سبك جديدي در تفسير قرآن است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: استاد حجتي؛ بنيان‌گذار علوم قرآني در دانشگاه/8تفسير «كاشف» سبك جديدي در تفسير قرآن است
گروه انديشه: تفسير «كاشف» در نوع خودش بي‌نظير و سبك جديدي در تفسير قرآن است كه در مقام اثبات موزون بودن سوره‌هاي قرآن و روابط ميان آيات است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، دكتر «محسن قاسم‌پور»، عضو هيئت علمي دانشگاه كاشان در نشست «بررسي ابعاد علمي شخصيت استاد حجتي» كه به همت سرويس انديشه در محل اين خبرگزاري برگزار شد، ضمن بيان مطلب فوق در خصوص كتاب «تاريخ قرآن» دكتر حجتي گفت: بايد گفت كه وقتي دكتر حجتي با علاقه‌مندي بحث‌هاي قرآني را در دانشكده الهيات مي‌خواست سروسامان دهد، حتي قبل از اين‌كه رشته علوم قرآني تصويب شود، درس تاريخ قرآن را در شوراي دانشكده پيشنهاد مي‌دهد كه اين درس با حمايت مرحوم استاد مطهري تصويب مي‌شود.

وي افزود: به هر حال براي اين‌كه كتابي براي تدريس اين درس انتخاب شود، وي كتاب «تاريخ‌القرآن» «ابوعبدالله زنجاني» را محور كار خود قرار مي‌دهد، اين كتاب به زبان عربي و بسيار بسيار فشرده است، در عين حال كه كتاب بسيار مهمي تلقي مي‌شود. دكتر حجتي اين كتاب را در قالب جزوه‌اي بسط مي‌دهد و بعدها اين كتاب را تكميل مي‌كند و در سال 1358 تحت عنوان «پژوهشي در تاريخ قرآن» منتشر مي‌كند.

عضو هيئت علمي دانشگاه كاشان اظهار كرد: اين كتاب در حدي از اعتبار و منزلت قرار مي‌گيرد كه در سال 1363 كتاب سال جمهوري اسلامي ايران معرفي مي‌شود، البته در آن روزگار كتاب ديگري هم مطرح است. الحق والانصاف نبايد از ارزش و اعتبار كتاب «تاريخ قرآن» مرحوم دكتر «محمود راميار» استاد فقيد دانشكده الهيات دانشگاه فردوسي مشهد چشم بپوشيم.

اين محقق و استاد دانشگاه يادآور شد: به هر حال هر كدام از اين كتاب‌ها ويژگي خاص خودشان را دارند. گرچه فضل تقدم با كتاب تاريخ قرآن دكتر راميار است، اما از نظر شكل، سامان و نحوه ورود به مطالب با هم تفاوت‌هايي با هم دارند و با عنايت به اين‌كه دكتر حجتي در كنگره‌هاي زيادي در كشورهاي انگلستان، اسپانيا، سوئد، آلمان و ... شركت مي‌كرد و از كتاب‌هاي خطي ميكروفيلم تهيه مي‌كرد و اين‌ها را به كتابشان اضافه كردند و به هر حال يك غناي خاصي به كتاب تاريخ قرآن بخشيدند.

قاسم‌پور‌ خاطرنشان كرد: اين كتاب به هر حال از كتاب‌هايي است كه خيلي خوش تدوين است و ورود و خروج مطالبش بر اساس شيوه‌هاي علمي تدوين شده و دانشجويان بهره‌هاي زيادي از اين كتاب بردند و امهات مطالب مربوط به تاريخ قرآن در اين كتاب گنجانده شده و علاقه‌مندان از اين كتاب استفاده‌هاي زيادي مي‌كنند و جايگاه اين كتاب به حدي است كه جزو منابع و سرفصل‌هاي كارشناسي ‌ارشد در دانشگاه‌هاي كشور و امتحانات ورودي در مقاطع بالاتر و حتي دكترا هست.

وي در ادامه سخنانش به بررسي كتاب «اسباب‌النزول» دكتر حجتي پرداخت و درباره آن اظهار كرد: يكي از كتاب‌هاي ديگري كه از مجموعه آثار دكتر حجتي مهم‌تر به نظر مي‌رسد و مي‌توان درباره آن توضيح داد كتاب «اسباب‌النزول» است. اين كتاب همان طور كه عرض كردم بيشتر ترجمه، تحقيق، بسط و نقد بخش مربوط به اسباب‌النزول «الاتقان» سيوطي است. اين كه عرض مي‌كنم نقد است به اين خاطر هست كه در بحث اسباب‌النزول مباحث و مسائل فراواني در ذيل آيات مطرح مي‌شود.

وي افزود: برخي از كساني كه در زمينه اسباب‌النزول كتاب نوشته‌اند مانند سيوطي و ديگران به مناسبت آياتي كه در شأن اهل بيت(ع) وارد شده گذرا رد شده‌اند و يا اصلا اشاره‌اي نكرده‌ا‌‌‌ند‌ و در واقع حق مطلب را ادا نكرده‌اند. دكتر حجتي به اين دليل به مناسبت اين آيات بحث‌هاي كامل و مفصلي آن‌طور كه حق و شايسته مطلب باشد، به خصوص در مورد آياتي كه در مورد فضيلت اهل بيت(ع) باشد مطرح كرده است. دكتر حجتي مقدمه بسيار مهمي بر اين كتاب نوشته است كه درباره اهميت شأن نزول است.

نويسنده كتاب «پژوهشي در جريان‌شناسي تفسير عرفاني» در ادامه سخنانش به بررسي كتاب تفسير كاشف پرداخت و اذعان كرد: در اين‌جا بايد از نقش كتاب تفسير كاشف هم غافل نباشيم. اين تفسير گرچه با مشاركت حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر عبدالكريم بي‌‌آزار شيرازي نوشته شده است، ولي در نوع خودش بي‌نظير است و سبك جديدي در تفسير قرآن است كه در مقام اثبات چهره موزون سوره‌هاي قرآن و روابط ميان آيات است؛ يعني نوعي تقسيم‌بندي مباحث و دسته‌بندي آن‌ها همراه با اشعار و تصاوير انجام شده است.

قاسم‌پور تصريح كرد: به اين ترتيب است كه بخشي از اين تفسير كه مربوط و بر عهده استاد حجتي است، اطلاعات مربوط به علوم قرآني و هماهنگي مباحث و بخش‌هاي مربوط به پيام اصلي سوره است. به دليل اين‌كه استاد حجتي كتابي ترجمه كردند از «عبدالله شحاته» به نام اهداف و مقاصد سوره‌هاي قرآن.

عضو هيئت علمي دانشگاه كاشان اذعان كرد: دكتر حجتي در كنار افراد و دانشمندان ديگر به حق معتقدند كه بين آيات قرآن و يك نوع تناسبي وجود دارد و سوره‌هاي قرآن از يك هدفي برخوردارند و در واقع يك وحدت و غرضي بر هر سوره حاكم است. بنابراين استاد سعي كردند در اين تفسير اين عقيده را به منصه ظهور برسانند و تجلي اين نظريه و تئوري در تفسير كاشف مي‌بينيم.

وي يادآور شد: نكته ديگري كه بايد در مورد آثار استاد حجتي عرض كنم، كتاب بسيار مهم «سه مقاله در تاريخ تفسير و نحو» هست كه اين كتاب به انضمام يك مقاله ديگري كه در واقع در همين كتاب آمده به بررسي نقش ابن‌عباس در تفسير قرآن مي‌پردازد كه در سال 1353 جزو مقالات برگزيده انتخاب شد و موجبات دردسرها و مشكلاتي براي استاد نيز شد كه به هر حال بسيار مهم و تحقيق جامعي است كه جزو كارهايي است كه در تاريخ تفسير بسيار تأثيرگذار و مهمي است.

اين محقق و استاد دانشگاه خاطرنشان كرد: نكته ديگري كه در مورد آثار استاد مي‌خواهم عرض كنم فهرست نسخه‌هاي خطي است. دكتر حجتي علاقه‌مند به كار فهرست‌نگاري و فهرست‌نويسي بود و به دليل مسافرت‌هاي علمي كه داشت، كار فهرست‌نگاري را جزو كارهاي با اهميت تلقي مي‌كرد و بخش مربوط به علوم و تاريخ قرآني اين كتاب، پاسداشت تراث و ميراث كهن است و كار ارزشمندي است و مي‌توان گفت در مقابل كارهاي محققان ديگر اين هم در همان روند و مسير قرار دارد و براي محققين اين كتاب الهام‌بخش و كارگشايي است.
شنبه 2 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1248]