نافرماني والدين عصيان خدا و كفران نعمت اوست

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: نافرماني والدين عصيان خدا و كفران نعمت اوست
بالاترين مقام بهشت خشنودي و رضايت الهي است. در آيه 72 سوره توبه خداوند پس از ذكر پاره اي از نعمتهاي بهشت چنين مي فرمايد: «و رضوان من الله اكبر؛ خشنودي خداوند (از همه) بزرگتر و بالاتر است» روشن است كه رضايت الهي در اطاعت از ايشان و كساني است كه خود دستور داده است. خشنودي خلايق الهي و خدمت به آنان كه مخلوقات الهي اند مايه رضايت الهي است و اگر اين خلايق، پدر و مادر باشند كه نزديكترين حق را به حق الهي دارند يقيناً احسان به آنان به رضايت الهي نزديك تر است. از همين روست كه در روايت پيامبر (ص) رضايت الهي در گرو رضايت والدين و خشم الهي در گرو خشم پدر و مادر دانسته شده است: «رضا الله مع رضا الوالدين و سخط الله مع سخط الوالدين».
و روشن است كه خشم الهي چه عواقب وخيمي را به دنبال دارد. به گزارش روايات معصومين (ع) كسي كه مورد خشم الهي ناشي از عاق والدين قرار مي گيرد به هنگام مرگ زبانش از ذكر كلمه توحيد بستر مي شود. «نمازش مقبول نمي افتد. دعايش مستجاب نمي شود، ذليل مي گردد و وارد جهنم مي شود. اين همه از آن روست كه شكر نعمت واجب است و عصيان الهي حرام، و نافرماني پدر و مادر هم عصيان خداست و هم كفران نعمت او: هر كس نافرماني خدا و رسولش كند قطعاً آتش جهنم براي اوست و در آن جاودانه خواهد ماند.»
محبوبيت و عزتمندي: آدمي خود را در آينه ديگران مي بيند. از اينكه ديگران او را فردي مورد توجه، دوست داشتني وبا شخصيت بدانند شادمان مي گردد و نشان موفقيت خويش تلقي مي كند و اگر با نگاه تحقير و بي ارزشي بنگرند خود را ناكام و مغلوب تصور مي كند.
اين بحث در روانشناسي شخصيت بحثي مهم و اساسي است. اما سخن اينجاست كه راز محبوب شدن و راه آن چيست؟
بعضي خود را به آب و آتش مي زنند، با هر كسي همرنگ مي شوند و هر رفتاري را كوركورانه مي پذيرند تا تلقي ديگران را نسبت به خويش اصلاح كنند اما افسوس كه پس از چندي محبوبيت سطحي و ظاهري و موقتي كاخ شخصيت پوشالي شان به تلي از خاك تبديل مي شود چراكه آدميان يكرنگي و صداقت، و استواري و پايمردي در راه عقيده و ايمان را بيشتر مي پسندند تا رنگ باختن و چهره عوض كردن.
از اين رو قرآن كريم راز محبوبيت را انجام عمل صالح و ايمان به خدايي مي داند كه عزت و ذلت آدميان به دست اوست و در حقيقت اتصال به سرچشمه حب و دوستي را تنها راه كسب محبوبيت اصيل و پايدار مي داند و مي فرمايد: كساني كه ايمان آوردند و كارهاي شايسته انجام دادند به زودي خداوند بر آنان محبتي ] در دلها[ قرار مي دهد.
پيامبر اكرم (ص) فرمودند: «كسي كه براي من ضمانت كند صله رحم و نيكي به پدر و مادر را، من هم ضامن مي شوم كه مال و عمرش زياد شود و در قبيله اش محبوبيت پيدا كند» در نقطه مقابل و به روايت امام هادي (ع) «ضايع كننده حقوق والدين كمي آبرو و عمر را در پي دارد و به نكبت و ذلت در دنيا منجر مي شود.»
راز محبوبيت احسان گر به والدين و صله رحم كننده آن است كه خداوند اين اعمال را در زمره عمل صالح و ايمان و اطاعت خود دانسته و براساس آيه 96 مريم وعده قطعي به محبوبيت عاملان عمل صالح و ايمان آورندگان به او داده است.
- راحتي مرگ: نوع مرگ آدمي و سختيهاي آن تجلي نوع رفتار آدمي در دنياست. نيكي ها و اعمال صالح موجب راحتي مرگ و گناه و عصيان الهي موجب سختيها و شدايد فراوان به هنگام جان كندن است، اما در اين ميان پاره اي ازحسنات و گناهان تاثير عميق تري بر سختي و آساني مرگ دارد كه يكي از اين عوامل نيكي به پدر و مادر يا عاق والدين شدن است.
امام صادق(ع) فرمودند: «كسي كه دوست دارد خداوند سختي هاي مرگ را بر وي سبك گرداند پس صله رحم كند و به پدر و مادر خود نيكي نمايد؛ اين چنين خداوند سختيهاي مرگ را بر وي آسان نمايد و هيچگاه فقير و نادار نشود.»
به روايت امام صادق(ع) روزي پيامبر(ص) بر بالين جواني كه در حال احتضار بود حاضر شد. به او شهادتين را تلقين كرد اما او نتوانست بگويد. روشن شد كه مادرش از او راضي نيست. مادر به درخواست پيامبر(ص) ازاو راضي شد و آنگاه جوان لااله الاالله گفت و پيامبر(ص) فرمود چه مي بيني؟ گفت: مرد سياه بدبويي كه با جامه هاي چركين رو به من كرده. فرمود بگو: يا من يقبل اليسير و يعفو عن الكثير اقبل مني اليسير و اعف عني الكثير. انك انت الغفور الرحيم. چون جوان اين دعا را گفت پيامبر(ص) فرمود: چه مي بيني؟ گفت: مرد سفيد خوشبو با جامه هاي نيكو به طرف من مي آيد و مي رود. با تكرار دعا آن چهره سياه رفت و نور نزد او آمد و سپس از دنيا رفت. و اين چنين با رضايت مادر شدايد مرگ بر او آسان شد.
- بهشت الهي و پاداش عظيم اخروي: احسان به والدين جداي از بركات دنيوي، بهشت الهي و پاداش گسترده اخروي را به همراه دارد. كمترين مرتبه احسان به والدين نگاه به سيماي آنان با مهرباني و خوشرويي است كه پاداش عبادت پروردگار و ثواب حج خانه دوست را دارد.
براساس روايت پيامبراكرم(ص) هر فرزندي كه از روي مهرباني به پدر و مادرش بنگرد به هر نگاهش ثواب يك حج مقبول داده مي شود. گفتند: «اي رسول خدا! حتي اگر در هر روز صد بار بنگرد؟» فرمود: «آري! خداوند بزرگتر و پاكيزه تر (از هر عيب) است.
در روايت ديگري مهرباني به ايشان مايه ورود به بهشت الهي شمرده شده است. از امام باقر(ع) روايت شده كه چهار دسته اند كه خداوند بهشت را براي آنان آماده كرده است. 1) كسي كه يتيمي را پناه دهد 2) به ضعيف ترحم كند 3) به پدر و مادر مهربان باشد 4)به زيردست و مملوك خود مهربان باشد و با او مدارا كند.
كوتاهترين عبارت در اين زمينه همان حديث مشهور «الجنه تحت اقدام الامهات» است. مفهوم اينكه بهشت زيرپاي مادر است اين است كه نيكويي به ايشان و اطاعت و فرمانبرداري از آنان مايه رسيدن به بهشت است.
و روشن است كه رسيدن به بهشت ازطريق احسان به والدين، به معناي ناديده گرفتن حقوق الهي نيست چرا كه در آيات احسان به والدين، حق ايشان بعد از حق الهي ذكر شده است.
سخن آخر
با نيم نگاهي به آيات و روايات وارده در باب احسان به والدين و اهميت و آثار آن دراسلام اين سؤال مطرح مي شود كه اساساً چرا اسلام چنين اهميت فوق العاده اي را براي پدر و مادر قايل شده است؟
حقيقت اين است كه هدف اسلام سعادتمندي بشر و كامروايي دنيوي و اخروي است و دستوراتش را به گونه اي تنظيم نموده كه اين هدف تحقق پذيرد. شكي نيست كه آدميان بدون زندگي اجتماعي نمي توانند امورات خويش را به پيش برند و سامان دهند و صلاح و كمال جامعه قطعا در سرنوشت فرد تاثيرگذاراست. صلاح جامعه ريشه درصلاح خانواده ها، آرامش، كمال گرايي و همبستگي آن دارد. خانواده اجتماع كوچكي است كه اعضاي آن مفاهيم ارزشي و ضدارزشي را در آن جا مي آموزند و به جامعه انتقال مي دهند از اين رو راز صلاح جوامع، اصلاح خانواده ها است كه نقطه آغازين شكل گيري خانواده از پدر و مادر تشكيل مي شود.
از اين رو اگر پدر و مادر وظايف اصيل خويش را بشناسند و فرزنداني شايسته تربيت كنند و فرزندان، نخستين كانون اصلاح تربيت و مربيان خود را ارج نهند؛ ثمره چنين خانواده هايي، اعضاي جامعه بزرگتري را تشكيل مي دهند كه داراي شخصيت متعالي، آرامش رواني، عزت و اعتماد به نفس و احترام به هم نوع هستند.
ازسوي ديگر شكر الهي به عنوان يكي از بنيادهاي متين ايمان و دينداري، ازداشتن روحيه سپاسگزاري به خلق الهي ناشي مي شود كه: «من لم يشكرالمخلوق لم يشكرالخالق». و احسان به والدين زمينه شكر الهي و عمق باور به آموزه هاي ديني را به همراه دارد روشن است كه گسترش روحيه دينداري به يقين در اصلاح جوامع موثر است. جمله مشهور ناپلئون «كه مادر با يك دست گهواره و با دستي ديگر جهان را تكان مي دهد» براساس نقش بنيادين خانواده در تحول و تكامل جامعه قابل تبيين است.
علي اسعدي
يکشنبه 17 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 195]