علل افسردگي درنوجوانان و روشهاي درمان

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: علل افسردگي درنوجوانان و روشهاي درمان
كم كم كه كودك دوران سكون را به پايان مي رساند و سنش از 12، 13 سالگي مي گذرد، وارد مرحله اي از زندگي مي شود كه آنرا نوجواني ناميده اند، گذشته از تغييرات بيولوژي و فيزيولوژي كه در تغييرات شكل وضع ظاهري وجسماني كودك نقش مهمي را بازي مي كند، روحيه و روان وي هم تغيير شكل مي يابد.
مهمترين تظاهرات رواني اين دوران را مي شود به دو گروه تقسيم نمود:
اول: آنكه احساسات و علا قه جنسي، به طور خود آگاه در اين سن در انسان پيدا مي شود. دوم: احساس و تمايل زيادي پيدا مي كند كه به طرف استقلا ل پيشروي كند و ارتباطي راكه در دوران كودكي با والدين خويش داشته قطع كند. امروزه وضعيت اجتماعي ماطوري است كه به نوجوانان اجازه مي دهد تا مسائل و اشكالا تشان را به نحوي خودشان حل كنند و در حقيقت جامعه، نوجوانان را از جمع كودكان جدا ومتمايز مي داند. و بدين ترتيب ملا حظه مي شود كه به نوجوانان اجازه مي دهند كه مثلا دير به خانه بيايد، در مجامعي كه مورد نظرش هست حضور يابد، پول خود را تاحدودي به نحوي كه مايل است خرج كند. در اواخر دوران نوجواني به وي اجازه اتومبيل راني مي دهند، و بالا خره اوقات فراغت خود را به نحوي كه مايل است، بگذراند و در بازي ها و فعاليت هاي ورزشي شركت كند.
در دوران كودكي نوجوان، معمولا نوع بازي و همبازي ها توسط پدر و مادر مشخص مي شوند، ولي در دوران نوجواني او به ميل واراده خود با هر كس كه خواست به بازي مي پردازد يا در باشگاههائي كه فعاليت دسته جمعي دارند نام نويسي مي كند. سرپرستي پدر و مادر در هنگام فراغت و تفريح، ديگر مانند دوران كودكي نمي باشد. در مدرسه ديگر مانند دوران ابتدايي يك معلم مسوول تمام درس نيست، بلكه حالا نوجوان وارد دبيرستان شده، دروس به قسمتهاي مختلف تقسيم گشته و براي هر درس و موضوعي معلمي جداگانه وجود دارد.
اين تغييرات به نوجوان مي آموزد كه از اين به بعد بايد خود او مسائل زندگي را حل و فصل كند يا اگر به اشكالا تي برخورد تنها اوست كه بايد با اراده خويش به دنبال ديگران برود از آنها تقاضاي كمك كند. از طرف ديگر والدين و معلمين از اين كه مي بينند كه نوجوان دچار يك نوع تشويش و عدم پايداري روحي شده مضطرب و ترسناك مي گردند; آنها سعي مي كنند كه آزادي هاي نوجوان را محدود سازند. والديني كه قبلا به شخصيت و افكار و قضاوت كودكشان اميدوار بودند، حالا ملا حظه مي كنند، با وجودي كه كودك از نظر سني بزرگتر شده، اما حركات و كردار او بيشتر غير معقولا نه شده است. اولين برخورد نوجوان با پدر و مادرش بر سر ساعت ورود به خانه، به هنگام شب، آغاز مي گردد. پدرها و مادرها معتقدند كه فرزند نوجوان آنها، مخصوصا اگر دختر باشد، بايد در سر ساعت معيني به خانه مراجعه كند; هرگاه وي ديرتر از موعد مقرر به خانه بيايد پدر و مادر دچار هيجان شده و فكر مي كنند مبادا براي فرزند دلبندشان اتفاقي افتاده است. به نظر مي رسد كه ساعت يك معني به خصوص و به اصطلا ح سمبوليك دارد. نوجوان تمايل دارد هرچه زودتر به مرحله استقلا ل و آزادي برسد. دير آمدن به خانه براي او يعني استقلا ل كامل و تكامل شخصيت. بدين جهت اولين كشمكش بين نوجوان و والدين آغاز مي شود. در هنگام نوجواني حالت تعادل بين قواي سه گانه شخصيت يعني نهاد، من و فوق من بر هم مي خورد، آرزوي قبلي او مبني بر اينكه ديگران او را دوست بدارند، اكنون به يك نوع احساسات جنسي تبديل شده و تغييرات بيولوژيكي تقويت شده و نيروهاي «فوق من» برعكس ضعيف گشته است.
شايد علت اين تضعيف را اين طور بشود توجيه كرد كه ريشه و منشا تشكيل آن ترس و همانندسازي ناخودآگاهانه با پدر ومادر در ايام طفوليت مي باشد. حال كه نوجوان سعي دارد به طرف استقلا ل پيش برود و قيد و بندهاي اوليه را پاره سازد، «فوق من» كه منشا اين قيد و بندها است بايد ضعيف گردد. احساسات جنسي دوران كودكي، در دوران نوجواني توليد اضطراب و ناراحتي روحي مي كند. تخيلا ت يك كودك درباره امور جنسي مانند ساير تخيلا ت او جنبه تخريب كننده و تهاجمي دارد. از نظر برخوردها و مسائل جنسي اين است كه نوجوان احساس مي كند احتياج به داشتن دوست و رفيق دارد. داشتن دوست و رفيق، يك نوع احساس امنيت و راحتي خاطر، به او مي دهد معهذا فكر مي كند كه دوستي وعلا قه به نوجواني از جنس مخالف باعث مي شود كه امنيت و راحتي خاطر او به خطر بيفتد.
گاهي ديده مي شود كه نوجوان تمايل زيادي دارد كه دوستي و معاشرت با بزرگسالا ن پيدا كند. اين دوستي ها و معاشرت ها به نظر مي رسد براي روان و شخصيت نوجوان بسيار مضر خواهد بود; چه بسا چنين اشخاص بزرگسال كه دوستي و معاشرت با نوجوانان برقرار مي سازند، خود حالا ت نوروتيك داشته و مايل باشند كه از اين نوع دوستي ها احتياجات ضمير ناخودآگاه خويش را اقناع نمايند. به علا وه هرگاه به عللي شخص بزرگسال به طور ناگهاني اساس دوستي خود را بشكند، نوجوان احساس نوميدي و طرد شدن مي كند و در نتيجه اضطراب و خصومت شديدي در وي پديد ميآيد. نوجوان در حالي كه بايد توسط بزرگسالا ن راهنمايي شود، بايستي با همسالا ن خود دوستي و معاشرتش را ادامه دهد. در هر صورت، نوجواني دوراني است كه در آن تضادها و برخوردهاي بي شماري وجود دارد; مثل اينكه انقلا ب يا طوفاني در روح انسان پديد آمده باشد. والدين، معلمين، مربي هاي اجتماعي، پزشكان و خلا صه كساني كه به طريقي با نوجوانان سر و كار دارند بايد از روحيه آنان به خوبي آگاه باشند.

براي مقابله با افسردگي چه بايد كرد

كمك درماني در مواقعي به كار مي رود كه حالت فوريت در كار است و بيمار احتياج مبرم به اين دارد كه از حالت هيجاني يا افسردگيش كاسته شود. گاهي اوقات مثلا در درمان بيماران پسيكوتيك كه قسمتي از شخصيت آنان كه«من» نام دارد شكسته شده است كمك درماني بهترين روش است.
به طور كلي هدف كمك درماني اين است كه هيجان بيمار را در سطحي نگاه داريم كه براي بيمار قابل تحمل باشد. بيماراني كه براي كمك درماني انتخاب مي كنيم بايد سطح اميد آنان را تا حدود امكان بالا نگاهداشت. پزشك به طور صريح و با قدرت تمام بايد بيمار را مطمئن سازد كه خطري كه او حس مي كند وجود ندارد. فرض كنيم بيمار مبتلا به اسكيزوفرنيا است و دچار هذيان شده است در اينجا باروشهاي كمك درماني اصول ژنتيك را به بيمار مي آموزيم و او را مطمئن مي سازيم معمولا بيماران حرف پزشك راقبول مي كنند و از اين نوع هذيان منصرف مي شوند.
در كمك درماني پزشك بايد مشوقي خوب براي بيمار باشد و حالت دلسوزي براي او داشته باشد. در صورتي كه در روانكاوي پزشك بيشتر بي طرف است. كمك درماني بر روي اصول ديناميك روان پزشكي گذاشته نشده است بنابر اين بايد متوجه بود كه قواي دفاعي بيمار را نشكنيم. براي هر بيمار نوعي مخصوص كمك درماني وجود دارد كه به سن و جنس و موقعيت و وضعيت اجتماعي بيمار بستگي دارد. از ميان روشهاي مختلف به طور كلي پزشك مجموعه اي از (اطمينان دادن به بيمار دليل آوردن- تشويق كردن- از احساس تقصير و شرم او كاستن) و نظائر آنها را براي درمان انتخاب مي كند. گرچه كمك درماني بيشتر به اين مي پردازد كه قواي دفاعي بيمار را تقويت كند. معهذا پزشك بايد حتي المقدور سعي كند كه بيمار به ناراحتي خود آگاهي پيدا نمايد. نكته مهم اين است كه پزشك بايد آگاه باشد كه خطر كمك درماني اين است كه چه بسا بيمار اعتماد بنفس خويش را از دست بدهد و براي هر كاري منتظر دستور پزشك خويش باشد لذا در حين درمان بايد تا آنجا كه ممكن است شخصيت او را نيز تقويت كرد و اعتماد بنفسش را افزايش داد.

هدف نهايي روان درماني

هدف نهايي روان درماني نه تنها بايد اين باشد كه هيجان و احساس عدم امنيت مريض را كاهش دهد بلكه بايد وي را به درجه اي رساند كه آگاهي كاملا بر انگيزه هاي خويش داشته باشد. ضمنا بايد اعتماد به نفس او به درجه اي از تكامل برسد كه خودرا براي تطابق دادن با محيط آماده سازد.
سه شنبه 29 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 864]