گزارش نيويورك تايمز از كاهش شديد قدرت شركتهاي نفتي غرب

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: گزارش نيويورك تايمز از كاهش شديد قدرت شركتهاي نفتي غرب
اقتصاد. نيويورك تايمز. شركتهاي نفتي . كاهش قدرت
نيويورك-روزنامه نيويورك تايمز از كاهش شديد قدرت شركتهاي نفتي غرب خبر داده و نوشته است اين وضعيت باعث كاهش توليد نفت اين شركتها شده و آنها با توجه به سودهاي كلاني كه تاكنون به دست آورده‌اند علاقه مند به سرمايه گذاري بيشتري هستند اما شركتهاي ملي نفت اجازه كار را از آنها گرفته اند.

نيويورك تايمز در گزارش مشروحي در اين زمينه نوشت: توليد نفت در تمامي شركت‌هاي بزرگ نفتي غرب كاهش يافته كه بخشي از دليل آن سياسي است و از درياي خزر گرفته تا آمريكاي جنوبي، شركت‌هاي نفتي غربي در حال اخراج شدن از مناطق نفت خيز هستند.

به نوشته اين روزنامه، آنها تحت فشار هستند تا قراردادهاي جديدي را با شرايط نامناسب تري به امضا برسانند و تلاش مي‌كنند در مبارزه با شركت هاي نفتي دولتي شكست نخورند.

نيويورك تايمز در ادامه گزارش خود مي‌افزايد، بيشتر توليد اين شركت ها متعلق به مناطق كامل شده‌اي همچون درياي شمال است كه ذخاير آن رو به كاهش است.

به گفته كارشناسان واقعيت اين است كه شركت‌هاي بزرگ نفتي كه زماني بازار جهاني را تحت كنترل خود داشتند بيشتر نفوذ خود و به همراه آن توانايي خود براي افزايش توليدات را نيز از دست داده اند.

ايمي مايرز جاف معاون برنامه انرژي دانشگاه رايس مي‌گويد:اين صنعتي است كه هم اكنون دچار بحران شده است. اين يك بحران رهبري، يك بحران راهبردي و بحراني است كه آينده بزرگ‌ترين شركت‌هاي نفتي جهان چگونه خواهد بود. آنها همچون يك آهوي كوهي هستند كه خود را در برابر چراغ جلو خودرويي يافته‌اند و مي‌دانند كه بايد حركت كنند ولي نمي‌توانند تصميم بگيرند به كدام سمت بروند.

كاهش قيمت كلي محصولات نفتي طي يك ماه گذشته كه حدود ‪ ۲۰‬درصد بوده است، بيانگر كاهش رشد جهاني و در نتيجه كاهش تقاضا براي نفت در كوتاه مدت است ولي در دهه آينده جهان براي تامين نياز اقتصادهاي رو به رشد كشورهاي آسيايي همچون چين به نفت بيشتري نياز خواهد داشت.

مشكلات شركت‌هاي نفتي نيز حاكي از آن است كه تامين نفت مورد نياز در آينده بسيار دشوار خواهد بود.

طي سال‌هاي اخير توليدات نفتي نتوانسته‌اند همپا با روند افزايشي مصرف اين كالا در جهان افزايش يابد و اين مساله باعث شد تا در سال جاري قيمت نفت به ركوردهاي جديدي دست يابد و باوجودي كه قيمت نفت اخيرا كاهش يافته است ، قيمت هر بشكه نفت هنوز بالاي ‪ ۱۰۰‬دلار است؟ مساله‌اي كه تا چند سال قبل غير قابل تصور بود و اين مساله باعث شده است مشكلاتي براي اقتصاد ، از قيمت بنزين گرفته تا اعلام زياندهي‌هاي قابل ملاحظه شركت‌هاي خودروسازي ، بوجود آيد.

ابعاد مشكل تامين انرژي زماني مشخص تر شد كه پنج شركت از بزرگ‌ترين شركت‌هاي نفتي، از جمله اكسون موبيل ، در تازه‌ترين گزارش سه ماهه خود اعلام كردند عليرغم ‪ ۴۴‬ميليارد دلار سود، در مجموع روزانه ‪ ۶۱۴‬هزار بشكه از توليدات نفتي آنان كاهش يافته است.

هرچند در جهان كه روزانه ‪ ۸۶‬ميليون بشكه نفت خام مصرف مي‌شود، ممكن است اين ميزان كاهش چندان زياد به نظر نرسد، ولي بازارهاي جهاني امروزه به اندازه‌اي تنگ هستند كه كوچكترين كاهش توليد مي‌تواند باعث افزايش قيمت نفت شود.

علاوه بر ميادين نفتي قديمي، شركت‌هاي نفتي با برخي كشورهاي توليدكننده قرارداد دارند كه دولت آنها بخاطر افزايش قيمت نفت، حجم كمتري از نفت خود را به اين شركت‌ها اختصاص مي‌دهند.

پائل هورسنل از تحليلگران نفتي در كاپيتال باركليز شاخه سرمايه گذاري بانك انگليسي باركليز اظهار داشت:افزايش توليد بسيار بسيار دشوار شده است. شركت‌هاي بين‌المللي در برخي مناطق داراي كاهش توليد بوده‌اند و از هيچ اكتشاف جديدي براي جبران آن برخوردار نيستند.

در نتيجه مشكلات صنعت نفت، كارشناسان انرژي انتظار ندارند ميزان توليدات نفتي در كشورهايي كه عضو سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك ) نيستند در سال جاري افزايش يابد. بخاطر افزايش تقاضاي نفت در چين و خاورميانه ، انتظار مي‌رود تقاضا براي نفت روزانه ‪ ۸۰۰‬هزار بشكه ديگر افزايش يابد.

اين در حالي است كه مصرف نفت در كشورهاي در حال توسعه بسيار كمتر است .

اين عدم توازن بين توليد و تقاضا يكي از مسائلي است كه وزراي نفت سازمان اوپك در جلسه ماه آينده خود بررسي خواهند كرد تا تصميم بگيرند آيا توليدات خود را افزايش دهند يا خير.

در دهه ‪ ،۱۹۷۰‬شركت‌هاي غربي كنترل بيش از نيمي از توليدات نفت در جهان را در اختيار داشتند و اين شركت‌ها (اكسون موبيل ، بريتيش پتروليوم ، رويال داچ شل، شورون ، كونوكو، فيليپس ، توتال فرانسه و اني ايتاليا) هم اكنون تنها ‪ ۱۳‬درصد از توليدات نفتي جهان را تحت كنترل دارند.

امروزه شركت‌هايي كه عمده ذخاير بزرگ نفتي جهان را تحت كنترل خود دارند شركت‌هايي ملي همچون گازپروم روسيه و شركت ملي نفت ايران هستند.

كاهش توليدات باعث شده است تا گمانه زني‌هايي مبني بر اين مساله مطرح شود كه توليد نفت در جهان به اوج خود رسيده است ولي بسياري از كارشناسان انرژي مي‌گويند نظريه‌هاي نقطه اوج نفت صحيح نيستند.

به گفته آنها جهان با اتمام نفت روبرو نيست و مشكل در اينجاست كه شركت‌هايي كه مي‌دانند چگونه نفت را توليد كنند، از مكان‌هاي كمتري براي حفاري برخوردار هستند.

ارجون مورتي از تحليلگران انرژي در بانك سرمايه‌گذاري گلدمن ساكس اظهار داشت: هنوز ميادين نفتي زيادي براي توسعه در كشورهايي همچون ونزوئلا ، روسيه ، ايران و عراق وجود دارد و به همين علت ما آن را اوج ژئوپوليتيك نفتي نمي‌خوانيم .

به گفته كارشناسان، شركت‌هاي نفتي بسيار بهتر از اكثر شركت‌هاي ملي نفتي در اكتشاف و استخراج نفت تخصص دارند. آنها فناوري‌هاي بسيار پيشرفته اي را براي اكتشاف نفت بوجود آورده‌اند و براي توسعه ميادين نفتي جديد مي توانند سرمايه‌گذاري مالي بهتري انجام دهند اين در حالي است كه بسياري از كشورهاي صادركننده نفت، تخصص آنان را رد كرده اند.

روساي شركت‌هاي نفتي توضيح ساده‌اي براي اين مساله دارند و آن را الگويي شناخته شده به نام ملي‌سازي منابع مي‌خوانند، آنها مدعي هستند بخاطر اينكه برخي دولت‌ها در خاورميانه ، روسيه ، آمريكاي جنوبي و ديگر نقاط جهان تصميم گرفته‌اند كنترل كامل نفت خود را به دست گيرند، برخي مناطق اميدواركننده به روي آنان بسته شده است.

حتي در كشورهايي كه آنها اجازه فعاليت دارند، شركت‌هاي نفتي غرب با مشكلات رو به افزايشي مواجه هستند. كشورهايي همچون روسيه ، الجزاير، نيجريه و آنگولا اخيرا سعي كرده‌اند قراردادهاي خود با سرمايه‌گذاران خارجي را بازبيني و اصلاح كنند و بخش بيشتري از سود را به خود اختصاص دهند.

ركس تيلرسون رييس شركت اكسون در مصاحبه اخير خود گفته بود:در اين معادله مشكل طرف تامين مشكل دسترسي به ذخاير براي اكتشاف و استخراج است. اين يك مشكل سياسي است كه در آن دولت‌ها تصميم‌گيري كرده اند.

به اين ترتيب اينگونه احساس تحت فشار قرار گرفتن توضيح مي‌دهد كه چرا شركت‌هاي نفتي غربي خواستار آن هستند كه در سواحل آمريكا حفاري بيشتري انجام دهند زيرا اين يكي از گزينه‌هاي اندكي است كه در اختيار دارند.

اين شركت‌ها همچنين سعي كرده‌اند به تنوع‌سازي دست بزنند. آنها به گاز طبيعي به عنوان يك منبع جديد سودمند براي توسعه روي آورده‌اند و هم اكنون برخي ذخاير هيدروكربن همچون ذخاير موجود در آب‌هاي عميق، نفت سنگين شن هاي قير را مورد بررسي قرار داده اند.

برخي از شركت‌ها همچون شركت‌هاي شل و بريتيش پتروليوم هم در حال سرمايه گذاري در سوخت‌هاي تجديد پذير هستند.

بدون شك شركت‌هاي نفتي مي‌توانستند كارهاي بيشتري انجام دهند. آنها در اواسط دهه ‪ ۱۹۸۰‬كه قيمت نفت شديدا كاهش يافته بود و تا دهه ‪ ۱۹۹۰‬ادامه يافت، سرمايه‌گذاري زيادي در اكتشاف ميادين نفتي نكردند.

در سال ‪ ،۱۹۹۴‬پنج شركت بزرگ نفتي جهان تنها ‪ ۳‬درصد از درآمد آزاد خود را براي بازخريد سهام فروش رفته و ‪ ۱۵‬درصد آن را براي اكتشافات نفتي اختصاص دادند.

بر اساس آماري كه توسط جاف و رونالد سوليگو از دانشگاه رايس به دست آمده است، تا سال ‪ ۲۰۰۷‬آنها ‪ ۳۴‬درصد از درآمد خود را براي بازخريد سهام و حدود ‪ ۶‬درصد از درآمدهاي خود را نيز به اكتشافات اختصاص مي‌دادند.

در نتيجه برخي از كارشناسان هشدار داده‌اند طي دهه آينده ميزان توليدات كمتر از تقاضا خواهد بود و اين مساله احتمالا باعث بالاتر رفتن قيمت جهاني نفت خواهد شد.

كريستوف دومارژري مدير عامل شركت توتال اخيرا در كنفرانسي كه در مادريد برگزار شد، گفته بود تا سال ‪ ۲۰۲۰‬جهان شديدا تحت فشار خواهد بود تا ميزان توليدات را روزانه به ‪ ۹۵‬ميليون بشكه افزايش دهد.

اين در حالي است كه تنها چند سال قبل بود كه پيش بيني مي‌شد تا سال ‪۲۰۳۰‬ روزانه ‪ ۱۲۰‬ميليون بشكه نفت توليد شود. هم اكنون بسياري از تحليلگران اين رقم را غير واقعي تلقي مي‌كنند.

شركت‌هاي بزرگ نفتي در جهان بيشترين سرمايه‌گذاري هاي خود را در حواشي سال ‪ ۲۰۰۵‬انجام داده بودند هرچند كه بيشتر اين افزايش‌ها بخاطر افزايش شديد هزينه توسعه ميادين نفتي خنثي شده اند.

به عنوان مثال انتظار مي‌رود شركت اكسون تا سه سال آينده، سالي ‪ ۲۵‬ميليون دلار براي گسترش فعاليت‌هاي خود هزينه كند حال آنكه اين شركت از سال ‪۲۰۰۲‬ تا ‪ ۲۰۰۶‬سالانه حدود ‪ ۱۵‬ميليون دلار براي اين مساله هزينه كرده بود.

به گفته پائل استيونز از محققان ارشد چتم هاوسكه يك سازمان انگليسس تحقيقاتي در امور سياسي بين‌المللي است، اختلافات از دهه ‪ ۱۹۷۰‬كه در آن پول زيادي براي اكتشافات، توسعه و توليد منابع جديد اختصاص مي‌يافت، بسيار زياد است و هم اكنون ميزان كمي سرمايه‌گذاري صورت مي‌گيرد كه كافي نخواهد بود.

در مجموع مي‌توان گفت كه قدرت و نفوذ شركت‌هاي غربي رو به كاهش است و به اين ترتيب جهان ممكن است شديدا براي نفت به نهادهاي تحت كنترل دولت ها وابسته شود.

بروس بولاك مدير موسسه انرژي دانشگاه متوديست جنوب در آمريكا مي‌گويد ما براي تامين نفت آينده خود به شركت‌هاي نفتي ملي ونزوئلا ، نيجريه و يا ايران وابسته خواهيم بود و اين يك الگوي نگران‌كننده است.
چهارشنبه 30 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]