واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: به گزارش ایرنا ، تعدد سلسله های تاریخی و دوره های مهم در خطه آذربایجان ، پایبندی مردم به مذهب و تجربه پنج بار پایتختی در دوران گذشته ،موجب ساخت بناهای تاریخی و باستانی در سراسر منطقه شده است .[/size][/font]
تاسیس مذهب شیعه در دوران صفویه و مجاهدت بسیاری از علما و اندیشمندان مسلمان ایرانی سبب رشد و تقویت اسلام و منشا بسیاری از خدمات ارزشمند در این خطه از میهن اسلامی شد .
شهرهای اردبیل ،تبریز و مراغه هر کدام به عنوان پایتخت های حکومت صفویه ، قبل از انتقال پایتخت از تبریز به اصفهانانتخاب شدند، به همین دلیل حکومت صفوی ، مساجد و بناهای زیادی را ساخت .
هر چند ابنیه و سازه های بسیاری نیز در منطقه وجود دارد که مربوط به دوره های سلجوقیان و ایلخانیان و سایر سلسله های دیگر است .
* بقعه و مسجد صاحب الامر تبریز
این بنا در زمان شاه طهماسب صفوی ساخته شده در سال ۱۴۰۵ هجری قمری سپاهیان سلطان مراد چهارم آن را تخریب کردند که توسط میرزا محمد ابراهیم وزیر آذربایجان مرمت شد .
در زلزله ۱۱۹۳ هجری قمری مجموعه صاحب الامر دوباره ویران شد و در ۱۲۰۸ هجری قمری توسط جعفرخان دینبلی تجدید بنا یافته است .
این بقعه دارای یک گنبد و دو مناره بوده که در مدخل دهلیز و اندرون بقعه دو طاق مرمری از زمان شاه طهماسب صفوی برجاست .
در وسط بقعه صندوق چوبی مشبکی قرار داشته ولی زیر آن قبری وجود ندارد بنابراین بیشتر یک مسجد به حساب می آید تا یک بقعه .
بخشی از این بنای با ارزش اسلامی از سال ۱۳۸۰ شمسی تبدیل به موزه قرآن و کتابت شده است .
* بقعه سید حمزه تبریز
این بقعه در محله سرخاب در خیابان ثقه الاسلام قرار داشته و آنچه از این بنا باقی مانده صحن نسبتا وسیع آن است .
عمارت مقبره مرکب از یک کفش کن ، یک دهلیز و یک اتاق کوچک مسجد گونه ای است .
تعمیرات اساسی در ۱۲۷۹ هجری قمری در زمان ناصرالدین شاه انجام یافته است .
از سنگ های حجاری شده آن طاق مرمرین در ورودی بقعه را که در زمان صفویه کنده شده می توان نام برد .
تاریخ بنای اولین بقعه به سال ۷۱۴ هجری قمری می رسد .
سید حمزه به واسطه شانزده نسل به حضرت موسی ابن جعفر (ع ) می رسد .
* بقعه سید ابراهیم و سنگ بسم الله
در محله دوه چی (خیابان شمس تبریزی ) واقع شده و در این که سید ابراهیم ، اولاد امام موسی بن جعفر (ع ) باشد، دلیل قانع کننده ای در دست نیست .
صاحب تاریخ دنبلیان می نویسد: شیخ ابراهیم حکمران آذربایجان بوده و در زمان اوزون حسن (حسن بلند قد) در ۸۷۰ هجری قمری وفات و در محله دوه چی تبریز مدفون شد .
مهم ترین قسمت این بقعه سنگی است که بر دیوار غربی بقعه نصب شده و به سنگ بسم الله مشهور است .
ابعاد این سنگ ۳/۷۰ در ۱/۲۵سانتیمتر بوده و تاریخ حجاری آن ۱۲۷۰ هجری قمری می باشد .
سنگ بسم الله در قاهره نوشته شده و اثر میرزای سنگلاخ است که به جهت قبر پیامبر اکرم (ص ) به دربار عثمانی برده بود ولی در اثر بی توجهی سلطان عثمانی آن را به تبریز آورده و خود میرزا و سنگ بسم الله در بقعه سید ابراهیم ماندگار شد .
این سنگ چند سالی است به موزه آذربایجان منتقل شده و بدل سنگ بسم الله در بقعه سید ابراهیم نگهداری می شود .
*بقعه عون بن علی (عینالی )
این بقعه بر فراز بلندترین قله کوه سرخاب واقع شده و سنگ بنا آن شیوه ایلخانی دارد .
در زمان تسلط عثمانی براین منطقه ، ویران شده و در زمان شاه عباس صفوی تجدید بنا شده است .
در زلزله های ۱۱۳۴ و ۱۱۹۳ هجری قمری دوباره ویران شده و آخرین بار در سال ۱۳۴۲ هجری شمسی مرمت شده است .
درتعمیرات جزیی چند سال اخیر نیز راهرو پشت این بقعه به اتاق کوهنوردی تبدیل شده است .
بنابه روایتی مقبره دو تن از اولاد حضرت علی (ع ) به نام های عون علی و زین علی در واقع شده است .
* بقعه شیخ محمد سیاهپوش
در کوچه علی سیاه پوش در خیابان منجم تبریز واقع شده وجای تاریخ نوشته آن در سنگ نوشته نصب شده در این بقعه از بین رفته و نامشخص است .
تاریخ درگذشت شیخ نیز معلوم نیست ولی گفته می شود که در دهه پنجم قرن دهم اتفاق افتاده است .
* آرامگاه دو کمال
در محله بیلانکوه تبریز در میان باغی مشجر و بنایی متین و زیبا دو تن از بزرگان ادب و هنر ایران آرمیده اند .
کمال الدین مسعود خجندی ازشعرای معروف قرن هشتم و نهم هجری و کمال الدین بهزاد معروف ترین نقاش مینیاتوریست قرن دهم هجری در این مکان قرار دارد .
آرامگاه های مذکور در سال ۱۳۳۸ توسط فرهنگ دوستان کنجکاو شهر تبریز کشف و بعدها به همت انجمن آثار ملی مرمت و لوحه یادبود در آن نصب شد .
در سال های اخیر اقدامات استحفاظی از طریق سازمان میراث فرهنگی آذربایجان شرقی در مقابر یاد شده انجام گرفته است .
* مسجد جامع مرند(محراب )
در این مسجد محراب بسیار قدیمی ساخته شده که همه ساله پذیرای بازدید کنندگان از کشورهای گوناگونی است .
قدمت محراب مسجد جامع مرند به سال ۷۳۱ هجری قمری می رسد .
این محراب در زمان سلطنت بهادرخان از محل خیرات مردم مرند و جزیه ساخته شده است .
* بقعه شیخ اسحق هریس
محل این بقعه تاریخی روستای خانقاه شهرستان هریس واقع شده است .
قدمت بقعه شیخ اسحق به قرن نهم تا یازدهم هجری قمری بازمی گردد .
این بنا دارای سه بخش ایوان ،مسجد و مقبره است .
* بقعه امامزاده اسماعیل میانه
این بقعه در جنوب شرقی شهرستان میانه واقع شده و قدمت آن به دوره صفویه می رسد .
بقعه امامزاده اسماعیل در نزد اهالی منطقه به نام مقبره کمال الدین شهرت دارد .
سطح خارجی گنبد آن کاشی های فیروزه ای رنگ جلوه ای خاص به این بنا داده است .
* مسجد جامع سراب
این مسجد یک شبستان به طول ۵۴ متر و ۲۶ متر عرض ،یک حیاط کوچک با دو ورودی دارد .
سه محراب ،یک منبر و ۶۰ ستون آجری قطور در اندازه های مختلف از دیگر قسمت های این مسجد قدیمی است .
قدمت ساخت مسجد جامع سراب قرن نهم هجری قمری است .
* مسجد جامع شبستر
این مسجد بارها فرو ریخته و از نو تعمیر و تجدید بنا شده است .
اکنون ۴۲ گنبد ضربی بر روی سی پایه عریض آجری به چشم می خورد که قدمت آنها به دوره ایلخانی می رسد .
* مسجد جامع عجب شیر (شیر لو)
این مسجد ساخته شده در دوره صفویه ساخته شده و یکی از زیباترین مساجد شهرستانهای آذربایجان شرقی محسوب می شود .
شهرت این مسجد به خاطر وجود ستونهای چوبی و سر ستونهای مقرنس ، قطاربندی و سقف چوبی منقش است .
* بقعه امامزاده شعیب دوزال
امامزاده شعیب در روستای دوزال مشرف بر رود ارس و ارمنستان قرار دارد.
این روستا در نوار مرزی ارس – دوزال واقع شده است .
قدمت بقعه امامزاده شعیب قرن هفتم هجری قمری است و بصورت ستون منشوری ساخته شده و هشت وجه دارد.
* مسجد جامع تسوج
بنای اولیه این مسجد را به دوره ایلخانیان نسبت می دهند ولی بارها در دوره های مختلف مرمت کلی یافته است .
مسجد جامع تسوج در سال ۹۸۹ هجری قمری ساخته شده است .
* مسجد ترک میانه
این مسجد در ۲۵ کیلومتری میانه واقع شده و در اواخر دوره مغول بنا شده است .
مسجد ترک میانه در مساحت ۲۱در۱۵ متر ساخته شده و دارای دو محراب سنگی ، ایوان و پنجره هایی با نمای سنگی می باشد .
* مسجد جامع هشترود
این مسجد در خیابان اصلی این شهر واقع شده و دارای کتیبه مرمری بر بالای محراب مسجد و پایه های سنگی است .
پایه های سنگی مسجد جامع هشترود دارای سرستون مقرنس کاری و قطار بندی شده است .
این مسجد در دوره قاجاریه ساخته شده است .
* مسجد جامع مهرآباد بناب
این مسجد تاریخی مربوط به دوره صفویه بوده و در این دوران که صفویان آثار تاریخی فراوانی را در خطه آذربایجان به یادگار گذاشته اند بنا شده است .
مسجد جامع مهرآباد دارای حیاط با صفا و شبستانی به طول ۱۹/۶۰ متر و عرض ۱۸/۸۰ با ۳۶ ستون چوبی می باشد .
* مسجد جامع اهر
این مسجد قدیمی دارای معماری بسیار زیبا و کم نظیری بوده که در کمتر مسجد منطقه یافت می شود .
مسجد جامع اهر در دوره سلجوقیان بنا شده است .
* مسجد جامع خاروانا
این مسجد باستانی و کهن مربوط به قرن های ششم و هفتم هجری قمری می شود.
مسجد خاروانا چند بار مرمت شده و در نزدیکی شهرستان اهر واقع شده است .
به دلیل دور افتادگی این مسجد اطلاعات دقیقی از مشخصات آن در دسترس نیست .
در کنار مساجد قدیمی و تاریخی بیش از شش هزار مسجد در آذربایجان شرقی وجود دارد .[/right][/QUOTE]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 234]