واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: ژن هاي خطرناك سرطان زاي بطري هاي آب معدني
سرمايه، فريده غائب: صبح ها در راه رفتن به سركار به مغازه اي مي رود، با فروشنده گپي مي زند، كيك كوچك صبحانه مي خرد و در نهايت يك بطري آب 250 توماني هم مي خرد. كاري كه بسياري از افراد ديگر نيز در طول روز انجام مي دهند و پول شان را صرف خريد بطري هاي آب معدني مي كنند. به طوري كه اگر در سال 1370 ، 10 ميليون بطري آب معدني در كشور توليد مي شد امروز اين ميزان به 180 ميليون ليتر در سال رسيده است اما سرنوشت بطري هاي كوچك آب معدني بعد از مصرف چه مي شود؟ تهران بزرگ چند مسيل دارد. يكي از مسيل ها را از شمال به جنوب كه دنبال كني، مي رسي به اتوبان افسريه. بدون اغراق 100 هزار قوطي و بطري هاي به اصطلاح يك بار مصرفي را مي بيني كه مانع حركت آب در مسيل شده اند.
كلاني كارشناس محيط زيست از ژن هاي نهفته اي در انسان ها مي گويد كه به خاطر همين بطري هاي آب معدني در انسان ايجاد شده و نتيجه آن ابتلا به انواع سرطان ها، تولدهاي ناقص الخلقه و بسياري از بيماري هاي ناشناخته است.
كلاني مي گويد: «در حال حاضر تكنيكي براي جمع آوري بطري هاي آب معدني در كشور وجود ندارد بنابراين اين پلاستيك ها به مراتع مي رود، در خاك فرو رفته و مواد شيميايي آن به گياهان و علف هايي رسوخ مي كند كه غذاي حيوانات و دام هاست.»
انسان ها نيز با خوردن گوشت دام ها در زنجيره ورود آلودگي شيميايي مشاركت دارند. اينگونه است كه آلودگي زنجيروار از بطري هاي آب معدني تبديل به ژني نهفته و خطرناك در انسان مي شود.
به گفته اين كارشناس محيط زيست، تهراني ها به ويژه ساكنان جنوبي اين كلانشهر جزء گيرندگان اثرات مخرب اين بطري ها هستند و اگر 10 سال بعد به طور ناگهاني بيماري عجيبي در ميان تهراني ها شايع شد نبايد تعجب كرد. اين همان اثر زباله هاي پلاستيكي و بطري هاي آب معدني اي است كه بازيافت نشده است.
اين بطري ها آينده تيره اي را براي سلامت شهروندان به تصوير مي كشند اما گرايش افراد به استفاده از آنها همچنان بالاست. در حال حاضر بطري هاي پلاستيكي آب به سرعت در خيابان ها، قهوه خانه ها، اداره ها و زمين هاي بازي به صورت يكي از ابزارهاي زندگي نوين درمي آيند.
فرهنگ مصرف آب هاي بسته بندي شده در بطري ها به شكلي است كه با تلفن همراه مقايسه شده است: «ديدن بطري هاي آب در دست مردم، مانند داشتن تلفن همراه شده است. در دست راست افراد تلفن و در دست چپ شان بطري آب معدني قرار دارد.»
همين تمايل بالا به مصرف اين آب ها باعث شده كه هواداران محيط زيست دائماً اين سوال را بپرسند كه چه بر سر اين همه بطري پس از مصرف مي آيد؟
ماده اصلي اين بطري ها «ترفتالات پلي اتيلن» از مشتقات نفت است كه حتي وقتي در كوره هاي ويژه سوزانده مي شود و با زباله هاي معمولي درهم مي شود، مي تواند گازهاي خطرناكي توليد كه بعداً جو را نابود كند.
كارشناسان محيط زيست معتقدند چرخه مربوط به بطري هاي پلاستيكي آب از هنگام درست شدن تا زماني كه از بين برده مي شوند كاملاً بر محيط اطراف ما تاثير منفي مي گذارند. چنين بطري هاي خطرناكي براي نگهداري آبي، مورداستفاده قرار مي گيرند كه براي نخستين بار زندگي را به جهان مي آورد و آن را حفظ كرد. هواداران محيط زيست اين مساله را در سه مقوله نفت، پلاستيك و آلودگي مستتر مي دانند، هر سه روندي كه آب را از منابع زيرزميني به مغازه ها و سرانجام به دست مصرف كننده مي رساند، ارتباط تنگاتنگي با هم دارند. يكي از ساكنان جنوبي ايران از تاثير مخرب زيست محيطي اين بطري ها به خوبي مطلع است. عرق روي پيشاني اش را خشك مي كند و از من مي خواهد در اين گزارش از خوبي آب هاي معدني بنويسم: «به آب هاي لوله كشي شده اطمينان ندارم حتي در خانه جنوبي ها دستگاه تصفيه آب ديده مي شود تا آب ناسالم لوله ها را بعد از تصفيه مصرف كنيم. در مناطق گرمسيري استفاده از آب هاي معدني در بطري هاي بسته بندي شده ضروري است.»
يكي ديگر از شهروندان تهراني هم در خانه اش بطري هاي پنج ليتري آب معدني را در گوشه آشپزخانه اش رديف كرده است. او هم براي آشاميدن ترجيح مي دهد آب معدني استفاده كند. چرا كه اعتمادي به آب لوله كشي شده ندارد.
اين در حالي است كه كارشناسان بهداشت مي گويند: «پژوهشي نشان نداده كه آب بسته بندي شده، سالم تر يا طبيعي تر از آب لوله كشي است.»
همچنين آنها بر اين اعتقادند خريد اينگونه آب ها، 300 برابر استفاده از آب لوله كشي هزينه برمي دارد.
يكي از هزينه هايش هم هزينه درمان است كه كلاني به آن اشاره مي كند و معتقد است اگر از حالا به فكر بازيافت و جمع آوري صحيح بطري هاي آب معدني باشيم، مي توانيم از هزينه هاي كلان درمان بيماري هاي ناشي از آن خودداري كنيم.
همچنين آب هاي يخ زده در بطري هاي پلاستيكي هم نكته اي است كه نبايد از كنار آن به سادگي گذشت. در گرماي تابستان مقابل آب ميوه فروشي ها نوشته شده «آب معدني تگري موجود است» و شهروندان خسته از گرماي تابستان و شلوغي شهر به فروشنده توصيه مي كنند، خنك ترين آب را به او بدهند اما كارشناسان بهداشت توصيه مي كنند از آب هاي يخ زده درون اين بطري ها استفاده نكنيم. هدايت حسيني مديركل نظارت بر مواد غذايي و آشاميدني وزارت بهداشت هم توصيه مي كند بطري هاي پلاستيكي از جنس ترفتالات اتيلن هستند كه در صورت انجماد آب تغييراتي در پليمرهاي اين ظروف ايجاد مي كند.
او مي گويد: «اين ظروف صرفاً براي نگهداري آب در درجه حرارت يخچال (صفر تا 40 درجه سانتيگراد) طراحي شده اند به عبارتي، طراحي آنها براي شرايط سرد و خنك است نه انجماد.»
اما او در ادامه سخنانش يادآوري مي كند آب هاي معدني اين بطري ها به لحاظ ميكروبي و شيميايي بررسي مي شوند و پس از اثبات معدني بودن مجوز عرضه صادر مي شود.
-
بطري هاي آب معدني در جهان
آمريكا بزرگ ترين مصرف كننده آب بسته بندي شده در جهان است. مكزيك، چين و برزيل هم جزء كشورهاي پرمصرف در اين حوزه شناخته شده اند.در سال 2006 تنها در آمريكا 15 ميليارد دلار صرف خريد بطري هاي آب شد، اين ميزان در عين حال هشت ميليارد و 250 ميليون گالن (37 ميليارد و 647 ميليون و 500 هزار ليتر) از منابع طبيعي را كاهش داد.
افزايش مصرف آب هاي بسته بندي شده در بطري به اين كشور ختم نمي شود. در گزارشي كه واشنگتن پريزوم در سال جاري منتشر كرده، يادآور شده گرايش ساكنان كشورهاي خاورميانه به مصرف آب هاي در بطري زياد شده است. در سال 2006 مصرف سرانه شهروندان امارات به طور متوسط بيش از 216 ليتر بود كه اين ميزان پس از ايتاليا بالاترين مصرف سرانه در جهان سوم محسوب مي شود.
هرچند امارات جزء كشورهايي است كه در منطقه جغرافيايي خشك واقع شده اما اين گرايش بالا به مصرف به كشورهاي با آب و هواي خشك محدود نمي شود و در بسياري از كشورها تبديل به مد شده است.در اين گزارش همچنين بر اين افسانه كه آب بسته بندي شده از آب لوله كشي سالم تر است، مهر بطلان زده شده است: «22 تريليون و 750 ميليارد ليتر آب بسته بندي شده كه همه ساله از مرزهاي بين المللي عبور داده مي شود از طريق خشكي، دريا و هوا به بازارهاي مقصد مي رسد كه هر يك از وسايل نقليه مورداستفاده، گازكربنيك زيادي در هوا پخش مي كند كه اين امر سبب مي شود گرمايش زمين كه هم اينك نيز در حدي خطرناك قرار دارد، خراب تر شود.» هواداران محيط زيست در آمريكا نيز نگراني شان را از سرنوشت اين بطري ها پنهان نمي كنند. براساس برآوردهاي سال گذشته در اين كشور چهار ميليارد پوند (يك ميليارد و 800 ميليون كيلو) بطري پلاستيكي دور ريخته شدند. به طوري كه تنها در نيويورك از هر پنج بطري خالي چهار عدد به صورت زباله دفن شدند.به همين دليل آنها معتقدند در مهار تاثيرهاي منفي اين بطري ها تك تك افراد بايد تلاش كنند: «مي توان با استدلال در مورد خرج خريد آب بسته بندي شده مانور داد و اينكه سالانه بايد براي مصرف اين نوع آب 1400 دلار پرداخت، در صورتي كه استفاده از همين ميزان آب لوله كشي 49 سنت هزينه برمي دارد.»
پنجشنبه 7 شهريور 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 213]