اتحاد عاقل و معقول در فلسفه ملاصدرا درباره معلومات تصوري است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: اتحاد عاقل و معقول در فلسفه ملاصدرا درباره معلومات تصوري است
گروه انديشه: اتحاد عاقل و معقول در فلسفه ملاصدرا بيشتر درباره معلومات تصوري است و درباره معرفت حضوري چيزي به نام تصديق وجود ندارد.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، متن فوق بخشي از مقاله «شهود گزاره‌اي»، نوشته «مرتضي كربلايي‌لو» است كه در آخرين شماره از فصل‌نامه تخصصي «ذهن» منتشر شده است.

نويسنده اين مقاله معتقد است كه آشنايي اجمالي با فلسفه‌اسلامي براي درك اين نكته كافي است كه معرفت‌شناسي اين فلسفه بيشتر معطوف به قسم «تصور» از علم است و در مباحث معرفت‌شناسي اين فلسفه چندان اهتمام جدي به «تصديق» و تحليل و تبيين آن صورت نگرفته است و نمي‌گيرد. از سوي ديگر از جمله مسائل قابل بحث در اين فلسفه مي‌توان به رابطه بين «شهود» (علم حضوري) و علم حصولي اشاره كرد.

در بخشي از اين مقاله به قلم نگارنده مي‌خوانيم: علم حصولي طبق يك تقسيم جا افتاده به «تصور» و «تصديق» منقسم مي‌شود. در اين ميان رابطه بين شهود و تصور چندان دشوار نيست و كارهايي از جانب فيلسوفان در اين زمينه انجام شده است.

نويسنده اين مقاله مي‌خواهد بداند چگونه مي‌شود براساس مباني فلسفه اسلامي علم حصولي را در قسم تصديقات نيز به شهود (علم حضوري) برگرداند و چگونه مي‌توان اتحاد عاقل و معقول را كه مربوط به جهان شهودات است افزون بر متعلق علم تصوري در متعلق علم تصديقي نيز جاري دانست؟؛ يعني مي‌خواهد بداند چگونه مي‌شود شهود مفاد گزاره‌ها را تبيين كرد؟

به زعم نويسنده، اتحاد عاقل و معقول كه در فلسفه ملاصدرا مبرهن شده بيشتر درباره معلومات تصوري مطرح شده است. در اين مقاله نويسنده تلاش كرده است امكان اين قاعده در مورد معلومات تصديقي را بررسي كند.

وي ياد‌آور مي‌شود كه اگر بخواهيم درباره معرفت شهودي به قاعده اتحاد عاقل و معقول پاي‌بند باشيم ناچار به اين مي‌رسيم كه مفاد يك گزاره نمي‌تواند متعلق معرفت شهودي واقع شود. چون اتحاد عاقل و معقول با آن تعريفي كه در فلسفه ملاصدرا وجود دارد و در آن مبتني بر يك نحوه از وجود است درباره مفاد گزاره ممكن نيست. وجود با آن ويژگي‌هايي كه در حكمت متعاليه دارد نمي‌تواند با يك گزاره متحد شود.

به اعتقاد مؤلف، داستان در ميان فيلسوفان غرب روند ديگري دارد. ايشان معرفت شهودي را يكي از اقسام معرفت حصولي مي‌دانند. يعني در نظام آن‌ها گزاره نيز مي‌تواند متعلق شهود واقع شود.

آخرين شماره فصل‌نامه تخصصي «ذهن» در حوزه مباحث معرفت‌شناسي و فلسفه علم، با صاحب امتيازي «پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي»، مدير مسئولي «علي‌اكبر رشاد» و سردبيري «عليرضا قائمي‌نيا» روانه بازار نشر شده است.
شنبه 16 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 141]