وضعيت توليد و تامين غذا در جهان كاهش مصرف، افزايش قيمت

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: وضعيت توليد و تامين غذا در جهان كاهش مصرف، افزايش قيمت
تامين امنيت غذايي اصلي ترين وظيفه همه حكومت ها در قبال مردم شان است.
با افزايش قيمت هاي مواد غذايي در جهان در سال جاري پيش بيني شده كه ارزش كل واردات مواد غذايي در جهان به 1035 ميليارد دلار برسد كه بيشترين واردكنندگان كشورهاي جهان سوم خواهند بود. پيش بيني شده توليد غلات جهان در سال جاري به 2112 ميليون تن برسد كه حدود 5 درصد بيشتر از سال گذشته خواهد بود و برآورد ذخيره پايان سال 409 ميليون تن است. شاخص قيمت غلات در سال جاري در مقايسه با سال هاي

2000- 1998= 100 به 170 خواهد رسيد. توليد روغن خوراكي اختلاف معني داري با سال گذشته نخواهد داشت و شكر حدود 10 درصد افزايش توليد خواهد داشت. كل گوشت توليد جهان نيز اختلاف معني داري با سال گذشته نخواهد داشت و به 275 ميليون تن خواهد رسيد ولي گوشت مرغ حدود 4 درصد افزايش پيدا خواهد كرد. افزايش توليد شير نيز حدود 12 ميليون تن خواهد بود كه به 672 ميليون تن مي رسد.

دلايل اصلي قيمت مواد غذايي در جهان افزايش مصرف در كشورهاي در حال توسعه و جايگزيني بخشي از غلات و روغن به دليل گراني نفت به جاي سوخت هاي فسيلي و افزايش سريع قيمت حمل و نقل و نهاده هاي توليدي مثل كود است.

متاسفانه بروز خشكسالي در كشور و عواقب آن و سرمازدگي و همچنين عدم پيش بيني هاي لازم در تامين به موقع نهاده هاي توليدي و مديريت آب سبب لطمه شديد به محصولات كشاورزي در سال جاري شده، به طوري كه پيش بيني كاهش توليدات نسبت به سال گذشته حداقل 25 تا 30 درصد دور از انتظار نيست و پيش بيني مي شود كشور با كمبود گندم حدود 6 ميليون تن، علوفه حدود 11 ميليون تن، شكر حدود 750 هزار تن، برنج 600 هزار تن و حبوبات 350 هزار تن نسبت به سال گذشته مواجه شود و در عين حال كشاورزان علي الخصوص كشاورزان ديم كار كشور به شدت متضرر شده و دولت علاوه بر تامين كسري مواد غذايي بايد فكر جدي براي حل معضل معاش اين كشاورزان و پرداخت يارانه هاي بلاعوض به آنان و همچنين پرداخت وام به ساير توليدكنندگان و استمهال وام هاي توليدكنندگان متضرر حداقل به مدت سه سال كند. دولت نيز نبايد با پنهان نگه داشتن آمار و اطلاعات صحيح و ارائه آمار و ارقام نادرست جامعه را دچار سردرگمي كند، چه بسا با در ميان گذاشتن واقعيت ها و ياري طلبيدن از مردم، حل مسائل سخت بسيار آسان تر خواهد بود.

وضعيت توليد و تامين غذا در جهان و ايران در سال جاري

تامين امنيت غذايي يكي از وظايف اصلي تمام حكومت ها در قبال مردم شان است و بي توجهي به آن در چند ماه گذشته در برخي كشورهاي جهان سبب شده است كه؛

- مردم در اندونزي به كاخ رياست جمهوري حمله ور شوند.

- در كامرون، بوركينافاسو و موريتاني به دليل گراني بيش از حد مواد غذايي مردم مغازه ها و ساختمان ها را به آتش كشيدند كه در اين جريانات بيش از 20 نفر كشته شدند.

- تظاهرات و خشونت عظيم در پاكستان به خاطر گراني غذا

- دو نفر در مصر به خاطر نان در درگيري با پليس كشته شدند.

- راهپيمايي مردم در ژاپن و ايتاليا به دليل بالا رفتن قيمت مواد غذايي

- بيشترين قربانيان گراني مواد غذايي مردم كشورهاي فقير و كم درآمد و فقراي كشورهاي ثروتمند هستند.

- چين، هند، روسيه و برخي كشورهاي ديگر تعرفه صادرات مواد غذايي را به شدت افزايش داده اند و اين كار دولت آرژانتين را با بحران جدي روبه رو كرده است.

- قيمت گندم در چند ماه گذشته به بالاترين سطح خود رسيد.

- وزير دارايي عربستان اعلام كرد براي تامين امنيت غذايي در كشورش مايل است در كشورهاي ديگر سرمايه گذاري كند.

- بان كي مون دبير كل سازمان ملل، كميته ويژه يي را براي بحران غذايي ايجاد كرد.

- ژاك ديوف دبير كل فائو هشدار داد با سطح قيمت هاي موجود بسياري از كشورها قادر به واردات مواد غذايي نخواهند شد و گرسنگي و سوءتغذيه در اين كشورها به شدت افزايش پيدا خواهد كرد.

چه اتفاقي افتاده كه جهان يكباره متوجه كمبود غذا و گراني آن شده است.

وضعيت مواد غذايي در جهان در سال 2008 ميلادي

پيش بيني شده است واردات مواد غذايي در جهان در سال 2008 ميلادي به 1035 ميليارد دلار برسد كه متاسفانه اكثر اين واردات توسط كشورهاي جهان سوم و كم درآمد صورت مي پذيرد. آخرين اطلاعات جهاني از جمله فائو حاكي است كه قيمت مواد غذايي در دو ماه گذشته رو به نزول بوده ولي هنوز بسيار بالاتر از سال هاي گذشته است. در اين گزارش آخرين وضعيت مواد غذايي اصلي انسان ها و دام ها شامل گندم، غلات دامي، برنج، روغن و دانه هاي روغني، شكر، گوشت، شير و لبنيات و ماهي مورد بررسي قرار مي گيرد.

گندم در سال 2008

توليد گندم جهان در سال گذشته 597 ميليون تن بود و در سال جاري پيش بيني مي شود به 605 ميليون تن برسد. قيمت گندم در سال 2006- 2005 از 150 دلار براي هر تن آغاز و به 200 دلار ختم شد. در سال 2007- 2006 از 210 دلار شروع شد و در پايان سال به 230 دلار رسيد و در سال 2008- 2007 از 250 دلار شروع شد و در ماه مارس به 480 دلار رسيد و در حال حاضر به 360 دلار كاهش يافته است.

پيش بيني مي شود توليد در كشور كانادا با 16 درصد افزايش به 26 ميليون تن و در امريكا با 17 درصد افزايش به 65 ميليون تن برسد. در كشورهاي اتحاديه اروپا توليد با 15 درصد افزايش به 138 ميليون تن و در كشورهاي CIS با بيش از 10 درصد افزايش به 70 ميليون تن خواهد رسيد.

در هندوستان با توجه به اقليم بسيار مناسب در سال جاري توليد به بيش از 76 ميليون تن خواهد رسيد ولي در چين تغيير زيادي پيدا نخواهد كرد و در حد 107 ميليون تن خواهد بود. ايران و قزاقستان با كاهش شديد توليد مواجه خواهند شد. آرژانتين و برزيل نسبت به سال گذشته كمي كاهش محصول خواهند داشت و جمعاً 19 ميليون تن توليد خواهند داشت. در آفريقا توليد كمي بهبود يافته و به نزديك 23 ميليون تن خواهد رسيد.

البته پيش بيني توليد در استراليا در سال 2008 اين است كه به دو برابر افزايش يافته و به 26 ميليون تن برسد. پيش بيني مي شود واردات ايران، افغانستان، اندونزي، عراق و عربستان به مقدار قابل توجهي افزايش پيدا كند و هندوستان به دليل بارش هاي بسيار خوب، كاهش واردات خواهد داشت. مجموع واردات آفريقا به 30 ميليون تن خواهد رسيد.

اصلي ترين صادركنندگان گندم كشورهاي امريكا، كانادا، روسيه، اتحاديه اروپا و استراليا خواهند بود. بيش از 40 درصد گندم اروپا مصرف خوراك دام دارد و در امريكا، استراليا و چين نيز مصرف دامي گندم رو به افزايش است.

وضعيت غلات دامي در جهان در سال جاري

به علت تقاضاي زياد و عدم اطمينان از توليد اضافي مناسب در سال جاري، قيمت ها رو به افزايش گذاشته و از 45 تا 65 درصد افزايش قيمت نسبت به سال گذشته برخوردار بوده اند. پيش بيني مي شود توليد ذرت تغييراتي نداشته باشد و در سطح 780 ميليون تن باقي بماند. پيش بيني مي شود توليد جو 10 درصد افزايش يابد و به 148 ميليون تن برسد كه بيشترين سهم افزايش توليد را اروپايي ها با 12 درصد افزايش خواهند داشت.

توليدات ذرت خوشه يي با افزايش جزيي به 64 ميليون تن خواهد رسيد. در سال جاري فقط در امريكا 80 ميليون تن ذرت به توليد اتانول براي جايگزيني سوخت هاي فسيلي مصرف خواهد شد و پيش بيني مي شود در سال آتي به 100 ميليون تن برسد. امريكا به تنهايي 40 درصد ذرت جهان را توليد مي كند.

وضعيت برنج در سال جاري

ايجاد محدوديت صادرات برنج توسط كشورهاي ذي ربط به شدت قيمت هاي جهاني را افزايش داد به طوري كه از اواخر تابستان گذشته تا به امروز بيش از دو برابر شده است. قيمت فوب برنج مرغوب تايلند كه كمتر از 400 دلار بوده به حدود 900 دلار در هر تن رسيده است. توليد برنج سفيد در سال جاري معادل 445 ميليون تن(667 ميليون تن شالي) پيش بيني شده كه حدود 2 درصد بيش از سال گذشته خواهد بود. صادرات برنج در سال حدود 30 ميليون تن است كه بيشترين صادرات را تايلند سپس ويتنام، هند و امريكا دارند. بيشترين واردكنندگان كشورهاي آسيايي شامل فيليپين، كره شمالي، اندونزي، ايران، عراق، عربستان و سپس كشورهاي آفريقايي هستند.

وضعيت دانه هاي روغني و روغن نباتي در جهان

قيمت دانه هاي روغني و روغن نباتي در سال جاري ميلادي 94 درصد نسبت به سال قبل و 140 درصد نسبت به دو سال قبل افزايش يافت و قيمت كنجاله نسبت به سال گذشته 29 درصد و نسبت به دو سال پيش 70 درصد بالا رفت.

رشد مصرف غذايي روغن ها به دليل افزايش سريع قيمت ها در جهان روبه كاهش است به طوري كه رشد مصرف پنج درصد سالانه در سال گذشته به سه درصد رسيد. افزايش مصرف در چين و هند همچنان با رشد بالا ادامه دارد ولي در امريكا رشد صفر درصد و در اروپا رشد مصرف دو درصد است و نسبت روغن ذخيره نسبت به مصرف نيز از 14 به 13 درصد رسيده است.

پيش بيني مي شود تجارت جهاني روغن نباتي افزايش يافته و به بيش از 80 ميليون تن در سال جاري برسد. مصرف روغن ها در جايگزين سوخت هاي ديزلي رو به افزايش است. چين با واردات سالانه 18 ميليون تن بزرگ ترين واردكننده بوده كه همچنان بهبود غذايي مردم خود را دنبال مي كند ولي هند به دليل افزايش قيمت روغن ها واردات خود را تعديل كرده است. بيشترين صادركننده سويا برزيل و آرژانتين و امريكا بوده و بيشترين صادرات روغن آفتابگردان را كشورهاي اوكراين و روسيه دارند و بالاترين روغن نخل را مالزي و اندونزي صادر مي كنند. 60 درصد صادرات كنجاله سويا را كشورهاي برزيل، آرژانتين و پاراگوئه انجام مي دهند.

وضعيت شكر در جهان

قيمت شكر در جهان در شش ماه گذشته حدود 31 درصد افزايش پيدا كرده و در حال حاضر قيمت آن 2/13 سنت براي هر پاند (450 گرم) است كه نزديك به 300 دلار براي هر تن است. توليد شكر در سال جاري حدود 168 ميليون تن برآورد شده كه در صورت تحقق، يك درصد بيشتر از سال گذشته است و توليد بيش از 10 ميليون تن بيشتر از مصرف خواهد بود. مصرف شكر در هند نيز به بيش از 23 ميليون تن خواهد رسيد. شكر بيشتر در كشورهاي جهان سوم توليد مي شود كه برزيل با بيش از 34 ميليون تن يكي از توليدكنندگان اصلي است. در مجموع، كشورهاي جهان سوم 128 ميليون تن و كشورهاي پيشرفته 40 ميليون تن توليد دارند و مصرف سرانه شكر به 24 كيلوگرم در سال نزديك شده است.

وضعيت گوشت در جهان

قيمت جهاني گوشت قرمز نسبت به قيمت ساير توليدات كشاورزي از رشد كمتري برخوردار بوده ولي نظرهاي كارشناسي پيش بيني رشد بيشتري را مي كند. قيمت گوشت قرمز با توجه به شاخص سال هاي 2000 - 1998 = 100 در سال 2008 به 136 رسيد كه علت اصلي افزايش تضعيف دلار و افزايش خوراك دام و تقاضاي روزافزون برخي كشورها مثل چين است. علت اصلي افزايش كم قيمت گوشت قرمز ساختار صنعت توليد آن و اثر سوء برخي بيماري ها مثل جنون گاوي و تب برفكي است كه تقاضا را كاهش داده است ولي پيش بيني مي شود به تدريج افزايش يابد.

گوشت گوسفند در چهار ماهه اول 2008 حدود 17 درصد و گوشت گاو در همين مدت هفت درصد افزايش قيمت داشته است. توليد گوشت گاو در سال گذشته ميلادي 3/2 درصد رشد داشته و در سال جاري نيز 1/1 درصد رشد خواهد داشت كه تمامي افزايش توليد مربوط به كشورهاي در حال توسعه است كه جمعاً 56 درصد گوشت قرمز را توليد مي كنند.

بيماري هاي شايع دامي چون جنون گاوي و تب برفكي سبب شده تقاضاي گوشت مرغ افزايش يابد. در كشورهاي در حال توسعه كه از رشد اقتصادي بيشتري برخوردار هستند نيز تقاضا براي گوشت مرغ به سرعت در حال افزايش است. برآورد مي شود توليد جهاني گوشت مرغ در سال 2008 به 93 ميليون تن برسد كه چهار درصد بيشتر از سال قبل است. توليد مرغ در سال جاري در امريكا دو درصد، در كانادا شش درصد، در برزيل پنج درصد و در آرژانتين و شيلي 10 درصد رشد خواهد كرد. پيش بيني مي شود تجارت گوشت مرغ نيز چهار درصد افزايش يافته و به 6/9 ميليون تن برسد كه بيشترين واردات را چين خواهد داشت و كشورهاي اتحاديه اروپا، روسيه، عربستان و امارات نيز واردكننده عمده مرغ خواهند بود. پيش بيني مي شود واردات گوشت مرغ ژاپن كم شود.

برآورد مي شود توليد گوشت گوسفند و بز با دو درصد رشد به 14 ميليون تن برسد. در چين، ايران، پاكستان به علت شرايط اقليمي (خشكسالي) كشتار زياد خواهد شد و در استراليا با توجه به بارندگي مناسب و بازسازي و جايگزيني گله هاي مادر عرضه كم خواهد شد. پيش بيني مي شود صادرات گوشت گوسفند با شش درصد كاهش به 825 هزار تن برسد.

منبع؛ مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام
چهارشنبه 6 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 225]