واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: آشنايي با انديشمندان جهان اسلام/ ابنحجر عسقلاني«ابنحجر» شافعي در «فتحالباري» به ظهور امام مهدي(عج) اشاره دارد
گروه انديشه: «ابنحجر عسقلاني» شافعي از علماي بزرگ حديث و فقه كه او را «حافظ حديث خواندهاند، كتابي با عنوان «القول المختصر في علامات مهدي(عج)» دارد. وي همچنين در «فتحالباري» كه شرح «صحيح بخاري» است به ظهور آن حضرت(عج) اشاره دارد.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، 22 شعبان برابر است با سالروز تولد «ابنحجر عسقلاني» معروف به حافظ عصر و حافظ حديث. 656 سال پيش 22 شعبان سال 773 هجري قمري، «شهابالدين ابوالفضل احمد بن علي» معروف به ابنحجر عسقلاني كناني مصري، از علماي بزرگ حديث و فقه شافعي، مورخ و كتابدار در قاهره متولد شد.
پدر وي علي بن محمد عسقلاني (720-777 ق.) نيز اهل علم بود و نيابت در حكم و قضا را برعهده داشت. ابنحجر پيش از چهار سالگي، پدر خود را از دست داد و سپس يكي از بازرگانان مشهور به نام «زكيالدين ابوبكر علي الكارمي الخروبي» وصايت ابنحجر را بنا به وصيت پدرش برعهده گرفت. ابن حجر در پنج سالگي به مكتب فرستاده شد و در آنجا قرآن را فراگرفت. در يازده سالگي با وصي خود به مكه رفت و در آنجا مجاور شد.
ابنحجر به هنگام مجاورت در مكه (785 ق.)، علم حديث را نزد «محمد بن عبدالله بن ظهيره» آموخت و كتاب «عمدهالاحكام» ابن سرور جماعيلي را نزد او خواند و در بازگشت به مصر (786 ق.) باز به فراگرفتن حديث مشغول شد. در مكه نيز «صحيح بخاري» را از «عفيف نشاوري» استماع كرد، در هفده سالگي فقه و عربي و حساب را از يكي از اوصياي خود فراگرفت و نيز در نزد «ابو محمد ابناسي» فقه خواند.
ابنحجر در سفرهاي متعدد خود به خانه خدا، شام، قدس، يمن، عدن و اسكندريه هيچگاه از كسب علم غفلت نميكرد و هرجا شيخي و فقيهي مييافت كه ميتوانست از او حديثي بشنود و فايدهاي برگيرد، بيدرنگ به ديدنش ميشتافت. برجستهترين شاگرد ابنحجر كه از معتقدان و پيروان او نيز بوده است، «محمد بن عبدالرحمن سخاوي» است كه شرح حال او را در سه كتاب «الضوءاللامع»، «الذيل علي رفعالاصر» و «الجواهر و الدرر» في ترجمه «شيخالاسلام» ابن حجر به رشته تحرير آورده است.
چون ابنحجر در فقه، حديث، و تفسير تبحر يافت در مدارس مختلف به تدريس پرداخت. سخاوي نام دروس و مدارسي را كه ابنحجر در آنها تدريس كرده است چنين نام ميبرد: تفسير در حسنيه و منصوريه؛ حديث در بيبر سيه، جماليه، زينبيه، شيخونيه، جامع طولون و قبه منصوريه؛ اسماع حديث در محموديه؛ فقه در خروبيه، فخريه، شيخونيه، صالحيه، صلاحيه، و مؤيديه.
در 811 ق. وظيفه قضاوت در دارالعدل به ابنحجر محول شد كه ظاهرا چندين سال اين وظيفه را برعهده داشته است. ابنحجر علاوه بر فتوي به ايراد خطبه در مساجد مصر نظير جامعالازهر و جامع عمرو بنالعاص نيز ميپرداخت. از جمله وظايف ابنحجر، كتابداري كتابخانه مدرسه محموديه بود كه نفيسترين كتابها را داشت و اين كتابها را قاضي «برهانالدين ابراهيم بن عبدالرحيم ابنجماعه» جمع كرده و در آن، آثار به خط مؤلفان فراوان بود.
بيشتر اين كتابها را پس از او «جمالالدين استادار» گرفت و آنرا وقف مدرسه خود كرد. ابنحجر پس از تصدي كتابداري اين كتابخانه، دو فهرست براي آن تنظيم كرد: فهرستي موضوعي بر طبق علوم و فهرستي بهترتيب حروف الفبا براي اسامي كتابها. ابنحجر هفتهاي يك روز در اين كتابخانه كار ميكرد و توانست كتابهايي را كه پيش از او از اين كتابخانه مفقود شده بود بازگرداند.
ابنحجر بهسبب دانش پهناور خود در حديث و فقه شايستگي بيچون و چرايي براي منصب قضا داشت. از اينرو، تقريبا از سال 824 ق. تا پايان عمر بهطور ناپيوسته به امر نيابت در قضا، قضاوت، و سمت قاضيالقضاتي اشتغال داشت. به گفته سخاوي مدت جلوس او بر مسند قضا در سراسر زندگيش كمي بيش از بيستويك سال بود.
ابنحجر يكي از پركارترين مؤلفان جهان اسلام است. تأليفات وي بهطور عمده در حديث، رجال، و تاريخ است. مهمترين كتاب او در حديث، «فتحالباري بشرح حديث البخاري» و از جمله كتب مهم او در تاريخ، «الدرر الكامنه في اعيانالمائهالثامنه» و كتاب «انباءالغمر بابناءالعمر» است. از ديگر آثار مشهور وي، كه شايد مهمترين كتاب در علم رجال باشد، كتاب «الاصابه في تمييزالصحابه» است.
تأليفات ابنحجر بسيار است و بخش قابل ملاحظهاي از آنها به چاپ رسيده است. فهرستي از آثار او در كتابهاي «سخاوي» و در «شذراتالذهب» و ديگر كتب شرح حال او آمده است. ابنحجر در 28 ذيحجه سال 852 ق.، پس از يك ماه بيماري، درگذشت و در گورستان بنيالخروبي ميان مرقد امام شافعي و شيخ «مسلم سلمي» در برابر جامع ديلمي به خاك سپرده شد.
ابنحجر عسقلاني شافعي كه او را «حافظ عصر» خواندهاند، در كتاب «فتحالباري»، كه در شرح «صحيح بخاري» نوشته است، ميگويد: «تواترت الاخبار بان المهدي(عج) من هذه الامه و ان عيسي(ع) سينزل و يصلي خلفه: احاديث متواتر رسيده است كه مهدي(عج) از اين امت است و عيسي(ع) از آسمان فرود خواهد آمد و پشت سر مهدي(عج) نماز خواهد خواند. وي همچنين كتابي با عنوان «القول المختصر في علامات مهدي(عج)» دارد.*
*منابع: دائرةالمعارف كتابداري و اطلاعرساني، حوزه. نت، انديشمندان جهان اسلام.
يکشنبه 3 شهريور 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2086]