واضح آرشیو وب فارسی:قدس: تيغ زن ترين انسانهاي كره زمين
مردم مورسي در يكي از غير قابل دسترس ترين نواحي اتيوپي، در شرق آفريقا قرار دارند. هنگامي كه در اوايل دهه 1970 يك انسان
شناس انگليسي براي اولين بار با افراد اين قبيله برخورد كرد؛ اين مردم هيچ چيزي درباره كشور اتيوپي كه خود ساكن آن بودند، نشنيده بودند.
جالب است بدانيد با وجود اينكه مورسي ها از بقيه جهان دور افتاده بودند بيشتر مردان آن به سلاحهايي از قبيل، كلاشينكف اتوماتيك AK-47 مجهز بودند.
مردم قبيله مورسي كه از راه دامداري زندگي مي كنند، با قبايل «بانا» (Banna) و «بودي»(Bodi) همسايه اند افراد اين قبايل مدام در حال يورشهاي ناگهاني به يكديگر و ربودن گله و دامهاي پرارزش هم هستند و براي دفاع از خود، با روشهايي نامعلوم به اين اسلحه دست يافته اند.
موقعيت جغرافيايي
قبيله مورسي در دره «اومو» واقع در جنوب غربي اتيوپي قرار دارد. قلمرو آنها با سه رودخانه و يك رشته كوه محاصره شده و آن را به يكي از دور افتاده ترين مناطق و منزوي ترين مردم اتيوپي تبديل كرده است.اتيوپي كه زماني به «حبشه» شهرت داشت، كشوري ناهموار در شاخ آفريقاست كه با اريتره، جيبوتي، سومالي، كنيا و سودان همسايه است.مشخصه بارز اتيوپي فلات مركزي مرتفع و كوهستاني آن است كه توسط دره «ريفت» به طور مورب قطع مي شود. تعدادي رودخانه از اين منطقه عبور مي كنند كه مهمترين آنها رود نيل آبي است كه از درياچه تانا سرچشمه مي گيرد و به رود نيل سپيد در سودان مي پيوندد.
منطقه اي كه قبيله مورسي در آن سكونت دارند در بيشتر مواقع سال خشك و خاك آلود است اما در فصل بارندگي دچار بارانهاي سيل آسا مي شود.
فرهنگ
مردم قبيله مورسي درواقع بازماندگاني هستند كه مكان دورافتاده زندگي شان همراه با بحرانهايي چون خشكسالي، قحطي، جنگ، كوچ نشيني و بيماريهاي همه گير، شخصيت آنها را شكل داده است.
جنگ بر سر احشام و بي ثباتي روابط داخلي بين آنها و قبايل هم مرزشان، تنها روشهايي براي زنده ماندن هستند. هر جنبه از زندگي روزمره حول محور گله و محصولات كشاورزي آنها مي گردد كه در واقع شاخصهاي اقتصادي اين مردم به شمار مي آيند. زيرا اين مردم هنگام داد و ستد، به جاي پول از دام و محصولات كشاورزي استفاده مي كنند.
فرهنگ و عادتهاي مردم مورسي و همسايگانش از زبان يك جهانگرد
در راه رسيدن به مورسي از ميان گروههايي از كلبه هاي مخروط شكل كه از علف و گل ساخته شده بود گذشتيم. در خارج اين كلبه ها مردمي با چهره هاي مغرور و موهايي كه به شكل مجللي آراسته شده بود، ايستاده بودند.
اينها مردم همر (Hamar) بودند كه بيش از هر چيز به خاطر آرايش مويشان شهرت دارند. آنها ماده اي مخلوط از گل رس، لجن، پيه جانوران و گل اخرا بر موي خود مي مالند و نتيجه آن در اكثر اوقات بسيار ديدني است. اين آرايش سنگين در طول شب با بالشتكها يا پايه هاي كوچك چوبي، در جاي خود حفظ مي شوند.پس از آن، ما به كارو (Karo) رسيديم كه مردم آن استاد رنگ آميزي بدن هستند. آنها به منظور آماده شدن براي جشن، جنگ يا تفريح بدن خود را رنگ مي كنند. يك طرح رايج استفاده از خالهايي است كه- با الهام از نقوش مرغ شاخدار - بر روي بدن خود ترسيم مي كنند. آنها گچ، زغال و سنگهاي معدني كوبيده و پودر حاصل از آن را با آب مخلوط كرده و رنگ مناسب آرايش خود را تهيه مي كنند.راننده من مي گويد كه از ميان اين قبايل، مورسي ها از همه بدترند.«ميداني چرا»؟ آنها لباسهاي عجيب مي پوشند ! آنها وحشي هستند، وحشي» من عكسهايي از مردم مورسي ديده بودم. آنها بسيار باشكوه هستند. بلند و تيره و كاملاً برهنه. تنها پوشش آنها بند بلند اسلحه است كه بر دوش انداخته اند.
ما در مسير دره اومو، با يك رسم ديگر هم آشنا شديم كه تيغ زني يا آراستن با زخم (scarification) نام داشت. اين كار تنها براي تعيين هويت در قبيله انجام نمي شود بلكه درواقع نشان شجاعت يك جنگجوي دلاور است. مردان اين قبايل تا زماني كه لااقل يك دشمن اعم از انسان يا حيوان را نكشته باشند، حق ندارند بدن خود را به اين روش بيارايند.
و اما مشهورترين آرايش لب، متعلق به زنان قبيله مورسي است. اين زنان در حدود سن 15 سالگي صفحه هاي گرد سفاليني را داخل لب پايين خود مي گذارند، به اين ترتيب كه زير لب را شكافته و در ابتدا يك صفحه كوچك در آن مي گذارند و به تدريج با گشاد شدن اين شكاف، اين صفحه ها را بزرگتر مي كنند.البته مردم شناسان تئوريهاي مختلفي را براي به وجود آمدن اين رسم بيان كرده اند از جمله اينكه اين روش آرايش موجب مي شد كه شكارچيان برده از همراه بردن اين دختران خودداري كنند، اين كار موجب دور شدن ارواح خبيثي مي شود كه از راه دهان وارد بدن شخص مي شوند، يا اينكه موجب ارتقاي سطح اجتماعي است زيرا هر چه صفحه لب زنان بزرگتر باشد، مردي كه طالب ازدواج با آنها است بايد دام بيشتري به پدر دختر اهدا كند.
تيغ زني نيز در ميان زنان اين قبيله مرسوم است زيرا از نظر آنان، جاي زخم برجسته، بسيار خوشايند است. ما زني از قبيله كارو را ديديم كه شكمش با طرح پرپيچ و خمي حاصل از تيغ زني، پوشيده شده بود.
چهارشنبه 13 شهريور 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: قدس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 505]