کلیاتی در باره قرآن مجید و نام های قرآن

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: [font=Times New Roman,serif]دانستنی های قرآنی) (کلیاتی در باره قرآن مجید و نام های قرآن)[/font]

[font=Times New Roman,serif]

)[/font][font=Times New Roman,serif][/font]
[font=Arial,sans-serif]آشنایی با قرآن کریم مبحث : 1[/font][font=Arial,sans-serif][/font]
[font=Times New Roman,serif] [/font]
[font=Arial,sans-serif][/font][font=Times New Roman,serif][/font]
[font=Arial,sans-serif]کلیاتی در باره قرآن مجید و نام های قرآن[/font][font=Times New Roman,serif][/font] [font=Times New Roman,serif] [/font]
[font=Arial,sans-serif]1) قران مجید[/font][font=Times New Roman,serif][/font] [font=Arial,sans-serif]

نام مشهور کتاب آسمانی ما قران است و

??
بار در آن بکار رفته است مانند

: [/font][font=Arial,sans-serif]« [/font][font=Arial,sans-serif]لو انزلناه هذا[/font][font=Arial,sans-serif] [/font][font=Arial,sans-serif]القران علی جبل لرایته خاشعا متصدعا من خشیه الله[/font]

[font=Arial,sans-serif]

»[/font][font=Arial,sans-serif] (
حشر:??) اگر این قران را بر کوهی نازل می کردیم می دیدی که در برابر آن خاشع می شود و از خوف خدا می شکافد
[/font]

[font=Arial,sans-serif]

.[/font]
[font=Arial,sans-serif]

قران از ریشه قراء هم بمعنای قرائت و خواندن است و هم بمعنای جمع کردن
[/font]

[font=Arial,sans-serif]

.[/font]
[font=Arial,sans-serif]
اگر از مفهوم قرائت گرفته شده باشد در این صورت کلمه قران اسم خواهد بود برای آنچه خوانده می شود و اگر از مفهوم جمع کردن باشد نام مجموعه ای خواهد بود که حروف- کلمات- آیات و سوره ها در آن گرد آمده یا احکام - حقایق- معارف و تعالیم عالی دینی که در کتابهای پیشین پراکنده بود در آن جمع شده است
[/font]

[font=Arial,sans-serif]

.[/font]
[font=Arial,sans-serif] [/font][font=Arial,sans-serif]

[/font][font=Times New Roman,serif][/font]
[font=Arial,sans-serif]2) کتاب

واژه کتاب بمعنای مکتوب( نوشته شده) پس از واژه قران بیش از دیگر اسم ها بکار رفته است مانند آیه : [/font][font=Arial,sans-serif]« الحمد لله الذی انزل علی عبده الکتاب و لم یجعل له عوجا »[/font][font=Arial,sans-serif] (کهف:?) ستایش مخصوص خدایی است که این [/font][font=Arial,sans-serif]کتاب ( آسمانی ) را بر [/font][font=Arial,sans-serif]بنده ( برگزیده) اش نازل کرد و هیچ گونه کژی در آن قرار نداد[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

?)) فرقان:

فرقان در اصل بمعنای چیزی است که حق را از باطل جدا می کند و وسیله شناسایی این دو می باشد : [/font][font=Arial,sans-serif]« تبارک الذی نزل الفرقان علی عبده لیکون للعالمین نذیرا »[/font][font=Arial,sans-serif] (فرقان:?) زوال ناپذیر است کسی که قران را بر بنده اش نازل کرد تا بیم دهتده جهانیان باشد[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

توصیف قران به این نام به این دلیل است که قران وسیله شناخت حق از باطل در مسیر زندگی فرد و اجتماع و معیار محکمی در زمینه افکار- عقاید- قوانین- احکام- آداب و اخلاق است. البته باید توجه داشت که فرقان اسم خاص قران نیست و به کتاب آسمانی حضرت موسی ع نیز اطلاق شده است:

[/font][font=Arial,sans-serif]« ولقد آتینا موسی و هارون الفرقان »[/font][font=Arial,sans-serif] (انبیاء:??) و ما به موسی و هارون فرقان دادیم[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

?)) ذکر:

در بعضی از آیات قران شریف ذکر ( یاد آورنده ) نامیده شده است: [/font][font=Arial,sans-serif]« انا نحن نزلنا الذکر... »[/font][font=Arial,sans-serif] (حجر:?) ما ذکر ( قران ) را نازل کردیم[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] اطلاق این نام بر قران بدان دلیل است که قران حقایقی را که بشر با فطرت الهی خود دریافته و در مکنون وجودی او قرار دارد متذکر می شود[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

اوصاف قران:

برای قران اوصاف متعددی نیز ذکر شده که برخی از آنها عبارتند از:

?)) هدایتگر بسوی بهترین راه : [/font][font=Arial,sans-serif]« ان هذا القران یهدی للتی هی اقوم »[/font][font=Arial,sans-serif] (اسراء:?) همانا این قران خلق را به راست ترین و استوار ترین راه هدایت می کند[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

عقایدی را که قران ارائه می دهد مستقیم - روشن- قابل درک و خالی از هرگونه ابهام و خرافات است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] نیروهای انسانی را بسیج می کند و میان انسان و قوانین طبیعت هماهنگی برقرار می سازد و راهی را هم که بدان هدایت می کند از نظر قوانین اجتماعی - اقتصادی و نظامات سیاسی- که بر جامعه انسانی حاکم می باشد- تکامل آفرین است هم جنبه های معنوی انسان را پرورش می دهد و هم جنبه های مادی [/font][font=Arial,sans-serif]او[/font][font=Arial,sans-serif] را از راهی که قران بدان هدایت می کند از نظر نظام حکومتی بر پا دارنده عدل و در هم کوبنده ستم و ستمگران است و خلاصه آنکه شیوه هدایت قران در تمام زمینه های اخلاقی- اجتماعی- اقتصادی و حکومتی بهترین و مستقیم ترین شیوه است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

[/font][font=Arial,sans-serif]?)) پر برکت :[/font][font=Arial,sans-serif] [/font][font=Arial,sans-serif]« و هذا ذکر مبارک انزلناه[/font][font=Arial,sans-serif] »[/font][font=Arial,sans-serif] (انبیاء:??) و این یاد آورنده مبارکی است که آن را فرو فرستادیم. مبارک به معنای چیزی است که دارای خیر مستمر و مداوم باشد[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] این تعبیر در مورد قران اشاره به دوام استفاده جامعه انسانی از تعلیمات آن دارد و چون این کلمه بصورت مطلق بکار رفته افراط و تفریط حتی در عبادت و برنامه های اخلاقی حفظ می کند[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

راهی که قران بدان هدایت می کند از نظر نظام حکومتی بر پا دارنده عدل و در هم کوبنده ستم و ستمگران است و خلاصه آنکه شیوه هدایت قران در تمام زمینه های اخلاقی- اجتماعی- اقتصادی و حکومتی بهترین و مستقیم ترین شیوه است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

3)) پر برکت: [/font][font=Arial,sans-serif]« و هذا ذکر مبارک انزلناه »[/font][font=Arial,sans-serif] (انبیاء:??) و این یاد آورنده مبارکی است که آن را فرو فرستادیم. مبارک به معنای چیزی است که دارای خیر مستمر و مداوم باشد. این تعبیر در مورد قران اشاره به دوام استفاده جامعه انسانی از تعلیمات آن دارد و چون این کلمه بصورت مطلق بکار رفته هرگونه خیر و سعادت دنیا و آخرت را شامل می شود[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

4)) شفا بخش و رحمت آور: [/font][font=Arial,sans-serif]« یا ایها الناس قد جاءتکم موعظه من ربکم و شفاء لما فی الصدور وهدی و رحمه للمومنین »[/font][font=Arial,sans-serif] (یونس:??) ای مردم! اندرزی از سوی پروردگارتان برای شما آمده است و درمانی برای آنچه در سینه هاست و هدایتی و رحمتی است برای مومنان[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] شفا اشاره به پاکسازی انواع بیماری های فکری- اخلاقی و روانی و رحمت اشاره به نوسازی و خو گرفتن به اخلاق الهی و شکوفایی فضائل در وجود انسان است و به تعبیر عرفا اولی به مقام تخلیه و دومی به مقام تحلیه اشاره دارد[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

5)) حکیم: [/font][font=Arial,sans-serif]« تلک ایات الکتاب الحکیم »[/font][font=Arial,sans-serif] ( لقمان: ?) این آیات کتاب حکیم است( کتابی پر محتوا و استوار)! توصیف قران به حکیم یا بدلیل استحکام محتوای آن است که هرگز باطل به آن راه نمی یابد هرگونه خرافه را از خود دور می سازد جز حق نمی گوید و جز براه حق دعوت نمی کند و یا بدلیل آنست که این قران همچون دانشمند حکیمی است که در عین خاموشی با هزار زبان سخن می گویدذ تعلیم می دهد موعظه می نماید تشویق و انذار می کند داستانهای عبرت انگیز می گوید و خلاصه به تمام معنا دارای حکمت است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

6)) بیانگر همه چیز: [/font][font=Arial,sans-serif]« ونزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شیء وهدی و رحمه و بشری للمسلمین »[/font][font=Arial,sans-serif] (نحل:??) و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز و مایه هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمین است!

تبیان یعنی ، بیانگر: با توجه بوسعت مفهوم کل شیء بخوبی می توان از این تعبیر استفاده کرد که در قران بیان همه چیز هست ولی با توجه به این نکته که قران کتاب تربیت و انسان سازی است و بمنظور تکامل فرد و جامعه در تمام جنبه های انسانی و معنوی نازل شده روشن می شود که منظور از همه چیز تمام چیزهایی است که برای پیمودن این راه لازم است و قران در این زمینه چیزی را فرو گذار نکرده است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

7)) والا و با عظمت: [/font][font=Arial,sans-serif]« بل هو قران مجید »[/font][font=Arial,sans-serif] (بروج:??) بلکه آن قران با عظمت است. مجید از ماده مجد بمعنای شرافت گسترده است و از آنجا که قران عظمت و شرافتی بی پایان دارد کلمه مجید از هر نظر سزاوار آن است ظاهرش زیبا - محتوایش عظیم- دستوراتش عالی و برنامه هایش آموزنده و حیاتبخش است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

8)) نفع رساننده بی پایان: [/font][font=Arial,sans-serif]« انه لقران کریم »[/font][font=Arial,sans-serif] (واقعه:??) که آن قران کریمی است. توصیف قران به کریم اشاره به زیبایی های ظاهری قران از نظر فصاحت و بلاغت و نیز محتوای جالب آن است که نفع رساننده به تمام مردم است زیرا در آن معارفی وجود دارد که سعادت دنیا و آخرت آنها را تامین می کند[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

9)) نور: [/font][font=Arial,sans-serif]« فامنوا بالله و رسوله والنور الذی انزلناه والله بما تعملون خبیر »[/font][font=Arial,sans-serif] (تغابن:?) بخدا و رسولش و نوری که ( همراه او) نازل کردیم ایمان آورید و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است. چیزی که نور باشد هم خودش آشکار است و هم سبب ظهور و شناسایی حقایق دیگر می گردد[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] با تامل و تدبر در آیات قران کریم هم حقانیت قران ظاهر می شود و هم افراد بوسیله آن راه حق را از باطل می شناسد و می توانند آن راچراغ راه خود قرار دهند تا آنان را از ظلمات جهل و عناد و استکبار نجات دهد و به سرچشمه نور برساند[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] قران خوددر این باره میفرماید: [/font][font=Arial,sans-serif]« کتاب انزلناه الیک لتخرج الناس من الظلمات الی النور »[/font][font=Arial,sans-serif] (ابراهیم:?) این کتابی است که بسوی تو نازل کردیم تا مردم را از تاریکی ها بسوی روشنایی ببری[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

[/font][font=Arial,sans-serif]تقسیم بندی های قران:[/font][font=Arial,sans-serif]
[/font][font=Arial,sans-serif]تقسیم بندی هایی که برای قران مجید صرت گرفته دو گونه است :[/font][font=Arial,sans-serif]

?)) تقسیم قران به سوره و آیه که مورد تصریح قران مجید قرار گرفته و پیامبر اکرم ص خود در تفهیم آن به مردم نقش اساسی داشته است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

?)) تقسیماتی است که مسلمانان پس از زمان رسول خدا ص با سلیقه خود و برای اغراضی مانند سهولت در فراگیری قران اعمال نموده اند مانند تقسیم قران به سی جزء و هر جزء به چهار حزب و هر حزب به چهار ربع[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] در اینجا به شرح دو واژه آیه و سوره که مورد تصریح قران قرار گرفته است می پردازیم:

آیه:

آیه در اصل به معنای نشانه و علامت می باشد و از آنجا که معجزات پیامبران ع نیز یکی از نشانه های صدق ادعای آنان بوده به آنها نیز آیه اطلاق شده است مثلا در مورد معجزات حضرت عیسی ع می خوانیم: [/font][font=Arial,sans-serif]« انی قد جئتکم بایه من ربکم..[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] »[/font][font=Arial,sans-serif] (آل عمران:??) من با معجزه ای از پروردگارتان ( که دلالت بر پیامبری من دارد) نزد شما آمدم. معنای دیگر آیه پند و عبرت است چنانکه در قران کریم می فرماید: [/font][font=Arial,sans-serif]« ان فی ذالک لایه للمومنین [/font][font=Arial,sans-serif]» (حجر:??) همانا در آن مایه پند و عبرتی برای مومنان است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

نکاتی که لازم است در باره آیه های قران بدانیم عبارتند از:

?)) چگونگی تعیین حدود و ترتیب آیات: تعیین حدود و ترتیب آیات قران در زمان حیات پیامبر اکرم ص و به دستور آن حضرت صورت گرفته است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

?)) تعداد آیات: در شماره گذاری آیات بعضی از سوره های قران- اختلاف اندکی به چشم می خورد. به نظر می رسد که منشا اختلاف تفاوت برداشتهای صحابه پیامبر ص از مواضع وقف و وصل آیات بوده است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] پیامبر اکرم ص هنگامی که قران را برای مردم می خواندند بمنظور آگاه ساختن آنها از تمام شدن یک آیه اندکی مکث می کردند و سپس همان آیه را به آیه بعدی ( بعلت پیوستگی مطلب آن دو ) وصل می کردند[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] از این رو گاه شنونده ای آن دو آیه را یک آیه تلقی می کرد و این توهم موجب اختلافات اندکی در شمارش آیات یک سوره گردیده است. با توجه به مطالب بالا مرحوم طبرسی می نویسد: عدد اهل کوفه (????) صحیح ترین عدد است چون سندش به امیر المومنین ع می رسد و روایتی نیز از پیامبر ص وارد شده که با این قول سازگار است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

?)) کوتاهترین و بلند ترین آیات: کوتاهترین آیه مدهامتان است که یک جمله می باشد. که یک کلمه می باشد و بلندترین آیه آیه ??? بقره است که بیش از سی جمله می باشد[/font][font=Arial,sans-serif]. [/font][font=Arial,sans-serif]این آیه به آیه دین معروف است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

?)) اولین و آخرین آیات نازل شده: بیشتر مفسران بر این عقیده اند که آیات اول سوره فلق اولین آیاتی است که بر پیامبر اکرم ص نازل شده است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] آخرین آیه نازل شده نیز آیه [/font][font=Arial,sans-serif]« واتقوا یوما ترجعون فیه الی الله » [/font][font=Arial,sans-serif]می باشد. از ابن عباس نقل شده است که این آیه آخرین آیه ای بود که بر پیامبر اکرم ص نازل شد و آن حضرت به گفته جبرئیل دستور داد تا آن را پس از آیه ??? سوره بقره قرار دهند[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

سوره:

سوره از ماده سور و به معنای پایگاه بلند و رفیع است. در اصطلاح نیز به قسمتی از قران گفته می شود که بر حسب وحی و نزول از دیگر قسمتها جدا شده باشد. هر سوره ای با [/font][font=Arial,sans-serif]« بسم الله الرحمن الرحیم »[/font][font=Arial,sans-serif] شروع می شود بجز سوره توبه که با اعلان جنگ بدشمنان پیمان شکن اسلام و اظهار برائت و بیزاری از آنان شروع شده است.

سوره نمل دارای دو بسم الله است : یکی مربوط بخود سوره و دیگری مربوط به نامه حضرت سلیمان ع به بلقیس که با بسم الله شروع شده است.

نکاتی که لازم است در باره سوره های قران بدانیم عبارتند از:

?)) تعداد سوره های قران: قران دارای ??? سوره است که با سوره حمد آغاز می شود و با سوره ناس پایان می یابد[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] در برخی از روایات سوره انفال و توبه را که بین آن دو [/font][font=Arial,sans-serif]بسم الله الرحمن الرحیم[/font][font=Arial,sans-serif] نیامده یک سوره دانسته اند[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] همچنین در روایات سوره های ضحی و انشراح یک سوره و سوره های فیل و ایلاف نیز یک سوره محسوب شده اند و به همین دلیل فقهای شیعه نیز با توجه به اینکه در نماز خواندن یک سوره کامل واجب است خواندن یکی از آنها را کافی ندانسته اند[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

?)) اسامی سوره ها: در باره نام گذاری سوره ها دو نظریه وجود دارد: بیشتر علما بر این عقیده اند که اسامی سوره ها به بیان رسول اکرم ص و از طریق وحی تعیین شده است ولی عده ای بسیار کمی آن را عمل صحابه می دانند[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

?)) کوچکترین و بزرگترین سوره ها: کوچکترین سوره قران کوثر با سه آیه و بزرگترین آنها بقره با ??? آیه است.

?)) سوره های سجده دار: چهار سوره از قران که شامل آیات سجده دار است عبارتند از: سوره سجده آیه ?? [/font][font=Arial,sans-serif]،[/font][font=Arial,sans-serif] فصلت آیه ?? [/font][font=Arial,sans-serif]،[/font][font=Arial,sans-serif] نجم آیه ?? و علق آیه ?? [/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

این چهار سوره را عزائم می نامند و اگر انسان هر یک از چهار آیه مذکور را بطور کامل بخواند یا بدان گوش فرا دهد واجب است پس از تمام شدن آیه بی درنگ سجده کند[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

چهارده آیه دیگر در قران وجود دارد که دارای سجده مستحب است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif] آیات سجده چه واجب و چه مستحب در حاشیه قران ها مشخص گردیده است[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

گفتنی است که تعداد آیات قران های کنونی که بخط عثمان طه است همین عدد ???? آیه می باشد[/font][font=Arial,sans-serif].[/font][font=Arial,sans-serif]

تهیه و تنظیم : حسین شاهد خطیبی مدیر سایت لیلة القدر

منابع: تاریخ قران محمودرامیار ، تفسیر نمونه ناصر مکارم شیرازی ، الا تقان جلاالدین سیوطی ، مجمع البیان فضل بن حسن طبرسی ، تحریر الوسیله امام خمینی ره ، تاریخ قران کریم سید محمد باقر حجتی.[/font][font=Times New Roman,serif][/font]

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 532]