ارتقاي سلامت و دسترسي عمومي به خدمات درماني‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: ارتقاي سلامت و دسترسي عمومي به خدمات درماني‌

توسعه شبكه‌هاي بهداشتي درماني و ارتقاي سلامت از دستاوردهاي دولت در بخش بهداشت بوده است.

طي اين مدت 375 خانه بهداشت، 70 مركز بهداشتي درماني شهري و روستايي و 336 آزمايشگاه در كشور مورد بهره‌برداري قرار گرفت.

طرح پزشك خانواده كه فقط چند ماه قبل از تشكيل دولت نهم شروع شده بود، در اين مدت بسط و گسترش يافت و تاكنون نزديك به 25 ميليون نفر جمعيت روستايي و شهري زير 20 هزار نفر تحت پوشش ارايه خدمات پزشك خانواده قرار گرفته‌اند.

تعداد پزشكان و ماماهاي طرح پزشك خانواده نسبت به سال 84، به ترتيب با 9/4 و 5/27 برابر افزايش، هم‌اكنون به 6 هزار و 644 پزشك و 5 هزار و 492 ماما رسيده است. ويزيت بيماران طرح پزشك خانواده نيز در مقايسه 6 ماهه اول سال 84 و 86 با افزايش نزديك به 3 برابر، به بيش از 17 ميليون نفر رسيده است. اقلام دارويي موجود در مراكز بهداشتي نيز با 5/4 برابر افزايش به 270 قلم رسيد.

از طرفي با اجراي اين طرح، ارتقاي شاخص‌هاي بهداشتي از رشد خوبي برخوردار شده است؛ بطوري كه ميزان مرگ نوزادان بيشترين كاهش را در پنج سال گذشته داشته و به 29/13 در هزار تولد زنده رسيده است. ميزان مرگ كودكان زير 5 سال نيز به 95/22 هزار تولد زنده رسيد و اين اختلاف طي پنج سال گذشته بيشترين رشد را داشته است.

از طرفي، زايمان توسط فرد دوره نديده از 5/7 درصد به 6/5 درصد كاهش يافته و نتيجتا ميزان مرگ مادران به علت عوارض زايمان و بارداري به 7/26 در صدهزار تولد زنده رسيده است. اين اختلاف طي پنج سال گذشته بيشترين رشد را داشته و شاخص نسبت به سال گذشته 21 درصد بهبود يافته است.

همچنين مرگ كودكان زير يك سال كه يكي از شاخص‌هاي توسعه است، از 21 هزار تولد زنده به 15/19 هزار تولد زنده رسيده است كه اين شاخص نيز طي پنج سال گذشته، بيشترين كاهش را داشته و حدود 9 درصد بهبود يافته است.

ميزان دسترسي جمعيت شهري و روستايي به مراقبت‌هاي اوليه بهداشتي در سال 83 به 92 درصد و در سال 85 به 94 درصد افزايش يافته است.

برنامه مراقبت‌هاي ادغام‌يافته سلامت مادران در 17 دانشگاه علوم پزشكي انجام شده و 60 درصد پيشرفت داشته است.

برنامه‌هاي مديريت بيماري‌ها

در بخش بهداشت، گام‌هاي موثري براي كنترل، ريشه‌كني و حذف بيماري‌هاي واگير و غيرواگير صورت گرفته و موفقيت چشمگيري در اين زمينه كسب شده است كه دريافت گواهي حذف تراخم از سوي سازمان جهاني بهداشت از اين جمله است.

- در راستاي اجراي برنامه راهبردي پيشگيري و كنترل بيماري‌هاي قلبي - عروقي، 8 مركز تندرستي در 8 دانشگاه علوم‌پزشكي كشور تاسيس و اين برنامه در حال اجراست.

- پوشش برنامه كشوري غربالگري كم‌كاري مادرزادي تيروئيدي از 11 درصد در نيم سال دوم 84 به 88 درصد در پايان سال 86 رسيد و در طي اين مدت با شروع درمان به موقع، از وقوع حداقل 3000 مورد عقب‌ماندگي ذهني جلوگيري شد.

- طي سال‌هاي 84 و 85 تمام نوزادان تحت آزمايش‌هاي تائيد تشخيص بيماري كم‌كاري تيروئيدي مادرزادي قرار گرفته‌اند. درمان نوزادان شناسايي شده نيز از 90 درصد در سال 84 به 98 درصد در سال 86 رسيده است.

- دو شبكه كشوري تشخيص مولكولي جنين براي بيماري‌هاي فنيل كتونوري(‌‌PKU) و هموفيلي در سال 1386 و دو مركز تشخيص پيش از تولد بيماري تالاسمي نيز در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كرمان‌‌‌‌و اهواز در سال‌هاي 85 و 86 ايجاد شد.

- با انجام برنامه‌هاي پيشگيري، بروز بيماري تالاسمي در كشور 75 درصد كاهش يافته است.

- براي كنترل و پيشگيري از شيوع بيماري آسم در كشور، ضمن تدوين برنامه استراتژيك 4 ساله، چند كلينيك آسم و آلرژي راه‌اندازي شده است.

- با اقدامات صورت گرفته براي مبارزه با سرطان، پوشش برنامه ثبت سرطان مبتني بر پاتولوژي از 60 درصد به 83 درصد افزايش يافت و ضمن تدوين پروتكل درمان سرطان، 20 قطب درماني سرطان مشخص شد.

- در زمينه پيشگيري و كنترل ديابت نيز 5 ميليون نفر از افراد بالاي 30 سال در مناطق روستايي كشور تخت غربالگري و بيش از 155 هزار بيمار تحت مراقبت قرار گرفتند.

- در اجراي برنامه پيشگيري و كنترل ديابت نوع دو، كارگاه‌هاي آموزشي و دوره‌هاي بازآموزي متعدد براي ارتقاي سطح آگاهي و مهارت نزديك به 30 هزار نفر از كاركنان بهداشتي درماني برگزار شده است.

- در سال 84، 70 درصد موارد مالاريا در كمتر از 48 ساعت پس از بروز علائم باليني كشف شده‌اند و در سال 86 اين ميزان به 80 درصد افزايش يافته است. همچنين درمان 90 درصد بيماران مبتلا به مالاريا در كمتر از 24 ساعت پس از تشخيص، شروع شده است.

- ميزان بيماريابي سل از 57 درصد در سال 84 به 60 درصد در سال 86 رسيده است. ميزان موفقيت درمان اين بيماري نيز در سال 85 به 82 درصد رسيده كه به دليل طولاني بودن دوره درمان، از اين ميزان در سال 86 اطلاعي در دست نيست. ‌

- ميزان ابتلا به بيماري وبا از 1133 نفر در سال 84 به 57 نفر در سال 86 كاهش يافته است.

- براي پيشگيري و كنترل بيماري ايدز، فعاليت‌هاي انجام شده عبارتند از:

- تعداد پايگاه‌هاي بررسي ديده‌وري در سطح كشور از 100 پايگاه به 150 پايگاه افزايش يافته است.

- افزايش مراكز ارائه دهنده خدمات پيشگيري، مراقبت و درمان از 178 مركز در سال 84 به 396 مركز در سال .86

- تعداد مراكز مشاوره بيماري‌هاي رفتاري فعال براي ارائه خدمات مشاوره، مراقبت باليني و اقدامات تشخيصي ايدز از 80 مركز به 212 مركز در سطح كشور افزايش يافته است.

- تعداد دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ارائه دهنده خدمات پيشگيري و حفاظت فردي از 12 دانشگاه به 18 دانشگاه افزايش يافته است.

- راه‌اندازي نظام مراقبت زيست‌رفتاري ‌ ‌(‌Behavioucal - ‌Bio)، راه‌اندازي خدمات مراقبت در منزل(‌‌HomeCare) ، راه‌اندازي خطوط مشاوره تلفني(‌‌HotLine)، برنامه‌ريزي جهت تدوين نظام جامع آموزش خانواده‌ها جهت پيشگيري از رفتارهاي پرخطر جوانان و نوجوانان از جمله ساير فعاليت‌ها در اين زمينه است. ‌

- براي مراقبت از فعاليت‌هاي زير انجام شده است:

- ايمن‌سازي پرسنل بهداشتي درماني در معرض خطر و تماس با بيماري آنفلوانزا: در سال 84، 80 درصد پرسنل واكسينه شدند و در سال 85 اين رقم به 90 درصد افزايش يافته است. ‌

- 40 كارگاه آموزشي كشوري، استاني و شهرستاني، براي مبارزه با بيماري‌هاي مشرك برگزار شده است. همچنين در سال 85 مركز پيشگيري و درمان سالك در بم راه‌اندازي شد.

-‌ در راستاي اجراي برنامه مبارزه با بيماري‌هاي قابل انتقال بين حيوان و انسان، ميزان بروز تب مالت در هر صد هزار نفر جمعيت در سال 84، 39 و در سال 86، 30 و بروز سياه‌زخم و ليشمانيوز احشائي هر يك در طي اين دوره، 2 درصد هزار نفر بوده است.

- ميزان بروز بيماري جذام طي سال‌هاي 86 - 84 كمتر از 02/0 در هر ده هزار نفر جمعيت بوده است.

- كاهش بار بيماري(‌‌DALYs) ناشي از حوادث عمدي و غيرعمدي به ميزان 15 درصد كل بار بيماري‌ها و كاهش بروز سوانح و حوادث غيرترافيكي منجر به بستري به ميزان 10 درصد.

- ميزان مرگ و مير ناشي از حوادث غيرترافيكي با اقداماتي چون تقويت همكاري‌هاي بين بخشي و ادغام برنامه جامعه ايمن در شبكه مراقبت‌هاي اوليه 30 درصد كاهش داشته است.

- پوشش واكسيناسيون ب‌ث‌ژ و ثلاث نوبت سوم به %99 و پوشش واكسيناسيون ‌‌1‌MMR و هپاتيت ب نوبت سوم از 94 درصد در سال 84 به 97 درصد رسيده است. ‌

- با انجام دوره‌هاي بسيج واكسيناسيون هپاتيت ب جوانان، ميزان پوشش اين واكسن از 78 درصد در سال 84 به 85 درصد در سال 86 رسيده است.

- پايگاه‌هاي مراقبت بهداشتي مرزي از 19 پايگاه در سال 84 به 58 پايگاه در سال 86 افزايش يافته است.

برنامه‌هاي سلامت محيط و كار

گسترش برنامه شهر سالم - روستاي سالم، ساماندهي آزمايشگاه‌هاي بهداشت حرفه‌اي، طرح ساماندهي روشنايي در محيط كار، تقويت كميته‌هاي حفاظتي و بهداشت كار آزمايشگاه‌هاي آب و فاضلاب، طرح استقرار سيستم مديريت سلامت در مدارس كشور، برنامه كنترل دخانيات، بهداشت مراكز تهيه، توزيع و فروش مواد غذايي و اماكن عمومي، بهداشت محيط مدارس، طرح ايجاد پايگاه‌هاي سلامت در مجتمع‌هاي خدماتي و فرهنگي، بهداشت محيط بيمارستان‌ها و... از جمله فعاليت‌هاي اين بخش است.

با تقويت و ارتقاي برنامه‌هاي سلامت محيط و كار، شاخص‌هاي بهداشتي مربوطه به شرح ذيل بهبود يافته است:

* دسترسي 8/90 درصد از جمعيت روستايي و 6/84 درصد دانش‌آموزان به آب آشاميدني سالم.

* 84 درصد خانوارهاي روستايي از شبكه عمومي آب آشاميدني برخوردارند، 58 درصد آنها زباله را به روش بهداشتي جمع‌آوري و دفع مي‌كنند و 6/69 درصد اين خانوارها داراي توالت بهداشتي هستند.

* 1/77 درصد مراكز بهداشتي - درماني شهري و 2/75 درصد مراكز روستايي از نظر بهداشت محيط داراي شرايط مطلوب هستند.

* 80 درصد كارگاه‌ها تحت پوشش خدمات بهداشت حرفه‌اي هستند و 29 درصد شاغلان اين كارگاه‌ها تحت پوشش معاينات كارگري قرار گرفته‌اند. ‌

* در راستاي اجراي طرح كنترل مراكز تهيه و توزيع و عرضه مواد غذايي، 5/96 درصد مراكز شهري و 5/82 درصد مراكز روستايي داراي معيار بهسازي و بهداشتي هستند.

* در پي تلاش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي براي كنترل دخانيات در كشور، قانون جامع در مهرماه سال 85 در مجلس شوراي اسلامي تصويب شد.

* ستاد فوريت‌هاي سلامت محيط(‌‌EOC) براي اولين بار اواخر اسفندماه 86 در ستاد مركزي وزارت متبوع راه‌اندازي شد و در 40 دانشگاه علوم پزشكي و 311 شهرستان گسترش يافت.

برنامه هاي نظارت و اعتباربخشي درمان

*‌ تعداد بيمارستان‌هاي فعال كشور از 809 بيمارستان در سال 84 به 856 بيمارستان در سال 86 افزايش يافته است.‌

*‌ تعداد كل تخت‌هاي بستري از 97 هزار و 625 تخت در سال 84 به 101 هزار و 37 تخت در سال 86 افزايش يافته است.‌

*‌ طي سال‌هاي 85 و 86 تعداد 687 تخت به تخت‌هاي سي‌سي‌يو افزوده شد و هم‌اكنون تعداد اين تخت‌ها به 3972 رسيده است.‌

*‌ طي سال‌هاي 85 و 86 تعداد تخت‌هاي آي‌سي‌يو از 2619 تخت به 3229 تخت افزايش يافته است، همچنين تعداد تخت‌هاي ‌‌NICU در مقايسه اين دو سال، از 845 تخت به 1013 تخت رسيده است.

* اندكس تخت فعال بيمارستاني هم اكنون به 44/1 در هزار نفر رسيده است.‌

*‌ تعداد تخت‌هاي سوختگي از 920 تخت در سال 85 به 1037 تخت در سال 86 افزايش يافته است.

* در بخش درمان طي 2 سال اخير موفقيت‌هاي بزرگي حاصل شد كه ترميم ضايعات نخاعي و توليد رده سلول‌هاي بنيادي از بزرگترين آنهاست. گسترش درمان‌هاي تخصصي و فوق تخصصي، پيوند اعضا و پزشكي هسته‌اي نيز در كشور از رشد مطلوبي برخوردار شده و در اين زمينه نيز پيشرفت‌هاي خوبي حاصل شده است.‌

*‌ در راستاي تحقق اهداف ماده 90 و 91 قانون برنامه چهارم توسعه مبني بر كاهش هزينه پرداختي از جيب مردم و تعميم عدالت در بهره‌مندي از خدمات درماني براي روستاييان و عشاير، طرح ارائه خدمات براساس تخفيف پلكاني (فرانشيز پلكاني) به تمام روستاييان و عشاير سراسر كشور تدوين و براي تصميم نهايي به حضور رئيس محترم جمهوري اسلامي (ارسال شد و با هدف اولويت خدمات پيشگيرانه به جاي بيمه درمان پيشنهاد و در شوراي عالي بيمه مصوب شد.

* همچنين در راستاي ماده 90 قانون برنامه چهارم نسبت به تعيين بيماري‌هاي موردنظر و رايگان كردن هزينه‌هاي آنها مانند سرطان‌هاي شايع، بيماري‌هاي خاص، بستري شدگان در ‌ ‌ICU و‌NICU ، بيماران صعب‌العلاج و ... به صورت رايگان و با حداقل فرانشيز توسط بيمارستان‌هاي تحت پوشش اقدام شد.‌

*‌ افزايش رضايتمندي بيماران در بيمارستان‌ها نيز همواره مورد توجه بوده و در اين زمينه ضمن برنامه‌ريزي‌هاي مناسب، نظام نداي سلامت نيز راه‌اندازي شد.‌

امور پرستاري‌

*‌ براي توانمندسازي پرستاران، آيين‌نامه آموزش ضمن خدمت پرستاران تدوين و بازنگري شده است. همچنين شاخص‌هاي كيفيت خدمات پرستاري در سه بعد ساختاري، فرآيندي و برآيندي تعيين شده است.‌

*‌ براي استفاده از توانايي پرستاران در حيطه بهداشت و توانبخشي طرح تدوين شده است.‌

*‌ تعداد كادر پرستاري با مدارك تحصيلي كارشناسي و كارشناسي ارشد، از حدود 32 هزار نفر در سال 83، هم اكنون به 45 هزار و 820 نفر افزايش يافته است.‌

*‌ نسبت پرستار به تخت بيمارستاني از 84 در سال، به 95 در سال 86 افزايش يافته است.‌

*‌ تدوين طرح شوراي هماهنگي پرستاري، تدوين لايحه كاهش ساعات كار پرستاران براساس سنوات خدمتي و طرح كشوري رضايتمندي بيماران با تاكيد بر منشور حقوق بيمار، از ساير فعاليت‌هاي حوزه امور پرستاري است.

سلامت رواني و اجتماعي‌

* در راستاي پيشگيري و درمان سوء مصرف مواد تعداد مراكز دولتي درمان سوء مصرف مواد، مراكز دولتي نگهدارنده با متادون، مراكز گذري كاهش آسيب و تعداد تيم‌هاي سيار كمك‌رسان هر كدام بيش از 5 برابر شده است.‌

*‌ از سال 84 برنامه پيشگيري از مصرف مواد، در 54 خوابگاه دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور با برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي مهارت‌هاي زندگي طي 200 جلسه و تحت پوشش قرار دادن 13000 نفر اجرا شد.

* در اجراي طرح تعداد واحدهاي درمان سوء مصرف مواد وابسته به دانشگاه‌هاي علوم پزشكي از 27 واحد به 133 واحد افزايش يافته است.‌

* 12 مركز گذري ‌‌‌‌(DIC) در سال 84 در 7 شهر راه‌اندازي شده كه اكنون تعداد آنها به 72 مركز افزايش يافته است. تعداد تيم‌هاي سيار كمك‌رسان نيز از 21 تيم در سال 84 به 118 تيم در سال 86 رسيده است.

* تعداد كلينيك‌هاي مشاوره ترك سيگار از 60 كلينيك به 140 كلينيك افزايش يافته است.

شنبه 9 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 319]