گزارشى از مراسم رونمايى كتاب «آسمان در آينه» اثر عليرضا مختارپور قهرودى تجلى آسمان وحىدر آينه شور مولوى

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: گزارشى از مراسم رونمايى كتاب «آسمان در آينه» اثر عليرضا مختارپور قهرودى تجلى آسمان وحىدر آينه شور مولوى
[مسعود راعى صدقيانى ]

كتاب «آسمان در آينه»نوشته عليرضا مختارپور اولين تحقيق مدون در زبان فارسى است كه به بررسى كيفيت تجلى قرآن بر ديوان كبير مى پردازد.
تجلى آسمان وحى در آينه شور مولوى، موضوع آخرين پژوهش عليرضا مختارپور قهرودى است كه در قالب كتابى با عنوان «آسمان در آينه: تجلى قرآن كريم بر ديوان كبير مولانا» و از سوى انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى به تازگى منتشر شده است. مركز همايش هاى كتابخانه ملى در روز يكشنبه دهم شهريورماه، ميزبان جشن رونمايى از اين كتاب بود.
***
كتاب آسمانى خاتم بر بخش هاى گسترده اى از ادبيات فارسى تأثير چشمگيرى نهاده است. آثار شاعران و نويسندگان پارسى گوى مشحون از آموزه هاى قرآنى ـ به صراحت يا به رمز ـ است. ذكر تلميحات و كشف استعارات قرآنى، همواره از رئوس مهم در امر تفسير و تأويل متون ادبى بوده است. در تاريخ ادبيات فارسى، سنت شعر عرفانى ايران و بويژه مكتب خراسان ـ يعنى اشعار سنايى، عطار، مولوى و.‎/‎/ ـ جريان انعكاس مضامين قرآنى در شعر را در مسير تازه اى انداخت. در اين ميان آثار مولانا جلال الدين (هم شعر و هم نثر) به جهت نحوه و وسعت بهره گيرى اش از قرآن، محل توجه ويژه بوده است. طورى كه آثار او روشن ترين نقطه تلاقى تعاليم وحيانى و انديشه ها‎/ تجربه هاى عرفانى محسوب شده است. در باب تأثيرات كتاب و سنت بر «مثنوى» مولوى كارهاى خوب و قابل توجهى تاكنون صورت گرفته است. «قرآن و مثنوى» نوشته بهاءالدين خرمشاهى، «سرنى» و «بحر در كوزه» از آثار عبدالحسين زرين كوب، و پيش از آنها «مآخذ قصص و تمثيلات مثنوى» اثر بديع الزمان فروزانفر از نمونه هاى برجسته در اين حوزه اند. اما بازتاب مفاهيم قرآنى در ديگر اثر منظوم مولوى، يعنى «غزليات شمس» معروف به ديوان كبير، موضوعى است كه تا به حال به صورتى مدون و روشمند بدان پرداخته نشده بود. شايد حال و هواى عاشقانه و پرجوش و خروش «غزليات» نسبت به فضاى معرفتى و تعليمى «مثنوى»، علت اين كم توجهى بوده است. خلأ پژوهشى فوق شايد بهترين زمينه براى پى بردن به اهميت علمى كار مختارپور باشد؛ چه كتاب مختارپور (آسمان در آينه) اولين تحقيق مدون در زبان فارسى است كه به بررسى كيفيت تجلى قرآن بر ديوان كبير مى پردازد.
وى قصد خود را از تدوين «آسمان در آينه» چنين بيان مى كند: «قصد نگارنده اين سطور تنها اين بوده كه تأكيد كند فضاى معنوى و فكرى اى كه مولانا در آن سير مى كرده، فرهنگ و تعاليم آسمانى قرآن كريم و شريعت رسول اكرم(ص) بوده است.‎/.» (مقدمه كتاب)‎/ گفتنى است كه عليرضا مختارپور پيش از اين، پژوهش ديگرى نيز پيرامون غزليات با عنوان «عشق در منظومه شمسى» منتشر كرده كه موضوعش «واژه يابى عشق در ديوان كبير مولانا» است.
***
در مراسم رونمايى از «آسمان در آينه»، كه به عنوان سى و يكمين جشن از سلسله جشن هاى رونمايى كتاب از سوى سازمان فرهنگى هنرى شهردارى تهران برگزار شد؛ اين كتاب، كتاب برتر ماه در حوزه ادبيات و علوم انسانى معرفى و از پديدآورنده آن تجليل شد.
در ابتداى جلسه، فريدالدين حدادعادل، دبير جشن هاى رونمايى كتاب ضمن قرائت بيانيه هيأت داوران اين جشن ها، به سابقه خدمات عليرضا مختارپور در امور كلان فرهنگى و طرح ها و برنامه هاى مربوط به كتاب اشاره كرد و گفت: وى از بنيانگذاران اصلى طرح جشن هاى رونمايى كتاب است.
عبدالرضا نادرى، مديرعامل سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد، «آسمان در آينه» را محصول تلاش سه ساله مختارپور و گامى نو در عرصه مولوى شناسى دانست و در مقام ناشر كتاب از او تقدير كرد. نادرى درباره كتاب اظهار كرد: «آسمان در آينه بررسى انعكاس قرآن در ديوان كبير است، نه بررسى ديوان كه چه چيزهايى از قرآن در آن آمده است. به ديگر سخن، تحقيق مختارپور براساس قرآن است؛ مى توان گفت نوعى تفسير آيات قرآنى با توجه به ديوان كبير مولوى است.» وى انتشار اثرى همچون «آسمان در آينه» را در شرايط كنونى و با توجه به كمبودهاى ما در معرفى فرهنگ ايرانى ـ اسلامى به مردم، بويژه نسل جوان، اتفاقى مثمرثمر و قابل پيگيرى دانست.
اما در بخش ديگرى از اين نشست، دكتر سيدحميد طالب زاده، استاد فلسفه دانشگاه تهران به ايراد سخنرانى پرداخت و از منظرى فلسفى به كتاب و جايگاه مولوى نگريست. وى با تذكر به مسئله «بحران معنا» در جهان امروز، بشر را دست به گريبان مسائلى دانست كه ميراث نگرش سوژه محور مدرن به مقوله هاى انسان و جهان است. طالب زاده گفت: در اثر اين نگاه سوبژكتيو (نگاهى كه در آن رابطه انسان ـ جهان به رابطه سوژه ـ ابژه تعريف مى شود و اين سوژه، خود در نهايت بر سازنده عالم است) تمام روابط و مناسبات ممكن انسان و جهان به فراموشى سپرده شده و جهان صرفاً به ماده خامى در كف انسان بدل شده است؛ نه ديگر آن موجود فعالى كه بر رشد معنوى و وجودى انسان تأثير مى گذارد. بدين ترتيب حقيقت و معنا از جهان رخت بربسته و عالم از معنا تهى شده است. در چنين وضعى كه عالم از خود معنايى ندارد، همين انسان منبع معنا مى شود. جهان معنايش را از انسان دريافت مى كند، و اين عين بى وطنى و بى بنيادى بشر است. انسان در اين وضعيت اضطراب و پادرهوايى، بيش از هرچيز به دستاويزى براى بازيابى معنا نياز دارد. در آثار مولوى «عشق» ـ عشق الهى ـ محور معنابخشى به جهان و انسان است؛ پس مولوى براى انسان امروز بسيار سخن ها براى گفتن دارد. دكتر طالب زاده در پايان بر اهميت تأثيرپذيرى مولانا از مكتب قرآن و شريعت اسلام تأكيد، و از ظهور اثرى تحقيقى در اين باب اظهار خرسندى كرد.
در ادامه مراسم رخ نمايى از كتاب مختارپور، مجيد سرسنگى (قائم مقام سازمان فرهنگى هنرى شهردارى) و على اكبر اشعرى (رئيس كتابخانه ملى)، هر يك به جهت مسئوليتشان در برگزارى اين سلسله جشن ها سخن گفته و بر لزوم پيوند هرچه بيشتر مردم با كتاب و كتابخوانى و نيز آشنايى عميق تر با فرهنگ خودى پاى فشردند.
در انتها پس از اجراى تشريفات رونمايى كتاب و اهداى هداياى سازمان ها و مؤسسات، عليرضا مختارپور مؤلف «آسمان در آينه» گفت كه در اين مجال قصد پرداختن به بحثى تخصصى درباره كتابش را ندارد و لذا براى متبرك ساختن فضاى جلسه به كلام مولانا ابياتى چند از غرليات شمس را به صورت موضوعى انتخاب و قرائت كرد.
شنبه 16 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 159]