رويكردهاي كلي مبارزه با اعتياد

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: رويكردهاي كلي مبارزه با اعتياد

از جمله مصائب جهان امروز كه سلامت انسان را به شدت مورد تهديد قرار مي‌دهد، اعتياد به مواد مخدر است. گرايش و اعتياد به مواد مخدر از آسيبهايي است كه انسان را نسبت به ارزشهاي اخلاقي، انساني و مذهبي بيگانه مي‌كند و موجبات انحطاط و فروپاشي جامعه و فرد را فراهم مي‌سازد كه اين عادات جانكاه هر سال قربانيان بي‌شماري را به آغوش سرد خاك مي‌نشاند.

تحقيقات تاريخي، جامعه شناسي و مردم شناسي نشان مي‌دهد كه استفاده از مواد مخدر در گذشته صرفاً به بزرگسالان محدود بوده، اما بعدها هنگامي كه هرويين، مرفين و كوكايين به بازار عرضه شد، مواردي از اعتياد جوانان نيز مشاهده شد كه در اوايل دهه 1970 استفاده از مواد مخدر ناگهان در ميان گروه نوجوانان و جوانان شايع شد و به صورت مساله جهاني تبديل شده و ابعاد همه‌گير آن به صورت يك موج از قاره‌اي به قاره‌اي ديگر گسترش يافت و اشاعه اعتياد به عنوان يكي از شيوه‌ها و حربه‌هاي كارساز استعمارگران و دشمنان بشريت درآمد . مافياي اعتياد به منظور بازداشتن جوامع انساني از رشد و تعالي معنوي و دنيوي و همچنين غارت هرچه بيشتر و كسب منافع افزونتر، گروه نوجوانان و جوانان را شكارگاه خود قرار دادند تا خيل جمعيت جوانان كشورهاي فقير و در حال توسعه را به سوي مقاصد شوم خود كشانند و از اين طريق سرمايه‌هاي كلان به دست آورند. امروزه مبارزه با اعتياد در جهان بر سه روش يا رويكرد كلي يعني مبارزه با عرضه مواد، درمان معتادان و فعاليتهاي پيشگيري در جهت كاهش تقاضا استوار است. در كشور ما كنترل عرضه مواد مخدر از طريق اجراي قوانين و فعاليتهاي نيروهاي انتظامي روزبه روز افزايش يافته است اين اقدامات ارزشمند گرچه لازم و ضروري است، ولي به هيچ وجه كافي نبوده و نتوانسته مشكل سوءمصرف مواد مخدر و اعتياد را از بين ببرد. از طرف ديگر رويكرد درماني نيز با مشكلات عديده اي مواجه است، بسياري از افرادي كه براي درمان مراجعه مي‌كنند دچار عوارض جسمي، رواني و اجتماعي جدي‌اند كه برطرف كردن آن هزينه و انرژي صرف مي‌كند وانگهي ميزان موفقيت آن نيز نامعلوم است. رويكرد سوم براي مبارزه با اعتياد، پيشگيري از اعتياد از طريق كاهش تقاضا است كه نسبت به دو رويكرد فوق‌الذكر از عمر كوتاهتري برخوردار است و حدود سي سال است كه در جهان به عنوان يكي از موثرترين روشهاي مبارزه با اعتياد مطمح نظر قرار گرفته است كه عمر آن در ايران شايد كمتر از يك دهه باشد. بررسي‌ها نشان مي‌دهند ميزان شيوع اعتياد در كشورهايي كه فعاليت‌هاي پيشگيري از اعتياد را از طريق كاهش تقاضا با جديت پيشگيري كرد‌ه‌اند، كاهش قابل ملاحظه‌اي يافته است. به عنوان مثال، شمار مصرف‌كنندگان مواد مخدر در آمريكا در سال 1990 نسبت به سال 1985 به نصف تقليل يافت كه اين تغيير به زعم كارشناسان و محققان مديون فعاليت‌هاي پيشگيري از اعتياد بوده است. اجراي هر برنامه پيشگيري به شناخت دقيق منطقه، بررسي كامل وضعيت بهداشتي، روان‌شناختي و جامعه شناختي بستگي دارد تا به اين وسيله عوامل موثر بر مصرف مواد آشكار شود. به عنوان مثال بايد شايع‌ترين نوع ماده مخدر مصرفي، گروه سني افراد در معرض خطر، موقعيتها و محلهاي مصرف، باورهاي نادرست، عوامل مخاطره‌آميز، امكانات و منابع موجود را شناسايي و براساس آن، مدل فعاليتهاي پيشگيري را تعيين و طراحي كرد به زعم محققان و كارشناسان آن چه كه امروز به عنوان مهمترين استراتژيهاي پيشگيري از اعتياد بايد مورد اهتمام جدي قرار گيرد، عبارتند از:

1 – آگاه سازي افراد در مورد خطرات و مضرات مواد مخدر

2 – آموزش مهارت‌هاي زندگي مانند مهارت نه گفتن، تصميم‌گيري، حل مساله، مقابله و...

3 – تقويت فعاليتهاي جايگزيني به جاي مواد مخدر براي نيازهاي رواني و اجتماعي نوجوانان و جوانان

4 – مشاوره و مداخله حين بحران، در بحرانهاي مختلف در طول زندگي

5 – ارتقاي سطح فرهنگي و مذهبي جامعه به ويژه گروه نوجوانان و جوانان

6 – تقويت قوانين و مقررات مبارزه با مواد مخدر و هفتم درمان معتادين براي جلوگيري از سرايت اعتياد.

بنابراين با توجه به مطالبي كه گفته شد و همچنين موقعيت جغرافيايي و بافت جمعيتي جوان كشور لازم است مسئولين ذيربط در تدوين سياستها و برنامه‌ها، استراتژيهاي پيشگيري از اعتياد متمركز بر فرد،‌ اجتماع، خانواده و مدرسه را در اولويت كاري خود قرار بدهند تا با تلاش جدي و دلسوزانه مديران و با ايجاد عزم ملي در آينده نه چندان دور جامعه‌اي آزاد و عاري از اعتياد داشته باشيم. انشاءا...

* رضا جليليان كارشناس ارشد جامعه‌شناسي

منبع: جمعي از مولفان – راهنماي پيشگيري و درمان اعتياد – انتشارات سازمان بهزيستي كشور 1376

سه شنبه 5 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 144]