مد، هنجار يا ناهنجار

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: مد، هنجار يا ناهنجار
مد هنجار است يا ناهنجار؟ پاسخ به اين سوال تبعات خاص خويش را دارد چرا كه به محض دريافت پاسخ سوالا ت ديگري نيز در ذهن تداعي مي شود كه فوائد مد چيست؟ چرا مردم به مد علا قه مندند؟ مضرات مد چيست؟ مد از گروه جوان چه هويتي مي سازد؟ آيا صرفا مد ما را پيش مي برد؟
اين پرسش هاي اساسي نياز به پاسخ هايي دارد از روي منطق و دليل كه بتواند ذهن هر جواني را ارضا كند اگر بخواهيم در چند جمله پاسخ به سوال اول را بدهيم به گفتار روانشناسان رجوع مي كنيم كه اين گونه بيان مي كنند: مد الگويي است كه بين افراد گروه هاي مختلف يا اقشار مختلف جامعه به عنوان يك هنجار پذيرفته مي شود و از آن به عنوان يك مطلوب مورد استفاده قرار مي گيرد. انسان بالطبع خواستار روابط گروهي است و هم افزايي در وجود هر فردي يك غريزه طبيعي.
همچنين امنيت و آرامش در بين اعضاي يك گروه امري بديهي و روشن است و هر فردي سعي در پيوند خويش با گروهي خاص را دارد و آن را آرمان خويش قرار مي دهد و تمامي تلاش خود را براي الگوپذيري از رهبر گروه يا اعضاي گروه مي كند چه گروه سياسي، مذهبي، اجتماعي و... كه مورد تاييد بودن آن گروه به شخصيت و تربيت خانوادگي و فطرت شخص بازمي گردد.
در اين رابطه تبليغات و رسانه ها هم سهم به سزايي دارند مد به نوعي تنوع طلبي و پذيرش آن است خواه آن گروه يا شخصيت قوانين و هنجارها را رعايت كرده يا نكرده باشد البته اگر اين اشخاص و گروه ها تابع هنجارهاي اجتماعي، اخلا قي باشند بالطبع پذيرش آن ها مي تواند به جامعه اي دور از هرج و مرج كمك كند، ولي اگر گروه هايي كه به عنوان الگوي جوانان پذيرفته مي شود از اخلاقيات و هنجارهاي اجتماعي دوري كنند و دست به اعمال ضداخلا قي و آرماني بزنند كه مورد تاييد فرهنگ و تمدن و آرمان ها و مذهب ما نباشد وضعيتي پيش ميآيد كه جاي بسي تاسف است و در گوشه و كنار خيابان ها مي توانيم اين روزها مشاهده كنيم. البته انسان ها آزادند و مي توانند تا جايي كه فرمان خداوند به آن ها اجازه مي دهد و اجتماع مي پذيرند از مد پيروي كنند ولي پيروي از مد كه پشت سر آن تفكر و انديشه باشد و براي آن كار مثبتي صورت گرفته باشد، نه اين كه پشت سر آن دست هايي در كار باشد تا در پي منافع مادي و انگيزه هاي ضدآرماني مد را به وجود آورده باشد تا با پير وي جوانان از الگو و مد مغز متفكر و انديشه جوانان كه مي تواند فرداها را بسازد به تزلزل كشيده شده و در نهايت از بين رود.
مدگرايي با ديد حساب شده و منطقي بالذاته بد نيست و كسي با آن مخالفت ندارد. ولي در جامعه اي كه جوان آن فرق تنوع طلبي و هرج و مرج را نمي داند بايد فرهنگ سازي قوي تري صورت بگيرد.
تنوع طلبي و هرج و مرج دو قطب مخالف است. بايد به جوان ياد داد كه از مد بهترين استفاده را بنمايد كه در خور شخصيت و برازنده يك جوان ايراني مسلمان باشد. ايراني در قاموس خود داراي فرهنگ و تمدن چندين هزار ساله است و اگر رجعتي به گذشته خود داشته باشد نيازي به الگوپذيري از غرب را ندارد.
فرهنگ ايراني با فرهنگ غربي اختلا ف ماهوي دارد و اگر جوان بداند كه استفاده از امكانات و البسه و رفتار و حتي شيوه كلام نمايانگر شخصيت دروني و بيروني يك ايراني با فرهنگ مسلمان است مطمئنا ديگر حاضر نمي شود با آرايش موهاي خود به سبك خوانندگان غربي يا پوشيدن لباس هايي كه حتي با مارك شيطان پرست كه به وفور يافت مي شود لطمه اي به تمدنش بزند و فرهنگ خويش را زير سوال ببرد. البته استقبال و رويكرد به تنوع و آراستگي ظاهري امري است بديهي و در هيچ قانون و منطق و مذهبي منع نشده بلكه در دين و آيين ما حتي مورد ستايش قرار گرفته و بايد براي پذيرش و جامعه شناختي آن رفتار و تفكر مربوط به آن را به صورت هنجار درآورده و هر گونه پوشش و تفكر وارداتي جديد را نپذيريم و اگر در جايي گروهي را كه ساختار شكني مي كنند ملا حظه كرديم آن را مد تلقي نكنيم چرا كه ساختارشكني اجتماعي و مذهبي و زير پا گذاشتن مطلوب ها از نظر اجتماع مد نيست بلكه يك رفتار نابخردانه و ناپسند است و اگر اين ساختارشكني ها كه بدون مطالعه و تفكر پديد آمده كم كم به هنجار تبديل شود براي يك نوجوان ارزش محسوب مي شود.
از آن جايي كه ارزش ها لا يتغير هستند براي نوجوان نوعي تضاد به وجود ميآيد و چون بدون تفكر دست به كاري زده دچار تزلزل شخصيتي مي شود. هنوز هم با گذشت سال هاي دور ارزش معنويات و محجوبيت از بين نرفته و اكثريت افراد جامعه براي آداب و رسوم و افراد خاص ارزش ويژه اي قائل هستند، چون اعتقاد به مطلوب در خون هر ايراني مسلمان است ولي متاسفانه با ورود رسانه هاي اطلا عاتي كه در دسترس همگان است و قبلا براي ورود آن فرهنگ سازي و زمينه سازي نشده هنجارها رو به نابودي مي رود و از بين رفتن حدود و حريم در جامعه باعث فساد اخلا قي و رواج بي بند و باري گشته و در نتيجه امنيت اجتماعي مختل شده و آرامش اخلا قي از بين مي رود.
البته تذكر اين مطالب خداي ناخواسته به اين معني نيست كه با تكنولوژي و پيشرفت مخالف هستيم بلكه حقايق موجود در جامعه و آمارها مانند داغي بر پيشاني ها نمايان است و لا زم به ذكر نيست.
با ديدن تصاوير و تبليغات در رسانه هاي اطلا عاتي اعم از ماهواره و اينترنت جوان به خود اجازه ورود به اين تصاوير را به ذهن خود مي دهد و با سرمايه گذاري احساسي براي پذيرش آن مد مورد تبليغ آسيب پذير مي شود، اگر به صرف اين كه فلا ن مدل مو شده يا فلا ن لباس در بورس است حتي به نوشته روي آن توجه نكنيم و كوركورانه و بدون مطالعه از آن استفاده كنيم غلط است.
از آن جايي كه دنيا هر روز و هر ثانيه در حال تحول است و بهره گيري از صنايع تكنولوژي پوشاك و... نياز به تنوع دارد تا بتواند نياز روحي جوان را نيز برآورده كند پس بايد در پي آن باشيم كه نوعآوري متفكرانه داشته باشيم تا بتوانيم قدم اول پيشرفت را برداريم. ولي اگر كوركورانه تقليد كنيم باز هم به مانند قبل سقوط خواهيم كرد چرا حالا ما نبايد كاري كنيم تا آن ها از لباس ما و شكل ظاهري ما به عنوان الگو و مد استفاده كنند و به گونه اي نباشيم كه با ورود مهمان خارجي به سطح خيابان هاي شهر انگشت به دهان گيرد و متعجب علت اين همه ناهمگوني را از ما بپرسد.
در كشورهاي اروپايي و آمريكايي اشخاصي كه از جايگاه اجتماعي بالا برخوردار هستند در نوع پوشش خود دقت لا زم را به عمل ميآورد و براي ورود به محل كار يا دانشگاه مرزبندي خاصي وجود دارد مثلا در بعضي از كشورها ورود دانشجو با تي شرت و شلوار جين ممنوع است و در واقع ايشان از فرهنگ ساده پوشي و ساده زيستي بيشتر از ما استفاده مي كنند اگر به ارقام و آمار استفاد لوازم آرايشي سري بزنيد متوجه مي شويد كه ايران پس از عربستان بالاترين ركورد را كسب كرده چرا كه مقوله مدپرستي و زيبايي در كشور ما از رونق زيادي برخوردار است و كاهش سن مصرف كنندگان اين لوازم به سرعت رو به افزايش است و متوسل شدن به ابزار و آلا ت و حتي جراحي هايي كه به منظور زيباسازي مورد استفاده قرار مي گيرد نيز شگفت انگيز است بايد متذكر شوم كه در ايران در پي ترويج غلط مد و مدپرستي سالا نه يك ميليارد دلا ر لوازم آرايشي مصرف مي شود اروپاييان و زنان آمريكايي آرايش را به زماني موكول مي كنند كه زيبايي هاي خدادادي كم كم رو به ضعف است ولي در كشور ما متاسفانه دختران و به تازگي پسران از زماني كه به مرحله بلوغ مي رسند از اين آلا ت و ادوات استفاده مي كنند و در واقع آزادي را از نوع افسار گسيخته اش مي پسندند نه آزادي سامان يافته.
اگر خانواده ها و در نهايت جامعه نياز جوان را بشناسند و علت رويكرد جوان را به سوي فرهنگ غلط و مدگرايي غربي دريابند و پديده را از ريشه جست و جو كنند و با برقراري ارتباط صحيح و القاي الگوهاي مناسب اجتماعي و مذهبي به ريشه يابي و درمان آن بپردازند نه با زور و استبداد چرا كه جوان آزادي طلب است و بنا به اقتضاي سن از دستور و فرمان بيزار.
سه شنبه 19 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 379]