واضح آرشیو وب فارسی:آشپز آنلاین: برونشیت چیست؟
برونشیت به التهاب پوشش لولههای برونش، مجراهای هوا که نای را به ریهها متصل میکند، گفته میشود. این پوشش ظریف که تولید مخاط میکند، پوششی برای دستگاه تنفسی، اندامها و بافتهای مربوط به تنفس بوده و از آن محافظت میکند.
وقتی فردی مبتلا به برونشیت باشد، وارد و خارج شدن از ریهها برای هوا مشکلتر میشود، بافتها اذیت شده و مخاط بیشتری تولید میشود. متداولترین نشانه برونشیت، سرفه کردن است.
وقتی نفس را به داخل میکشید (دم)، موهای کوچک و زبر کنار دریچه سوراخهای بینی، گردوخاک، گردهها و سایر ذرات هوابرد را به بیرون ف*ی*ل*ت*ر میکند. ذراتی که موفق میشوند داخل بیایند به غشای مخاطی که روی سطح خود ساختارهایی ریز و شبیه به مو به نام مژه دارند، میچسبد. اما گاهیاوقات میکروب از مژهها و سایر سیستمهای دفاعی در دستگاه تنفس عبور کرده و موجب بیماری میشود.
برونشیت میتواند مزمن یا حاد باشد. یک مشکل حاد خیلی سریع اتفاق افتاده و علائم شدید و جدی ایجاد میکند اما فقط برای مدت کوتاهی باقی می ماند (بیشتر از چند هفته طول نمیکشد). برونشیت مزمن معمولاً بخاطر یکی از ویروسهایی که دستگاه تنفس را عفونی میکند و به لولههای برونش صدمه میزند ایجاد میشود. عفونت با باکتری خاص میتواند موجب برونشیت حاد شود. بیشتر افراد در نقطه از طول عمرشان دچار برونشیت حاد میشوند.
از طرف دیگر، برونشیت مزمن، میتواند شدید یا خفیف باشد و زمان بیشتری طول میکشد—از ماه ها گرفته تا سالها. در برونشیت مزمن، التهاب لولههای برونش باقی میماند و به مرور زمان مخاط زیادی تولید میکند. مهمترین دلیل برونشیت مزمن، کشیدن سیگار است.
کسانیکه برونشیت مزمن دارند بیشتر دربرابر عفونتهای باکتریایی مجراهای هوا و ریهها مثل ذاتالریه حساس هستند. (در برخی افراد مبتلا به برونشیت مزمن، مجرای هوا بطور مداوم بخاطر باکتری عفونی باقی میماند.) ذاتالریه دربین افراد سیگاری و کسانیکه همیشه در معرض افراد سیگاری هستند متداولتر است.
علائم و نشانهها
برونشیت حاد معمولاً با خشک شدن گلو و سرفه که با التهاب پوشش لولههای برونش ایجاد میشود، شروع میشود. علائم دیگر آن عبارتند از:
• سرفه
• سردرد
• احساسی بیماری
• لرز
• تب (معمولاً خفیف)
• تنگی نفس
• احساس سوزش در سینه
• خسخس
برونشیت مزمن بین سیگاریها متداولتر است، بااینکه کسانیکه مرتب دچار برونشیت حاد میشوند هم ممکن است دچار برونشیت مزمن شوند. فرد مبتلا به برونشیت مزمن به استثنای تب و لرز، دچار سرفههای مزمن بوده و اکثر علائم برونشیت حاد مثل تنگی نفس و تنگی سینه را در بیشتر روزهای ماه دارد.
بهبودی از سرماخوردگی و سایر بیماریهای تنفسی برای فرد مبتلا به برونشیت مزمن معمولاً بیشتر طول میکشد. خسخس، تنگی نفس و سرفه بخشی از زندگی روزانه او میشود. تنفس برای این افراد به مرور سختتر میشود.
در افراد متبلا به آسم، ممکن است در دورههایی که فرد دچار تنگی سینه، تنگی نفس، خسخس و دشواری بازدم میشود، اتفاق بیفتد. در دورههای شدید برونشیت آسمی، مجراهای هوا اینقدر باریک و مسدود میشوند که تنفس بسیار دشوار میشود.
علل
برونشیت حاد معمولاً به واسطه ویروس ایجاد میشود و ممکن است درکنار یا بعد از سرماخوردگی یا یک عفونت تنفسی دیگر اتفاق بیفتد. میکروبهایی مثل ویروس میتوانند از طریق سرفه از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. همچنین میتوانند با دست زدن به دهان، بینی یا چشمها بعد از اینکه به با یک مایع تنفسی از فرد مبتلا تماس داشتید، پخش شوند.
سیگار کشیدن (حتی برای مدتی کوتاه) و قرار گرفتن در معرض دود دخانیات، دودهای شیمیایی و سایر آلایندههای هوا به مدت طولانی، فرد را در معرض خطر ایجاد برونشیت مزمن قرار میدهد.
افرادیکه مکرراً به برونشیت مبتلا میشوند، ممکن است آسم داشته باشند.
دکترها چه میکنند
اگر پزشکی تصور کند که ممکن است بروشیت داشته باشید، شما را معاینه کرده و با گوشی به سینه تان گوش داده تا علائم خسخس و گرفتگی را بررسی کند.
علاوه بر معاینه جسمی، دکتر سوالاتی درمورد هر نشانه یا علامت خاص، سابقه جسمی، سابقه خانوادگی، مصرف هر نوع دارو یا هر آلرژی یا مشکل خاص (ازجمله سیگار کشیدن)، از شما میپرسد. این سابقه پزشکی نامیده میشود. دکترتان ممکن است برایتان رادیولوژی تجویز کند تا مشکلاتی مثل ذاتالریه را بررسی کند و گاهی هم ممکن است برای بررسی آسم دستور تست تنفس بدهد.
ازآنجا که برونشیت حاد معمولاً به واسطه ویروس اتفاق میافتد، دکتر آنتیبیوتیک تجویز نخواهد کرد (آنتیبیوتیکها فقط دربرابر باکتریها عمل میکنند).
دکتر احتمالاً به شما توصیه خواهد کرد که مقدار زیادی مایعات بنوشید، خوب استراحت کنید و ممکن است داروهای بدون نسخه برای برطرف کردن سرفه هم به شما تجویز کند.
در برخی موارد، دکتر یک یک برونکودیلاتور یا داروی دیگر که معمولاً برای درمان آسم استفاده میشود، به شما تجویز خواهد کرد. این داروها معمولاً از طریق اسپری مخصوص تنفسی استفاده میشود و به ریلکس کردن و باز کردن لولههای برونش و پاک کردن مخاط ها برای راحتتر شدن تنفس کمک میکند.
اگر به برونشیت مزمن دچار هستید، هدف کاهش قرارگیری در معرض هرچه که باعث اذیت شدن لولههای برونش میشود، میباشد. برای آنهایی که سیگار میکشند این یعنی باید سیگار را ترک کنند.
اگر مبتلا به برونشیت هستید و سیگاری نیستید، باید سعی کنید در معرض افراد سیگاری هم قرار نگیرید.
سیگار و برونشیت
دود تنباکو علت 80% از همه موارد برونشیت مزمن است. بهبودی از برونشیت حاد و سایر بیماریهای تنفسی برای کسانیکه سیگار میکشند به مراتب سختتر است.
سیگار کشیدن به طرق مختلف به ریهها آسیب میرساند. بعنوان مثال، ممکن است موجب فلج مقطعی مژکها و به مرور زمان کشتن سلولهای مژکها در پوشش مجراهای هوا شود.
درنتیجه، پوشش مجرای هوا دیگر باقیماندههای مربوط به دود و مخاط اضافی را از ریهها پاک نمیکند. وقتی این اتفاق میافتد، ریههای فرد سیگاری دربرابر عفونت آسیبپذیرتر میشند.
به مرور زمان، مواد مضر موجود در تنباکو به طور دائم به مجراهای هوا آسیب میزند و خطر آمفیزم، سرطان و سایر بیماریهای ریوی جدی را افزایش میدهد. سیگار کشیدن همچنین باعث میشود غدد تولیدکننده مخاط بزرگتر شوند و مخاط بیشتری تولید کنند. درکنار ذرات سمی و مواد شیمیایی موجود در دود، این مسئله باعث میشود فرد سیگاری دچار سرفههای مزمن شود.
پیشگیری
بهترین راه برای جلوگیری از بروز برونشیت چیست؟ شستن دستها کمک میکند تا از انتقال بسیاری میکروبها که موجب بروز این مشکل میشود، جلوگیری به عمل آید—مخصوصاً در فصل سرما و سرماخوردگی.
اگر سیگار نمیکشید، هیچوقت آنرا شروع نکنید! و اگر سیگار میکشید، سعی کنید آن را ترک کرده یا کم کنید. سعی کنید در معرض افراد سیگاری قرار نگیرید زیرا حتی این مسئله هم شما را دربرابر عفونتهای ویروسی آسیبپذیر کرده و گرفتگی داخل مجراهای هوا را بیشتر میکند. حتماً به اندازه کافی استراحت داشته باشید و خوب غذا بخورید تا بدنتان بتواند به خوبی با بیماریها مقابله کند.
KidsPersia.com
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آشپز آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 461]