است 85/20 درصد از سهام شركت نفتي
Japan,s Cosmo oil را خريداري كند و به بزرگ ترين سهام دار در چهارمين پالايشگاه بزرگ ژاپن تبديل شود. «كمپاني توسعه مبادله» كه بازوي قدرتمند اميرنشين دوبي در سرمايه گذاري خارجي محسوب مي شود، توانسته با پرداخت 35/1 ميليارد دلار 5/7 درصد از سهام «گروه كارلايل» را خريداري كند.
شركت سرمايه گذاري كويت، سرمايه گذاري هاي كلاني را در شركت هاي «دايملر-بنز» و بريتيش پتروليوم انجام داده و مستغلات زيادي را به شكل ساختمان هاي دفتري و اداري در انگليس، آمريكا، اروپا و چين خريداري كرده است.
اخيراً دولت كويت اختصاص 10 درصد از عوايد نفتي اين كشور به «صندوق سرمايه گذاري نسل هاي آينده» را تصويب كرد. رئيس شركت سرمايه گذاري كويت گفته است كه اين شركت در سرمايه گذاري هاي خود از الگوي «بنياد سرمايه گذاري دانشگاه ييل آمريكا» تبعيت مي كند.
قطر نيز اخيراً شركت «چلسي باراكز» را به قيمت 85/1 ميليارد دلار از وزارت دفاع انگليس خريد، شركت «قطر تله كوم» كه يك شركت دولتي است نيز با پرداخت 7/3 ميليارد دلار حدود 51 درصد از سهام «شركت ملي مخابرات سيار كويت» را خريداري كرده است. اين شركت اكنون فعاليت گسترده اي را در عراق، عربستان سعودي و الجزاير دنبال مي كند. بزرگ ترين پيشنهاد معامله اي كه تاكنون شركت هاي سرمايه گذاري قطر مطرح كرده اند، خريد «فروشگاه هاي زنجيره اي سنسبوري» به قيمت 23 ميليارد دلار بود كه البته با مخالفت فروشنده روبه رو شد. در حال حاضر مقامات قطر و دوبي سرگرم مذاكره براي خريد سهام NASDAQ,OMX و بورس لندن هستند.
ثروت امراي قطر و دوبي تقريباً مشابه است و دارايي هاي عمومي در اين دو اميرنشين متعلق به افراد وابسته به خاندان حكومتي است. به نوشته روزنامه «فايننشال تايمز» ردپاي «شيخ محمد راشد آل مكتوم» امير دوبي را مي توان در تمامي دارايي ها و معاملات عمده اين اميرنشين به وضوح ديد. بزرگ ترين گروه مالي دوبي كه 20 درصد از سهام بورس دوبي را نيز در اختيار دارد و متعلق به خاندان امير دوبي است خود متشكل از دو شركت غول پيكر DFM (بازار مالي دوبي) و DIFX (بازار بين المللي مبادله مالي دوبي) است. در آگوست 2007، امير دوبي پيشنهاد كرد كه با پرداخت 5 ميليارد دلار اكثر سهام شركت
emaar properties را كه بزرگ ترين شركت فعال دوبي در عرصه زمين و مستغلات است خريداري كند. اما شركت مزبور اين پيشنهاد را رد كرد. هر از چند گاهي ده ها معامله از اين دست در دوبي و ديگر اميرنشين هاي خليج فارس انجام مي شود كه فقط خبر معدودي از آنها منتشر مي شود. اخيراً خاندان «آل مكتوم»، شركت «سرمايه گذاري بين المللي دوبي» را كه يك شاخه فرعي از شركت سوني ژاپن است به قيمت 5/1 ميليارد دلار خريد و از اين طريق سه درصد از سهام كمپاني سوني را در اختيار گرفت. اگرچه اميرنشين هاي خليج فارس هميشه از كاهش درآمدهاي نفتي خود مي نالند اما هيچ آمار و ارقام موثقي از ميزان اين درآمد و نحوه توزيع آن ميان جامعه و شاهزادگان عرب منتشر نمي شود.
نگراني هاي غرب
«لاري سامرز» وزير اسبق خزانه داري آمريكا، نگراني غرب را از موسسات سرمايه گذاري عرب چنين بيان مي كند: «سيستم سرمايه داري، متكي به سهامداراني است كه حداكثر تلاش خود را براي افزايش ارزش سهام خود به كار مي گيرند. اما آنجايي كه دولت ها نقش سهامدار ايفا مي كنند، ورق برمي گردد زيرا دولت انگيزه اقتصادي كافي براي اين كار را ندارد و فقط به دنبال جذب تكنولوژي و افزايش نفوذ خود است.»
دولت هاي غربي از آن نگرانند كه سرمايه خارجي بتواند بر دارايي هاي استراتژيك غرب نيز دست بيندازد. بنگاه هاي بزرگ صنعتي، بانك ها و كمپاني هاي مجهز به تكنولوژي فوق پيشرفته، از جمله دارايي هايي است كه براي غرب از اهميت استراتژيك برخوردار است. به عنوان مثال، براي واشنگتن ميان تلاش عربستان سعودي براي خريد سهام شركت پلاستيك جنرال الكتريك و تلاش اين كشور براي خريد واحد توليدكننده موتور هواپيماي اين شركت، تفاوت وجود دارد. برخي از سرمايه گذاري هايي كه تاكنون كشورهاي نفت خيز در غرب انجام داده اند دولت هاي غربي را نسبت به اهداف سياسي نهفته در وراي اين سرمايه گذاري ها بدبين ساخته است. نخستين مخالفت عمده با سرمايه گذاري هاي عربي در غرب، تلاش شركت Dubai world party براي خريد امتياز اداره شش بندر بزرگ شرقي آمريكا از يك شركت انگليسي بود. ملاحظات مربوط به امنيت ملي موجب شد كه كنگره آمريكا مانع انجام اين معامله شود.
مقامات نيوزيلند و سوئد نيز بارها نگراني خود را از سرمايه گذاري كشورهاي نفت خيز در غرب ابراز كرده اند. آنچه به اين نگراني دامن مي زند پيشنهاد دوبي براي خريد فرودگاه بين المللي اكلند در نيوزيلند و خريد سهام بورس omx سوئد است اگرچه مقامات دوبي پيشنهاد خريد فرودگاه را پس گرفتند اما همچنان بر خريد سهام بورس omx پافشاري مي كنند. اخيراً ابوظبي با پرداخت 5/7 ميليارد دلار 9/4 درصد از سهام citigroup بزرگ ترين بانك آمريكا را خريداري كرد. شركت دولتي سرمايه گذاري ابوظبي اكنون يكي از سهامداران بزرگ citigroup محسوب مي شود. بخشي از سهام اين بانك نيز متعلق به شاهزاده وليدبن طلال از خاندان حاكم سعودي است.
وقتي به صنايع حساس مي رسيم، با همه شركت هاي خارجي يكسان برخورد نمي شود مثلاً تفاوت است ميان شركت هاي سرمايه گذاري روسي و چيني كه منافع استراتژيك دراز مدتي را در عرصه جهاني دنبال مي كنند و شركت هاي كوچك تر و كم اهميت تر متعلق به كشورهايي چون امارات متحده عربي، قطر، كويت و حتي عربستان سعودي كه نقش چنداني در اين بازار ايفا نمي كنند. نگراني اصلي غرب از سرمايه گذاري كشورهاي حوزه خليج فارس در ممالك غربي، حول دو مساله عمده دور مي زند؛ اول اينكه سرمايه گذاري هاي مزبور تا چه حد دست دولت هاي نفت خيز را در توليد و قيمت گذاري نفت بازمي گذارد و دوم آنكه سرمايه گذاري هاي مزبور تا چه حد مي تواند پوششي براي تامين مالي فعاليت هاي غيرقانوني قرار گيرد و امنيت كشورهاي غربي را به خطر بيندازد؟ شركت هاي سرمايه گذاري عرب، در پي آن هستند كه حداكثر سود را با حداقل ريسك از سرمايه گذاري هاي خود در غرب كسب كنند و بنابراين نگراني دوم كشورهاي غربي بي مورد به نظر مي رسد.
از اين گذشته به نظر نمي رسده كشورهاي نفت خيز مايل باشند دست به اقدامي بزنند كه احتمال مسدود كردن دارايي هاي آنها را در غرب تقويت كند. دولت آمريكا پس از حملات تروريستي 11 سپتامبر قانون شماره 1977 را از تصويب كنگره گذراند كه دست دولت را براي مجازات اقتصادي كشورهاي حامي تروريسم بازمي گذارد. از اين گذشته، كشورهاي نفت خيز نيازي به اين مخفي كاري ها ندارند زيرا افراد ثروتمند فراواني در اين كشورها وجود دارند كه علناً از تروريسم و افراطي گري حمايت مي كنند
چهارشنبه 20 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 129]