بروجرد

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان:

بُروجـِرد

(گویش

بروجردی: وُوری یرد

vūriyerd) شهری است در غرب

ایران. بروجرد مرکز

شهرستان بروجرد

از توابع استان

لرستان

است. شهر بروجرد در شمال دشت حاصلخیز

سیلاخور

قرار گرفته‌است. قلل مرتفع

گرّین

از مجموعه رشته کوههایزاگرس

مانند نواری شمال غرب تا جنوب شرق آن را در بر گرفته‌اند و سرابهای دائمی متعددی که از دامنه این کوهها جاری است در اقتصاد منطقه و توسعه شهر بروجرد نقش اساسی داشته‌اند.شهرهای

ملایر

و

نهاوند

در استان

همدان،

اراک

در استان

مرکزی،

درود،

خرم آباد

والشتر

در استان لرستان در مجاورت بروجرد قرار دارند

[sup][۱][/sup]. از گذشته‌های دور، این شهر دارای موقعیت ویژه ارتباطی بوده‌است و همین مساله باعث زد و خورد و حوادث تاریخی متعدد در منطقه شده‌است. قرارگیری بر سر شاهراه تهران - خوزستان همچنان یکی از عوامل رونق اقتصادی منطقه به شمار می‌رود.جمعیت شهر بروجرد بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران نزدیک ۲۳۰ هزار نفر گزارش شده‌است. به این ترتیب، بروجرد از نظر میزان جمعیت، دومین شهر بزرگ استان لرستان و بیست و هشتمین شهر بزرگ کشور به حساب می‌آید[sup][۲][/sup]. علاوه بر رونق کشاورزی و دامپروری در منطقه، شهر بروجرد بطور سنتی یکی از قطب‌های داد و ستد در منطقه غرب ایران به حساب می‌آید و بازار این شهر همچنان بزرگ و پر رونق است.

[sup][۳][/sup].

جغرافیا

بروجرد در ارتفاع ۱۶۲۰ متری از سطح دریا و در ۳۳/۹ درجه شمالی و ۴۸/۸ درجه شرقی واقع می‌باشد. بلندترین نقطه شهرستان بروجرد

قله ولاش

با ارتفاع ۳۶۲۳ متر در غرب شهر بروجرد و پست ترین ناحیه در دشت

سیلاخور

با ارتفاع تقریبی ۱۵۰۰ متر قرار دارد.[sup][۷][/sup]

شهر بروجرد بر کوهپایه‌های

زاگرس

و در دشت

سیلاخور

قرار گرفته و از سه جهت شرق، شمال و غرب به کوه ختم می‌شود. کوه

گرین

۳۶۲۳ با متر در غرب بروجرد و کوه

میش پرور

۳۵۰۰ با متر در جنوب غربی بروجرد قرار دارد. تنها در جهت جنوب و جنوب شرقی است که دشت وسیع سیلاخور قرار گرفته‌است. این شهر و مناطق پیرامون آن به دلیل قرار گیری بر روی

گسل سراسری زاگرس، زلزله خیز هستند.
بروجرد بر سر راه

تهران

-

خوزستان

قرار گرفته و دارای موقعیت ممتاز ارتباطی است. همچنین راه

کرمانشاه

-

اصفهان

از بروجرد می‌گذرد. بروجرد با

اراک

۱۱۰،۱۰۰، با اصفهان ۳۵۰، با تهران ۳۷۸ کیلومتر،

همدان

۱۴۰ کیلومتر،

اهواز

۴۵۰ کیلومتر و با کرمانشاه ۲۸۰ کیلومتر فاصله دارد. بروجرد به خاطر مردم خوش مشرب و طبیعت زیبایش گردشگران زیادی را پذیراست و در گذشته به

دار السرور

شهرت داشته‌است. در فاصله نزدیک به ۴۰ کیلومتری بروجرد آخرین بنای قبل از اسلام و امپراتوری

ساسانیان

بنام قلعه یزدگرد احداث شده‌است که برقله کوه و از سنگ لاشه وبدون ملات بنا شده، و از شواهد وظواهر پیداست قله به سرعت بنا شده و محل آماده سازی و تجدید قوا برای نبرد قادسیه در نزدیکی نهاوند که آخرین جنگ پیش از اسلام برای ایرانیان بوده.

زمین‌لرزه‌ها

بروجرد از نقاط

زلزله

خیز کشور است

[sup][۹][/sup]

که روی کمربند چین خورده

زاگرس

که نواحی جنوب و جنوب غرب کشور را شامل می شود قرار دارد. زلزله سیلاخور با بزرگای ۴/ ۷ ریشتر یکی از بزرگترین زمین لرزه‌های ثبت شده ایران است.

زمین‌لرزه بروجرد و دورود (۱۳۸۵)

از جمله زمین لرزه‌های بزرگ این منطقه بوده‌است.[sup][۱۰][/sup]

گویش

[ویرایش]
[highlight=#f9f9f9]

دریاچه و تپه جغا.

[/highlight]
[highlight=#ffffff]نوشتار اصلی:

لهجه بروجردی[/highlight]
لهجه بروجردی لهجه‌ای است که مردم منطقه بروجرد در

استان لرستان

ایران

و نواحی مجاور آن با آن صحبت می‌کنند. تفاوت‌های آن با

فارسی

معیار به گونه‌ای است که می‌توان آن را یک

گویشجدا نیز به‌شمار آورد.در مجموع گویش مردمان نواحی بروجرد و ازنا نسبت به دیگر گویشهای رایج در لرستان پیوند و نزدیکی بیشتری با

فارسی

معیار دارند و از زبان دیگر مناطق

لرستان

متمایزند، به گونه‌ای که می‌توان آنها را گویشهای فارسی محلی نامید. گویش فارسی رایج در نواحیتویسرکان

در

استان همدان، و نیز

اراک

و سربند در

استان مرکزی

با اختلاف بسیار ناچیز تقریباً مشابه گویش بروجردی است.
جمعیت

شهر بروجرد در سال ۱۳۸۵ جمعیتی برابر با 3۲۷٬۵۴۷ نفر داشته‌است. از این میزان، 2۱۴٫۸۸۴ نفر مرد و بقیه زن بوده‌اند که تعداد مردان و زنان تقریباً مساوی است. تعداد خانوارهای این شهر در همین سال ۵۹٫۴۳۱ خانواده بوده‌است.[sup][۱۱][/sup].جمعیت این شهر در سالهای

۱۳۶۵،

۱۳۷۰

و۱۳۷۵

به ترتیب ۱۸۶، ۲۰۱ و ۲۱۷ هزار نفر بوده‌است

[sup][۱۲][/sup].
محله‌ها و نواحی

[ویرایش]شهرداری بروجرد دارای دو منطقه‌است که به ترتیب نیمه غربی و نیمه شرقی شهر را شامل می‌شود. محله‌های قدیمی تر بروجرد با عنوان کوی شناخته می‌شوند مانند کوی‌های سعدی، سوزنی، یخچال، قُدغون و جعفری. برخی محله‌ها مانند صوفیان، دانگه، چال قلعه، باغ چال، کُلَه کله و میدان محمدحسن خان قدمت تاریخی دارند و آثار تاریخی قابل توجهی در آنها دیده می‌شود. گسترش شهر در دوره پهلوی و پس از انقلاب اسلامی منجر به ایجاد محله‌های مهاجرنشین و فقیر مانند

ابراهیم آباد، علی آباد، اسلام آباد، محمود آباد و

دشت لاله

در نیمه شرقی شهر و شهرک‌های نور و امام در غرب شهر شد. مناطق مسکونی جدید بروجرد شامل شهرک‌های متعددی است که در شمال غربی شهر ساخته شده‌اند از جمله شهرک‌های

اندیشه، ایثار، زاگرس، زیبا، مخابرات و کمپینگ شهرداری

[sup][۱۳][/sup]. امروزه بیشتر مناطق بروجرد با نام خیابانهای مجاور شناخته می‌شوند مانند تختی، بهار، مدرس، شریعتی و شهدا.
[highlight=#f9f9f9]

درب قدیمی

امامزاده جعفر.

[/highlight]

بافت تاریخی بروجرد

[ویرایش][highlight=#ffffff]نوشتار اصلی:

بافت تاریخی بروجرد[/highlight]بافت معماری قدیم بروجرد که آخرین بار در دوران

قاجاریه

ساماندهی شده بسیار زیبا بوده و نمونه‌هایی از آن هنوز باقی است.هسته اولیه این شهر شامل چند کوی و محله بزرگ مانند

بروا،صوفیان

و

دانگه

بوده‌است و بازارها، مسجدها و خانه‌های مجللی در آن وجود داشته‌است.بروجرد در طول تاریخ همواره محصور به حصاری بزرگ بوده‌است که اطراف آن نیز خندقی قرار داشته‌است. آخرین بار قلعه بروجرد به دستور

حسام السلطنه

قاجار بازسازی شد.
حمله به دو مدرسه در بروجرد

[ویرایش][highlight=#ffffff]نوشتار اصلی:

بمباران مدرسه‌های ایران توسط عراق[/highlight]در حدود ساعت ۱۳ روز

۲۰ دی

۱۳۶۵،

هواپیماهای جنگنده

عراقی

دو مدرسه را در بروجرد بمباران کردند. بمباران درست در هنگامی رخ داد کهدانش‌آموزان

نوبت بعدازظهر این دو

مدرسه

در سر صف‌هایشان ایستاده بودند. تعداد کشته‌شدگان این دو مدرسه، در مجموع ۶۰ تن بود.این دو مدرسه پسرانه، یکی دبستان شهید فیاض‌بخش و دیگری مدرسهٔ راهنمایی امام حسن مجتبی (ع) بودند که در مجاورت یکدیگر قرار داشتند و در منطقه‌ٔ محروم ابراهیم‌آباد در شمال بروجرد واقع بودند.
دیدنی‌های بروجرد

[ویرایش] مسجد جامع بروجرد مسجد سلطانی بروجرد

(مسجد شاه) روستای

ونایی روستای خوش آب و هوا و موفق

کفشگران گردشگاه

تپه چغا گردشگاه

گل دشت امامزاده جعفر بروجرد آرامگاه

شاه زواریون بروجرد مسجد قلعه موزه اسناد مشروطیت بروجرد

(خانه افتخارالاسلام نبوی طباطبایی) تکیه موثقی پل قلعه حاتم قلعه رومیان

بروجرد بازار بروجرد بوستان فدک بوستان سماور تالاب

بیشه دالان قله‌ها، بیشه‌ها و دامنه‌های

کوه گرین پارک بانوان بروجرد [highlight=#f9f9f9]