بيش از 850 لقب براي امام علي (ع) ذكر كرده است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: آشنايي با انديشمندان جهان اسلام / ابن‌شهر آشوب ابن ‌‌شهر‌آشوب در كتاب «مناقب آل ابي‌طالب(ع)» بيش از 850 لقب براي امام علي (ع) ذكر كرده است
گروه انديشه: مشهورترين القاب امام علي(ع) اميرالمؤمنين است، ابن شهر‌آشوب در كتاب «مناقب آل ابي‌طالب(ع)» بيش از 850 لقب براي آن حضرت ذكر كرده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، 16 شعبان مصادف است با سالروز درگذشت «ابوجعفر محمد بن شهر آشوب». 841 سال پيش، 16 شعبان سال 588 هجري قمري ابن شهرآشوب ملقب به «عزالدين» و «‌رشيدالدين» مفسر، محدث، اديب و فقيه امامي‌مذهب ايراني‌تبار وفات يافت. او در طبرستان به دنيا آمد، اما در دوره سلجوقيان بنا به علل مذهبي به ناچار ايران را ترك كرد و به حلب رفت. وي از علماي شيعه زمان خود و مورد قبول و احترام اهل تسنن نيز بود.

وي در 8 سالگي قرآن را بطور كامل حفظ كرد. ابن‌شهر آشوب از بزرگاني چون «زمخشري»، «محمدغزالي» و «خطيب خوارزمي» اجازه نقل حديث داشت. او در سرودن شعر نيز از طبعي روان برخوردار بود و اشعاري نيكو مي‏‎سرود. نمونه‎اي از اشعار وي در فضائل ائمه‌اطهار (ع) به طور پراكنده در كتاب مناقب آمده است.

اين دانشمند بلند‌آوازه شيعه يكي از بزر‌گ‌مردان تاريخ است كه زندگي و آثارش سراسر درس عبرت، معنويت، شور و شوق و الگوي ايمان و تلاش است. او در طول زندگي پربار خويش همواره در راه احياي مكتب انسان پرور اهل‌بيت(ع) و رشد و استحكام حوزه‌هاي علوم اسلامي كوشش فرواني از خودش نشان داد. دانشمندي كه در تمام علوم اسلامي مقامي بس بلند به دست آورد و در تربيت شاگرد و تحقيق و تصنيف تا واپسين لحظات زندگي تلاش كرد.

جد او شيخ شهر آشوب بن كياكي ، دانشمندان بزرگ شيعه و از مردم ساري بود كه در گروه شاگردان نامي و ممتاز شيخ طوسي (متوفي 460 ق) به شمار مي‌رفت. پدرش شيخ علي فرزند شيخ شهر آشوب نيز از فقيهان و محدثان فاضل و از دانشمندان بزرگ شيعه محسوب مي‌شدكه در تربيت فرزند خويش از جان و دل تلاش كرد.

وي رفته رفته هم‌چون ديگر كودكان هم‌سن و سال خود رشد مي‌كرد و بزرگ مي‌شد، اما فرقي كه با ديگران داشت اين بود كه در دامن خانواده‌اي روحاني‌، دانش‌پرور و تربيت‌شناس پرورش مي‌يافت. همان طور كه گفته شد وي چون به هشت سالگي رسيد تمام قرآن را حفظ كرده بود و از اين به بعد او را حفظ يا حافظ قرآن لقب دادند. اين‌شهر آشوب بعد از فراگيري قرآن و دروس مقدماتي و ادبي به تحصيل علوم و معارف ديني مثل فقه و اصول، حديث، رجال، كلام و تفسير پرداخت.

آغاز و انجام تحصيلات عالي او دقيقا معلوم نيست، اما همين قدر معلوم است كه در نزد پدر و جدش و بزرگاني چون شيخ طوسي، «عبدالواحد آمدي» و «قطب‌الدين راوندي» سطوح عالي علم و ادب را گذراند، ولي از آن‌جا كه آن بزرگان هر يك در شهر و دياري دور از هم زندگي مي‌كردند به اين نتيجه مي‌رسيم كه ابن شهر آشوب در راه كسب علم و معرفت و براي استفاده از محضر دانشوران بزرگ شيعه در اواخر قرن پنجم و اوايل قرن ششم هجري سا‌ل‌ها از اين شهر به آن شهر و از اين ديار در حال مهاجرت و گشت و گذار بوده است.

شيخ «شهر آشوب» جد بزرگوار وي؛ شيخ علي، پدرش؛ «واعظ نيشابوري» معروف به «صاحب روضة‌الواعظين» و «قتال نيشابوري»؛ شيخ «ابو علي فضل بن حسن طبرسي»، مفسر بلند‌آوازه شيعه؛ «ابو منصور طبرسي»، نويسنده كتاب رجالي خود «معالم العلماء»؛ قاضي «سيد‌ناصح‌الدين آمدي»، «ابوالفتوح رازي»؛ «سيد‌ضياء‌الدين فضل‌الله راوندي كاشاني»؛ «قطب‌الدين راوندي»؛ «أبوالحسن علي بن ابي‌القاسم بيهقي»، معروف به ابن قندي از اساتيد مشهور او بودند.

هم‌چنين ابن‌شهر آشوب از محضر گروهي از علماي اهل سنت نيز تحصيل كرده است كه مشهورترين آن‌ها عبارتند‌ از: «ابوعبدالله محمد بن احمد نطنزي»، «جارالله زمحشري معتزلي» ابن‌شهر آشوب پس از سالياني اقامت در حوزه‌هاي علميه ايران و استفاده از محضر دانشمندان و اساتيد بزرگ و مسافرت‌هاي علمي در سرزمين‌‌هاي مختلف ايران مانند مازنداران، مشهد مقدس، نيشابور، سبزوار، ري، كاشان، اصفهان و همدان در سال 547 ق. با كوله‌باري از دانش و معنويت از شهر همدان به بغداد عزيمت كرد.

وي در بغداد كه پايتخت بني‌عباس و مشهورترين مركز علوم اسلامي آن روزگار بود و دانشمندان زيادي در آن علوم و فنون مختلف پرداخت و هم در آن رشته‌‌ها كتاب‌‌ها نوشت. ابن‌شهر آشوب از همان سا‌ل‌هاي جواني كه در ايران و عراق مشغول تحصيل بود، تدريس هم مي‌كرد. با اين‌كه در زمان ابن‌شهر آشوب دانشمندان عالمان بزرگي وجود داشتند كه مورد احترام مردم و از جايگاه ويژه‌اي برخوردار بودند، در اين ميان ابن‌شهر آشوب امتياز و برجستگي خاص داشت و مقام علمي و موفقيت او از ديگران نمايان‌تر بود.

اوائل دوران خلفت مستضيئي، ابن‌شهر آشوب در بغداد بود و مشتضيئي در تقويت افكار و گسترش عقايد و اقتدار علماي حنبلي سعي و كوشش مي‌كرد. رفته رفته فعاليت‌هاي چشمگير ابن شهر آشوب از سوي مخالفان ناديده انگاشته مي‌شد و او را تضعيف مي‌‌‌كردند. از اين‌رو بغداد ديگر مكان مناسبي براي ارائه فعاليت ابن شهر آشوب نبود. وي بغداد را به قصد شهر تاريخي حله ترك كرد و به آن ديار مهاجرت كرد. ابن‌شهر آشوب در سال 567 ق. كرسي درس خود را در حله رونق بخشيد و شروع به تدريس و تربيت شاگرد كرد و پس از ساليان دراز، حله را ترك كرد و به شهر موصل رفت و پس از اقامت زيادي در موصل سرانجام به شهر حلب (شهر ستارگان) هجرت كرد.

ابن‌شهر آشوب قهرمان عرصه قلم و نگارش بود. او در اكثر علوم اسلامي اعم از فقه، اصول، كلام، حديث، تاريخ، تفسير، رجال و ...تأليفات و تصنيفاتي ارزنده، آموزنده و بي‌سابقه از خود به يادگار گذاشته كه هر يك در نوع خود مهم و نشانگر نبوغ فكري و مقام والاي علمي نويسنده آن است؛ آثاري كه همواره مورد توجه و عنايت علمان و دانشمندان قرار گرفته است.

«متشابه‌القرآن و مختلفه»، «مناقب آل ابي‌طالب(ع)؛ «معالم العماء»؛ «مناقب‌النوصب» و شانزده اثر «مخزون المكنون في عيون‌الفنون»، «الطرائق في الحدود و الحقائق»، «مائدة‌الفائدة»، «امثال في الامثال»، «الاسباب و النزول علي مذهب آل‌الرسول»، «الحاوي»، «الاوصاف»، «المنهاج»، «الفصول في النحو»، «الجديده»، «انساب آل ابي‌طالب»، «الاربعين حديثنا»، «نخب الاخبار»، «الخصايص الفاطميه»، «بيان‌التنزيل»، «المواليد» از مهم‌ترين آثار اوست.

سرانجام ابن‌آشوب، فقيه فرزانه اهل‌بيت عصمت و طهارت(ع) پس از گذراندن صد سال عمر و حدود هفتاد سال خدمت پرتلاش به تشيع، با تحصيل، تعليم و تربيت، تحقيق و ترويج احكام الهي و تحمل محنت‌هاي بسيار در راه دين و استحكام حوزه‌هاي علوم ديني و رفع مسائل اجتماعي مردم و مشكلات شخصي زندگي در شهر حلب به ديار باقي پر كشيد و پيكر عزيزش را در نزديكي شهر در دامنه كوه جوشن، در جوار مرقد حضرت محسن بن ابي‌عبدالله الحسين(ع) دفن شد.*

*منابع: پايگاه اطلاع‌رساني حوزه نت، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامي، ويكي‌پدياي فارسي و ... .
دوشنبه 28 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 111]