راه هاى پيشگيرى از مسموميت غذايى در مدارس

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: راه هاى پيشگيرى از مسموميت غذايى در مدارس
[فاطمه ترابى‎/ مربى بهداشت منطقه ۷ ]
مسموميت هاى غذايى و به طور كلى بيمارى هايى كه مربوط به غذا مى شود يكى از شايع ترين مسائلى است كه دانش آموزان و مربيان بهداشت با آن درگير مى شوند.
مسموميت هاى غذايى در اثر خوردن مواد غذايى اى به وجود مى آيد كه به وسيله باكترى، ويروس، انگل، سموم شيميايى و ساير مواد مضر ديگر آلوده شده باشد. زمانى كه اين مواد غذايى آلوده راهى دستگاه گوارش مى شوند علائمى مانند حالت تهوع، دردهاى شكمى، اسهال و يا تب در فرد به وجود مى آيند و حتى در موارد پيشرفته تر مى تواند منجر به خطرات جدى ترى مانند از كار افتادن كليه ها و حتى مرگ شود.
از طرف ديگر كوچكترين كم توجهى و نظارت نكردن بر بوفه ها يا رعايت اصول بهداشتى از سوى دانش آموزان و كاركنان مدرسه مى تواند موجب بيمار شدن تعداد بسيارى از دانش آموزان شود.
البته فعاليت هاى مربيان بهداشت فقط به نظارت محدود نمى شود بلكه آموزش دانش آموزان، كاركنان مدرسه و حتى والدين از مسئوليت هاى آنان است زيرا تمام دانش آموزان در زنگ هاى تفريح از مواد غذايى ارائه شده در بوفه استفاده نمى كنند. بعضى ها از مغازه هاى مختلف و حتى دستفروشان خوراكى مى خرند و بسيارى هم خوراكى هايى كه در منزل و از سوى والدين تهيه شده است را به مدرسه مى آورند. بنابراين بايد به دانش آموزان و والدين آنها در انتخاب خوراكى هاى مناسب براى مدرسه، شرايط ايده آل نگهدارى مواد غذايى، دمايى كه مواد غذايى مختلف در آن فاسد مى شوند و به طور كامل پخته شدن و گرم كردن يا سرد كردن كامل آنها اطلاعاتى داده شود.
تلاش هاى مربيان بهداشت براى ارتقاى سطح بهداشت مواد غذايى مصرف شده توسط دانش آموزان نبايد مقطعى باشد، بلكه بايد به جزئى از سياست هاى كلى و خط مشى مديران و مسئولان مدرسه تبديل شود. اگر رعايت اصول بهداشتى، آموزش دانش آموزان و والدين و كاركنان و رعايت قوانينى خاص در اين باره جزو سياست هاى مدرسه باشد، ديگر با تغيير مدير، مربى بهداشت يا ساير كاركنان اين اصول به فراموشى سپرده نمى شود.
قوانين و اصولى كه به منظور ارتقاى سطح بهداشت مدرسه وضع مى شوند بايد بر پايه همكارى همه جانبه و متقابل دانش آموزان، كاركنان مدرسه و والدين باشد. بهتر است اين قوانين به صورت مكتوب درآيند و در آنها به طور دقيق مشخص شود چه كار بايد انجام شود، ضرورت انجام اين كار به چه علت است و چه كسى بايد آن را انجام دهد. همچنين مى توان در ابتداى هر سال تحصيلى، براساس قوانين كلى كه قبلاً تنظيم شده اند، برنامه هاى خاصى براى ارتقاى سطح سلامت در نظر گرفت، بودجه لازم را به آن اختصاص داد و براى رسيدن به آن اهداف مهلت زمانى تعيين كرد.
آموزش والدين و استفاده از همكارى آنها به موازات ساير برنامه هاى بهداشتى مدرسه بايد در دستور كار قرار گيرد. والدين مى توانند بيشترين تأثير را روى فرزندانشان بگذارند و با الگوسازى مناسب آنها را به رعايت اصول بهداشتى مانند شستن دست ها ترغيب كنند. اگر والدين و مسئولين مدرسه در كنار يكديگر براى آموزش اصول بهداشت و تغذيه مناسب به دانش آموزان تلاش كنند نتايج بسيار بهترى حاصل خواهد شد.
يكى از مواردى كه به افزايش سطح سلامت مواد غذايى ارائه شده در مدرسه كمك مى كند نظارت كامل و پيوسته بر بوفه و آشپزخانه و كاركنان آن است. رعايت كردن اصول بهداشت فردى كاركنان اين بخش از جمله مواردى است كه بايد به طور مكرر مورد نظارت قرار گيرد. اين افراد بايد به طور مرتب استحمام كرده، لباس هاى تميز بپوشند، در حين كار از شستن دست ها طفره نروند و زمانى كه بيمار هستند به سر كار نيايند و آزمايش هاى صحت سلامت بايد هر ۶ ماه يكبار انجام شود. همچنين بايد به آنها در چگونگى شرايط نگهدارى مواد غذايى مختلف و مدت زمان پخت كامل آموزش داد تا به طور ناخواسته غذاى فاسد به دانش آموزان عرضه نكنند. وسايل مورد استفاده در آبدارخانه، آشپزخانه و بوفه بايد كاملاً سالم و تميز باشند. از ظروف يا وسايل آشپزخانه شكسته يا لب پريده يا وسايلى كه به راحتى تميز نمى شوند نبايد استفاده كرد. يخچال بايد كاملاً سالم باشد و توانايى خنك كردن مواد غذايى را داشته باشد. فضاى آشپزخانه نبايد به گونه اى باشد كه افراد زيادى به داخل آن رفت وآمد داشته باشند. فقط كاركنان اين بخش مى توانند وارد آشپزخانه شوند و از وسايل آن استفاده كنند. متأسفانه در برخى از مدارس، فضاى آشپزخانه، محلى براى انبار كردن وسايل مختلف شده است. همچنين بهتر است براى محدود كردن ورود و خروج ها به آشپزخانه، يخچالى را در بيرون آشپزخانه گذاشت تا دانش آموزان خوراكى هايى كه بايد خنك نگهدارى شوند را در آن بگذارند.
يكى از مواردى كه رعايت آن تا حد زيادى در كم شدن بيمارى هاى دانش آموزان مؤثر است، ترغيب كردن دانش آموزان به شستن دست بعد از رفتن به دستشويى و قبل از غذا خوردن است. اولين قدم براى اين كار، اين است كه تعداد شيرهاى دستشويى بايد متناسب با تعداد دانش آموزان مدرسه باشد تا آنها به بهانه شلوغ بودن از شستن دست منصرف نشوند. همچنين بايد آب گرم و صابون مايع نيز به مقدار كافى در دسترس دانش آموزان باشد. اگر مدرسه سالن غذاخورى دارد، بهتر است در ورودى سالن، دستشويى جداگانه اى وجود داشته باشد تا دانش آموزان قبل از خوردن غذا دست هايشان را بشويند. همچنين در اردوها اگر غذا در مكانى سرو مى شود كه آب در دسترس نيست مى توان به جاى آن از ژل هاى مخصوص شستن دست استفاده كرد.
دوره ابتدايى، بهترين فرصت براى انتقال مفاهيم و اصول بهداشتى به دانش آموزان است به گونه اى كه آنها بتوانند در سال هاى آينده نيز اين اصول را در زندگى خود مراعات كنند. بهتر است در اين دوران به دانش آموزان درباره خريد نكردن از دستفروشان، انتخاب مواد غذايى سالم به عنوان تغذيه مدرسه و خوردن غذاهاى مختلف با دماى مناسب (كاملاً گرم يا كاملاً سرد) آموزش داد. اين آموزش ها مى توانند در قالب بروشور، پوستر، نمايش و مسابقات مختلف به دانش آموزان ارائه شوند.
سه شنبه 12 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 218]