پاكستان پس ازمشرف

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: پاكستان پس ازمشرف

بعد از استعفاي پرويز مشرف رييس‌جمهوري پيشين پاكستان، رسانه‌هاي خارجي به بررسي و تحليل تحولات اين كشور پرداختند.

شخصيت‌هاي سياسي و رسانه‌هاي بطور عمده غربي از زواياي منافع خود با اين رويداد مواجه شدند.

محورهاي تفاسير ارائه شده در رسانه‌هاي خارجي درباره پاكستان، موضوع مطلبي است كه در پي از نظر خوانندگان گرامي روزنامه اطلاعات مي‌گذرد:

***

خانم مسؤل برنامه آسياي جنوبي در مركز مطالعات راهبردي و بين‌المللي واشنگتن مي‌گويد، دولت آمريكا متوجه شده بود كه مشرف در حقيقت قدرت را از دست داده و حتي فرصت‌هايي كه براي او باقي مانده، يعني انحلال پارلمان و بركناري دولت، در نهايت راه به جايي نمي‌برد. اين امكان وجود دارد كه واشنگتن متوجه شده باشد ارتش از مشرف در صورت تظاهرات خياباني حمايت نمي‌كند.‌

‌ رييس مؤسسه مطالعات راهبردي اسلام‌آباد نيز در همين رابطه معتقد است كه در شرايطي كه مشرف با تهديدهاي مربوط به استيضاح جناح‌هاي مخالف خود روبرو بود، از ارائه كمك‌هاي كافي به وي خودداري كرد.

مشرف زماني اولين گزينه غرب بود، ولي حالا غرب به اين نتيجه رسيده است كه مشرف بايد برود.

عملكرد مشرف‌

مشرف متحدي بود كه حد و حدودي داشت. دولت پاكستان در زمان تصدي وي دو نوع سياست را در افغانستان دنبال مي‌كرد: يكي سياست هوادار آمريكا و ديگري حفاظت از خود شامل حفظ تماس با طالبان.‌

بخش اعظمي از تجهيزاتي كه آمريكايي‌ها در افغانستان مصرف مي‌كنند از طريق پاكستان تأمين مي‌شود. نيمي از ده ميليارد دلار كمك خارجي به پاكستان درنظر گرفته نشده و صرفاً بازپرداخت‌ هزينه‌هاي جاري در پاكستان بوده است.

اما اين حقيقت دارد كه پاكستاني‌ها در اتحادشان با آمريكا منافع خود را درنظر دارند و براي آنها اصل اين است كه در معرض تهديدهاي ناشي از غرب كشور، يعني افغانستان قرار نگيرند.

از ديدگاه پاكستان، حكومت كرزاي به ظاهر قادر به كنترل اوضاع نيست و طبيعي است كه آنها درصدد سياستي ديگر باشند، اما اگر كابل روابط خود را با دوستان قديمي (طالبان) از سر بگيرد، اين امر سياستي را كه با تكيه بر دولت كرزاي و به طور غيرمستقيم به واشنگتن مربوط مي‌شود، غيرممكن مي‌سازد.

علل كناره‌گيري مشرف‌

پرويز مشرف، رييس‌جمهور سابق پاكستان در ميان موجي از اعتراض‌هاي گسترده داخلي و خارجي از قدرت كناره‌گيري كرد.‌بحراني كه منجر به كناره‌گيري مشرف از قدرت شد از يكسال پيش آغاز شد.وي در 2007، رييس ديوان عالي اين كشور را كه از محبوبيت خاصي برخوردار بود بركنار كرد و پس از آن حالت فوق‌العاده اعلام كرد. پس از آن، ترور بي‌نظير بوتو به وقوع پيوست و انتخابات ماه فوريه نيز نشان داد كه حزب ائتلاف دولت مصمم به بركناري وي شده است.

حتي پيش‌بيني شد با توافق بين رئيس‌جمهوري و حزب ائتلاف دولت كه با ميانجيگري غرب صورت گرفت، رئيس‌جمهوري به شرط آنكه تحت تعقيب قانوني قرار نگيرد، از قدرت كناره‌گيري كند، وي همچنين درخواست كرد به وي اجازه اقامت در پاكستان داده شود.

اگرچه به نظر مي‌رسد هيچگونه توافق رسمي بر سر اين مسأله صورت نگرفته است، مقام‌هاي نزديك به مشرف اعلام كردند كه وي از حزب مردم پاكستان تضمين‌هايي دريافت كرده است كه ارتش آن كشور نيز از آن حمايت مي‌كند.

ارتش پاكستان و استعفاي مشرف‌

كارشناس امور كشورهاي جنوب آسيا مي‌گويد: بزرگترين شگفتي در بحران سياسي پاكستان كه به استعفاي پرويز مشرف از مقام رياست جمهوري انجاميد، اعلام حمايت دو حزب اصلي پارلمان از استيضاح وي بود.

استيضاح مشرف بدون استيضاح ارتش امكان‌پذير نبود و ارتش براي همين وارد عمل شد. ارتش در واقع در اين ماجرا نقش مهمي داشت و مشرف را تشويق كرد كه از مقام خود استعفا كند.

بازيگران مختلف بين‌المللي و سفراي كشورهاي گوناگون نيز براي متقاعدكردن مشرف به استعفا و پرهيز از استيضاح بسيار فعال بودند.

تلاش براي جلوگيري از استيضاح مشرف به معناي علاقه‌مندي ارتش براي حمايت از وي نيست. ارتش پاكستان منافع بسياري در اين دارد كه خود را از مشرف دور كند، اما ارتش به اين موضوع نيز بسيار علاقه‌مند است كه هيچ يك از مقام‌هاي ارشد ارتش به سبب مداخله در امور غيرنظامي و به دست گرفتن امور دولت، استيضاح نشوند.‌

يكي از نتايج استعفاي مشرف اين است كه مقام‌هاي ارشد ارتش در ‌آينده به سادگي نخواهند توانست براي مداخله در امور دولت تصميم بگيرند و وارد عمل شوند.

پژوهشگر پاكستاني لندن معتقد است: با اينكه در حال حاضر اطمينان و اعتماد كافي وجود ندارد، ولي كمتر كسي معتقد است كه جنگ با تروريسم را كسي جز ارتش پاكستان مي‌تواند اداره كند.

با افزايش اتهام‌هاي مربوط به همكاري سازمان‌هاي اطلاعاتي پاكستان با شبه‌نظاميان افراط‌گرا، از جمله در بمبگذاري‌ سفارت هند در كابل، پرسشهاي زيادي در اين زمينه باقي مانده است.

در همين ارتباط، رسانه‌هاي خارجي به‌طور مفصل به پيامدهاي كناره‌گيري مشرف، راهبرد آمريكا در پاكستان و راهبرد آتي اسلام‌آباد در جنگ عليه تروريسم پرداختند.‌

پيامدهاي كناره‌گيري مشرف‌

نويسنده و تحليلگر امنيت ملي آمريكا گفت: اوضاع اقتصادي پاكستان در حال سقوط آزاد است. بلاتكليفي سياسي نيز به سبب رقابت‌هاي دو حزب اصلي در پارلمان وجود دارد.البته استعفاي مشرف قابل پيش‌بيني بود، زيرا اين دو حزب از ديرباز از مشرف متنفر بودند. هرج و مرج و رسيدگي نشدن شايسته به اتهام متهمان تحركات تروريستي و بي‌توجهي به همكاري دستگاه اطلاعاتي - نظامي پاكستان با طالبان، مدتهاست كه واشنگتن را نگران كرده است و شايد اين وضع باز هم ادامه يابد.

كناره‌گيري پرويز مشرف نوعي خلا سياسي را ايجاد كرده و در زماني كه فرايند صلح ميان پاكستان و ديگر قدرت هسته‌اي منطقه يعني هند، به دليل مسائل مرتبط با تروريسم و موضوع درگيري‌هاي كشمير به سردي گراييده، خلا سياسي ايجاد شده، نگراني مقام‌هاي هند را نيز به همراه داشته است.‌

تحليلگر و متخصص مسائل دفاعي پاكستان مي‌گويد: غرب از وضع موجود ناراحت است. هيچ يك از افرادي كه در جناح‌هاي سياسي پاكستان حضور دارند وبه عنوان جايگزيني براي مشرف مطرح هستند، ادامه دهنده سياستهاي دنبال شده مشرف نخواهند بود.

آنها به اين نكته رسيده‌اند كه رياست جمهوري اين كشور، تنها موقعي از پايداري برخوردار است كه نظاميان در راس قدرت باشند و يا اينكه دولتي قوي همانند دولت ذوالفقار علي بوتو، در دهه هفتاد، زمام امور را در دست داشته باشد.

راهبرد آمريكا در پاكستان بعد از مشرف‌

اسلام آباد هميشه متحد مبهم واشنگتن در مبارزه با تروريسم بوده است. از يك طرف ارتش پاكستان در جنگ با طالبان و دستگيري برخي از رهبران ارشد القاعده مشاركت داشته و از طرف ديگر، بنا به اعلام مقام‌هاي دولتي آمريكا، در جاهايي، به ويژه در افغانستان و نيز در داخل پاكستان، از طالبان حمايت كرده است.

پاكستان، هم يكي از متحدان آمريكا در جنگ با تروريسم است و هم منبع تروريسم داخلي و خارجي.

ترزينا شافر مي‌گويد: ترس بسيار من از اين است كه راهبردي در كار نباشد و تنها بحث تاكتيك در بين باشد، آمريكايي‌ها اولويت را روي كنترل مرزهاي پاكستان و افغانستان قرار مي‌دهند.‌از ديدگاه پاكستان، اين مسأله ابتدا به پايان دادن به حملات انتحاري در درون پاكستان و مبارزه با نيروهاي طالبان در مناطقي كه اشغال كرده‌اند مربوط مي‌شود.آمريكا تنها مي‌تواند كمك پشتيباني در محل در اختيار آنها قرار دهد.

تحليلگر سياسي اعتقاد دارد كه دولت آمريكا از دولت پاكستان به علت ناتواني از پايبندي كامل و عمل به تعهد خود، ناخشنود است. از اين رو، آمريكا حملات موشكي خود را به داخل خاك پاكستان افزايش داده است. در اين حملات، دهها نفر از شبه‌نظاميان كشته شده‌اند.

ژنرال فرمانده ارتش پاكستان هم‌اكنون نزديك‌ترين متحد آمريكا در پاكستان است، به همان اندازه كه مشرف پس از حملات يازده سپتامبر به واشنگتن نزديك بود.

بسياري ترديد دارند كه رهبران غير نظامي پاكستان بتوانند با القاعده مقابله كنند.

هنوز بايد صبر كرد تا ببينيم يك دولت غيرنظامي در پاكستان واقعاً مي‌تواند در مسيري يكدست و هموار حركت كند يا خير.

كارشناسان مي‌گويند كه احتمال دارد فشارهاي آمريكا بر پاكستان از حد خود بگذرد.

كريستين فر، درباره تاثير استعفاي مشرف بر روابط پاكستان و آمريكا و جنگ با تروريسم گفت: آمريكا مدتها بود كه از مشرف رضايت نداشت. عمليات ضدشورش در پاكستان بسيار كند پيش مي‌رفت و مخالفت فزاينده تقريباً همه اقشار جامعه پاكستان با مشرف، موجب شد كه واشنگتن به اين نتيجه برسد كه سرمايه‌گذاري روي مشرف، ديگر فايده ندارد.

آينده راهبرد پاكستان در جنگ عليه تروريسم‌

با كناره‌گيري مشرف از قدرت در پاكستان، آينده جنگ با تروريسم در پاكستان كه با حمايت آمريكا از زمان مشرف آغاز شده بود، دچار ابهام است.

گفت: دولت آمريكا كه از همان ابتدا از روي كار آمدن دولت جديد در پاكستان استقبال كرده بود، ساعاتي پس از استعفاي مشرف اعلام كرد كه حتي از امنيت تسليحات اتمي اين كشور نگران نيست! البته هنوز مهمترين هدف آمريكا در منطقه كه سركوب نيروهاي طالبان و القاعده در پاكستان است ، از بين نرفته و از دولت اين كشور مي‌خواهد تا اين كار را ادامه دهد.دولت بوش معتقد است دستگاه اطلاعاتي پاكستان، هنوز پر از عوامل طرفدار طالبان و القاعده است.

از مركز مطالعات راهبردي و بين‌المللي نيز اعتقاد دارد كه ارتش آمريكا بايد بسيار محتاطانه عمل كند، زيرا ممكن است باعث شعله‌ور شدن ناآرامي‌ها در اين كشور شود.

مشرف مي‌گفت كه اگر آمريكا اطلاعاتي درباره محل اختفاي اسامه بن لادن داشت، وي اجازه مي‌داد تا آمريكا وارد پاكستان شود و به غائله بن‌لادن خاتمه دهد. البته هنوز كسي مطمئن نيست كه رهبران جديد پاكستان هم همين نظر را داشته باشند.تحليلگران معتقدند كه به رغم نگراني‌ كشورهاي غربي، كناره‌گيري مشرف از سمت رياست جمهوري، تغييري در نقش پاكستان در فرايند جنگ با تروريسم آمريكا نخواهد داشت.با اين حال، مساله مشاركت و تعهد پاكستان به مبارزه با تروريسم در هاله‌اي از ابهام قرار دارد. كشورهاي هند، افغانستان و حتي آمريكا، دستگاه‌هاي اطلاعاتي پاكستان را به حمايت از القاعده و طالبان متهم مي‌كنند.

تحليلگر سياسي پاكستان مي‌گويد: كناره‌گيري مشرف هيچ تاثيري در تعهد پاكستان به مبارزه با تروريسم نخواهد داشت.از اين به بعد، يك رويكرد نظامي و سياسي با تمركز و جديتي بيشتر از قبل وارد عرصه خواهد شد، زيرا كه حضور مشرف به عنوان عامل اختلاف، از ميان برداشته شده است.

اختلافات حزبي در پاكستان‌

احزاب ائتلاف همچنين بر سر بازگشت قضاتي كه مشرف بركنار كرده است، با يكديگر توافق ندارند.

نواز شريف مايل است قضات بركنار شده را دوباره به قدرت باز گرداند، اما ، همسر بي‌نظير بوتو كه رهبري حزب مردم را برعهده دارد با اين كار مخالف است.

شنبه 9 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 75]