تالاب بين المللي « يادگارلو » نقده در احتضار

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: تالاب بين المللي « يادگارلو » نقده در احتضار
*سميه سجادي

احداث جاده در وسط تالاب و فعاليتهاي زهكشي از سال 1377، تالاب بين المللي يادگارلوي نقده را تا مرز نابودي كشانده و هم اكنون

اين تالاب در فهرست مونترو قرار گرفته و نياز شديد به احيا و بهسازي دارد.
تالاب زيباي يادگارلو در گذشته، زيستگاه بسيار مناسبي براي زمستان گذراني و نيز زادآوري پرندگان آبزي همچون قو، فلامينگو، اردك سرسفيد و انواع مرغابيها بود، اما طي چند سال اخير با احداث زهكش در مجاورت آن و نيز كاهش آب ورودي و احداث يك جاده كه از وسط تالاب مي گذرد، حيات اين تالاب ارزشمند به خطر افتاده است.
يادگارلو يا «خدرحاجي»، يك تالاب آب شيرين كم عمق كوچك به وسعت 359 هكتار با باتلاقهاي مغذي در اطراف آن است كه در جنوب درياچه اروميه و 22 كيلومتري شهرستان نقده در ارتفاع هزار و 290 متري از سطح دريا جا خوش كرده است.
منابع تأمين كننده آب تالاب، روان آبهاي فصلي ناشي از بارندگي در سطح حوضه، جريانهاي فصلي رودخانه «گدار» از طريق انهار سنتي و نشت آبهاي زيرزميني است كه به دليل كاهش بارندگيهاي اخير و خشكسالي، تهديد مضاعفي بر حيات اين تالاب به شمار مي رود.
اين تالاب به لحاظ اهميت و ويژگيهاي منحصر به فرد در سال 1354 به عنوان سايت رامسر و مكاني با اهميت براي پرندگان تعيين و به ثبت اين كنوانسيون رسيده و در زماني كه از شرايط طبيعي برخوردار بود، مكاني مهم براي توليدمثل پرندگان آبزي و زيستگاه مناسبي براي حداقل 40 گونه پرنده آبزي و آبچر با ارزش از جمله «اردك مرمري»، «اكراس سياه»، «قوي كوچك»، «اردك بلوطي»، «غاز پيشاني سفيد بزرگ و كوچك»، «لك لك سفيد» و... به شمار مي رفت، اما با به خطر افتادن حيات اين تالاب، حيات اين گونه از پرندگان نيز با خطرات جدي روبرو شده است.
بر اساس بررسيهاي انجام شده، 71 گونه گياهي از 19 خانواده در منطقه تالاب شناسايي شده است كه به طور معمول اين گونه هاي گياهي در ديگر نقاط استان نيز به صورت گسترده يافت مي شوند. تعداد قابل توجهي از اين گونه ها شامل 16 گونه قابل چراي دام و نيز سه گونه كه از نظر خواص پزشكي داراي ارزش ويژه اي هستند، به خطر افتاده اند.
مديركل اداره كل حفاظت از محيط زيست آذربايجان غربي از تالابها به عنوان مظلوم ترين زيست بومها نام مي برد و مي گويد: تالابها از جمله زيست بومهايي هستند كه خيلي زود مورد تهديد و تخريب قرار مي گيرند.
كيومرث كلانتري با بيان اين كه در اين استان 30 تالاب دايمي و فصلي وجود دارد، وضعيت بيشتر اين تالابها را به جز تالاب «يادگارلو» كه كاملاً خشك شده است، مناسب ارزيابي مي كند و مي افزايد: وضعيت اكولوژيكي تالابهاي استان فعلاً مناسب است، اما با روند خشكسالي پيش بيني مي كنيم كه علاوه بر پارك ملي درياچه اروميه، تالابهاي استان نيز امسال به شدت تحت تأثير پديده خشكسالي قرار گيرند.
اين ارزيابي در حالي صورت مي گيرد كه تالاب بين المللي و مهم درياچه اروميه، مرگ را به انتظار نشسته و در معرض نابودي قرار دارد و همچنين به استناد دفترچه حاوي اطلاعات تالابهاي استان كه توسط اداره كل حفاظت محيط زيست استان در سال 85 منتشر شده است، تالاب بينالمللي «شورگل» نيز با تهديد جدي به دليل تبديل اين تالاب به سد مخزني و احداث زهكش و تغيير كاربري آن توسط شركت سهامي آب منطقه اي مواجه است.
وي در خصوص احيا و بهسازي تالاب يادگارلو اظهار ميدارد: تالاب يادگارلو براي احيا، جزو برنامه هاي اين اداره كل قرار دارد و سعي داريم با يك مكانيزيم، بخشي از آب زهكش حسنلو را به سمت تالاب انحراف بدهيم.
به گفته كلانتري، هنوز درك واقعي از اهميت كاركرد و حساسيت اين زيستگاه هاي حياتي و متنوع بسيار پايين است.
وي مي افزايد: تالابها را مي توان شاهكار خلقت به شمار آورد و به جرأت مي توان گفت، در مجموعه چهره هاي محيط طبيعي زمين، كمتر زيستگاهي مي توان با اين اهميت پيدا كرد كه تا اين حد در مورد آنها غفلت شده باشد.
وي مي گويد: تالابهاي استان از عناوين ثبتي مختلف بين المللي و داخلي برخوردار هستند كه سه سايت از 22 سايت تالابي، كنوانسيون رامسر در اين استان واقع است.
اين سه سايت تالاب درياچه اروميه، تالاب قوپي باباعلي و تالابهاي يادگارلو، درگه سنگي و شور گل مي باشند.
از تالابهاي ملي واقع در اين استان مي توان به تالاب درياچه اروميه به عنوان پارك ملي و تالابهاي «آق گل ماكو» «گرده قيط»، «مميند» و «كاني برازان» به عنوان مناطق شكار ممنوع اشاره كرد.
كلانتري يادآور مي شود: در واقع تالابها را مي توان از جمله نظامهاي حيات بخشي به شمار آورد كه مطلقاً جايگزيني ندارند.
به گفته وي، تالابها مفيدترين و در عين حال بد بيارترين اكوسيستمهاي طبيعت به شمار مي روند و هيچ يك از اكوسيستمهاي جهان به اندازه تالابها صدمات ناشي از كوتاه انديشي بشر و تمايلات خودخواهانه انسان محوري را تجربه نكرده اند.
رامين سلمان زاده، مسؤول حيات وحش و آبزيان اداره كل حفاظت محيط زيست استان نيز در اين زمينه با ابراز تأسف از وضعيت موجود تالاب يادگارلو انجام مطالعات لازم در خصوص مكانيابي محل مناسب براي استقرار ايستگاه پمپاژ به منظور انتقال آب از زهكش به تالاب را از مهمترين برنامههاي اين اداره كل براي احياي اين تالاب عنوان كرد.
كارشناسان حفاظت محيط زيست، كنترل توفانها، تغذيه و تخليه آبهاي زيرزميني، كنترل سيلاب، جلوگيري از نفوذ آبهاي شور، حفاظت در برابر نيروهاي طبيعي و پاكسازي مواد سمي را از جمله كاركردهاي اساسي تالابها مي دانند كه اميد مي رود با چاره انديشي مسؤولان استان آذربايجان غربي، شاهد تولد دوباره تالاب يادگارلوي نقده باشيم.
چهارشنبه 13 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 127]