آشنايي با شخصيت جامعه ستيز-بخش دوم گرگ هايي در پوستين گوسپند

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: آشنايي با شخصيت جامعه ستيز-بخش دوم گرگ هايي در پوستين گوسپند
دكتر بهنام اوحدي*

در بيان ويژگي هاي شخصيت جامعه ستيز كار دشواري بر دوش ندارم؛ چرا كه هر يك از خوانندگان اين نوشته با موارد فراواني از اين شخصيت زيان آور رويارويي داشته يا دست كم صابون ويژگي ها و كردارهايي از آن به پيكرشان خورده است،

اما از اتفاق، همين واقعيت نمايان اجتماع امروز كار را بر من دشوار مي سازد كه؛ «پروردگارا، از شخصيت جامعه ستيز چه بنويسم كه خوانندگان با دانه دانه ياخته هاي تن و جان و روان شان نيازموده باشند.»

شخصيت هاي جامعه ستيز مي توانند خودشان را كاملاً (حتي براي درمانگران كارآزموده) به صورت شخصيت هاي ديگر، به ويژه خودشيفته (نارسيسيستيك)، مرزي-آشوبناك (بوردرلاين) و نمايشگر (هيستريونيك) بنمايانند. به ويژه آن كه هر سه شخصيت «آتشدان بزرگ» كلاستر (دسته)B خود از زيرمجموعه هاي ذهني و كرداري متوسط تا سرشار برخوردار هستند كه گاه و بي گاه براي دست يافتن به خواسته هايشان از آنها سود مي جويند. اما شايد جالب ترين نما در اين «نعل وارونه زدن»، همانا پوستين شخصيت نظام مند-قانونمدار (وسواسي-جبري) بر تن خويش كشيدن از سوي افراد دچار شخصيت پررنگ يا مختل جامعه ستيز است. مفهوم كهن «گرگ در پوستين گوسپند» بيانگر آن است كه در طول تاريخ، جامعه ستيزان فراواني با سود جستن از اين استتار آسان، پوست از تن خلق به در آورده اند،

اين واقعيت هويدا به تازگي وارد درسنامه جامع روانپزشكي كاپلان و سادوك (سرچشمه نخست سري نوشته هاي «شخصيت و ما ايرانيان» من) نيز شده است؛ آنجا كه در تشخيص افتراقي اختلال شخصيت نظام مند-قانونمدار (وسواسي-جبري) لازم دانسته شده كه اختلال شخصيت جامعه ستيز (آنتي سوشيال) حتماً پيش ذهن آورده شده و از آن جدا شود. به طور حتم اين رويكرد تنها به واسطه آزمودن واقعيتي به نام دكتر «رادوان كارادزيچ»، روانپزشك جنايت پيشه و نخست وزير آفرينش ستيز صربستاني، نبوده است،

تجربه هاي فراواني از اين دست بايد در پيش چشم و گوش و خاطر نويسندگان مسوول بخش شخصيت درسنامه جامع و جهاني روانپزشكي (دكتر روبرت كلونينگر و دكتر دراگان وراكيك) آمده باشد كه اينان به چنين جسارتي دست زده باشند؛ آري جسارت و آن هم جسارتي دلاورانه و بي باكانه، چرا كه شمار نه چندان نادري از روانپزشكان و روانشناسان (نه همه اينان) - و از جمله دكتر دابيچ دروغين (دكتر رادوان كارادزيچ واقعي دچار اختلال شخصيت مختلط؛ خودشيفته/ جامعه ستيز/ و به احتمال فراوان پارانوئيد)- از دوران دانشجويي چنين مي پسندند كه كردارهاي حرفه يي و روابط بين فردي خودشان را به گونه يي بيارايند كه ديگران آنان را داراي شخصيت نظام مند- قانون مدار در خاطر نشانند؛ ولو در اندازه و قد و قواره اختلال برشمرده شوند. نشاني كه با شيوه هاي ذهني و رفتاري آنان به هيچ روي نمي خواند.

هزار البته، بيشتر روانپزشكان و غالب روانشناسان (كه دلسوزانه و متعهدانه به خشكاندن چشمه اشك ديدگان درمانده و نشاندن لبخندي شاد و آرامشي ژرف بر سيماي دردمند مراجعان بوده و هستند) چنين رويكردهاي ساختگي نابهنجار و اخلاق گريز را نمي پسندند و در زندگي خصوصي و اجتماعي شان به يك شعار بي طمطراق بسنده مي كنند؛ «رها باش، پاك زي». جدا كردن شخصيت هاي پررنگ و مختل جامعه ستيز (آنتي سوشيال) و نيز بدگمان (پارانوئيد) از شخصيت نظام مند- قانونمدار از سوي نويسندگان مطرح درسنامه جامع و جهاني روانپزشكي لازم و ضروري دانسته شده است. البته بايد يادآور شد كه هرگز نبايد چنين انديشيد كه هنر «نعل وارونه زدن» و «گرگ در پوستين گوسپند» نيازمند آموختن يا دانستن مبحث روانپزشكي و روانشناسي شخصيت بوده است؛ چنين هنري از ديرباز در همه رده هاي تحصيلي و حرفه يي اجتماعات آدميان (و نه فقط عرصه هاي آكادميك) ديده و شنيده شده است. بي گمان، انجام رويكردهاي جامعه ستيزانه از سوي قشر دانش آموخته و آموزگار ناشايست و ناپسندتر است، اما به واقع انتظار بيجايي است كه قشري ولو هوشمند و برجسته را از ديگر لايه ها و طبقات اجتماع جدا بدانيم. تا چه رسد بدان كه صفت دست نيافتني «پاكي و معصوميت مطلق» را بخواهيم به صرف برگزيدن يك رويكرد - درس خواندن و آزمون دادن (فراگيري دانش)- براي اقشار دانش آموخته اجتماع در نظر بگيريم.

افراد دچار شخصيت پررنگ و مختل جامعه ستيز، در بخش «سرشت» داراي نوجويي فراوان، آسيب گريزي و پاداش مداري اندك هستند. پشتكار آنها از متوسط تا بسيار زياد مي تواند باشد. در بخش «منش»، اينان خودراهبري متوسط تا بالا، اما خودفراروي و همكاري اندك دارند. اين اختلال مي تواند با بيشتر اختلالات خلقي و اضطرابي و نيز اختلال شخصيت هاي خودشيفته، مرزي-آشفته و نمايشگر همراه و هم زمان باشد. اين شخصيت را بايد از ديگر شخصيت هاي كلاستر B و همچنين شخصيت هاي بدگمان (پارانوئيد) و نظام مند- قانونمدار (وسواسي- جبري) و نيز اختلال بيش فعالي بزرگسالان باز شناخت.

*روانپزشك و درمانگر مشكلات جنسي زناشويي و خانوادگي
يکشنبه 3 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 139]