سرطان چیست؟

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: سرطان چیست؟

سلول واحد اساسی و ساختمانی حیات است که همانند کیسه ای است حاوی پروتئین‌ها، اسیدهای چرب، کربوهیدراتها و ماده حیات به نام دی ان ای ( DNA). قابلیت رشد، تکثیر و همانندسازی از ویژگی های سلول های زنده است. ساختار ژنتیکی هر سلول سرعت رشد، تقسیم و زمان مرگ آن را تعیین می کند. در حالت طبیعی، جایگزینی سلولهای فرسوده با سلولهای جوان از یک برنامه منظم تبعیت می کنند و فرایند رشد و تجدید سلولی به طور ثابت در بدن اتفاق می‌ افتد.

سرطان نوعی بیماری است که در آن سلول‌ها توانایی تقسیم و رشد عادی خود را از دست می ‌دهند و این موضوع منجر به تسخیر، تخریب و فاسد شدن بافت‌های سالم می ‌شود. از اجتماع این سلول‌های سرطانی و تخریب سلول‌های بافت‌های سالم توده ‌ای به نام تومور ایجاد می‌شود. اگر تومور به لایه‌‌ای محدود ختم شود و به سایر بافت‌ها و ارگانها سرایت نکند تومور خوش ‌خیم (غیرسرطانی‌) است و اگر تومور گسترده شده یا به طور بالقوه قابلیت پخش شدن و احاطه کردن سایر بافتها و ارگانها را داشته باشد بدخیم یا سرطانی نامیده می‌شود. برخی از شکل های سرطان متاستاز (Metastasize) می‌کنند به این معنی که خصوصیت تهاجمی پیدا کرده و به سایر بافت‌های بدن، عمدتا از طریق خون و لنف، سرایت می‌کنند و تومورهای جدیدی را ایجاد می‌کنند.

حقایقی در رابطه با سرطان

۱- بیش از ۱۰۰ نوع سرطـان شناسایی شده است و این سرطــان ها در هر قسمتــی از بدن می تواند تظاهر پیدا کنند.
۲- مرگ ناشی از سرطان در سال ۲۰۰۵ ، ۶/۷ میلیون نفر بوده است که ۱۳% از کل ۵۸ میلیون مرگ در سراسر جهان را به خود اختصاص می دهد.
۳- بیش از ۷۰% تمام مرگ های ناشی از کانسر در کشورهای کم درآمد یا با در آمد متوسط اتفاق می افتد .
۴- ۵ سرطان شایع و کشنده در مردان در سراسر جهان عبارتند از ریه ـ معده ـ کبد ـ کولورکتال و ازوفاگوس ( مری).
۵- ۵ سرطان شایع و کشنده در زنان به ترتیب عبارتند از سرطان سینه ـ ریه ـ معده ـ کولورکتال و سرویکس.
۶- مصرف دخانیات بزرگترین و تنها عامل قابل پیشگیری از سرطان ها در جهان می باشد.
۷- یک پنجم کل سرطانهای سراسر جهان با یک عفونت مزمن، برای مثال ویروس پاپیلوهای انسانی (HPV) که باعث کانسر سرویکس می شود و ویروس هپاتیت B (HBV) که باعث کانسر کبد می شود در ارتباط است.
۸- یک سوم کانسر ها اگر در مراحل اولیه تشخیص داده و به اندازه کافی درمان شوند، قابل درمان می باشند.
۹- درصورتیکه دانش فعلی در رابطه با کنترل درد و درمان نگهدارنده یک سرطان وجود دارد، بایدنسبت به تسکین درد آنها کمک شود.
۱۰- ۴۰% سرطان ها عمدتاً بوسیله عدم مصرف دخانیات، داشتن تغذیه سالم، انجام فعالیت بدنی و پیشگیری از عفونت هایی که ممکن است منجر به کانسر شوند، قابل پیشگیری هستند.

رشد سرطانی یا بدخیم زمانی اتفاق می‌افتد که:

برخی از سلول‌ها به طور غیرقابل کنترل شروع به تکثیر کنند.

بخش‌ هایی که به طور طبیعی عهده‌ دار دفاع از بدن هستند مانند سیستم ایمنی بدن قادر به پیشگیری از تقسیم بی ‌رویه نباشند.

تعدادی از سلولهای غیرطبیعی از نظر اندازه بزرگ و بزرگ‌ تر ‌شوند.

در مجموع چهار گروه ژن مسئول تقسیم سلولی به شمار می‌روند:

۱- آنکوژن‌ها (ژن‌های عامل تومور) (Oncogene) که در شرایط عادی در فرستادن پیام به سلول برای تکثیر نقش دارند. اختلال و تغییر در این سلول‌ها منجر به تکثیر نامنظم سلول شده و سلول سرطانی بشمار می‌رود.

۲- ژن‌های سرکوبگر تومور- (Tumour suppressor genes) این ژن‌ها پروتئین‌های خاصی را تولید می‌کنند که در شرایط عادی وظیفه معکوس آنکوژن‌ها را داشته و به سلول پیام توقف تکثیر می‌دهد. یکی از مهم‌ترین ژن‌های این گروه ژنی‌ به نام p۵۳ است.

۳- ژن‌های خودکشی – (Suicide genes) خودکشی سلول‌ها یا مرگ سلول یکی از مهم ‌ترین عوامل پیچیده سلولی است که به سلول توانایی خودکشی در شرایط غیرمعمول را می‌دهد تا مانع شیوع تکثیر و آسیب‌دیدگی به سایر سلول‌ها ‌شود. هنگامی که ژن‌های خودکشی آسیب پیدا کنند دیگر قادر به فعالیت خود برای نابود کردن سلول معیوب نبوده و سلول سرطانی محسوب می‌شود.

۴- ژن‌های ترمیمی دی ان ای- (DNA repairing genes) این ژن‌ها مسئول ترمیم دی ان ای آسیب دیده و معیوب هستند که با ترشح پروتئین‌های متفاوت زمینه ترمیم دی ان ای آسیب دیده را فراهم می کنند. اما زمانی که خود این ژن های ترمیمی دی ان ای آسیب می بینند، سلول، دیگر توانایی ترمیم خود را از دست داده و اختلالات ژنتیکی و ترمیم نشدن دی ان ای منجربه سرطان می‌شود.

سبب شناسی سرطان

سرطان یک فرایند پویا است که توسط متغیرهای ناشناخته و مستقل متعددی موجب تغییرات مولکولی سلول شده و منجر به تداخل در سیستم تکثیر سلول می‌شود.

اولین تغییر سلولی آشکار در پیدایش سرطان، تراریختی و تغییر شکل سلول است. عواملی که به ایجاد سلولهای سرطانی کمک می‌کنند عبارتند از:

استعداد میزبان: عوامل ژنتیکی از جمله نقایصی در کروموزوم‌ها و یا انتقال ژن معیوب به جنین

عوامل ایمنولوژیک(ایمنی): مانند نارسایی مکانیسم ایمنی طبیعی بدن

داروهای سرکوبگر ایمنی: موجب سرکوب مکانیسم ایمنی طبیعی شده و زمینه‌ ابتلا به سرطان را فراهم می کنند

عوامل محیطی: تماس با مواد سرطان‌زا مانند آزبست، پرتونگارها و رادیوم‌ـ پرتوهای یونیزه شامل امواج الکترومغناطیسی

ویروسهای القا کننده سرطان: ویروسهایی هستند که قابلیت تغییر دادن شکل سلولی را که آلوده می‌کنند، دارند و در نتیجه منجر به تکثیر خارج از کنترل سلول‌های مورد نظر می‌شوند. این تکثیر فزاینده موجب تومور یا سرطان می‌شود.

عوامل ترشح هورمونی: عوامل ترشح هورمونی اغلب موجب تسریع روند بدخیمی بیماری می‌شود.

چرا خطر سرطان در افراد مسن افزایش پیدا می‌کند؟
سلول‌های بنیادی در افراد پیر قدرت تولید سلولهای ایمنی کمتری دارند. مغز استخوان در بدن افراد مسن سلولهای ایمنی کمتری تولید می‌کند، بنابراین احتمال به سرطان خون در افراد مسن بالاتر است. محققان بر روی موش‌های آزمایشگاهی جوان سلول‌های بنیادی پیر پیوند زدند. آنها انتظار داشتند که سلول‌های بنیادی پیر بعد از پیوند همان توانایی سلول‌های جوان را داشته باشند و سلول‌های ایمنی تولید کنند ولی سلولها درست مثل سلولهای پیر رفتار کردند. یکی از پژوهشگران در مقابل این عکس‌العمل سلول‌ها گفت اگر تفاوت سلول‌های بنیادی پیر و جوان را بدانیم در آن صورت می‌توان سلولهای پیر را وادار به جوان شدن کرد. با این دانش کارایی ایمنی دفاعی بدن افراد پیر را می‌توان بهبود بخشید و از سرطان خون جلوگیری کرد.

الگوهای درمان سرطان

تا کنون بیش از ۲۰۰ نوع مختلف سرطان شناخته شده است. این سرطان ها می‌توانند بافتهای مختلف بدن را احاطه کنند.

هر نوع سرطان عوامل، مشخصات و همچنین درمان خاص خود را دارد اما روش های اصلی درمان سرطان عبارتند از:

ا- جراحی
۲- رادیوتراپی
۳- شیمی درمانی
۴- هورمون درمانی
۵- ژن درمانی

کاربرد شکل های جدید اشعه همانند پرتوهای لیزر که به بافت‌ های طبیعی صدمه نمی ‌زنند و توسعه انواع هورمون درمانی به تنهایی و یا در ترکیب با سایر درمان‌ها از پیشرفتهای مهم در خصوص پیشگیری و درمان سرطان به شمار می رود. اخیرا موفقیتهای تشخیص و درمان سریعتر بیماران، تکامل روشهای جدید تشخیصی و درمانی مانند شیمی درمانی و هورمون درمانی و الگوهای معاینات ادواری و عمومی سرطان توانسته مرگ و میر ناشی از این بیماری را کاهش دهد.

دستاوردهای‎ جدید در درمان‎‎ سرطان

تحقیقات دانشمندان نشـان داد , دارویی که برای درمان سرطان سگ ها تولیـد شده ممکن است در انسان ها نیز موثر واقـع شود.

پزشکان دانشکده پزشکی هاروارد می گویند ” داروی آزمایشی اس یو ۱۱۲۴۸ احتمـالا بـرای مقابله با سرطان های ریه , سینه و کلـیـه موثر خواهد بود.”

این دارو مـانـع از آن مـی شـود کـه پروتئین موسوم به وی ئی جی اف موجـب رشـد رگ های خونی شود.
تومورهای سرطانی به رشد رگ های خونی وابسته اند و بدون آنها به سرعت با کمبود اکسیژن مواد مغزی روبرو می شوند.

قرار است آزمایش وسیعی برای بـررسـی امکان استفاده از داروی اس یو ۱۱۲۴۸ برای درمان تومورهای استرومائی معده ای و روده ای که هر سال حدود هزاران نفر به آن مبتلا می شوند در امریکا آغاز شود.

پزشکان دانشگاه هاروارد گزارش دادند این دارو مـوجـب کـوچـک شـدن تومورها در ۶۰ نفر از ۹۰ بیمار مبتـلا بـه سرطان استرومای معـده ای و روده ای شـد , گرچه این افراد کامل درمان نشدند اما وضع آنان بهبود یافت.

خواص ضد سرطانی عصاره یک گیاه شبیه نعناع

پژوهشگران میگویند از عصاره برگهاى یک گیاه چینی شبیه نعناع میتوان در مبارزه با سرطان بهره گرفت .
به گزارش پایگاه اینترنتی بی بی سی نیوز، دانشمندان از عصاره گیاهbarbatascutellaria دارویی تهیه کرده اند که با نابودى عروق خون رسان تومورها اثر میکند.

عوارض جانبی این دارو در مقایسه با داروهاى متعارف که علاوه بر سلولهاى سرطانی، سلولهاى سالم را نیز مورد هدف قرار میدهند کمتر است .

پروفسور آلن مکگوان و همکارانش از دانشگاه سالفورد امیدوارند آزمایش انسانی این دارو را هر چه زودتر آغاز کنند.

این دارو در محیط آزمایشگاه بر روى سلولهاى سرطانی بدست آمده از سرطان سینه و ریه آزمایش شده است .
این دارو عروق خون رسان تومور را مورد حمله قرار میدهد و با جلوگیرى از رسیدن اکسیژن و مواد غذایی موجبات نابودى سرطان را فراهم میآورد.

دکتر سیلوى داکی میگوید هدف قرار دادن عروق خون رسان مانع از تغذیه تومور و در نتیجه گسترش تومور میشود.
این دارو تنها عروق خون رسان تومور را هدف قرار میدهد و آسیبی به عروق خون رسان بافتهاى سالم نمیرساند.

درمانهاى متعارف علاوه بر سلولهاى تومور سلولهاى سالم را نیز مورد هدف قرار میدهد که عوارض جانبی بسیارى به همراه دارد.

تمام سرطانها براى بقا و رشد نیاز به خون رسانی دارند. اگر دانشمندان بتوانند عروق خون رسان تومور را هدف قرار داده و نابود کنند، به شیوه اى دست خواهند یافت که در مورد همه انواع سرطانها در کودکان و بزرگسالان کارایی خواهد داشت .

محققان در شیوه جدید با ترکیب داروها به نتایج بهترى دست یافتند. استفاده از این گیاه در طب سنتی چین براى درمان بیماریهاى گوناگونی مانند برخی انواع سرطانها تاریخ طولانی دارد.
چاقی و افزایش خطر سرطان در زنان
زنان چاق ممکن است به انواع ویژه سرطان مبتلا شوند. سرطان رحم در زنان چاق بیش از زنانی که وزن بدن آنها طبیعی است رایج است. این می تواند بدین علت باشد که بدن زنان چاق استروژن بیش از اندازه تولید می کند همچنین احتمال زیادی وجود دارد که زنان چاق به سرطان پستان کولون و راست روده مبتلا شوند. به نظر می رسد که این موضوع با رژیم غذایی رابطه ی مستقیم دارد، زیرا این نوع سرطان احتمالاً با خوردن غذاهایی در ارتباط است که بدون فیبر بوده ولی چربی و کالری خیلی زیادی دارند. خوشبختانه ، در صورتی که از وزن خود بکاهید خطر ابتلا به این سرطان ها نیز کاهش می یابد.

متوقف کردن سرطان در سرچشمه
هیچ یک از نظریه های جدید نتوانسته اند ریشه های گره خورده بیش از ۱۰۰ بیماری عجیب و غریب که ما آنها را سرطان می نامیم گره گشایی کنند.

همه این نظریات نیاز به اضافه کردن نقش پدیده ای اپی ژنتیک دارند که احتمال دارد بسیار کلیدی باشد اما همچنان اسرارآمیز باقی مانده است. تعیین این که کدام یک از ایده ها صحیح تر از دیگران است بسیار مهم می نماید، چرا که پذیرش هر یک از آنها پیش بینی های متفاوتی را برای درمان وارد کرده و کمک می کند تا موفقیت علیه سرطان های شایع و کشنده بیشتر شود.زمانی در آینده علم پاسخ قطعی به پرسش علت ایجاد سرطان را خواهد داد. به احتمال زیاد این پاسخ، یک پاسخ بسیار پیچیده باشد و امیدهای ما را از داروهایی که بیماری را معالجه می کنند به درمان هایی که از ایجاد آن پیشگیری به عمل می آورند تغییر می دهند. حتی بدون فهم دقیق علت آن، پزشکان دریافته اند که به نظر می رسد مصرف روزانه آسپیرین باعث جلوگیری از سرطان راست روده در بعضی بالغین می شود. اثر اندک، اما گامی است برای حرکت از شیمی درمانی به یک آلترناتیو بهتر: شیمی پیشگیری.

کشف ژن آسیب پذیر هنگام استفاده از داروی ضد سرطان MTX
محققان دانشگاه Queen، طی تحقیقاتی که به انجام رساندند توانستند آزمایش بر روی کرم میوه، ژن تأثیر پذیر هنگام استفاده از دارویی که منجر به بروز نقص عضو در حین تولد می شود را کشف کنند
. به گزارش سرویس علمی پژوهشی ایسکانیوز به نقل از مجله Toxicalogical Sciences دارویی موسوم به MTX از جمله داروهای پرطرفداری است که برای درمان سرطان و بیماری‌هایی همچون سل پوستی و آرتروز روماتیسمی تجویز می‌شود. پس از مصرف، این دارو برای مدت‌های طولانی در بدن باقی مانده و سبب بروز نقص عضو هنگام تولد در نوزادانی می‌شود که مادرانشان قبلاً از این دارو مصرف کرده‌اند. محققان با استفاده از این کرم‌ها توانستند ژنی را که این دارو روی آن تأثیر می‌‌گذارد کشف کنند، این یافته جدید به دانشمندان این امکان را می‌دهد که به کشف روش‌های درمانی مؤثری برای درمان این نقص عضو‌های ناخواسته بپردازند. پیش از این نیز از کرم‌‌های میوه در تحقیقات و بررسی‌ها روی بیماری‌هایی چون سرطان، بیماری‌های عصبی و بیماری‌های مربوط به کهولت سن استفاده شده بود. نتایج کامل این تحقیقات در چاپ سال آینده مجله Toxicalogical Sciences منتشر خواهد شد.

دانشمندان دانشگاه Chapel Hill ، ادعا می کنند موفق به کشف ژنی در ویروس Epstein_Barr شده اند که در پیشرفت سرطان موثر است .
ویروس Epsetein_Barr ، که نوعی ویروس تبخال در انسان است رابطه مستقیمی با ایجاد سرطان خون و همچنین غده های سرطان مرکب از بافت‌های لنفاوی دارد . این نتایج حاصل آزمایشات انجام شده روی موش هایی بود که به علت نقص سیستم ایمنی به ویروس Epstein _ Barr ، آلوده شده بودند و این ویروس قادر است پس از مدت زمانی کوتاه تغییر ماهیت داده ،‌ژن خود را از دست بدهد و سپس این ژن آزاد شده قادر است یک سلول آلوده را از بین ببرد و ویروس های جدید تولید کند .

محققان روشی را به ثبت رسانده‌اند که آنان را قادر می‌سازد جلوی گسترش آلودگی ناشی از ویروس‌های تغییر ژن داده شده را بگیرند.

این ویروس همواره تلاش‌های پزشکان مبنی بر استفاده از ژن درمانی در برابر تومورهای سرطانی را از بین می‌برند، در واقع مشکل واقعی از آنجایی ناشی می‌شود که ویروس‌هایی که حامل ژن ضد توموری باشند از تومورهای سرطان خارج می شوند و بافت‌های دیگر بدن را نیز آلوده می‌کنند. در همین راستا محققان تلاش کرده‌اند، تا به طریقی از خروج این ویروس‌ها از بافت‌های سرطانی جلوگیری به عمل آوردند بنابراین دست به تولید نوعی پلیمر سازگار به شرایط بدن ساخته‌اند که در دمای ۳۹ درجه فارنهایت به صورت مایع بوده و وقتی در دمای بدن قرار می‌گیرد به صورت ژلی در می‌آید که جلوی انتقال ویروس‌ها از طریق خون به قسمت‌های دیگر بدن را می‌گیردو با استفاده از این روش ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ بار می‌توان جلوی انتقال این ویروس‌ها را گرفت که این خود برای حل این مشکل کفایت می ‌کند.

پیشگیری از سرطان سینه توسط آسپیرین یا بروفن
بر اساس یک مطالعه جدید ، استفاده منظم از بروفن و آسپیرین احتمال سرطان سینه را در زنان کاهش می دهد . انستیتو کانسر آمریکا بر مبنای مطالعات انجام شده به این نتیجه رسیده است که مصرف هفتگی داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی ( NSAIDs ) اثرات قابل توجهی در کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه داشته است . این تحقیقات نشان می دهد حتی زنانی که احتمال ابتلا به سرطان در آنها زیاد است بوسیله ( NSAIDs ) محافظت می شوند . هر چند برای قطعی کردن این موضوع نیاز به بررسی بیشتری می باشد .
در بررسی بعمل آمده نشان داده شد ۸۰۷۴۱ زن یائسه که بمدت ۹-۵ سال بطور هفتگی دو عدد یا بیشتر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مصرف می کردند به میزان ۲۱ درصد احتمال سرطان سینه در آنها کاهش یافت . همچنین احتمال ابتلا به سرطان در زنانی که که بیش از ۱۰ سال دارو مصرف کرده بوند نسبت به زنانی که دارو نگرفته بودند ۲۸ درصد کاهش یافت .
محققین مشاهده کردند که بروفن در پیشگیری از سرطان سینه مؤثرتر از آسپیرین می باشد ( ۴۹ درصد در مقابل ۲۱ درصد ) همچنین نشان داده شد که استفاده منظم از آسپیرین با مقدار کم ( کمتر از ۱۰۰ میلیگرم )‌ در پیشگیری تأثیری نداشته است .
هدف از استفاده دارو جهت پیشگیری از سرطان سینه یا سرطانهای دیگر پیدا کردن یا تولید داروهای اختصاصی با حداقل مسمومیت است که مانع پیشرفت سرطان شده و یا آنرا درمان کند .
مکانیسم عمل
اولیه این داروها سرکوبی آنزیمی بنام COX-2 می باشد که در اکثریت سرطانهای سینه فعالیت بیش از حد معمول دارد . مطالعات اخیر نشان داده اند که آنزیم COX-2 ممکن است در وقایع بیولوژیک متعدد در طی روند ایجاد تومور مؤثر باشد . بنابراین ، این آنزیم هدف احتمالی برای جلوگیری و احتمالاً درمان تعدادی از سرطانها می باشد .
در مطالعه ای که بر روی نزدیک به ۸۱۰۰۰ خانم یائسه ۷۹-۵۰ ساله انجام شد اثرات استفاده طولانی مدت از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی در کاهش خطر سرطان سینه به اثبات رسید .
پیش بینی می شود که در سال ۲۰۰۳ بیش از ۲۱۲۶۰۰ مورد جدید سرطان ریه تشخیص داده شود و تقریباً ۴۰۰۰۰ بیمار به این علت فوت کنند . سرطان سینه دومین علت مرگ و میر بعلت سرطان در زنان می باشد .

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 428]