هزینه های کیفیت

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: هزينه هاي كيفيت در گزارش های حسابداري به طور كامل ثبت نمی شوند و اغلب هزينه هاي واقعي كيفيت بسيار بيشتر از موارد گزارش شده هستند.

- هزينه هاي كيفيت نبايد تنها در مورد فعاليت هاي عملياتي و توليدي درنظر گرفته شوند بلكه فعاليت هاي خدماتي و پشتيباني نيز تاثير عمده ای در افزايش يا كاهش هزينه هاي كيفيت دارند، بنابراين بايد هزينه هاي مربوط نيز در هزينه هاي كيفيت مورد سنجش و ارزيابي قرار گيرند.

- كاهش هزينه هاي كيفيت در چارچوب برنامه هاي استراتژيك سازمان ها قرار دارد.

1- هزينه هاي كيفيت كدامند؟

سه ديدگاه اصلي در مورد تعريف هزينه هاي كيفيت وجود دارد كه عبارتند از:

- هزينه هاي رسيدن به كيفيت مطلوب از طريق طراحي و سازماندهي

-هزينه هاي عملياتي واحد كنترل كيفيت تجهيزات، حقوق و دستمزد و غیره

- هزينه هايي كه از كيفيت پايين و نامطلوب محصول ناشي می شود (شامل ضايعات، افت قيمت محصول و...).

در اين پژوهش، هزينه كيفيت برابر با مجموع هزينه هاي سه گروه پيشگفته در نظر گرفته شده و تلاش بر اين است سيستم هزينه ای جامعي طراحي شود كه تمامي ديدگاه هاي هزينه ای يادشده را در برگيرد.

گام برداشتن در جهت بهبود كيفيت، به تعريف پروژه هاي بهبود كيفي و همزمان با آن توسعه سيستم حسابداري نياز دارد؛ به طوري كه بتوان اطلاعات مورد نياز به منظور بررسي عملكرد پروژه هاي بهبود كيفيت را به دست آورد. بنابراين يك گام اساسي در كاهش هزينه ها، اصلاح و توسعه سيستم حسابداري است؛ به گونه اي كه بتوان هزينه هاي كيفيت را محاسبه كرد و ضمن ارائه گزارش های مناسب، به اندازه ‏گيري اثربخشي فعاليت ها و پروژه هاي كاهش هزينه پرداخت و راهكارهاي عملي براي كنترل و بهبود هزينه هاي كيفيت و به تبع آن، عمليات تضمين و كنترل كيفيت ارائه كرد.

به منظور اصلاح و توسعه سيستم حسابداري بايد هزينه هاي كيفيت را طبقه بندي كرد و به هر يك از گروه هاي هزينه ای، كد هزينه تخصيــص داد.

به منظور اندازه گيري هزينه هاي كيفيت لازم است ابتدا اجزاي هزينه هاي كيفيت شناسايي و طبقه بندي شده، سپس كليه هزينه هاي مرتبط با كيفيت بر اساس آمار داده هاي هزينه ای موجود يا طرح مدون جمع‏ آوري اطلاعات، مشخص و در قالب طبقه ‏بندي شده دسته بندي شوند. تنها در اين صورت است كه مي‏توان راهكارهاي مناسبي براي حذف هزينه هاي عمده كيفيت ارائه و اجرا كرد.

2- طبقه بندي

كارشناسان، هزينه هاي كيفيت را در چهار گروه اصلي قرار مي‏دهند. اين گروهبندي در مقايسه با ساير گروهبندي های رايج، از پذيرش و مقبوليت بيشتري برخوردار است. اين چهارگروه عبارتند از:

الف - هزينه هاي شكست دروني (درون سازماني)

ب – هزينه هاي شكست بروني

ج – هزينه هاي ارزيابي كيفيت

د – هزينه هاي طرح ريزي، پشتيباني و پيگيري كيفيت

هر يك از اين گروه هاي اصلي نيز زير مجموعه هايي دارند.

الف : هزينه هاي شكست دروني (درون سازماني)

اين هزينه ها شامل ايرادهايي است كه در مراحل مختلف پيش از تحويل محصول به مشتري بروز مي‏كنند و سازمان به روش های مختلف از قبيل بازرسي و آزمايش توسط كاركنان واحد كنترل كيفيت خود يا بازرسان خارجي به اين عيوب پي مي‏برد و به حذف آنها اقدام مي‏كند. زير گروه هاي تشكيل ‏دهنده اين گروه عبارتند از:

1ـ هزينه هاي دورريز يا اسقاطي : محصولات و اقلامي كه به علت عدم انطباق با مشخصه هاي مهندسي تعريف شده، قابليت ارائه به مشتريان و يا استفاده در كاربردهاي ديگر را نداشته باشند، به عنوان دورريز يا اسقاط درنظرگرفته می شوند. مانند تغيير شكل ورق های فولادي به علت بالا بودن دماي كوره هاي لعاب .

2ـ هزينه هاي تعمير و دوباره كاري محصولات توليدي شركت: محصولاتي كه در داخل شركت ساخته می شوند و به دليل مطابقت نداشتن با مشخصه هاي مورد نياز، قابل استفاده نيستند، در برخي موارد با تكرار برخي فعاليت هاي اصلاحي يا انجام فعاليت هاي تعميراتي قابل استفاده می شوند كه هزينه اين گونه فعاليت ها بايد از فعاليت هاي توليدي تفكيك و در سرفصل هزينه هاي كيفيت منظور شود. اصلاح سوختگي رنگ بدنه خودروها، رگلاژ كردن درهاي خودرو و … مثال های اين نوع هزينه ها هستند.

3ـ هزينه هاي تحليل شكست: هزينه هاي مربوط به بررسي و تحليل كارشناسي علل بروز ايراد در محصول و چاره انديشي در خصوص راه حل های رفع و جلوگيري از تكرار آنها در اين زير گروه قرار مي‏گيرند.

كليه هزينه هاي مربوط به گروه هاي مهندسي، R&D و مشاوران و جلسات متعددي كه با حضور مديران و كارشناسان ارشد به منظور رفع علت وقوع ضايعات تشكيل می شود، در اين گروه از هزينه ها جاي مي‏گيرند.

4ـ تعمير واصلاح اقلام معيوب دريافتي: شامل هزينه هاي مربوط به آماده سازي اقلام دريافتي از تامين‏ كنندگان مواد مورد استفاده كه به علت عدم رعايت مشخصه هاي درخواستي از طرف تامين‏ كننده، به شكل فعلي قابليت به كارگيري و استفاده را ندارند و بايد تعمير يا اصلاح شوند. ( قطعات دريافتي از شركت هاي طراحي و مهندسي و يا ديگر ساپلايرها ).

5ـ هزينه هاي ناشي از نگهداري نامناسب مواد اوليه : هزينه هاي ناشي از مناسب نبودن نحوه انبارش كه به صدمه ديدن اقلام مصرفي منجر می شود ، در اين گروه قرار مي‏گيرند. مثال هایي از اين دست عبارتند از :

- فاسد شدن لاستيك در زير نور آفتاب

- فاسد شدن رنگ و مواد شيميايي به دليل گرماي محل نگهداري

- زنگ زدگي فولاد در مجاورت رطوبت و يا ريزش باران

- افت كيفي روغن ها به دليل نفوذ آب و يا اتمام تاريخ مصرف

- از بين رفتن محصولات كشاورزي در كارخانه هاي مواد غذايي

كليه مواردي كه شرايط محيطي و جوي بر كيفيت ‎آنها تاثير مي‏گذارد، در اين سرفصل گنجانده می شود.

6ـ هزينه هاي آزمايش مجدد اقلام اصلاح شده : در صورتي كه محصولي تعمير و اصلاح شود يا دوباره كاري روي آن صورت گيرد، نيازمند بازرسي و آزمايش به منظور كسب اطمينان از قرار گرفتن در حدود تلرانس قابل‏ قبول است. هزينه هاي آزمايش های مربوط بايد از بازرسي و آزمايش هایي كه در شرايط عادي توليد انجام می شوند، تفكيك و به طور جداگانه محاسبه شود، مانند رنگ بدنه خودروهايي كه پس از پوليش كردن دوباره تست می شوند.

7ـ هزينه درجه بندي كيفيت محصولات زير سطح قابل قبول : هزينه ناشي از فروش محصولات با قيمتي پايين‏تر، به دليل مطابقت نداشتن مشخصه هاي آنها با محصولات استاندارد در اين زيرگروه قرار مي‏گيرد. اگر به هر دليل محصولات توليد شده در سطوح كيفيت درجه دو يا پايين‏تر ارزيابي شوند، با قيمت كمتر به فروش خواهند رسيد كه اين كاهش درآمد را نيز مي‏توان به عنوان هزينه هاي كيفيت محاسبه كرد.

ب - هزينه هاي شكست بروني (برون سازماني)

اين گروه، هزينه هايي را دربرمي‏گيرد كه پس از دريافت محصول توسط مشتري ايجاد می شوند و تا پيش از به كارگيري محصول توسط مشتري، مشخص و كشف نشده اند.

عناصر اين گروه از هزينه ها عبارتند از:

1ـ هزينه هاي ضمانت: اين زيرگروه دربرگيرنده هزينه هاي گارانتي شامل هزينه هاي تعويض، تعمير و يا جايگزيني محصولات، حمل و نقل و نصب مجدد است.

2ـ هزينه هاي برگشت محصول توسط مشتري و شكايات مشتريان: هزينه هاي فعاليت هايي كه براي پاسخگويي به مشتريان شاكي و جلب رضايت آنها از سوي شركت تقبل می شود ، شامل هزينه هاي تماس‏هاس تلفني، نفر ـ ساعت مورد نياز براي تكميل فرم های نظرخواهي از مشتريان و پروژه هاي صداي مشتري و در بعضي موارد پرداخت خسارت به مشتريان.

3ـ هزينه هاي اصلاح محصولات دردست مشتريان: هزينه هاي تعويض، تعمير يا جايگزيني محصولات معيوبي كه شركت براي رفع ايرادهايشان به تعويض و اصلاح اقدام مي‏كند . در سال های اخير بسياري از كارخانه هاي خودروساز نقص فني موجود درخودروهاي فروخته شده خود را به اطلاع خريداران محصول مورد نظر مي‏رسانند و به تعويض و اصلاح نقص فني به صورت رايگان اقدام مي‏كنند. چنين عملياتي هزينه هاي نيروي انساني، قطعات جايگزين و … را در بر خواهد داشت.

ج - هزينه هاي ارزيابي

اين هزينه ها براي تعيين مطابقت يا عدم مطابقت مشخصه هاي محصول با ويژگي های كيفي مورد نظر صرف می شوند. برخي از زير گروه هاي اين گروه عبارتند از:

1ـ هزينه هاي ارزيابي پيمانكاران فرعي : پيمانكاران فرعي تامين كنندگان مواد و قطعات، خدمات و محصولات مورد استفاده شركت بايد پيش از خريد مورد ارزيابي قرار گيرند و از توانايي و قابليت آنها در برآورده كردن نيازهاي شركت اطمينان حاصل شود. همچنين هنگام ارائه محصول موردنظر و در حين مصرف نيز بايد هزينه هاي بررسي كارشناسي شركت عرضه كننده و سيستم های آن، جمع ‏آوري اطلاعات بازخورد مجموعه هاي مصرفي و تحليل آنها در اين زير گروه محاسبه شود.

2ـ هزينه بازرسي و آزمايش ورودي‏ها : اين زيرگروه شامل هزينه هاي مربوط به بازرسي و آزمايش مواد اوليه خريداري شده در هنگام ورود به شركت، اعزام كارشناس به محل تامين‏ كنندگان كالاها و مواد يا استفاده از خدمات بازرسي شركت هاي شخص ثالث بازرسي ‏كننده در محل تامين‏ كنندگان كالاست. كليه هزينه هاي نيروي كار، تجهيزات، مواد مصرف شده براي آزمايش و تست هاي مخرب به منظوركنترل اقلام ورودي به شركت در اين گروه دسته بندي می شود.

3ـ بازرسي و آزمايش حين فرايند : شامل هزينه فعاليت هاي بازرسي و آزمايش مجموعه ها و قطعات حين فرايند براي كسب اطمينان از صحت و دقت فرايندهاي انجام شده بر روي آنهاست. اين هزينه ها شامل هزينه نيروي كار كنترل كيفيت، تجهيزات و مواد مورد نياز براي آزمايش و همچنين هزينه هاي خدمات مشاوره ای براي بازرسي و آزمايش اقلام حين توليد می شود.

4ـ بازرسي و آزمايش محصول نهايي : هزينه بازرسي و آزمايش كه بر روي محصول نهايي و به منظور تعيين پذيرش يا عدم پذيرش كالاي نهايي توليد شده و مشخص كردن قابليت ارائه محصول به مشتري انجام می شود، شامل هزينه هاي نيروي كار، تجهيزات و مواد است. در صورتي كه كالاي آماده شده براي ارسال به مشـتري، بيش از حد قابل قبول اقلام معيوب داشته باشد بايد مورد بازرسي صد در صد قرار گيرد و اقلام معيـوب آن تا رسيدن به حد قابل قبول جداسازي شود. هزينه اين بازرسي اضافه بايد مشخص و در حساب‏ها تفكيك شود. هزينه هاي بازرسي محصول نهايي به ندرت صفر می شوند زيرا به منظور جلوگيري از هزينه هاي بيشتر بايد كه محصولات نهايي مورد بازرسي قرار گيرند اما افزايش ميزان اشكالات باعث می شود عمق بازرسي‏ها بيشتر شود و هزينه هاي بازرسي محصول روند صعودي پيدا كند.

5ـ هزينه هاي ايجاد و مميزي سيستمهاي كيفيت : شامل هزينه هاي فعاليت هاي مميزي در مورد محصول كه به منظور كسب اطمينان از صحت بازرسي و آزمون ها و كنترل انجام صحيح فرايند و مطابقت و يا رديابي مشخصه هاي محصول توسط بازرسان داخلي شركت يا بازرسان خارجي انجام می شود. اين مميزي‏ها مي‏تواند در مورد محصولات ورودي، نيمه ساخته يا محصول نهايي صورت گيرد. (مميزي ISO، اندازه گيري شاخص های NPMS، مميزي EFQM و مميزي ديگرسيستم های كيفيت)

6ـ هزينه هاي كنترل تجهيزات بازرسي و اندازه گيري: اين گروه از هزينه ها شامل هزينه هاي مربوط به كنترل تجهيزات بازرسي و اندازه گيري و حفظ آنها در شرايط مطلوب است؛ به گونه ای كه بتوان به مقادير اندازه گيري شده توسط اين دستگاه ها اعتماد كرد. عمده اين هزينه ها دربرگيرنده تدارك تجهيزات مناسب و كاليبراسيون آنهاست.

7ـ بررسي كيفيت موجودي انبارها : در صورتي كه اقلام سالم خريداري شده مدت زمان طولاني و يا در شرايط نامناسب در انبارها نگهداري شوند، ممكن است كيفيت مواد افت كند؛ بنابراين موجودي انبارها در دوره هاي مختلف احتمالاً مورد ارزيابي قرار مي‏گيرد. در حقيقت هزينه هاي مربوط به بررسي كيفيت موجودي هایي كه در انبار شركت نگهداري می شوند، به منظور كسب اطمينان از حفظ كيفيت مورد نياز براي استفاده از آنها در توليد محصولات يا انجام بازرسي و آزمون هاست. هزينه انبارگرداني براي حسابرسي شركت نبايد در اين سرفصل لحاظ شود.

د - هزينه هاي طرح ريزي، پشتيباني و پيگيري كيفيت

شامل هزينه فعاليت هايي كه براي جلوگيري از بروز ايرادها و خرابي‏ها در محصولات صرف می شوند. صرف اين هزينه ها باعث كاهش خرابي و ايراد در محصول توليدي در مراحل مختلف ـ از ورود محصولات به شركت تا تحويل محصول نهايي ـ می شود. اصلي‏ترين زيرگروه هاي موجود در اين گروه عبارتند از:

1ـ هزينه هاي طرح ريزي كيفيت: شامل هزينه فعاليت هايي كه به منظور تهيه طرح های كيفيت براي توليد محصولات مختلف، تهيه طرحهاي جامع كيفيت در شركت، سيستم اطلاعاتي كيفيت، تست قابليت برآورده كردن نيازها و… صورت مي‏گيرد. همچنين هزينه هاي تهيه، تكثير و توزيع دستورالعمل‏ها، رويه ها وجزوه ها و مستندات مربوط به نحوه پياده كردن طرح های تهيه شده نيز در همين گروه لحاظ می شود.

2ـ هزينه هاي آموزش : هزينه هاي جمع آوري نيازهاي آموزشي، برنامه ريزي، آماده سازي و اجراي دوره هاي آموزشي مورد نياز به منظور حفظ يا ارتقاي سطح كيفيت محصولات توليدي شركت در اين زير گروه قرار مي‏گيرند. اين آموزش‏ها مي‏توانند آموزش های تخصصي چگونگي انجام كار يا آموزش های مرتبط با مفاهيم عمومي ‏كيفيت باشند. همچنين هزينه هاي خريد كتب و نشريات تخصصي، تهيه و تكثير جزوه هاي آموزشي، شركت در سمينارها، اياب و ذهاب و اقامت كارشناسان در داخل و خارج از كشور و كليه هزينه هاي آموزش در اين سر فصل قابل دسته بندي هستند. زيرا آموزش به منظور جلوگيري از حوادث در حين كار، كاهش خرابي‏ها، دوباره كاري‏ها و بهبود كيفيت در شركت صورت مي‏ پذيرد.

3ـ هزينه هاي طراحي و كنترل فرايند: هزينه فعاليت هاي مرتبط با بررسي قابليت‏‏ها و توانايي های فرايند و بازرسي هایي كه در خط توليد شكل مي‏گيرند و همچنين فعاليت هايي كه به منظور كسب اطمينان از صحت انجام كارها در فرايند توليد انجام می شوند، در اين گروه قرار دارند. اين فعاليت ها به منظور پاسخگويي به چنين پرسش هایي صورت مي‏گيرند:

وجود كدام يك از ايسـتگاه هاي كنترل كيفي منطقي است؟

آيا تعداد ايسـتـگاه هاي كنـترل كيفي كافي است؟

روش های مناسبتري براي كنترل كيفي وجود ندارد؟

استفاده از ابزار‏ها و تجهيزات جديد توجيه كافي دارد؟

آيا استفاده از حسگرها ( سنسورها ) مي‏تواند به كاهش هزينه هاي كيفيت كمك كند و يا كيفيت را افزايش دهد؟

4ـ هزينه هاي گزارش‏دهي: گزارش‏دهي كيفيت، وضعيت كيفي محصول و نمرات منفي محصولات، گزارش مربوط به نتايج نظرسنجي از مشتريان، گزارش های فعاليت هاي بازرسي و آزمايش و ديگر گزارش های مورد نياز مديران مياني و ارشد شركت، در بر گيرنده هزينه هايي است كه بايد در اين زير گروه قرار گيرند.در اين زمينه جداي هزينه نفر – ساعت، بايد هزينه هاي اداري مربوط را نيز در نظر گرفت.

نكته قابل توجه در مورد گروه بندي فوق و زير گروه هاي مربوط، آن است كه بسياري از اين زيرگروه ها در حالت عادي در سر فصل حسابداري يا اصلا ديده نشده اند يا به صورت مستقل وجود ندارند كه تشخيص اين حساب‏ها يكي از اهداف اصلي سيستم حسابداري كيفيت است. به عنوان مثال، زير گروه بازرسي و آزمون مجدد كه از اجزاي گروه هزينه هاي شكست داخلي است، معمولا در سر فصل های حسابداري وجود ندارد و حسابداران به بازرسي و آزمون های مجدد مانند بازرسي و آزمون اوليه نگاه مي‏كنند و تفاوتي بين اين دو قائل نيستند. اين موضوع نياز به تغييير در سيستم حسابداري شركت ها را براي تطبيق با تعاريف هزينه هاي كيفيت و فراهم آمدن امكان جمع آوري اطلاعات هزينه هاي كيفيت گوشزد مي‏كند.

3 – تطبيق هزينه هاي كيفيت با سيستم حسابداري شركت

با توجه به سر فصل های هزينه يابي كيفيت و شرايط موجود در شركت، هزينه هاي كيفيت را به سه روش زير محاسبه مي‏كنيم :

1- بعضي از هزينه هاي كيفيت در سر فصـل های حـسـابداري شركت وجود دارند كه مبلغ مانده اين حساب‏ها جزو هزينه هاي كيفيت لحاظ می شود.

2- آن دسته از هزينه هاي كيفيت كه در صورت حساب كل شركت ديده نمی شوند اما مي‏توان آنها را در حساب های معين يا تفصيلي شركت مشاهده كرد.

3 - هزينه هايي كه در سرفصل حسـاب های كل، معين و تفصيلي ديده نمی شوند و يا با عنوان ديگري محاسبه می شوند كه براي محاسبه هزينه هاي كيفيت بايد اين سر فصل‏ها به وجود آيند.

4 - ترازنامه هزينه يابي كيفيت

ترازنامه كيفيت نشانگر محاسبه هزينه هاي كيفيت به صورت ريالي است و ارتباط بين هزينه هاي كيفيت را آشكار مي‏كند. با مقايسه ترازنامه كيفيت براي چند سال مي‏توان موثر بودن سيستم هزينه يابي كيفيت در شركت را استدلال كرد. افزايش هزينه هاي ارزيابي و پيشگيري، كاهش هزينه هاي شكست دروني و بروني را به همراه خواهد داشت و عكس اين قضيه نيز صادق است. بر اين اساس، هزينه هاي شكست دروني و بروني در سمت راست ترازنامه كيفيت و هزينه هاي ارزيابي و پيشگيري در سمت چپ محاسبه می شود. با توجه به بالا بودن هزينه هاي شكست دروني و بروني نسبت به هزينه هاي ارزيابي و پيشگيري، براي تراز كردن ترازنامه بايد تفاوت مبلغ هزينه هاي شكست دروني و بروني و هزينه هاي ارزيابي و پيشگيري را با عنوان هزينه هاي كيفي قابل كنترل به وقوع پيوسته نشان داد كه كاهش اين هزينه ها در بلند مدت را بايد اثربخش بودن سيستم هزينه یابي كيفيت تلقي كرد.

پس از تهيه ترازنامه كيفيت، مبلغ ريالي هزينه شكست بروني بسيار حائز اهميت است. مشكلاتي كه پس از تحويل محصول بروز مي‏كند، تا حدود قابل توجهي بيانگر ناكارآمد بودن و ضعف روش های كنترل كيفيت است كه اين عامل را مي‏توان از طريق پيگيري و افزايش بودجه هزينه پيشگيري طرح‏ريزي كيفيت، و هزينه طراحي و كنترل فرايند بازرسي و هزينه گزارش‏دهي بهبود بخشيد. توجه به دلايل شكست بروني مي‏تواند بيانگر مواردي باشد كه احتمالاً از ديد كارشناسان شركت دور مانده است؛ از اين رو مي‏توان از گزارش های مربوط به منظور بهبود فرايند طراحي كيفيت استفاده كرد.

شركت XX سهامي‏ عام

ترازنامه كيفيت

براي دوره مالي منتهي به xx/xx/xx

هزينه هاي شكست دروني:

هزينه مواد وقطعات دور ريز و ضايعات

هزينه تعمير و دوباره كاري محصولات

هزينه تحليل شكست

هزينه تعمير و اصلاح اقلام معيوب

هزينه نگهداري نا مناسب مواد اوليه

هزينه آزمايش مجدد محصولات اصلاح شده

هزينه درجه بندي كيفيت محصولات زير سطح قابل قبول

هزينه هاي شكست بروني:

هزينه ضمانت

هزينه برگشت محصول توسط مشتري و شكايات مشتريان

هزينه اصلاح محصولات در دست مشتريان

هزينه هاي ارزيابي :

هزينه ارزيابي پيمانكاران فرعي، تامين كنندگان مواد، قطعات و خدمات

هزينه بازرسي وآزمايش مواد وقطعات در بدو ورود

هزينه بازرسي و آزمايش حين فرايند

هزينه بازرسي و آزمايش محصول نهايي

هزينه هاي ايجاد و مميزي سيستم های كيفيت

هزينه كنترل تجهيزات بازرسي و اندازه گيري

هزينه مربوط به بررسي كيفي موجودي انبارها

هزينه هاي پيشگيري:

هزينه طرح ريزي كيفيت

هزينه آموزش

هزينه طراحي و كنترل فرايند بازرسي

هزينه هاي گزارش‏ها و آمار مربوط به كيفيت

هزينه ارزيابي پيمانكاران فرعي

هزينه هاي كيفي قابل كنترل به وقوع پيوسته:

جمع :

جمع :
5 - نتايج پژوهش

1ـ5 ـ گزارش هزينه هاي كيفيت و سيستم های رديابي خطا : پس از محاسبه ترازنامه كيفيت مي‏توان با توجه به سهم هر يك از هزينه هاي كيفيت، از مجموع هزينه كيفيت گزارش تهيه و هزينه هاي عمده كيفيت شركت را دسته بندي كرد. سپس از طريق تمركز بر هزينه هاي عمده كيفيت، به تهيه سيستم رديابي خطا اقدام كرد و دلايل هزينه هاي كيفيت را مورد بحث قرار داد.

2ـ 5 ـ گزارش هزينه هاي ضايعات و دوباره كاري بر اساس علت بروز خطا : با مشخص شدن زيرمجموعه هاي هزينه هاي شكست دروني مي‏توان درخصوص وضعيت ضايعات و همچنين دوباره كاري از نظر مبلغ ريالي، دلايل،برنامه ريزي براي تعديل آنها و.. بحث و تصميم گيري كرد.

با توجه به طبيعي بودن حدي از ضايعات و دوباره كاري به ويژه در صنايعي كه محصولات پيچيده تري را توليد مي‏كنند، تاكيد ما بايد بر ضايعات و دوباره كاري های بيش از حد انتظار باشد.

3ـ5 ـ گزارش تحليل اثرات وجود سيستم كنترل كيفيت و سيستم تضمين كيفيت بر كيفيت نهايي محصول: عواملي را كه نشان دهنده كارايي و اثر بخشي سيستم كنترل كيفيت هستند، مي‏توان با توجه به وضعيت روند نمره منفي خودرو، وضعيت شكايات مشتريان، كاهش هزينه شكست بروني و مواردي از اين دست مورد ارزيابي قرار داد.با مشخص كردن شاخص های مناسب براي سيستم كنترل كيفيت و محاسبه آنها مي‏توان تحليل مناسبتري را در اين زمينه ارائه داد.

4ـ5 ـ گزارش ارزيابي عملكرد پيمانكاران: با محاسبه هزينه ارزيابي پيمانكاران فرعي، تامين‏ كنندگان مواد، قطعات و خدمات مي‏توان وضعيت تعهد پيمانكاران به كيفيت محصولاتشان را مورد ارزيابي قرار داد. در صورت بالا بودن اين دسته از هزينه هاي كيفيت، تاكيد بر عواملي مانند پروژه ارزيابي پيمانكاران، شرايط تنظيم قراردادها، مذاكره با سازندگان جديد و ساير راهكارها ضروري است.

5ـ5 ـ گزارش مقايسه ای هزينه هاي پيشگيري از خطا در برابر كاهش هزينه هاي خطا: با مقايسه هزينه هاي پيشگيري و هزينه هاي شكست دروني و برنامه ريزي درخصوص هزينه هاي قابل كنترل به وقوع پيوسته، مي‏توان دلايل و مبالغ اين هزينه ها را مشخص و راهـكارهاي لازم را براي كاهش آنها ارائه كرد. در صورتي كه شركت هزينه هاي پيشگيري و ارزيابي را افزايش دهد، مي‏توان كاهش هزينه هاي شكست دروني و بروني را انتظار داشت؛ در غير اين صورت مشكلات اساسي در سيستم كيفيت شركت وجود دارد.

6ـ5 ـ گزارش بررسي كارايي سيستم رديابي علت خطا : با مقايسه روند ترازنامه كيفيت در طول حداقل سه سال و با در نظر گرفتن حجم توليد، استانداردهاي جديد كيفيت ، پيشرفت تكنولوژي ابزار وتجهيزات جديد كنترل كيفيت مي‏توان به تأثير سيـستم رديابي خطا در سازمان پي برد.

7ـ5 ـ هزينه هاي كنترل كيفيت در برابر ضايعات : پس از تهيه ترازنامه كيفيت و مقايسه آن با جمع مانده حساب های ذيل مي‏توان نسبت ضايعات را با جمع هزينه هاي كنترل كيفيت و همچنين روند گذشته مقايسه كرد و در انتها برنامه ريزي مطلوبي براي كنترل و كاهش ضايعات انجام داد. با توجه به اين كه وجود ضايعات در شركت ها بديهي است اما ميزان ضايعات معقول بايد مشخص شود و در حقيقت تلاش ما بايد در جهت كنـترل ضايعات بيش از اندازه معقول باشد.

8ـ5 ـ بررسي و ارزيابي روشهاي انبارداري : با محاسبه مبلغ ريالي مربوط به كنترل كيفي اقلام موجود در انبارها مي‏توان درخصوص كارا بودن روش های دپوي مواداوليه، چيدمان و شرايط نگهداري مطلوب مواد اوليه اظهار نظر كرد. در اين زمينه مقايسه مبلغ ريالي با سال های پيش و دلايل افت كيفي مواد و موجودي های انبار به كارشناسان كمك مي‏كند تا بتوانند درخصوص برنامهريزي و رفع مشكلات احتمالي اقدام كنند.

9ـ5 ـ بررسي و ارزيابي اثربخشي روش های بسته بندي و حمل و نقل : اين نوع هزينه جزء هزينه هاي شكست دروني محاسبه می شود؛ هر چند محاسبه آن مشكل و بر اساس تخمين است. شكسته شدن اقلام در حين حمل و نقل، واژگون شدن جعبه ها و پالت ها، حوادث هنگام جابه جايي اقلام و … را مي‏توان جزء هزينه هاي كيفيت اين مبحث تلقي كرد. هرچند محاسبه مبلغ ريالي اين نوع از هزينه ها با مشكلات خاص خود روبه روست اما مي‏توان با نظرات كارشناسي و تجارب قبلي به صورت تخميني آنها را محاسبه كرد.

10ـ5 ـ بررسي و ارزيابي كارايي شركت هاي تامين كننده : با توجه به محاسبه هزينه هاي ارزيابي كيفيت كه در ترازنامه توضيح داده شده است، كارشناسان مي‏توانند عملكرد تامين‏كنندگان قطعات را درخصوص كيفيت قطعات و مواد ارزيابي كنند و در صورت بالا بودن اين دسته از هزينه ها، راهكارهاي مناسب براي بهبود قطعات و مواد دريافتي از تامين كنندگان ارائه دهند. از جمله اين موارد اجراي پروژه ارزيابي سازندگان، تاكيد بر كيفيت در زمان تنظيم قرارداد با سازندگان و … است.

6- خلاصه

در اين گزارش ابتدا مفاهيم هزينه يابي كيفيت معرفي شد. هزينه يابي كيفيت پيش نياز سنجش كارايي و اثربخشي فعاليت ها و پروژه هاي بهبود در شركت هاست. هزينه يابي كيفيت در سه مرحله اساسي قابل اجراست:

1- تعيين گروه بندي هزينه ها

2- تدوين سر فصل های حسابداري و تطبيق و به روز كردن سيستم حسابداري شركت

3- جمع آوري داده هاي عمليات شركت و تحليل نتايج

در ادامه گزارش، پس از تعاريف مختلف از هزينه هاي كيفيت، طبقه بندي هزينه هاي كيفيت بر اساس جامع ترين تعريف صورت گرفت. نتيجه نهايي اين گروه بندي، يك ساختار درختي از هزينه هاي كيفيت بود كه كل اين هزينه ها را در چهار گروه اساسي (هزينه هاي شكست دروني، هزينه هاي شكست بروني، هزينه هاي ارزيابي و هزينه هاي پيشگيري) دسته بندي مي‏كرد و هر گروه نيز زيرگروه هاي مربوط به خود را داشت.

پس از طراحي و معرفي نمودار طبقه بندي هزينه هاي كيفيت، هزينه هاي كيفيت با سر فصل های حسابداري شركت تطبيق داده شد. در اين مرحله بعضي از هزينه هاي كيفيت در سر فصل حساب های شركت وجود داشت و گروهي از هزينه هاي كيفيت را مي‏بايستي در حساب های معين و تفصيلي جست وجو كرد و در مواردي كه هزينه كيفيت جزء دو گروه بالا نبود، سر فصل های جديد براي اعمال در سيستم حسابداري ارائه شد.

در بخش پاياني گزارش، نحوه استفاده از داده هاي سيستم هزينه يابي كيفيت براي تهيه ترازنامه كيفيت و گزارش های مفيد شرح داده شد.
تهيه کنندگان:

جمشيد اقبالپور، معاونت طرح و برنامه شرکت پارس خودرو، عضو هيئت علمی دانشگاه

علي اصغر رجبي، كارشناس ارشد مديريت مالي، معاونت طرح و برنامه پارس خودرو
منابع:

1 ) بي . جي . ديل و جي . جي . پلانك، هزينه يابي كيفيت، ترجمه فرانك جواهر دشتي و محمد ابراهيم آهويي، تهران،سازمان مديريت صنعتي،1381.

2) سيد حسيني سيد محمد، برنامه ريزي نگهداري و سيستم كنترل موجودي، فرايندها و مدل های پيش بيني، تهران، نشر هواي تازه، 1380 .

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 269]