كتاب‌هاي‌ ديجيتال‌ در‌‌ راهند اما نترسيد

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: كتاب‌هاي‌ ديجيتال‌ در‌‌ راهند اما نترسيد
جام جم آنلاين: امروزه ورود به دنياي ديجيتال دغدغه بيشتر اهالي كتاب (اعم از ناشر ، نويسنده يا خواننده)‌ است و همه البته اميدوارند گرفتاري‌هايي كه موسيقي با ديجيتالي شدن دچار آن شد ، گريبان كتاب را نگيرد. امروزه كتاب ديجيتال كاملا به وجود نيامده است؛ اما توسعه آن گريزناپذير به نظر مي‌رسد.

تحقيق اخيري كه به درخواست وزير فرهنگ و ارتباطات [فرانسه] در باب كتاب ديجيتال به انجام رسيد ، به پرسش ‌هايي مي‌پرداخت كه مساله ورود كتاب به دنياي ديجيتال در اذهان ايجاد كرده بود.

نتيجه‌اي كه از اين پژوهش حاصل شد، به اين قرار بود: دنياي نشر هنوز به سپهر ديجيتال پاي نگذاشته است، درست به خلاف صنايع فرهنگي ديگر (بويژه موسيقي)‌. اين تاخير البته ممكن است فوايدي هم در برداشته باشد؛ هر چند موانع متعددي بر سر راه محقق شدن آن قرار گرفته است.

نخستين فايده شايد آن باشد كه نسل كتاب چاپي منقرض نخواهد شد. ديگر آن كه كتاب جديد ديجيتال (اعم از علمي، فني يا ادبي)‌ بتواند هويتي خاص خود داشته باشد، طوري كه با ديگر توليدات آنلاين (برخط)‌ اشتباه نشود.
ارتقاي جذابيت‌هاي كالاي عرضه شده، دفاع از حقوق فكري كه بايد مهمترين مساله باشد، انديشيدن ساز و كاري كه صاحبان حقوق براساس آن قادر باشند در تعيين قيمت محصول نقش اصلي را داشته باشند و سياستگذاري فعال براي نهادهاي ارتباطي ذي‌ربط مواردي بود كه در گزارش توصيه شده بود.

بسياري از افراد ناشناس همچنان بر سر راه كتاب‌هاي ديجيتال سنگ‌اندازي مي‌كنند. دشواري‌هاي فراواني بر سر راه اين نوع كتاب‌ها وجود دارد. معاهده‌هاي غيرمادي كردن كتاب، ابزارهاي تكنولوژيك (هنوز هيچ نرم‌افزار مطالعه ديجيتال كه مورد پشتيباني شركت‌هاي بزرگ باشد طراحي نشده است)‌، الگوهاي اقتصادي، هماهنگي و انسجام ميان فعالان اين عرصه (كاربران، صاحبان حقوق اهالي فناوري )‌ برخي از موانع پيش روست.

نكته ديگري كه بايد به آن توجه كنيم مساله مورد استفاده است، يعني اين كه ديجيتالي شدن كتاب چه استفاده‌اي دارد. گاه رفتن به سوي ديجيتالي شدن طبيعي است، مثل فرهنگ لغت‌ها يا دانشنامه‌ها، اما مواردي نيز هست كه مشكوك به نظر مي‌رسد و افراد را دچار ترديد مي‌كند. به عنوان مثال، درخصوص آثار منتشر شده در حوزه ادبيات، مقالات يا كتاب‌هاي هنري، رفتن به سوي ديجيتالي‌شدن ضرورتا مناسب به نظر نمي‌رسد.

موفقيت برخي اقدامات از جمله كاري كه كتابخانه ملي فرانسه با همراهي گاليكا انجام داد و هيچ منافاتي با مطالعه سنتي بر روي كاغذ نداشت، بايد از دلهره‌ها بكاهد؛ دلهره‌هايي كه طرح‌هاي حريصانه گوگل پرينت در حوزه كتابخانه‌هاي ديجيتال به دل‌ها افكنده بود. گزارشي كه از آن سخن گفتيم، ‌شايسته توجه جدي است؛ هر چند بر روي كاغذ نوشته شده بود!

و در پايان براي اطلاع خوانندگان بايد بگوييم در ژاپن بازار كتاب ديجيتال بيش از همه جاي دنيا توسعه‌يافته است. كتاب‌هاي ديجيتال در اين كشور 3 درصد بازار نشر را در اختيار دارند و طي 10 سال آينده اين مقدار به 10 درصد خواهد رسيد. نكته جالب توجه آن است كه نيمي از 10 كتاب پرفروش كاغذي اين كشور در سال 2007 ابتدا به صورت پاورقي ديجيتال براي تلفن‌هاي همراه منتشر شده بود.

منبع: تله راما/ 3 ژوئيه 2008
مترجم: ‌احمد پرهيزي‌
سه شنبه 12 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 101]